İçeriğe atla

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı

Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Himni
Türkçe: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Marşı

 Azerbaycan SSC
Ulusal Marşı

GüfteSüleyman Rüstem,
Samed Vurgun,
Hüseyin Arif
BesteÜzeyir Hacıbeyov
Kabul tarihi1944
İptal tarihi1992
Ses örneği
noicon
Besteci Üzeyir Hacıbeyov

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti marşı (AzericeAzərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Himni) Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1944-1992 yılları arasında kullandığı devlet marşı.

Hakkında

Sovyet cumhuriyetlerinin kendi devlet marşlarının oluşturulma tarihi Tahran Konferansı'na dayanır. Dönemin ABD başkanı Franklin D. Roosevelt Birleşmiş Milletler yaratma fikrini ortaya koyduğunda Sovyetler Birliği yönetimi Sovyet nüfuzunu güçlendirme amacının bir yansıması olarak birlik cumhuriyetlerine kendi savunma ve dışişleri bakanlıkları oluşturmalarını, bununla birlikte ulusal bayrak, amblem ve marşlar oluşturarak tam teşekküllü devletlerin maksimum niteliklerinin verilmesine karar verdi.[1]

Marş, Azerbaycan Cumhuriyeti ulusal marşını da besteleyen Azeri besteci Üzeyir Hacıbeyov tarafından bestelendi.[2]

Marşın sözleri Süleyman Rüstem,Samed Vurgun ve Hüseyin Arif tarafından yazıldı fakat 1978 yılında Josef Stalin'den bahseden kısımları çıkartıldı.

Diğer Sovyetler Birliği marşlarında olduğu gibi bu marşta da Vladimir Lenin'i (eskiden Josef Stalin'i de), Ekim Devrimi'ni,Komünizm'i ve Sovyet Cumhuriyetlerinin dayanışmasını övmektedir. Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlığını kazandıktan yeni marşın kabul edilmesine kadar olan sürede de bu marş kullanılmıştır.

1944—1978 yılları arası sözler

Kiril alfabesi Latin alfabesi Türkçe tercümesi
Азәрбајҹан - дүнја ҝөрмүш бу шәрәфли, шанлы дијар,
Вәтән ешги бабалардан галмыш әзиз бир јадиҝар,
Ганлы дөјүш мејданында биз јаратдыг ағ ҝүнләри -
Нәсилләрдән нәсилләрә јурдумузун шөһрәти вар.
Гој вар олсун Азәрбајҹан, Одлар јурду - Ана вәтән
Гоҹа Шәргә ҝүнәш доғур јурдумузун гүдрәтиндән.
Бајрағымыз сосиализмин гардаш елләр дүнјасыдыр,
Јаша вәтән! Халгымызын шәрәфисән, шөһрәтисән.
Устадымыз бөјүк Ленин - шанлы зәфәр бајрағымыз,
Рәһбәримиз Сталиндир - бизим һәјат нөврағымыз.
Ҝөзәл Бакы! Гүдрәтиндән илһам алыр Азәрбајҹан -
Азад елли, азад ҝүнлү доғма Совет торпағымыз.
Гој вар олсун Азәрбајҹан, Одлар јурду - Ана вәтән
Гоҹа шәргә ҝүнәш доғур јурдумузун гүдрәтиндән.
Бајрағымыз сосиализмин гардаш елләр дүнјасыдыр,
Јаша вәтән! Халгымызын шәрәфисән, шөһрәтисән.
Гардашымыз рус халгыдыр азадлығын бајрагдары,
Ганымызла сувармышыг бу достлуғу, бу илгары,
Јер үзүнүн шөһрәтидир шанлы Совет торпағымыз -
Бу торпагда чичәк ачды инсанлығын илк баһары...
Гој вар олсун Азәрбајҹан, Одлар јурду - Ана вәтән
Гоҹа шәргә ҝүнәш доғур јурдумузун гүдрәтиндән.
Бајрағымыз сосиализмин гардаш елләр дүнјасыдыр,
Јаша вәтән! Халгымызын шәрәфисән, шөһрәтисән.
Azərbaycan - dünya görmüş bu şərəfli, şanlı diyar,
Vətən eşqi babalardan qalmış əziz bir yadigar,
Qanlı döyüş meydanında biz yaratdıq ağ günləri -
Nəsillərdən nəsillərə yurdumuzun şöhrəti var.
Qoy var olsun Azərbaycan, Odlar yurdu - Ana vətən
Qoca Şərqə günəş doğur yurdumuzun qüdrətindən.
Bayrağımız sosializmin qardaş ellər dünyasıdır,
Yaşa vətən! Xalqımızın şərəfisən, şöhrətisən.
Ustadımız böyük Lenin - şanlı zəfər bayrağımız,
Rəhbərimiz Stalindir - bizim həyat növrağımız.
Gözəl Bakı! Qüdrətindən ilham alır Azərbaycan -
Azad elli, azad günlü doğma Sovet torpağımız.
Qoy var olsun Azərbaycan, Odlar yurdu - Ana vətən
Qoca şərqə günəş doğur yurdumuzun qüdrətindən.
Bayrağımız sosializmin qardaş ellər dünyasıdır,
Yaşa vətən! Xalqımızın şərəfisən, şöhrətisən.
Qardaşımız rus xalqıdır azadlığın bayraqdarı,
Qanımızla suvarmışıq bu dostluğu, bu ilqarı,
Yer üzünün şöhrətidir şanlı Sovet torpağımız -
Bu torpaqda çiçək açdı insanlığın ilk baharı...
Qoy var olsun Azərbaycan, Odlar yurdu - Ana vətən
Qoca şərqə günəş doğur yurdumuzun qüdrətindən.
Bayrağımız sosializmin qardaş ellər dünyasıdır,
Yaşa vətən! Xalqımızın şərəfisən, şöhrətisən.
Azerbaycan - dünya görmüş bu şerefli, şanlı diyar,
Vatan aşkı babalardan kalmış aziz bir yadigar,
Kanlı savaş meydanında biz yarattık ak günleri -
Nesillerden nesillere yurdumuzun şöhreti var.
Bırak var olsun Azerbaycan, Ateşler yurdu - Ana vatan
Koca Doğu'ya güneş doğar yurdumuzun kudretinden.
Bayrağımız sosyalizmin kardeş eller dünyasıdır,
Yaşa vatan! Halkımızın şerefisin, şöhretisin.
Üstadımız büyük Lenin - şanlı zafer bayrağımız,
Rehberimiz Stalin - bizim yaşam kaynağımız.
Güzel Bakü! Kudretinden ilham alır Azerbaycan -
Özgür elli, özgür günlü doğma Sovyet toprağımız.
Bırak var olsun Azerbaycan, Ateşler yurdu - Ana vatan
Koca Doğu'ya güneş doğar yurdumuzun kudretinden.
Bayrağımız sosyalizmin kardeş eller dünyasıdır,
Yaşa vatan! Halkımızın şerefisin, şöhretisin.
Kardeşimiz Rus halkıdır özgürlüğün bayraktarı,
Kanımızla sulamışız bu dostluğu, bu yemini,
Yeryüzünün şöhretidir şanlı Sovyet toprağımız -
Bu toprakta çiçek açtı insanlığın ilk baharı ...
Bırak var olsun Azerbaycan, Ateşler yurdu - Ana vatan
Koca Doğu'ya güneş doğar yurdumuzun kudretinden.
Bayrağımız sosyalizmin kardeş eller dünyasıdır,
Yaşa vatan! Halkımızın şerefisin, şöhretisin.

1978—1992 yılları arası sözler

Kiril alfabesi Latin alfabesi Türkçe tercümesi
Азәрбајҹан! Чичәкләнән Республика, шанлы дијар!
Гадир Совет елләриндә һәм азадсан, һәм бәхтијар.
Октјабрдан гүввәт алыб сән говушдун сәадәтә,
Алгыш олсун бу һүнәрә, алгыш олсун бу гүдрәтә!
Јолумуз Ленин јолудур, партијадыр рәһбәримиз,
Коммунизмин ҝүнәшилә нурланаҹаг сәһәримиз.
Биз ҝедирик ҝәләҹәјә галибләрин ҹәрҝәсиндә,
Јаша, јаша, Азәрбајҹан, бөјүк Совет өлкәсиндә!
Одлар јурду! Бу ағ ҝүнләр ел ҝүҹүнүн бәһрәсидир,
Гәһрәманлыг, бир дә һүнәр азад инсан һәвәсидир.
Нәсилләрдән нәсилләрә јадиҝардыр дәјанәтин,
Коммунизмә биз ҝедирик, сыра мөһкәм, аддым мәтин.
Јолумуз Ленин јолудур, партијадыр рәһбәримиз,
Коммунизмин ҝүнәшилә нурланаҹаг сәһәримиз.
Биз ҝедирик ҝәләҹәјә галибләрин ҹәрҝәсиндә,
Јаша, јаша, Азәрбајҹан, бөјүк Совет өлкәсиндә!
Рәшадәтли Рус халгыдыр достлуг, бирлик бајрагдары,
Мүгәддәсдир, сарсылмасдыр дост елләрин бу илгары.
Гардаш халглар бирлијиндән алдыг ҝүҹү, гүдрәти биз,
Гој вар олсун бу иттифаг - шанлы Совет Вәтәнимиз!
Јолумуз Ленин јолудур, партијадыр рәһбәримиз,
Коммунизмин ҝүнәшилә нурланаҹаг сәһәримиз.
Биз ҝедирик ҝәләҹәјә галибләрин ҹәрҝәсиндә,
Јаша, јаша, Азәрбајҹан, бөјүк Совет өлкәсиндә!
Azərbaycan! Çiçəklənən Respublika, şanlı diyar!
Qadir Sovet ellərində həm azadsan, həm bəxtiyar.
Oktyabrdan qüvvət alıb sən qovuşdun səadətə,
Alqış olsun bu hünərə, alqış olsun bu qüdrətə!
Yolumuz Lenin yoludur, partiyadır rəhbərimiz,
Kommunizmin günəşilə nurlanacaq səhərimiz.
Biz gedirik gələcəyə qaliblərin cərgəsində,
Yaşa, yaşa, Azərbaycan, böyük Sovet ölkəsində!
Odlar yurdu! Bu ağ günlər el gücünün bəhrəsidir,
Qəhrəmanlıq, bir də hünər azad insan həvəsidir.
Nəsillərdən nəsillərə yadigardır dəyanətin,
Kommunizmə biz gedirik, sıra möhkəm, addım mətin.
Yolumuz Lenin yoludur, partiyadır rəhbərimiz,
Kommunizmin günəşilə nurlanacaq səhərimiz.
Biz gedirik gələcəyə qaliblərin cərgəsində,
Yaşa, yaşa, Azərbaycan, böyük Sovet ölkəsində!
Rəşadətli Rus xalqıdır dostluq, birlik bayraqdarı,
Müqəddəsdir, sarsılmasdır dost ellərin bu ilqarı.
Qardaş xalqlar birliyindən aldıq gücü, qüdrəti biz,
Qoy var olsun bu ittifaq - şanlı Sovet Vətənimiz!
Yolumuz Lenin yoludur, partiyadır rəhbərimiz,
Kommunizmin günəşilə nurlanacaq səhərimiz.
Biz gedirik gələcəyə qaliblərin cərgəsində,
Yaşa, yaşa, Azərbaycan, böyük Sovet ölkəsində!
Azerbaycan! Çiçeklenen cumhuriyet, şanlı diyar!
Kadir Sovyet ellerinde hem özgürsün, hem bahtiyar.
Ekim'den kuvvet alıp sen kavuştun saadete,
Övgüler olsun bu hünere, övgüler olsun bu kudrete!
Yolumuz Lenin yoludur, partidir rehberimiz,
Komünizmin güneşiyle aydınlanacak yarınımız.
Biz gidiyoruz geleceğe, galiplerin ordusunda,
Yaşa, yaşa, Azerbaycan, büyük Sovyet ülkesinde!
Ateşler yurdu, bu ak günler el gücünün meyvesidir,
Kahramanlık, bir de hüner özgür insan hevesidir.
Nesillerden nesillere yadigardır dayanıklılığın,
Komünizme biz gidiyoruz, sıra sağlam, adım metin.
Yolumuz Lenin yoludur, partidir rehberimiz,
Komünizmin güneşiyle aydınlanacak yarınımız.
Biz gidiyoruz geleceğe, galiplerin ordusunda,
Yaşa, yaşa, Azerbaycan, büyük Sovyet ülkesinde!
Olgunlaşmış Rus halkıdır, dostluk birlik bayraktarı,
Mukaddestir, sarsılmazdır, dost ellerin bu öncü kuvveti.
Kardeş halklar birliğinden aldık gücü kudreti biz.
Bırak var olsun bu ittifak, şanlı Sovyet vatanımız!
Yolumuz Lenin yoludur, partidir rehberimiz,
Komünizmin güneşiyle aydınlanacak yarınımız.
Biz gidiyoruz geleceğe, galiplerin ordusunda,
Yaşa, yaşa, Azerbaycan, büyük Sovyet ülkesinde!

Kaynakça

  1. ^ Крапивин, Сергей (24 Ekim 2015). "Почему создание и утверждение Государственного гимна БССР растянулось на 11 лет" (Rusça). Tut.by. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  2. ^ Soviet Music and Society under Lenin and Stalin: The Baton and Sickle. Routledge. 2009. s. 264. ISBN 978-0415546201. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Marşı</span> Azerbaycanın millî marşı

Azerbaycan Ulusal Marşı, Azerbaycan'ın ulusal marşıdır. Güftesi Şair Ahmed Cevad, bestesi ise Üzeyir Hacıbeyov tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Devlet Marşı</span>

Rusya Federasyonu Devlet Marşı, Rusya'nın resmî devlet marşı. Bestesinde, Aleksandr Aleksandrov'a ait Jit stalo luçşe ve Bolşevik Parti Marşı'ndan uyarlanan Sovyetler Birliği Marşı'nın müziği, güftede ise Sovyet marşının söz yazarı Sergey Mihalkov'un yeniden yazdığı sözler kullanılmıştır. Sovyetler Birliği Marşı, 1944 yılından itibaren "Enternasyonal" marşının yerine resmî marş olarak kullanılmaya başlandı. Marş, 1956-1977 yılları arasında destalinizasyon politikaları nedeniyle sözsüz, sadece enstrümantal çalındı. 1977 yılında eski Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'e atıf yapan sözler çıkartıldı, yine Mihalkov tarafından yazılan komünizmin ve II. Dünya Savaşı'nın zaferlerine vurgu yapan sözlerle değiştirilerek kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Devlet Marşı</span> Ulusal marş

Sovyetler Birliği Marşı, 15 Mart 1944'te Enternasyonal marşı yerine kabul edilmiştir. Sözler Sergey Mihalkov ve El-Registan (Эль-Региста́н) takma adıyla bilinen Gabriel Arkadiyeviç Ureklyan tarafından yazılmış, müzik Aleksandr Aleksandrov (1883-1946) tarafından bestelenmiştir. Sovyet askerlerinin, Enternasyonal'in uluslararası hareketi öven sözleri yerine Sovyetler Birliği'ne adanmış başka bir marş isteği üzerine ortaya çıktığı sanılır. Marşın aslı Bolşevik Partisi Marşı'na dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı</span>

Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı veya şarkı sözlerinin ilk kısmının kullanıldığı resmî olmayan adıyla Mı, Byelarusı, Belarus'un devlet marşıdır. Ülkenin devlet sembolleri arasında yer alır. Marş ilk olarak 1940'lı yıllarda yazıldı ve 1955'te Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde kullanılmak üzere kabul edildi. Marşın müziği Nestser Sakalouski tarafından bestelendi, sözleri Mihas Klimkoviç tarafından yazıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonraki dönemde 1995'ten 2002'ye kadar marşı resmi törenlerde sözsüz olarak Sakalouski tarafından bestelenen müzikle birlikte kullanılmaya devam etti. Klimkoviç ve Uladzimir Karızna tarafından yazılan yeni şarkı sözleri, 2 Temmuz 2002'de yayınlanan devlet başkanlığı kararnamesiyle kabul edilirken, Belarus ile olan tarihi bağlantılarından dolayı bestede değişikliğe gidilmedi. Bu açıdan Belarus, Rusya, Özbekistan ve Tacikistan ile birlikte Sovyet marşlarının müziğini kullanımdan kaldırılmadan devam eden eski Sovyet ülkelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Aleksandrov</span>

Aleksandr Vasiliyeviç Aleksanrdov, Rus ve Sovyet besteci, müzik öğretmeni, koro şefi, profesör. Kızıl Ordu Korosu'nun kurucusu. Sovyetler Birliği Devlet Marşı ve Rusya Ulusal Marşı'nın bestecisi.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Marşı</span> Millî marş

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Marşı, Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1944-1991 yılları arasında kullandığı ulusal marş.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Marşı</span> Ulusal Marş

Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1947 ile 1992 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1946 ile 1991 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı</span>

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1950 ile 1992 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1946 ile 1997 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Mihalkov</span>

Sergey Vladimiroviç Mihalkov, çocuk kitaplarının ve hicivli masallarının Sovyet ve Rus yazarıydı. Ülkesinin millî marşının sözlerini neredeyse 60 yıla yayılan üç farklı vesile ile yazma şansına sahip oldu.

<span class="mw-page-title-main">Transdinyester Marşı</span>

Transdinyester Marşı, Transdinyester ulusal marşı. Bestesi 1943 yılında Sovyet besteci Aleksandr Aleksandrov tarafından Moskova Muharebesi'nde Nazi birliklerinin yenilmesinden esinlenerek yapılan Da zdravstuyet naşa derjava adlı marştan gelir. Söz yazarları Boris Parmenov, Nikolay Bojko ve Vitaliy Pişenko'dur. Marşın, birebir çeviri olmamakla birlikte, resmi olarak Moldovca, Rusça ve Ukraynaca sözleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Patriotiçeskaya pesnya</span>

Patriotiçeskaya pesnya (Glinka) Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin (RSFSC) ve Rusya Federasyonu'nun 1990 ve 2000 yılları arasındaki milli marşıdır. Aslen RSFSC'nin 1990–1991 yılları arasında milli marşı olan beste, 1991'de Rusya Federasyonu'nun anayasal olarak kurulmasıyla onun da milli marşı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1945 ile 1992 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span> Ulusal marş

Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1946 ile 1992 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevik Parti Marşı</span>

Bolşevik Parti Marşı, Tüm Birlik Komünist Partisi (Bolşevik) için 1938 yılında bestelenen marş. Eser 1939 yılında partinin marşı olmuştur. Müziği Aleksandr Aleksandrov, sözleri Vasili Lebedev'e ait olan marş; Sovyetler Birliği Marşı'nın ve günümüzdeki Rusya Ulusal Marşı'nın temelini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı, Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin devlet marşıdır. 1940'ta yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1945 ile 1991 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

"Surudi milli", Tacikistan'ın ulusal marşıdır. Resmî olarak 7 Eylül 1994'te kabul edilmiştir.