İçeriğe atla

Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

18 Ekim 1991'de Bağımsızlığın ilanıyla Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yeniden kuruluşundan bu yana 4 farklı Azerbaycan vatandaşını cumhurbaşkanı yapan 8 Cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Ayaz Mutallibov 1 defa, Ebulfez Elçibey 1 defa, Haydar Aliyev 2 defa, İlham Aliyev 4 defa cumhurbaşkanlığına seçildiler.

2009 Azerbaycan anayasa referandumuna kadar cumhurbaşkanı en fazla 2 dönemliğine, 2016 Azerbaycan anayasa referandumu’na kadar cumhurbaşkanı 5 yıllığına cumhurbaşkanı seçiliyordu. 2009’da 2 dönem uygulaması halkoylaması ile kaldırıldı. 2016’da ise cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldan 7 yıla kadar uzatıldı.

Ayaz Mutallibov

  • Seçiliş
Ana madde: 1991 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

Ayaz Mutallibov, halkoylamasıyla 1. turda %98,5 oyla cumhurbaşkanı seçildi.

Ebulfez Elçibey

  • Seçiliş
Ana madde: 1992 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

Ebulfez Elçibey, halk oylamasıyla 1. turda %59,4 oyla cumhurbaşkanı seçildi.[1]

Haydar Aliyev

  • İlk seçiliş
Ana madde: 1993 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

Haydar Aliyev, halkoylamasıyla 1. turda %98,8 oyla cumhurbaşkanı seçildi.

  • İkinci seçiliş
Ana madde: 1998 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

Haydar Aliyev, halkoylamasıyla 1. turda %77,8 oyla cumhurbaşkanı seçildi.[2]

İlham Aliyev

  • İlk seçiliş
Ana madde: 2003 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

İlham Aliyev, halkoylamasıyla 1. turda %75,38 oyla cumhurbaşkanı seçildi.

  • İkinci seçiliş
Ana madde: 2008 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

İlham Aliyev, halkoylamasıyla 1. turda %87,34 oyla cumhurbaşkanı seçildi.[3]

  • Üçüncü seçiliş
Ana madde: 2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

İlham Aliyev, halkoylamasıyla 1. turda %84,54 oyla cumhurbaşkanı seçildi.[4]

  • Dördüncü seçiliş
Ana madde: 2018 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimleri

İlham Aliyev, halkoylamasıyla 1. turda %86,02 oyla cumhurbaşkanı seçildi.[5]

Tablo

CumhurbaşkanıSeçildiği tarihToplam seçmenKatılan seçmenAldığı oy (Seçildiği Tur)Aldığı oy oranı
Ayaz Mutallibov8 Eylül 1991 3.880.004 3.325.164 3.275.838 (1. Tur) %98,5
Ebulfez Elçibey7 Haziran 1992 3.383.711 3.099.489 1.830.448 (1. Tur) %59,4
Haydar Aliyev3 Ekim 1993 4.065.193 3.967.628 3.919.923 (1. Tur) %98,84
Haydar Aliyev11 Ekim 1998 4.327.919[2]3.358.465[2]2.556.059 (1. Tur)[2]%77,6[2]
İlham Aliyev15 Ekim 2003 4.278.653 3.046.401 2.438.787 (1. Tur) %76,84
İlham Aliyev15 Ekim 2008 4.853.268[3]3.700.634[3]3.232.259 (1. Tur)[3]%87,34[3]
İlham Aliyev9 Ekim 2013 5.214.787[4]3.734.592[4]3.126.113 (1. Tur)[4]%84.54[4]
İlham Aliyev11 Nisan 2018 5.332.817[5]3.958.852[5]3.394.898 (1. Tur)[5]%86,02[5]

Notlar

Ayrıca bakınız

  • Azerbaycan Cumhurbaşkanı

Kaynakça

  1. ^ "Azerbaycan'ın seçim geçmişi". Al Jazeera Turk - Ortadoğu, Kafkasya, Balkanlar, Türkiye ve çevresindeki bölgeden son dakika haberleri ve analizler. 25 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c d e "1998 seçimleri". 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 
  3. ^ a b c d e "2008 sonuçları" (PDF). 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 
  4. ^ a b c d e "2013 Sonuçları". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 
  5. ^ a b c d e "2018 Seçimleri". 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 

Dış Bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev</span> 3. Azerbaycan cumhurbaşkanı

Haydar Alirıza oğlu Aliyev Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı, Nahçıvan Yüksek Meclisi'nin 3. Başkanı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın görevdeki cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in babasıdır. Azerbaycan'ın "ümummilli lider" ve "ulu önder" unvanlarını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İlham Aliyev</span> 4. Azerbaycan cumhurbaşkanı

İlham Haydar oğlu Aliyev, Azerbaycanlı siyasetçi ve iş insanıdır. 2003'ten itibaren Azerbaycan'ın dördüncü ve mevcut cumhurbaşkanıdır. Önceki Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğludur. Ayrıca Yeni Azerbaycan Partisinin genel başkanlığını yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ümit Partisi</span>

Azerbaycan Ümit Partisi Azerbaycan'da bir siyasi parti. Merkez-sağ eğilimlidir. Liberal görüşlere sahip olan Ümit Partisi 1. (Kuruluş) Kurultayında 5 Mayıs 1993'te "Altın Kalem" ödüllü Ebulfet Ahmedov tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ebulfez Elçibey</span> 2. Azerbaycan cumhurbaşkanı

Ebulfez Elçibey veya Ebulfez Aliyev, akademisyen, 2. Azerbaycan cumhurbaşkanı, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi'nin kurucusu ve ilk genel başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Yeni Azerbaycan Partisi, Azerbaycan'da 91'lerin talebiyle 21 Kasım 1992 tarihinde Haydar Aliyev'in liderliği ile 550 kişilik kurucu üyenin katılımıyla gerçekleşen Kuruluş Kurultayı ile kurulan, 18 Aralık 1992 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmi kayda alınan siyasi parti.

Suret Hüseynov, 1. Karabağ Savaşı'nda rol alan Azerbaycanlı komutan ve 1993-1994 yılları arasında Azerbaycan başbakanı olan siyasetçiydi.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi veya kısaca AHCP, Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 1989'da 15 kurucu üye liderliğinde kuruldu. 1989-1992'li yıllarda Azerbaycan'da büyük güç ve söz sahibi olan siyasi kuruluş olmuştur. 1995'te partileşme sürecine girdi. 1995'te Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve parti resmen kuruldu. 1 Eylül 1995 tarihinde parti resmî kayıtlara alındı. Şu anda Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası'nin üyesidir.

1995 Azerbaycan Darbe Girişimi 13-17 Mart tarihleri arasında Özel Amaçlı Polis Birimi Komutanı Albay Rövşen Cevadov yönetiminde ordu içindeki bir grup Azerbaycan askeri tarafından yapılan darbe girişimidir. Amaç Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'den ülke hakimiyetini almak ve önceki Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey'i iktidara getirmektir. Ancak Türkiye Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel darbe girişiminden önce Türkiye'de darbeyi destekleyen unsurları haberdar etmek için Aliyev'i telefonla arayarak bilgilendirmiştir. 17 Mart 1995 tarihinde Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri cuntacıların askeri kampını kuşatmış, çıkan çatışmada Cevadov ölü olarak ele geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da siyaset</span>

Azerbaycan'da siyaset yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşirken, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Devlet başkanı'dır, Azerbaycan'ın Başbakanı'sa, hükûmet başkanlığı yapıyor. İcra gücü cumhurbaşkanı ve hükûmet tarafından uygulanmaktadır. Yasama yetkisi hem hükûmet hem de parlamentoya aittir. Yargı — yürütme ve yasama organından bağımsızdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan cumhurbaşkanı</span> Azerbaycanın devlet başkanı

Azerbaycan cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin başıdır. Cumhurbaşkanı, vatandaşların seçimi sonucu yedi yıl için belirlenir. Azerbaycan Anayasası, cumhurbaşkanının yürütme gücünün somutlaşmışı, başkomutan, "Azerbaycan'ın iç ve dış politikadaki temsilcisi" olacağını ve" dokunulmazlık hakkına sahip olacağını belirtir. Başkan, bir grup sekreter ve departman bakanından oluşan Başkanlık İdaresi olan icra dairesi aracılığıyla yönetir. Ek olarak, ekonomik ve sosyal politikayla ilgili bir Bakanlar Kurulu ve dış, askeri ve adli konularda bir Güvenlik Konseyi bulunmaktadır.

Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi- 10 Aralık 1989'da Araz Alizade ve Zerdüşt Alizade kardeşleri tarafından kurulan siyasi parti. 27 Aralık 1990'da Azerbaycan SSC Adalet Bakanlığı tarafından resmî olarak kayda alınarak SSCB'de ilk kayda alınan siyasi parti oldu. Azerbaycan bağımsızlığını kazandıktan sonra 1 Eylül 1995'te Azerbaycan Cumhuriyeti Adliye Bakanlığı tarafından resmî olarak kayda alındı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi</span>

Azerbaycan Millî İstiklal Partisi veya kısaca AMİP, bağımsız Azerbaycan tarihinde ilk resmî kayda alınan siyasi parti. Parti dönemin Azerbaycan Halk Cephesi kurucusu İtibar Mammadov liderliğinde kurulmuştur. 1992-1993 ve 1995-2000'li yıllarda ana muhalefet partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Partisi (Azerbaycan)</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Adalet Partisi, Azerbaycan’da eski Adalet Bakanı İlyas İsmailov tarafından 1993’te kurulan, 1994’te devlet kaydına alınan, 1996’da Azerbaycan Demokrat Partisi’ne birleşen, 2000’de yeniden kurulan, 18 Mayıs 2002’de yeniden devlet kaydına alınan muhalif siyasi parti.

Azerbaycan Millî Meclisi 2. dönem milletvekilleri listesi, 2000 Azerbaycan genel seçimleri, 2001, 2002, 2003 ve 2004 Azerbaycan ara genel seçimleri ile seçilen milletvekillerinden oluşan 2. dönem Azerbaycan Parlamentosu.

Azerbaycan Millî Meclisi 5. dönem milletvekilleri listesi, 2015 Azerbaycan genel seçimleri ve 2016 Azerbaycan ara genel seçimi ile seçilen milletvekillerinden oluşan 5. dönem Azerbaycan Parlamentosu.

2. Azerbaycan Hükûmeti veya Elçibey Hükûmeti Azerbaycan Halk Cephesi lideri Ebulfez Elçibey'in kurduğu hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">İkbal Ağazade</span> Azeri siyasetçi

İkbal Fehruz oğlu Ağazade, Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi 2., 3. ve 4. dönem milletvekili, Birinci Karabağ Savaşı gazisi, Azerbaycan Ümit Partisi 2. Genel Başkanı (2002-), 2008 ve 2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde cumhurbaşkanı adayı.

<span class="mw-page-title-main">1992 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

7 Haziran 1992 yılında Azerbaycan'da yapılan ikinci cumhurbaşkanlığı seçimidir. Bu seçim 70 yılı aşkın süre sonra komünist etkisi altında olmadan yapılmış ilk seçimdir. Cumhurbaşkanlığı için beş aday ön plandaydı. Adaylar arasında Azerbaycan Halk Cephesi lideri Ebulfez Elçibey, eski meclis başkanı Yakub Mammadov, Demokratik Reform Hareketi lideri ve Adalet Bakanı İlyas İsmailov, Halk Demokratik Grupu lideri Refik Abdullayev (Turabhan) ve Demokratik Entelijansiya Birliği adayı Nizami Süleymanov yer aldı. Seçime katılabilmek için her adayın en az 20.000 imza toplaması ve bunları Merkezî Seçim Komisyonuna sunması gerekiyordu. Haydar Aliyev, altmış beş yaşından büyük adayları yasaklayan anayasa hükmü nedeniyle aday olamadı. Mevcut hükûmet, uluslararası gözlemcilerin seçimleri izlemesine izin vermeyi kabul etti. Elçibey'in karşısındaki en güçlü rakip İtibar Mammadov, seçimden birkaç gün önce adaylıktan çekilerek Ermenistan ile aralarındaki savaş bitene kadar seçimin ertelenmesi yönünde çağrıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">1998 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

11 Ekim 1998 yılında Azerbaycan'da yapılan dördüncü cumhurbaşkanlığı seçimidir. Seçmen katılımın 78.92% olduğu oylamada oyların 78.92'ini alan Yeni Azerbaycan Partisi'nin adayı Haydar Aliyev ikinci bir dönemi için tekrar cumhurbaşkanı seçilmiştir.

İstiklal Nişanı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Haydar Aliyev Nişanı ile birlikte en yüksek nişanıdır. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından takdim edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.