İçeriğe atla

Aziz Kırk Şehitler Kilisesi (Veliko Tırnovo)

Koordinatlar: 43°05′04″K 25°39′00″D / 43.08444°K 25.65000°D / 43.08444; 25.65000
Başlığın diğer anlamları için Aziz Kırk Şehitler Kilisesi sayfasına bakınız.
Aziz Kırk Şehitler Kilisesi
Harita
ÜlkeBulgaristan
Koordinatlar43°05′04″K 25°39′00″D / 43.08444°K 25.65000°D / 43.08444; 25.65000
MezhepDoğu Ortodoks Kilisesi

Aziz Kırk Şehitler Kilisesi (Bulgarca: църква "Св. Четиридесет мъченици", tsarkva "Sv. Chetirideset machenitsi") İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun eski başkenti olan Bulgaristan'ın Veliko Tırnovo kasabasında 1230 yılında inşa edilmiş bir Orta Çağ Doğu Ortodoks Kilisesi'dir.

Uzatılmış altı sütunlu bir bazilika olan Aziz Kırk Şehitler Kilisesi, üç yarım daire apsis ve batıdan dar bir nartekse sahiptir. Kilisenin batı tarafına daha sonra başka bir yapı eklenmiştir. Kilisenin içi muhtemelen 1230 yılında duvar resmi ile kaplanmıştır. Batı ilavesinde, geleneksel kemerleri ve duvara yerleştirilmiş renkli küçük seramik plakaları ortaya çıkaran dış dekorasyonun bir kısmı günümüze gelmiştir. Kilisenin dış duvarlarında fresklerin boyanıp boyanmadığı belli değil.

Aziz Kırk Şehit Kilisesi

Kilise, Omurtag Sütunu, II. İvan Asen'in Sütunu ve Han Krum hükümdarlığında Rodosto'dan Sınır Sütunu dahil olmak üzere, Bulgar İmparatorluğu'nun en önemli tarihi kayıtlarından bazılarını içermektedir. Han Omurtag ve Han Krum'un sütunları Yunanca yazılmıştır. Krum'un "Rodostro Kalesi" sütunun yazıtı baş aşağı çevrilidir. Omurtag'ın yazıtında Tuna nehri üzerinde yeni bir görkemli sarayın inşa edilmesi anlatılır, ancak bu sarayın yeri bilinmemektedir. Yazıtın ikinci kısmı, sonraki nesillerin Omurtag'ın yaptıklarını hatırlaması için bir mirastır. Bu sütunlar kiliseye II. İvan Asen tarafından güçlü atalarına bir övgü olarak yerleştirilmiştir.

Tarihi

Kırk Şehitler Olayı'na adanan kilise, 9 Mart 1230'da Theodoros Dukas yönetiminde Epir Despotluğu'na karşı Klokotnitsa yakınlarındaki önemli zaferinin onuruna Bulgar çarı II. İvan Asen'in emriyle inşa edilmiş ve boyanmıştır. Kilisenin adı Kırk Şehitler Olayı'nın yortusunun olduğu gün savaşın meydana gelmesinden kaynaklanır. II. İvan Asen dönemin kraliyet kilisesi, Yantra Nehri'nin sol yakasındaki Tsarevets'in eteğindeki Büyük Lavra manastırının ana kilisesiydi.

Aziz Kırk Şehitler Kilisesi - Yantra Nehri kıyısından batı yüzünün görünümü

Sırp Ortodoks Kilisesi'nin en önemli azizi olan Sava, 14 Ocak 1235 veya 1236'da Tırnovo ziyareti sırasında öldükten sonra kiliseye gömüldü, ancak bundan kısa bir süre sonra 6 Mayıs 1237'de kalıntıları Sırbistan'a taşındı.

Kilise, Osmanlı yönetiminin ilk yıllarından muhtemelen 18. yüzyılın ilk yarısına kadar Hristiyan karakterini korumuştur. 1853 yılında duvar resimleri, ikonalar ve İkonostasisin yıkılması ve yapının kendisinde değişikliklerin yapılmasıyla camiye dönüştürüldü. Özellikle narteksin batı tarafının kuzey yarısından sadece sınırlı sayıda resim korunmuştur.

Kilisenin arkeolojik araştırmaları 1850'lerin başlarında başladı, ancak kazılar ilk olarak 1906'da daha sonraki 1913'teki bir depremde ağır hasar gördükten sonra 1914'te yapıldı.

Kilisenin sistematik arkeolojik araştırması 1969'da başladı. 1972'de, 1,9 m boyunda bir askeri olarak teçhizatlandırılmış adamın kraliyet cenazesi kazısında ters (negatif) hanedan arması ve Kaloyanov prasten (КАЛОꙖНОВ ПРЪСТЕН, "Kaloyan yüzüğü") yazısı taşıyan som (61,1 gram) altın yüzük çıkarıldı. Kapsamlı yeniden yapılanma çalışmalarının ardından, Aziz Kırk Şehitler Kilisesi 2000'li yıllarda tamamen yenilenmiş ve 14 Eylül 2006'da resmi açılışla tekrar halka açılmıştır. Kilise modern görünümü, Orta Çağ yapısını büyük ölçüde andırmaktadır. Kilisenin yeniden inşasının ardından, aralarında Bulgaristan Kaloyan'ın da bulunduğu Bulgar imparatorları ve soylularının kalıntıları için mezar yeri olarak kullanılmıştır.

Kırk Şehitler Kilisesi, aynı zamanda 18 Mayıs 1888'de Bulgaristan başbakanı Stefan Stambolov'un Polikseniya Kostaki Stanchova ile yaptığı cömert düğünün yapıldığı yerdir. Bulgaristan'ın Osmanlı İmparatorluğu'ndan tam bağımsızlığı 22 Eylül 1908'de kilisede Çar Ferdinand tarafından ilan edilmiştir.

Mezarlar

Galeri

  • Dış görünümü
    Dış görünümü
  • Dış görünümü
    Dış görünümü
  • Dış görünümü
    Dış görünümü
  • Dış görünümü
    Dış görünümü
  • Kaloyan'ın lahdi
    Kaloyan'ın lahdi

Kaynakça

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Aziz Kırk Şehitler Kilisesi (Veliko Tırnovo) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">St. Antuan Katolik Kilisesi</span> İstanbul, Türkiyede bir kilise

St. Antuan Katolik Kilisesi, İstanbul'un en büyük ve cemaati en geniş Katolik Kilisesi'dir. Beyoğlu'ndaki İstiklal Caddesi üzerinde Galatasaray'dan Tünel'e doğru giderken sol tarafta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tırnovo</span> Kuzey-Merkez Bulgaristanda şehir

Tırnovo, Bulgaristan'ın bir şehridir. 1187-1393 yılları arasında İkinci Bulgar İmparatorluğu'na başkentlik yaptığı için Bulgar tarihi açısından önemli bir şehir olan Tırnova'ya, 1965 yılında büyük, yüce anlamlarına gelen veliko unvanı verildi.

<span class="mw-page-title-main">III. İoannis</span>

III. İoannis Dukas Vatacis (y. 1192, Dimetoka - 3 Kasım, 1254, Kemalpaşa 1221-1254 yılları arasında İznik İmparatoru olmuştur. İoannis Dukas Vatacis çok büyük bir olasılıkla general Basileios Vatacis'in oğludur ve babası Bizans imparatorları olan II. İsaakios ve III. Aleksios'in adı bilinmeyen bir kuzeninin oğludur. Asker bir aileden gelen ve şahsen başarılı bir asker olan İoannis 1212'de birinci İznik İmparatoru olan I. Theodoros tarafından İrene Laskarina adlı kızına koca olarak seçilmiş ve düğün yapılmıştır. I. Theodoros üç evlilik yapmakla beraber, tahtına varis olacak bir erkek oğlu olmamış ve vâris olarak damadı general İoannis Vatacis'i seçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Omurtag</span>

Omurtag, 814–831 yılları arasında hüküm süren Birinci Bulgar İmparatorluğu Hanı.

<span class="mw-page-title-main">Sveti Stefan Kilisesi</span> İstanbulda bir kilise

Sveti Stefan Kilisesi bilinen adıyla Demir Kilise, İstanbul, Fatih'te, Balat'la Fener semtleri arasında Haliç kıyısında yer alan, Bulgar Eksarhhanesi'ne bağlı kilise. 25 Ekim 1859 senesinde İstefanaki Bey adına inşa edilen kilise, 2018'de yedi yıllık restorasyonun ardından tekrar hizmete girdi.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Mihail Katedrali</span> Belgradda kilise

Aziz Mihail Katedrali, Belgrad'ın merkezindeki bir Sırp Ortodoks Kilisesi'dir. Sırbistan'daki en önemli ibadethanelerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Surp Hıreşdagabed Kilisesi</span> Türkiyedeki Ermeni Kilisesi

Surp Hıreşdagabed Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Ermeni kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Bulgar Antlaşması (815)</span>

815 Antlaşması Konstantinopolis'te Bulgar Hanı Omurtag ile Bizans İmparatoru V. Leon arasında imzalanan 30 yıllık barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Boyana Kilisesi</span>

Boyana Kilisesi, Sofya'nın 8 km. güneyinde, Vitoşa Dağı eteklerinde bir Orta Çağ Bulgar Ortodoks Kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Georgij Kilisesi (Staro Nagoričane)</span> Makedonyada bir Orta Çağ kilisesi.

Aziz Georgij Kilisesi, Kuzey Makedonya'ndeki Kumanova'nın Staro Nagoričane köyünde bulunan bir Makedon Ortodoks kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Aziz Apollinare Bazilikası</span> Geç antik çağda bir bazilika

Yeni Aziz Apollinare Bazilikası (Sant’Apollinare Nuovo), 35 metre uzunluğunda ve 21 metre genişliğinde, Teoderik tarafından 500lü yıllarda inşa ettirilen bir geç antik çağ bazilikasıdır. Yapıyı ilginç kılan özelliklerinden birisi Konstantinopolis'ten getirilen Prokonnesos mermeri yapımı olan sütunları ve yapı içerisindeki eşşiz mozaiklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gurcaani Kvelatsminda Kilisesi</span>

Gurcaani Kvelatsminda Meryem'in ölümü Kilisesi 8. veya 9. yüzyılda, Orta Çağ Gürcü mimarisinde "geçiş dönemi" sırasında yapılmış bir Gürcü Ortodoks Kilisesidir. Gürcistan'ın en doğusundaki Kaheti bölgesinin Gurcaani köyünde konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bedia Katedrali</span>

Bedia Katedrali, Abhazya'nın Tkvarçeli rayonuna bağlı Bedia köyünde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Gürcistan'ın altbölümlerine göre Oçamçire Belediyesinde yer alan katedral, Karadeniz sahillerindeki tartışmalı bir bölgede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yorgi Kilisesi (Kldisubani)</span>

Qarapi Aziz Yorgi Kilisesi Gürcistan'ın Eski Tiflis bölgesindeki Narikala katedralinin dibinde yer alan bir 18. yüzyıl kilisesidir. Kilise tek katlıdır ve 1753 yılında inşa edilmiştir. Gürcü Ortodoks Kilisesi, Aziz Kral Vahtang Gorgasali döneminde inşa edilmiş eski bir Gürcü kilisesinin bulunduğu yere inşa edilmiştir. Kilise, Ermeni tüccar Petros Zohrabian ve eşi Lolita'nın ve 1735'te yaptıkları yardımlarla yeniden inşa edildi. Kilise, Gürcü-Ermeni dostluğu ve işbirliğinin en önemli örneklerinden biridir.

Tırnova kuşatması 1393 yılının ilkbaharında meydana geldi ve kesin bir Osmanlı zaferiyle sonuçlandı. Başkentinin düşmesiyle Bulgar İmparatorluğu'nun varlığı Tuna Nehri boyunca bulunan birkaç kaleye indirildi. Tırnova, diğer tüm Bulgar kasabalarından büyüktü, kısmen doğal, kısmen yapay surları nedeniyle mühimdi. Bu nedenden ötürü Türkler önce Bulgaristan'ın bu bölgesine akın etti.

<span class="mw-page-title-main">Krum hanedanı</span>

Krum hanedanlığı, Bulgaristan Hanı Krum (803-814) tarafından kurulan ve 803 ve 991 yılları arasında Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun hükümdarlarını temsil eden kraliyet ve daha sonra imparatorluk ailesini ifade eder. Bulgar tarihinin, en büyük toprak genişliğine ulaştı ve altın kültür ve edebiyat çağını tetiklemiştir. Kral Simeon'un döneminde Altın Çağlarını yaşamışlardır.

Omurtag'ın Tırnovo Yazıtı; Tırnovo, Bulgaristan'da Aziz Kırk Şehitler Kilisesi'nde bulunan koyu renkli siyenit sütun üzerine kazınmış Yunanca bir yazıttır. Yazıt, Trevneli Hristo Daskalov'un kiliseyi ziyaret etmesi ve yazıtın bir kopyasını yaptığı 1858'den beri zamandan beri bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Asen Hanedanı</span> haneda

Asen Hanedanı 1185 ile 1280 arasında modern tarih yazımında İkinci Bulgar İmparatorluğu olarak adlandırılan bir Orta Çağ Bulgar devletini kurdular ve yönettiler.

Varna Kuşatması 21-24 Mart 1201 tarihleri arasında Bulgaristan'ın Karadeniz kıyısında bulunan Varna'da Bulgarlar ile Bizanslılar arasında gerçekleşmiştir. Bulgarlar galip gelmiş ve şehri ele geçirmişlerdir.

Macaristanlı Anna Maria (1204–1237), Macaristan Kralı II. Andrew ve Meranyalı Gertrude'un kızı ve Bulgar Çarı II. İvan Asen'in eşiydi. Macaristan Kralı IV. Béla ve Macaristanlı Aziz Elizabeth'in kız kardeşiydi. Büyükannesi, Châtillonlu Raynald'ın kızı, Châtillon Hanesi'nden Antakyalı Agnes'ti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.