İçeriğe atla

Azerbaycan Millî İlimler Akademisi El Yazmaları Enstitüsü

Koordinatlar: 40°22′06″K 49°49′59″D / 40.36833°K 49.83306°D / 40.36833; 49.83306
Azerbaycan El Yazmaları Enstitüsü
Harita
Açılış1986
KonumIstiglaliyyat Caddesi No.:8, Bakü, Azerbaycan
Koordinatlar40°22′06″K 49°49′59″D / 40.36833°K 49.83306°D / 40.36833; 49.83306
Resmî sitehttp://manuscript.az/

Muhammed Fuzuli'nin adını taşıyan El Yazmaları Enstitüsü (Azerice: Əlyazmalar İnstitutu), Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi'nin bilim merkezi ve bu merkez bilimsel araştırma, arşiv ve kütüphane bilimi faaliyetlerinde bulunmaktadır. Enstitünün amacı Orta Çağ el yazmalarının toplanması, sistematikleştirilmesi, güvenliği, incelenmesi, çevirisi ve basımını gerçekleştirmektedir.[1] Enstitü, HZTaghiyev tarafından İstiglaliyyat Caddesi üzerinde kurulan eski İmparatoriçe Alexandra Rus Müslüman Yatılı Kız Okulu'nun tarihi binasında yer almaktadır.[2]

İdaresi

Enstitü Müdürü:

Akademisyen Teymur Kerimli

Müdür Yardımcıları:

Bilim Müdür Yardımcısı: Pasha Karimov

Bilim Müdür Yardımcısı: Aybeniz Aliyeva-Kangarlı

Genel İşler Müdür Yardımcısı: Gurban Gumbatov

Bilimsel Sekreter:

Filoloji bilimleri adayı Azizağa Nadjafov

Eylem talimatları:

Tarihi

Enstitünün kurulması için ön koşullar, 1924 yılında Bakü'de Tüm- Azerbaycan Bölgesel Kongresi'nin düzenlendiği ve burada eski el yazmaları ve nadir kitaplara adanmış özel bir bölümle bilimsel kütüphane düzenlemek için yürürlüğe girdiği zaman ortaya çıktı. Başlangıçta kütüphane Azerbaycan Araştırma Birliği'nin bir parçasıydı, ancak daha sonra Nizami'nin adını taşıyan Edebiyat Kurumuna dâhil edildi. 1950 yılında Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi bünyesinde Cumhuriyet El Yazmaları Vakfı kuruldu. 1986 yılında Azerbaycan Millî Bilimler Akademisi El Yazmaları Enstitüsü, bu vakıf temelinde kuruldu. 1996 yılında Enstitü, Muhammed Fuzuli'nin adını almıştır.

El Yazmaları Enstitüsü, Orta Çağ bilimlerinin tüm alanlarını kapsayan zengin ve nadir el yazmaları koleksiyonuna sahiptir -tıp ve astronomi, matematik ve mineraloji, şiir ve felsefe, teoloji ve hukuk, dilbilgisi, tarih ve coğrafya, Azerbaycan, Türkçe, Arapça, nesir ve şiir, Farsça ve diğer diller-.

El Yazmaları Enstitüsü'nde 40.000'den fazla materyal toplanmıştır; bunlardan yaklaşık 12.000'i IX-XX yüzyıllarda yazılmış veya yeniden yazılmış arabografik el yazmalarıdır. Enstitü ayrıca, Azerbaycan'ın önde gelen bilim ve edebiyat şahsiyetlerinin XIX-XX yüzyıllarda yaşamış önemli şahsiyetlerinin kişisel belgelerini, tarihi belgeleri, eski matbu kitapları, önceki dönemlere ait gazete ve dergileri, mikrofilmleri ve fotoğraflarını korumuştur. El Yazmaları Enstitüsü'ndeki en eski el yazması, IX.Yüzyılda parşömen üzerine yazılmış An-Nisa Suresi'dir.

Ebu Ali İbn Sina'nın "tıbbi yasalar", "Cerrahi ve cerrahi aletler hakkında" ve Abul-Gasim az-Zahravi'nin "otuzuncu tezi", "Nizamshah'ın Gıda maddeleri", Şeyh Mahmud Shabustari'nin "Gülshani-raz", Nasimi'nin "Divan", XII-XV yüzyıllarda kopyalanan Sadi "Bustan" gibi eserlerin kopyaları, El Yazmaları Enstitüsü'nde korunan en eski el yazmalarıdır.

El Yazmaları Enstitüsünde korunanlar arasında ilk yerli anıtlar özel bir öneme sahiptir. Enstitü bünyesinde Yusif Maddah tarafından yazılan "<i>Varga ve Gülşa</i>", "Suli Fagih" ve "<i>Yusif ve Zuleykha</i>" gibi değerli el yazması nüshalar bulunmaktadır.

2005–2017 yıllarında 4 Azerbaycan el yazması UNESCO'nun "Dünya'nın Hafızası" listesine dâhil edildi.

Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi'nden Muhammed Fuzuli'nin adını taşıyan El Yazmaları Enstitüsü, Ocak 2015'ten bu yana British Cambridge Üniversitesi'nde kurulan Uluslararası İslam El Yazmaları Derneği'nin üyesidir.

Yapısı

Muhammed Fuzuli'nin adını taşıyan El Yazmaları Enstitüsü'nde günümüzde 11 daire ve bir laboratuvar bulunmaktadır.

Bilimsel araştırma departmanları:

- Türkçe el yazmaları araştırma bölümü;

- Arap el yazmaları araştırma bölümü;

- Farsça el yazmaları araştırma bölümü;

- Kişisel arşiv araştırma bölümü;

- Bibliyoloji ve bibliyografya bölümü;

- Multidisipliner ve yayımlanmış kitaplar bölümü;

- Uluslararası ilişkiler bölümü;

- Elektronik kaynaklar bölümü;

- Bilimsel fonlar bölümü;

- Kütüphane ve bilimsel bilgi bölümü;

Bilimsel araştırma laboratuvarı:

- Hijyen ve restorasyon laboratuvarı.

Diğer departmanlar:

- Eğitim bölümü;

- Halkla ilişkiler bölümü;

- Muhasebe bölümü;

- İnsan kaynakları bölümü;

- Ortak bölüm;

El Yazmaları Enstitüsü, eserlerin malzeme örneklerini (Türkçe, Farsça, Arapça el yazmaları, litografik kitaplar, tarihi - arkeolojik belgeler, kişisel arşivler) toplamak, sistematikleştirmek, korumak, kataloglamak, dijitalleştirmek, bibliyografya hâline getirmek, araştırmak, tanıtmak, tanıtmak ve yayımlamakla ilgilenmektedir.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Древние азербайджанские рукописи перевезены из Ватикана в Баку". 12 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2011. 
  2. ^ Alakbarli, Farid. "Voices from the Ages Baku's Institute of Manuscripts". www.azer.com. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gazi Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Gazi Üniversitesi, Ankara'da bulunan köklü bir devlet üniversitesidir. 1926 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile Ankara'da temelleri atılan Gazi Üniversitesi, cumhuriyetin ilk üniversitesi olma ünvanını da elinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Heidelberg Üniversitesi</span>

Heidelberg Ruprecht Karl Üniversitesi, ya da kısa adıyla Heidelberg Üniversitesi, 1386'da Heidelberg'de kurulmuş, Almanya'nın en eski üniversitesi olmasının yanında; en ünlü ve prestijli üniversitelerinden biridir. Üniversitenin tarihi 14. yüzyıla kadar uzanır. 16. yüzyılda hümanizmin merkezi haline gelmiştir. 19. yüzyıl sonrasında bağımsız düşünürlerin, demokratik düşüncenin ve ileri seviye bilimsel araştırmaların merkezi haline gelmiştir. Bu dönemde Amerikan üniversitelerinde yüksek lisans eğitimi veren okullarına rol modeli olmuştur.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü, denizlerde araştırma yapmak ve lisansüstü eğitim vermek için kurulmuş bir enstitüdür. DBE, 1975'te Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin Mersin şehir merkezinin 45 km batısında Doğu Akdeniz kıyısında yer alan Erdemli ilçesinde yerleşik Erdemli kampüsünde kuruldu. ODTÜ'nün Ankara dışında, 1973 yılında kurulmuş olan Gaziantep Yerleşkesinin ardından ikinci dış yerleşke olma özelliğini taşıyan kampüste yaklaşık olarak 700 m² laboratuvar ve 660 bin m²den oluşan limon ağaçlarıyla çevrili alan vardır. Ayrıca 2 araştırma gemisi ve bir liman ile birlikte çalışanlar ve öğrenciler için konutlar da kampüs sınırları içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî İlimler Akademisi</span>

Azerbaycan Millî İlimler Akademisi veya Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi, Azerbaycan'ın ana bilimsel kurumudur. 1945'te Bakü'de kurulmuştur.

Muhammed Fuzuli heykeli — Azerbaycan Devlet Akademik Milli Dram Tiyatrosunın önünde bulunan "Fuzûlî" abidesi. Ünlü Azerbaycanlı heykeltıraraşlar Ömer Eldarov ve Tokay Memmedov'un 1962 yılında birlikte yaptıkları plastik sanat eserlerindendir. Divan şairi Fuzûlînin anısına dikilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Slav Üniversitesi</span>

Bakü Slavyan Üniversitesi, Azerbaycan'ın Bakü şehrinde kurulmuş olan devlet üniversitesidir. Bakü Slavyan Üniversitesinde eğitim dili Rusça ve Azerbaycanca'dir. Üniversite'de eğitim ücreti 1000-2500 ABD dolarıdır ve bu ücret iki taksit halinde ödenir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar Bilimler Akademisi</span>

Bulgar Bilimler Akademisi, ana binası Bulgaristan'nın başkenti Sofya'da bulunan ve 1869 yılında kurulan ülkenin en büyük bilim kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Bilimler Akademisi Doğu Bilimi Enstitüsü</span>

Rusya Bilimler Akademisi’ne bağlı bilim kurumu. Rusya Bilimler Akademisi Doğu Bilimi Enstitüsü, 1818 yılının Ekim ayında Sankt-Peterburg’da “İmparatorluk Bilimler Akademisi Asya Müzesi” adıyla kurulmuştur. 1950 yılında Moskova’ya taşınmıştır. 1960-1970 yılları arasında “Asya Halkları Enstitüsü” adını taşımıştır.

Doğu'nun yazılı anıtlarının, Asya ve Kuzey Afrika ülkelerinin Eski ve Orta Çağ tarihinin araştırılmasıyla iştigal eden, Rusya Bilimler Akademisi'ne bağlı bilim kurumu. Sankt-Peterburg kentinde Novo Mihaylovsk Sarayı'nda yerleşmiştir.

Türk Akademisi veya eski adıyla Uluslararası Türk Akademisi, 25 Mayıs 2010'da Kazakistan'ın başkenti Astana'da kurulan bilimsel araştırma merkezi. Başlangıçta Türk Akademisi A.Ş. adı altında Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı'na bağlı olarak kurulan akademi, 23 Ağustos 2012'de Bişkek'te gerçekleştirilen Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi II. Zirvesi'nde uluslararası akademi statüsüne kavuşmuştur. Uluslararası Türk Akademisi'nin başkanı Prof. Dr. Darhan Kuandıkoğlu Kıdırali'dir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Bilimler Akademisi</span>

Arnavutluk Bilimler Akademisi, 1972 yılında kurulan Arnavutluk'taki en önemli bilimsel kurumdur. Kurum, Arnavutluk'un içinde ve dışında bulunan araştırma merkezlerinde ve diğer organizmalarda yer alan "akademisyenler" olarak da adlandırılan en seçkin bilim insanlarını içermektedir. Akademi 28 üye, 11 ilişkili üye ve 26 onur üyesine sahiptir. Akademi iki bölümden oluşmaktadır:

Bilim ve Teknoloji, Azerbaycan'ı bütün yönleriyle etkileyen devlet politikasının ana alanlarından biridir. Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi (ANAS), devlet politikasını bu alanda uygulamak için bilim ve teknolojinin merkez ajansı olarak kabul edilir.

Gürcistan Ulusal El Yazmaları Merkezi ; Gürcistan'ın Tiflis şehrinde bulunan ve eski el yazmalarının, tarihi belgelerin ve tanınmış şahsiyetlerin özel arşivlerinin yer aldığı bir merkezdir. Merkez, 30 Haziran 1958'de Gürcistan Ulusal Müzesi El Yazmaları Bölümü'ndeki koleksiyon temelinde kuruldu. Enstitünün kurucusu ve ilk yöneticisi, Gürcistan Bilimler Akademisi'nin Sorumlu Üyesi Profesör Ilia Abuladze idi. Ulusal El Yazmaları Merkezi koleksiyonu, el yazmaları, tarihi belgeler, erken basılmış kitaplar, nadir yayınlar ve hatıralardan oluşmaktadır. Merkez, bilimsel araştırmalar, sergiler ve restorasyon ile ilgili çeşitli projeler yürütmektedir. Merkezde ve Merkez ile birlikte çalışan uzmanlar, Merkezde bulunan materyalin tanımlanması, sistematikleştirilmesi, incelenmesi ve yayınlanması ile bu materyalle ilgili veri tabanlarının üretilmesiyle ilgilenirler. Merkez ayrıca zengin bir akademik kütüphaneye sahiptir ve Korneli Kekelidze, Ivane Javakhishvili, Ilia Abuladze, Niko Berdzenishvili, Elene Metreveli ve Shalva Amiranashvili anısına ayrılmış odalara sahiptir.

AMEA Merkez Bilim Kütüphanesi, 1923 yılında Azerbaycan'ın Bakü şehrinde kurulan kütüphane.

Azerbaycan Folkor Enstitüsü, faaliyetine 1994 yılında Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi (ANAS) temelinde başlayan bağımsız bir enstitüdür. Enstitünün ana hedefi, Azerbaycan folklor örneklerini toplamak ve incelemektir.

Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Fizik Enstitüsü, Ulusal Bilimler Akademisi Fizik, Matematik ve Teknik Bilimler Bölümü yapısının parçası olan bir araştırma kurumu. Enstitünün müdürü akademisyen Nazım Memmedov'dur. Enstitünün konumu Bakü'dedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da tıp</span>

Azerbaycan'da tıp, Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının sağlığını ve refahını korumaya hizmet eden uygulamalardır. Azerbaycan'da tıbbi bakım alanındaki reformlar ve sağlık sisteminin yönü; ekonomik ve sosyal altyapının ve küresel stratejik kalkınma programının parçalarıdır. Bu program, piyasa ekonomisine sahip yüksek yaşam ve demokratik bir toplumun kurulması ilkelerine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fuzuli'nin Azerbaycan türkcesindeki divanı</span>

Muhammed Fuzuli'nin Azerbaycan dilindeki divanı, şairin üç divanından biridir. Diğer ikisi Farsça ve Arapça yazılmıştır. Divan birkaç methiye, rubai ve üç yüz gazel içerir.

<span class="mw-page-title-main">Lidiya Ponomarenko</span>

Lydia Antonovna Ponomarenko Ukraynalı yerel tarihçi, Kiev ve Ukrayna tarihçisi, tarihi topoğrafya ve kentsel yer adları araştırmacısı, Kiev sokak adlarının ansiklopedik bir dizininin ortak yazarı.

Mir Yusuf Mirbabayev Azerbaycanlı bir dil bilimcisiydi. Azerbaycan SSR Bilimler Akademisi Dilbilim Enstitüsü'nün olmuştur. 4 ciltlik Rusça-Azerbaycan sözlüğünün yazarlarından biri ve bilimsel editörüydü. 1948'de Sovyetler Birliği Devlet Ödülü almıştır.