İçeriğe atla

Azerbaycan Millî Kurtuluş Günü

   Azerbaycan Millî Kurtuluş Günü
Azerbaycan Gerbi
Ülke Azerbaycan
Kutlayanlar Azerbaycan
Başlama1991

Azerbaycan Millî Kurtuluş Günü veya Millî Kurtuluş Günü,(Azerice: Milli Qurtuluş günü) Azerbaycan'ın millî bayramlarından biridir.[1] 15 Haziran 1997 tarihinde ilanı yapılan bayram 1998 yılında anayasaya dahil edilmiş ve her yıl kutlanmaya başlamıştır.[2]

Genel Bilgi

Ekim 1991'de Azerbaycan bağımsızlığını kazandı. Ancak bağımsızlığın ilk yılları, siyasi iktidar boşluğu ve devletin temel kurumları, ordu ve devlet güvenlik organları da dahil olmak üzere, devletin tüm kurumlarının eksikliği ile geçti.[2]

Vatanın bu zor döneminde, 1969-1982 yılları arasında Azerbaycan Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin birinci sekreteri olarak görev yapmış, daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi ve SSCB Bakanlar Kurulu başkan yardımcısı olarak çalışmış olan Haydar Aliyev, Moskova'da istifa ettikten sonra 1991-1993 yıllarında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi başkanı olarak bu bölgenin kurtuluşu yolunda fedakârlık örnekleri gösterdi. 1993 yılının 15 Haziran'ında Haydar Aliyev, Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti başkanı seçildi. Böylece, 15 Haziran Azerbaycan tarihine Milli Kurtuluş Günü olarak girdi.[3]

Olayların Kısa Tarihi

1993 yılının başlarından itibaren ülkede faaliyet gösteren bazı silahlı grupların sergilediği disiplinsiz davranışlar, Azerbaycan'ın içinde kardeş kavgası ve iç savaşın zeminini hazırlıyor, farklı bölgelerde ise ayrılıkçılık ve bölünme eğilimleri baş gösteriyordu. Azerbaycan'ın bir devlet olarak varlığına son vermek için tam güçle çalışan bu plan, iki yıllık bağımsızlık tarihinde henüz dalgalanmalardan kurtulamayan ülkeyi tamamen kaosa sürüklüyordu. 1993 yılının 4 Haziran'ında Gence'de Albay Suret Hüseyinov'un kontrolü altındaki askeri birliğin hükümete itaatsizliği, ülkeyi tamamen kaosa sürüklüyordu. Durumu kontrol altına almak için hükümetin attığı aceleci adımlar durumu düzeltmedi. Aksine, Gence'ye gönderilen devlet temsilcileri rehin alındı. İsyancı askeri birliğin liderliği önce başbakan ve Milli Meclis başkanının, ardından da cumhurbaşkanının istifasını talep etti. Durum kontrolden çıkıyor, çevre ilçelerin idari başkanları zorla değiştiriliyor, Suret Hüseyinov'un isyanı Gence'nin ötesine geçerek Bakü'ye doğru genişliyordu. Ölenler ve yaralananlar vardı. Böyle bir zamanda devleti yok olmaktan kurtarmak için ülke liderliği, Nahçıvan Yüksek Meclisi başkanı Haydar Aliyev'i Bakü'ye davet etme kararı aldı.[4]

Bakü'ye döndükten sonra Suret Hüseyinov ile görüşmek amacıyla Gence'ye giden Haydar Aliyev, Milli Meclis oturumunda Gence olaylarıyla ilgili bir rapor sundu. Böylece, 15 Haziran'da Milli Meclis'te Haydar Aliyev, istifa eden İsa Gamber'in yerine parlamento başkanı seçildi.

Daha sonra milletvekilleri, 15 Haziran tarihinin Azerbaycan'ın Kurtuluş Günü olarak takvime alınması önerisiyle ortaya çıktılar ve Milli Meclis bu öneriyi kabul etti. O zamandan beri Haydar Aliyev'in yeniden iktidara dönüşü Milli Kurtuluş Günü olarak kutlanıyor. Artık birkaç yıldır halk, bugünü Haydar Aliyev'in mezarını ziyaret ederek anıyor.

Azerbaycan Millî Kurtuluş Günü Azerbaycan'nın 1991'de ilan ettiği tam bağımsızlık gününü temsil etmekte ve ilk yasalaşan hali ile anayasada muhafaza edilmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Azərbaycan Respublikasının bayram günləri". 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2016. 
  2. ^ a b "Elmi İnnovasiyalar Mərkəzində Milli Qurtuluş günü qeyd edildi". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2016. 
  3. ^ "Qurtuluş Günü-Müasir Azərbaycanın inkişafının başlandığı tarix". 17 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024. 
  4. ^ "Professor Cəbi BƏHRAMOV: "QURTULUŞ GÜNÜ mənim üçün vətənimin – Azərbaycanın xilası deməkdir"". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev</span> 3. Azerbaycan cumhurbaşkanı

Haydar Alirıza oğlu Aliyev Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı, Nahçıvan Yüksek Meclisi'nin 3. Başkanı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın görevdeki cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in babasıdır. Azerbaycan'ın "ümummilli lider" ve "ulu önder" unvanlarını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ebulfez Elçibey</span> 2. Azerbaycan cumhurbaşkanı

Ebulfez Elçibey veya Ebulfez Aliyev, akademisyen, 2. Azerbaycan cumhurbaşkanı, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi'nin kurucusu ve ilk genel başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Yeni Azerbaycan Partisi, Azerbaycan'da 91'lerin talebiyle 21 Kasım 1992 tarihinde Haydar Aliyev'in liderliği ile 550 kişilik kurucu üyenin katılımıyla gerçekleşen Kuruluş Kurultayı ile kurulan, 18 Aralık 1992 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmi kayda alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Hava Yolları</span> Azerbaycanın en büyük hava yolu şirketi

Azerbaycan Hava Yolları - Azerbaycan'ın en büyük hava yolu şirketidir. Merkezi Bakü'de bulunmaktadır. Uluslararası Haydar Aliyev Havalimanı, Azerbaycan hava yollarının merkez ofisidir. Uluslararası Haydar Aliyev Havalimanı, Bakü'den 20 km uzaklıkta yerleşmektedir.

Suret Hüseynov, 1. Karabağ Savaşı'nda rol alan Azerbaycanlı komutan ve 1993-1994 yılları arasında Azerbaycan başbakanı olan siyasetçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'ın posta tarihi ve posta pulları</span>

Azerbaycan'ın posta tarihi ve posta pulları, Azerbaycan'daki posta sistemini ve posta pullarını tanımlar. Rusya İmparatorluğu posta damgası ve posta pulları 1858 yılından itibaren Azerbaycan'da kullanılıyordu. İlk posta damgaları farklı biçimlerdeki noktalardan oluşturuldu. Şehir isimli tarihli posta damgaları kısa süre sonra oluştu.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi veya kısaca AHCP, Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 1989'da 15 kurucu üye liderliğinde kuruldu. 1989-1992'li yıllarda Azerbaycan'da büyük güç ve söz sahibi olan siyasi kuruluş olmuştur. 1995'te partileşme sürecine girdi. 1995'te Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve parti resmen kuruldu. 1 Eylül 1995 tarihinde parti resmî kayıtlara alındı. Şu anda Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası'nin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ejder İsmailov</span> Azeri siyasetçi

Ejder İsmailov ya da Ejder Tağıoğlu, Azeri filolog ve siyasetçi. Yeni Azerbaycan Partisi'nin en aktif kurucu üyeleri olan 91`lerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Millî Güvenlik Bakanlığı (Azerbaycan)</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Güvenlik Bakanlığı istihbarat, karşı istihbarat faaliyetleri, devlet sırrının korunması, suçların tespiti, önlenmesi alanlarında Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kanunu ile belirlenmiş yetki merkezi yürütme organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da siyaset</span>

Azerbaycan'da siyaset yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşirken, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Devlet başkanı'dır, Azerbaycan'ın Başbakanı'sa, hükûmet başkanlığı yapıyor. İcra gücü cumhurbaşkanı ve hükûmet tarafından uygulanmaktadır. Yasama yetkisi hem hükûmet hem de parlamentoya aittir. Yargı — yürütme ve yasama organından bağımsızdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan cumhurbaşkanı</span> Azerbaycanın devlet başkanı

Azerbaycan cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin başıdır. Cumhurbaşkanı, vatandaşların seçimi sonucu yedi yıl için belirlenir. Azerbaycan Anayasası, cumhurbaşkanının yürütme gücünün somutlaşmışı, başkomutan, "Azerbaycan'ın iç ve dış politikadaki temsilcisi" olacağını ve" dokunulmazlık hakkına sahip olacağını belirtir. Başkan, bir grup sekreter ve departman bakanından oluşan Başkanlık İdaresi olan icra dairesi aracılığıyla yönetir. Ek olarak, ekonomik ve sosyal politikayla ilgili bir Bakanlar Kurulu ve dış, askeri ve adli konularda bir Güvenlik Konseyi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ramiz Mehdiyev</span> Azerbaycanlı siyasetçi

Ramiz Mehdiyev, Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanlığı İdaresi başkanı; Azerbaycan Millî İlimler Akademisi üyesi ve eski Azerbaycan Millî İlimler Akademisi başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Fezail Ağamalı</span> Azeri politikacı ve profesör

Fezail Ağamalı, Azerbaycanlı siyasetçi, Ana Vatan Partisinin genel başkanı ve tarih bilimleri profesörü.

<span class="mw-page-title-main">İtibar Memmedov</span>

İtibar Selidar oğlu Memmedov, Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi'nin kurucusu ve ilk genel başkanı (1992-2003), Azerbaycan ana muhalefet partisi lideri, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi 1. dönem milletvekili, Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti milletvekili (1990-1995), Azerbaycan Halk Cephesi kurucu üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Mübariz Kurbanlı</span>

Mübariz Kahraman oğlu Kurbanlı - Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi 1., 2., 3. ve 4. dönem milletvekili; Azerbaycan Cumhuriyeti Dini Kurumlarla İş üzere Devlet Komitesi Başkanı, Azerbaycan Demokratik İstiklâl Partisi kurucu üyesi (1993-1999), Yeni Azerbaycan Partisi Yönetim Kurulu üyesi ve Genel Sekreter yardımcısı (1999-2021).

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Özbekistan ilişkileri</span> Devletler arası ilişkiler

Azerbaycan-Özbekistan ilişkileri, Azerbaycan Cumhuriyeti ile Özbekistan Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkileri tarif eder.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Eldarov</span> Azeri heykeltıraş ve halk sanatçısı

Ömer Eldarov Azeri heykeltıraş, ressam, siyasetçi, halk sanatçısı ve Azerbaycan Millî İlimler Akademisi asil üyesi.

Ramil İdris oğlu Usubov - Azerbaycanlı politikacı ve polis, Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Konseyi Sekreteri. Daha önce Azerbaycan 7. İçişleri Bakanı (1994-2019) ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti İçişleri Bakanı olarak görev yaptı.

Azerbaycan-Sırbistan ilişkileri - Azerbaycan Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasında mevcut ikili ilişkileri tanımlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.