Mavi gök rengi, kırmızı ve yeşil renklerden oluşan üç yatay şerit ve kırmızı zemin üzerinde ak renkte sağa bakan bir hilal ve sekiz köşeli bir yıldız Renkler
Azerbaycan bayrağı hakkındaki ilk kararı Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükûmeti tarafından 1918'de alınmıştır. Buna göre; Azerbaycan bayrağı mavi gök rengi, kırmızı ve yeşil yatay şeritlerden oluşmuştur. Kırmızı zemin üzerinde beyaz renkte sağa bakan bir hilâl ve sekiz köşeli bir yıldız (Rub El Hizb رب الحزب) bulunmaktadır. Bayrak 1:2 boyuttadır.
Bayraktaki mavi renk Türklüğü, yeşil renk İslamiyeti, kırmızı renk ise uygarlığı temsil etmektedir.[1] Resmî renkler ve boyut 5 Şubat 1991 tarihinde kabul edilmiştir.[2]
İlgili yasalar
Azerbaycan Bayrağının ölçüleri.
Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası bayrağı eşit genişlik ve yükseklikte yukarıda mavi, ortada kırmızı, altta yeşil ve kırmızı şerit; üzerinde beyaz renkte sağa bakan bir hilâl ve sekiz köşeli bir yıldız olmak üzere üç yatay şeritten oluşmuş şekilde tanımlar. Bayrak ile ilgili ayrıntıları kanunlara bırakır.[3] Bu ayrıntılar Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Bayrağı Yasası'nda ve diğer yasalarda düzenlenmiştir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Bayrağı Yasası
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosunun 7 Aralık 1918 tarihindeki birinci oturumu. İlk kez Azerbaycan'ın üç renkli bayrağı bu parlamentoda asıldı.
"Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Devlet Bayrağı Hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti Yasası"nda belirtilir:
Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bayrağı Azerbaycan Devleti'nin egemenliğinin simgesidir.
Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bayrağının genişliği ve uzunluğu eşit renkli üç yatay şeritten oluşan dikdörtgen parça şeklindedir: üst şerit gök mavisi renginde, orta şerit kırmızı renkte, alt bölüm ise yeşil renktedir. Bayrağın her iki yüzünde kırmızı rengin ortasında beyaz renkli bir hilâl ve sekiz köşeli yıldız tasviri vardır. Bayrağın eninin boyuna oranı 1:2 'dir. Hilâlin ve sekiz köşeli yıldızın tasvirleri, kenar uzunluğu oranı 3:4 olan dikdörtgenin içerisinde yer alır. Dikdörtgenin köşegeni bayrağın eninin ½’sine eşittir. Hilâlin tasviri konsentrik (aynı merkezli) olmayan iki dairenin parçaları şeklindedir; büyük dairenin çapı dış dikdörtgenin genişliğine, küçük dairenin çapı ise bayrağın eninin ¼’üne eşittir. Küçük dairenin merkezi bayrağın geometrik merkezinin solunda, bayrağın eninin 1/60’ına eşit mesafede bulunur. Sekiz köşeli yıldızın tasviri hilâlin sağında bulunur, yıldızın dış dairesinin çapı bayrağın eninin 1/6’sını, iç dairesinin çapı ise 1/12’sini oluşturur.
Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bayrağı ve bayrak tasviri, boyutlarına bakılmaksızın her zaman bahsedilen ölçütlere net olarak uymalıdır."[4][5]
Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Bayrağı, binanın duvarına direksiz veya direğe dikey olarak asıldığında mavi şerit karşıdan bakıldığında bayrağın sol tarafında bulunmalıdır.[6]
Renk kodları
"Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Bayrağının Kullanım Kuralı" hakkındaki kararnamede devlet bayrağının doğru renk özellikleri kaydedilir ve belirtilir. Kararnamenin ekinde Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Bayrağının renkli bir resmi bulunmamaktadır ama renklerin tonlarını belirten Pantone, RGB ve CMYK renk kodları belirtilir.
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükümetinin 9 Kasım 1918 tarihindeki oturumda hazırlanan bayrak belgesi.Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk bayrağı. 21 Haziran 1918 ile 9 Kasım 1918 arası kullanılmıştır. 9 Kasım 1918 yılında bugünkü (modern) bayrak ile değiştirildi.
Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ilk bayrağı 21 Haziran-9 Kasım 1918 arası kullanılmıştır. 9 Kasım 1918 yılından geçerli (modern) bayrakla değiştirilmiştir. Azerbaycan Cumhuriyeti bayrağı hakkında ilk hükûmet kararı 24 Haziran 1918'de verildi. Aynı karar Azerbaycan bayrağını kırmızı malzemeden, üstünde beyaz, hilâl ve kırmızı fonda beyaz sekiz köşeli yıldızın tasviri verilmiş bayrak olarak belirtti.
Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin Bakü'de faaliyete başlamasından az sonra, bayrak hakkında ikinci karar kabul edildi.
17 Kasım 1990 tarihinde Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisinin kararıyla Azerbaycan Halk Cumhuriyeti döneminde var olan üç renkli bayrak özerk cumhuriyetin bayrağı olarak kabul edildi. 18 Ekim 1991 tarihinde bağımsızlık hakkında Anayasa Anlaşması kabul edildi ve üç renkli bayrak yeniden Azerbaycan Cumhuriyeti'nin devlet bayrağı olarak belirlendi.
Simgesel anlamı
Azerbaycan bayrağının üç rengi: Türk millî kültürünün, Müslüman uygarlığının ve modern Avrupa demokratik esaslarının simgesidir.[]
1919 yılındaki Paris Barış Konferansı'nda Azerbaycan heyetinin oturumu. Arka planda ADC'nin üç renkli bayrağı.
Mavi renk – Azerbaycan halkının Türk kökenli olduğunu vurgular, mavi renk Türkçülük düşüncesiyle ilgilidir. Türklerin gök rengine ağırlık vermesi ile ilgili çeşitli açıklamalar da mevcuttur. Orta Çağ'da Müslüman olan, Türkçe konuşan halkların yaşadığı bölgelerde sayısız eski anıt da yapılmış ve bu yapıların çoğu gök mavisi renginde olmuştur. Bu bakımdan gök mavisi, sembolik bir anlam taşır. Gök mavisi 13. yüzyıldaİlhanlılar döneminin azametini, onların zafer seferlerini yansıtır.[]
Kırmızı renk – uygarlığı temsil ederek modern bir toplum kurmak, demokrasiyi geliştirmek, kısacası çağdaşlaşmayı, gelişmeye olan eğilimi belirtir. 18. yüzyılın sonlarında Fransız Burjuva Devrimi'nden sonra kapitalizmin gelişmesi anlamında Avrupa ülkelerinde büyük gelişmeler meydana gelmiştir. Aynı dönemde işçi sınıfının kapitalist sisteme karşı mücadelesi başlamıştır. Bu yıllarda kırmızı renk Avrupa'nın simgesine dönüştü.[]
Yeşil renk – İslam uygarlığına, İslam dinine aidiyeti belirtir. Yeşil renk İslam'ın geleneksel rengi olarak görülmektedir. Bunun nedeni Kur'an'da cennetin yemyeşil bir yer olarak tasvir edilmesidir ve Arapça bir sözcük olan cennet, "bahçe" anlamına gelmektedir.
Hilâl ve sekiz kollu yıldız – kırmızı zemin üzerinde sağa bakan beyaz renkli bir hilâl ve sekiz köşeli bir yıldızın (Rub El Hizb رب الحزب) tasviri bulunmaktadır. Tarihçilere göre, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti tarafından üç renkli bayrak devlet bayrağı olarak kabul edildiğinde, renklerin neyi ifade ettiği açıklansa da hilâl ve sekiz kollu yıldızın anlamları açıklanmamıştır. Bayrağın üzerindeki hilâl ve sekiz kollu yıldızın anlamları konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır.[]
Hilâl bir zamanlar Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in arması olmuştur. Türkler 1453 yılında bu şehri aldıktan sonra bu arma Osmanlı İmparatorluğu tarafından İslam dininin bir simgesi olarak kabul edilmiş ve bu simge Müslüman olan başka halklara da geçmiştir. Bayrağın üzerindeki hilâl Türk halklarının sembolüdür. Sekiz kollu yıldızın anlamına gelince bu, "Azerbaycan" kelimesinin eski alfabede yazılışıyla ilintilidir. Öyle ki, eski alfabede "Azerbaycan" kelimesi sekiz harfle yazılır. Diğer bir görüşe göre tarihte sekiz kollu yıldızın anlamı şöyle açıklanmaktadır: Türkçülük, İslam, Çağdaşlık, Devletçilik, Demokratiklik, Eşitlik, Azerbaycanlılık ve Uygarlık. Azerbaycan bayrağındaki yıldıza dair diğer bir düşünce de Azerbaycan mimarisinde de yaygın olarak kullanılan sekiz kollu yıldızın sekiz Türk halkının simgesi olmasıdır.
Kültürel etkisi
Devlet Bayrağı Günü
Ayrıca bakınız: Bayrak Bayramı
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in 17 Kasım 2009 tarihinde imzaladığı kararnameye göre, her yıl 9 Kasım tarihinin, Azerbaycan'da "Devlet Bayrak Günü" olarak kutlanmasına karar verilmiştir. Bu tarih, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin 9 Kasım 1918 tarihinde aldığı karar ile üç renkli Azerbaycan bayrağını, devletin resmî bayrağı olarak ilan etmesiyle ilgilidir. Çalışma Kanunu'nun 105. maddesine eklenen konuyla ilgili karara istinaden diğer bayramlar listesine eklenen Devlet Bayrak Günü, ülkede resmî tatil ilan edilerek, yasal olarak iş günü sayılmamaktadır. İlk Devlet Bayrak Günü kutlamaları 9 Kasım 2010 tarihinde yapılmıştır.[7]
Azerbaycan bayrağı esas alınarak yaratılan bayraklar
Türk bayrağı, Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî bayrağıdır. Al renkli zemin üzerinde beyaz hilâl ve yıldız ile oluşmuş bayrak ilk olarak 1844 yılında Abdülmecid dönemindeki Tanzimat sürecinde kabul edilmiş, Cumhuriyet döneminde 29 Mayıs 1936'da 2994 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bayrağı olarak kanunlaşmıştır. 22 Eylül 1983'te 2893 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile bayrak ölçütleri belirlenmiş ve bayrak son hâlini almıştır.
Özbekistan bayrağı, Özbekistan'ın resmî devlet bayrağıdır.
Azerbaycan arması, Azerbaycan'ın resmî devlet armasıdır. 1993 yılından beri kullanılmaktadır. Kalkanın içerisindeki dairesel mavi, kırmızı ve yeşil renkler Azerbaycan bayrağında belirtilen Türklüğü, çağdaşlığı ve İslam'ı simgeler. Kalkanın ortasında bulunan sekiz kollu yıldız güneşin simgesidir. Yıldızın merkezinde yer alan ateş “Odlar Yurdu” olan Azerbaycan'ı temsil eder.
Bulgaristan bayrağı, sırayla beyaz, yeşil ve kırmızı renkli üç eşit kalınlıkta çizgiden oluşur. Bulgaristan Cumhuriyeti'nin resmî bayrağıdır.
Cezayir bayrağı, günümüzde de kullanılan hâli ile 3 Temmuz 1962 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanan Cezayir devletine ait resmi bayrak.
Ermenistan bayrağı, takma adıyla üç renkli, Ermenistan'ın resmî bayrağıdır. Kırmızı, mavi ve turuncu üç eşit genişlikli yatay şeritten oluşan bayrak 24 Ağustos 1990'da Ermenistan Yüksek Sovyet'i tarafından kabul edilmiş ve 15 Haziran 2006'da Ermenistan Ulusal Bayrağı Kanunu ile Ermenistan Millî Meclisi tarafından onaylanmıştır.
Zimbabve bayrağı, günümüzdeki kullanılan hâli ile 18 Nisan 1980 tarihinde göklere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.
Cibuti bayrağı günümüzde de kullanılan hâli ile ülkenin Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 27 Haziran 1977 tarihinde kabul edilerek göndere çekilmiştir.
Romanya bayrağı, Romanya devletinin resmi ulusal bayrağı.
Moldova Cumhuriyeti'nin devlet bayrağı mavi, sarı ve kırmızı üç dikey şeritten ve ortadaki şeritte yer alan bir devlet armasından oluşmaktadır. Bayrağın boyunun enine oranı 1:2'dir. Aksi durumlar dışında Moldova Devlet Bayrağı, ulusal bayrak olarak, sivil veya savaş bayrağı ve sancak olarak kullanılır.
Letonya Bayrağı, Letonya devletinin resmi bayrağıdır.
Hırvatistan arması, Hırvatistan devletince günümüzde kullanılan arma.
Mavi, çakır veya gök, resim boyamada ve geleneksel renk teorisi ve RGB renk modelindeki üç ana renkler pigmentlerinden biridir. Görünür ışığın tayfı üzerinde menekşe ve yeşil arasında uzanır. Göz yaklaşık 450 ile 495 nanometre arasında baskın dalga boyu olan ışığı gözlemlerken maviyi algılar. Çoğu mavi, diğer renklerin hafif bir karışımını içerir; gök mavisi biraz yeşil içerirken lacivert biraz menekşe içerir. Açık gündüz gökyüzü ve derin deniz Rayleigh saçılması olarak bilinen optik bir etki nedeniyle mavi görünür. Tyndall etkisi adı verilen bir optik etki, mavi gözler 'i açıklar. Havadan perspektif adı verilen başka bir optik etki nedeniyle uzaktaki nesneler daha mavi görünür. Karşıt rengi turuncu'dur.
Azerbaycan Cumhuriyeti Bayrak Günü veya Bayrak Bayramı, Azerbaycan'da her yıl kasım ayının dokuzunda kutlanan milli bayram.
Kamerun bayrağı, Kamerun devletine ait ve resmî olarak 20 Mayıs 1975 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanan bayrak.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti bayrağı günümüzdeki kullanılan hâli ile 18 Şubat 2006 tarihinde onaylanarak göndere çekilmiştir.
Orta Afrika Cumhuriyeti bayrağı ülkenin bağımsızlığını kazanmadan önce, 1 Aralık 1958 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.
Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, kızıl bayrak üzerine sarı orak ve çekiç ile kızıl yıldız sembollerinin ve hemen altında beyaz, yeşil ve kızıl renkli şeritlerin yer aldığı Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı. Bayrakta 1/2 kırmızı, 1/5 beyaz, 1/10 yeşil ve 1/5 oranında tekrar kırmızı şeritler yer alır. Bu şeritler cumhuriyetin Pers kültürünü öne çıkarmak için seçilmiştir.
Kusursuz Hizmet Madalyası, özellikle kamusal ve siyasi hayatta kusursuz hizmet veren kişilere verilen bir Azerbaycan nişanıdır. Nişan, 17 Mayıs 2002'de Azerbaycan cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle verilmeye başlanmıştır.
1917 yılından 1922 yılına kadar var olan Rus İç Savaşı sırasında kurulan ve tanınmayan bir devlet olan Kuzey Kafkasya Dağlık Cumhuriyeti, sembolleri olarak iki bayrak kullandı. Bunlardan biri yedi yeşil ve beyaz şerit ve sol üst köşesinde yedi sarı yıldız bulunan mavi bir kantondan oluşuyordu. Diğeri, kırmızı zemin üzerine sol üst köşeye yerleştirilmiş sarı veya beyaz hilal ve yedi yıldızlı yeşil bir kantona sahipti.
Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır. Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir. Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.
1:2
Güney Azerbaycan bayrağı
Güney Azerbaycan bayrağı
Güney Azerbaycan bayrağı (Ebulfez Elçibey'in seçeneği)
Irak Türkmenlerinin bayrağı
Transkafkasya Federasyonu bayrağı (Nisan - Mayıs 1918)
karakoyunlu devlet bayrağı (1375 - 1468)
Akkoyunlu devlet bayrağı (1378-1508)
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1920-1921)
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1921-1922)
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1921-1922)
Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1922-1936)
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1937-1939)
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1939-1952)
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1952-1991)
Bahriyeye/donanmaya ait Azerbaycan bayrağı
Azerbaycan konuları
