Eşgüdümlü Evrensel Zaman ya da özgün kısaltmasıyla UTC, dünya genelinde saatleri ve zamanı düzenlemek için kullanılan temel zaman standardıdır. Mevcut zaman için bir referans noktası oluşturarak günlük zaman ve zaman dilimlerinin temelini oluşturur. UTC, uluslararası iletişimi, navigasyonu, bilimsel araştırmaları ve ticareti kolaylaştırır.
Avrupa Yaz Saati, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, Mart ayının son pazar günü başlayıp, Ekim ayının son pazar günü biten bir uygulamadır.
Yaz saati uygulaması (YSU), herhangi bir ülkede veya bölgede gün ışığından, sabahları daha az, öğleden sonra daha çok yararlanmak üzere, periyodik olarak, saatlerin belirli bir miktarda değiştirilmesidir. Genellikle, bu uygulama kapsamında saatler ilkbahar başlangıcında bir saat ileri, sonbaharda ise bir saat geri alınır. Çağdaş yaz saati uygulaması ilk defa 1895 yılında Yeni Zelandalı bir böcekbilimci olan George Vernon Hudson tarafından önerildi. O günden sonra birçok ülke bu uygulamayı benimseyerek kullanmaya başladı. Bununla birlikte, yaz saati uygulamaları ülkeler arasında farklılık gösterebilir.
Zamanın ölçülmesi, kullandığımız zaman sistemi Dünya'nın kendi ekseni çevresindeki hareketini esas almaktadır. Gezegenin kendi etrafındaki bir tam dönüşü bir gün;Güneşin yörüngesindeki bir tam dönüşü ise bir yıldır. Dünya dönerken güneş gökyüzünde yükselmeye başlar, en tepeye tırmanır ve gözden kaybolana dek alçalır.
Orta Avrupa Yaz Saati (OAYS) UTC+02.00 Zaman dilimi den birinin ismidir, UTC dan iki saat öndedir. Pek çok Avrupa ülkesinde ve Kuzey Afrika ülkelerinden gün ışığından faydalanmak amacıyla kullanılır. Kış zamanında, (+01.00) kullanılır.
Batı Avrupa Zaman Dilimi, UTC ile aynı zamanı belirten zaman dilimidir. Birleşik Krallık'ta yasal olarak GMT olarak bilinir. Batı ve kuzeybatı Avrupa'nın bazı bölümlerini, aşağıdaki bölgeleri içerir:
- Kanarya Adaları
- Faroe Adaları
- Kuzeydoğu Grönland
- İzlanda
- Portekiz
- İrlanda
- Birleşik Krallık
- Fas
İran Standart Saati (IRST) ya da İran Saati (IT) İran'ın kullandığı saat dilimidir. Diğer bir deyişle İran UTC+03.30'u kullanmaktadır. IRST 52,5 derece doğu meridyeni ile tanımlanır.
Doğu Avrupa Yaz Saati, UTC'nin üç saat ilerisindeki bir zaman dilimi. DAS kullanan bazı ülkelerde yaz saati uygulaması kapsamında kullanılmaktadır.
Dünya çapında yaz saati uygulaması kullanan ülkelerin listesi.
Sıradağlar Zaman Dilimi, Kuzey Amerika'da kullanılan, Eşgüdümlü Evrensel Zaman'dan sonbahar ve kış aylarında 7, yaz saati uygulamasının etkin olduğu ilkbahar ve yaz aylarında ise 6 saat geride olan zaman dilimi. 105. batı boylamındaki saati temel almaktadır.
UTC+03:00, UTC'den 3 saat ileri zaman dilimi.
Türkiye'de yaz saati uygulaması, 1940 - 1952 ve 1962- 1965 ve 1973 -1978 ve 1985 - 2016 yılları arasında tüm ülke çapında uygulanmıştır. Hariçte kalan tarih aralıklarında farklı saat dilimleri uygulaması benimsemiştir. Yaz saati uygulamasının faydalı olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Bu konuda Enerji Bakanlığı konunun halk tarafından da bilinmesi ve fikir alınması adına çeşitli anketler ve makaleler yayımlamıştır. 2013 yılında toplanan Bakanlar Kurulu kararı ile 27 Ekim 2013 tarihinde saatlerin bir saat geri alınması kararı ile uygulamaya son verilmiştir. Ancak gerekli görülen lüzum üzerine uygulamaya devam edilmiştir.
Türkiye Saati ya da kısaltmasıyla TSİ, Türkiye'de geçerli olan zamandır. Ülkede sabit olarak UTC+3 zamanı kullanılmaktadır. Geçmişte kullanılan yaz saati uygulamasına 8 Eylül 2016'da son verilmiş, kışın da yaz saati kullanılacak şekilde ülkenin resmî saati UTC+2'den UTC+3'e sabitlenmiştir.
Uzak Doğu Avrupa Saati (UDAS), Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ın üç saat ilerisinde olan zaman dilimi. Belarus, Rusya'nın batısı ve Türkiye yaz saati uygulamasını kaldırarak tüm yıl boyunca bu zaman diliminde bulunduğundan ötürü üç ülkenin başkentinin adları ile de bilinir.
UTC farkı, belirli bir yer ve tarih için Eşgüdümlü Evrensel Zaman (UTC) ile yerel saat arasında olan farktır. Ülkelerin coğrafi konumlarına göre bu fark değişir. Örneğin Kâbil için fark +04.30 iken Berlin için UTC farkı +01:00, +0100 veya +01'dir.
Çin'in coğrafi açıdan beş farklı zaman dilimini kapsamasına rağmen ülkenin tümünde resmî olarak Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ın 8 saat ilerisindeki UTC+08.00 zaman dilimi izlenir. Ülkede izlenen resmî ulusal standart zaman, ülke içerisinde Pekin Zamanı, uluslararası olarak ise Çin Standart Zamanı olarak bilinir. 1991 yılından beri yaz saati uygulaması uygulanmamıştır.
Doğu Afrika Zaman Dilimi veya EAT, Doğu Afrika'da kullanılan bir saat dilimidir. EAT, UTC'den (UTC+03.00) üç saat ileridedir; bu da Arabistan Standart Zaman Dilimi, Uzak Doğu Avrupa Saati, Moskova Saati ve Doğu Avrupa Yaz Saati ile aynıdır.
Türkiye'deki tarih ve saat gösterimi, ISO 8601 standartlarındadır. Küçük endian tarih formatı kullanılır ve 24 saatlik zaman sistemi 12 saatlik zaman sisteminden daha yaygındır. Resmî olarak Miladi takvim kullanılır ve saat dilimi UTC+03.00'tür (TSİ).
Brezilya'da zaman, Brezilya'da kullanılan zaman dilimlerini ifade eden bir kavramdır. Ülkede UTC-02.00, UTC-03.00, UTC-04.00 ve UTC-05.00 olmak üzere 4 farklı zaman dilimi kullanılmaktadır.
Samara Saati (SAMT), UTC'den 4 saat (UTC+04.00) ve Moskova Saati'nden 1 saat (MSK+1) önceki zaman dilimidir. Samara Saati; Samara Oblastı, Udmurtya, Astrahan Oblastı, Ulyanovsk Oblastı ve Saratov Oblastı'nda kullanılmaktadır.
