İçeriğe atla

Azerbaycan Demokrat Partisi

Azerbaycan Demokrat Partisi
Azərbaycan Demokrat Partiyası
KısaltmaADP
Genel başkanSerdar Celaloğlu
KurucuSerdar Celaloğlu
Kuruluş tarihi26 Ocak 1991 (kuruluş)
3 Şubat 2000 (2. resmî kayıt)
Birleşme
Bölünme
  • Demokratik Azerbaycan Partisi (1992) [c]
  • Adalet Partisi (2001)
  • Açık Toplum Partisi (2007)
ÖnceliAzerbaycan Halk Cephesi
Üyelik (2021)10 000
İdeolojiLiberal demokrasi
Siyasi pozisyonsol
Millî Meclis
0 / 125
İnternet sitesi

Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan'da 26 Ocak 1991'de Serdar Celaloğlu tarafından kurulan, 3 Şubat 2000'de resmi kayıtlara alınan siyasi parti.

ADP 26 Ocak 1991'de Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin Nahçıvan şehrinde kurulmuştur. 17 Ekim 1991'de Nahçıvan ÖC Bakanlar Kurulu tarafından, 14 mart 1993'te ise Azerbaycan Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı tarafından resmî olarak kayda alınmıştır. 25 Nisan 1992 tarihinde 1. Kongre düzenlenmiş ve partinin Bakü şehrine taşınması kararı alınmış, 28 Temmuz 1993 tarihinde 2. Kongre düzenlenmiş ve parti resmen Bakü'ye taşınmıştır.

1994'te partinin 1. Kurultayı gerçekleşmiş ve Serdar Celaloğlu genel başkan seçilmiştir. 1 Eylül 1995'te 1995 Azerbaycan genel seçimleri öncesi partinin resmî kaydı iptal edilmiştir. Bunun üzerine 10 Eylül 1995 tarihinde kayıt işlemleri için 2. Kurultay düzenlenmiş ve Serdar Celaloğlu yeniden genel başkan seçildi. Büyük uğraşlardan sonra 3 Şubat 2000'de parti yeniden kayda alındı.

Tarihçe

İlyas İsmailov dönemi (1996-1998)

Azerbaycan Demokrat Partisi eski Adliye Bakanı İlyas İsmailov'un partisi Adalet Partisi'yle 1996'da birleşmiştir.30 Mart 1996 tarihinde 3. (Olağanüstü) ve 4. (Birleşme) Kurultayı düzenlenmiş ve İlyas İsmailov ADP genel başkanı seçilmiştir.

ADP 1995 Azerbaycan genel seçimlerinde resmî kaydı olmadığı için milletvekili çıkaramadı. Buna rağmen 1998'de Azerbaycan Millî Meclisinin 1. dönem 5 YAP istifa ederek ve 2 bağımsız milletvekili ADP'ye üye oldu. 25 Mayıs 1998 tarihinde partinin 5. (Olağanüstü) Kurultayı düzenlenmiştir. Kurultayda İlyas İsmailov yeniden genel başkan seçildi. Parti Resul Guliyev'in partisinin ve taraftarlarının birleşme teklifini değerlendirdi. Birleştirici Kurultay kararı verildi.

Resul Guliyev dönemi (1998-2007)

1998'de 'in genel başkanı olduğu Demokratik Azerbaycan Partisi ADP'ye birleşti. Birleşme Kurultayında genel başkan Resul Guliyev seçildi.

29 Kasım 1998 tarihinde 6. Kurultay (Birleştirici) yetkili Kongre düzenlenmiştir. Eski Azerbaycan Millî Meclisi başkanı Resul Guliyev’in siyasi oluşumları ve genel başkanı olduğu Demokratik Azerbaycan Partisi ADP’ye birleşti. Resul Guliyev eş başkan seçildi. 3 Şubat 2000’de partinin resmen yeniden kayda alınmasıyla çok kısa bir sürelik ADP parlamento partisi ve Ana Muhalefet partisi oldu. 7 milletvekili ile 3 Şubat 2000- Kasım 2000 tarihleri arasında ADP parlamentoda aktif siyaset yürüttü.

2000 Azerbaycan parlamento seçimleri

2000’de ise Demokratik Yol Partisi ADP’ye birleşti. 2000 Azerbaycan parlamento seçimlerinde parti yönetiminin tavrını beğenmeyen eski AP’liler partiden istifa ederek Adalet Partisini yeniden kurdu.

2003 Cumhurbaşkanlığı seçimi

22 Haziran 2003 tarihinde 7. Kurultay yetkili Kongre düzenlenmiştir. Parti 2003 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde kararını açıkladı.Bizim Azerbaycan İttifakına katılan parti İsa Gamber’i destekledi.

Serdar Celaloğlu dönemi (2007-)

2007’de ADP genel başkan yardımcısı Serdar Celaloğlu’nun iktidarla dialoga hazır olduğunu söylemesi üzerine Resul Guliyev’i partiden ihraç etti. Resul Guliyev 14 Nisan 2007’de kurultay düzenledi. Kurultayda Açık Toplum Partisi kuruldu ve 1. dönem YAP, daha sonra ADP milletvekili olmuş Akif Şahbazov genel başkan seçildi.

Serdar Celaloğlu ise 27 Mayıs 2007 tarihinde 9. Kurultay düzenlendi ve genel başkan seçildi.

2013 Cumhurbaşkanlığı seçimi

2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde parti adayı Serdar Celaloğlu (Mammadov) 22.773 (%0,73) oy alarak 10. (Son) olan Serdar Celaloğlu uğradığı seçim hezimeti nedeniyle genel başkanlıkdan istifa etti. Lakin parti içinde istifası kabul edilmedi.

Günümüz

2014 tarihinde Azerbaycan Demokrat Partisi Vatandaş ve İnkişaf Partisi ile birleşme kararı aldı. Karşılıklı temaslar başlasa da birleşme gerçekleşmedi.[1]

İdeoloji

Parti liberal demokrasi,millî, dini değerler, adetlerin korunması, hukuk ve vatandaş özgürlüğünü, aynı zamanda bağımsız devletçilik ideolojilerini savunuyor. Parti siyasi yelpazede sol konumundadır.

Yapılanma

Genel Başkan Yardımcıları

# Adı Görevi
1Hasret Rüstemov Birinci Genel Başkan Yardımcısı
2Taliyet Aliyev Genel Başkan Yardımcısı (Seçim ve Hukuk Meseleleri)
3Nureddin İsmailov Genel Başkan Yardımcısı (Basın ve Halkla İlişkiler)
4Nazile Soltanova Genel Başkan Yardımcısı (Kadınlarla İş)
5Taşkın Nuriyev Genel Başkan Yardımcısı (İlişkiler ve İnsani Meseleler)
6Kamran Nesirli Genel Başkan Yardımcısı (Gençlerle İş)
7Nizami Mammadzade Genel Başkan Yardımcısı (Teşkilati Meseleler)

Kurultaylar

Ad Tarih Seçilen Başkan Aday
Kuruluş Kongresi 26 Ocak 1991 - -
1. Kongre 25 Nisan 1992 - -
2. Kongre 28 Temmuz 1993 - -
3. Kongre 23 Ocak 1994 - -
1. (Kuruluş) Kurultay 7-8 Mayıs 1994 Serdar CelaloğluSerdar Celaloğlu
2. (Olağanüstü) Kurultay 10 Eylül 1995 Serdar Celaloğlu (Tek Aday)
3. (Olağanüstü) ve 4. (Birleştirici) Kurultay 30 Mart 1996 İlyas İsmailovİlyas İsmailov
5. (Olağanüstü) Kurultay 25 Mayıs 1998
6. (Birleştirici) Kurultay yetkili Kongre 29 Kasım 1998 Resul GuliyevResul Guliyev
7. Kurultay yetkili Kongre 22 Haziran 2003 - -
8. Kurultay 23 Nisan 2005 Resul GuliyevResul Guliyev
9. Kurultay 27 Mayıs 2007 Serdar CelaloğluSerdar Celaloğlu
10. (Çevrimiçi) Kurultay[2]1 Eylül 2020 Serdar Celaloğlu
Reşid Mansurov

Seçimler

Genel seçimler

Notlar

  1. ^ Resmî olarak devlet kaydı olmayan siyasi parti
  2. ^ Resmî olarak devlet kaydı olmayan siyasi parti
  3. ^ Resmî olarak devlet kaydı olmayan siyasi parti
  4. ^ Merkezî Seçim Komisyonu'nun açıkladığı verilere göre Azerbaycan Demokrat Partisi tarafından aday gösterilmeyen 3 kişi belediye üyesi seçilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Birleşme". 28 Nisan 2014. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Adalet, Hukuk, Demokrasi Partisi, kısaca AHD Partisi veya eski adıyla Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan'daki siyasi partilerden biridir. 3 Nisan 2004 tarihinde ikiye bölünen AHCP'yi birleştirme amacıyla kuruldu. Merkez sağ siyasi partidir. Kurucusu ve mevcut başkanı Kudret Hasanguliyev'dir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ümit Partisi</span>

Azerbaycan Ümit Partisi Azerbaycan'da bir siyasi parti. Merkez-sağ eğilimlidir. Liberal görüşlere sahip olan Ümit Partisi 1. (Kuruluş) Kurultayında 5 Mayıs 1993'te "Altın Kalem" ödüllü Ebulfet Ahmedov tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Yeni Azerbaycan Partisi, Azerbaycan'da 91'lerin talebiyle 21 Kasım 1992 tarihinde Haydar Aliyev'in liderliği ile 550 kişilik kurucu üyenin katılımıyla gerçekleşen Kuruluş Kurultayı ile kurulan, 18 Aralık 1992 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmi kayda alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Komünist Partisi (1993)</span> Azerbaycanda siyasi parti

Azerbaycan Komünist Partisi, Azerbaycan'da faaliyet gösteren siyasi partidir. 1993 yılında Ramiz Ahmedov tarafından kurulmuş ve Adliye Bakanlığı'nca 1994'te resmî olarak kayda alınmıştır. Parti kuruluşundan itibaren bölünmeler yaşamış ve her fraksiyon gerçek Azerbaycan Komünist Partisi'nin kendileri olduğunu ileri sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Müsavat Partisi</span> Azerbaycanda siyasi parti

Müsavat Partisi, Azerbaycan'ın en eski siyasi partisidir. İlk defa 1911 yılında kuruldu. 1920 yılında Azerbaycan SSC Yönetimi tarafından yasaklandı. Azerbaycan'ın tekrar bağımsızlığını kazanmasından sonra 1992 yılında yeniden kuruldu. 2023 yılı itibarıyla ne yerel, ne genel yönetimde, ne de hükûmette temsil edilmektedir. Parti Yeni Azerbaycan Partisi iktidarına muhaliftir.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi veya kısaca AHCP, Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 1989'da 15 kurucu üye liderliğinde kuruldu. 1989-1992'li yıllarda Azerbaycan'da büyük güç ve söz sahibi olan siyasi kuruluş olmuştur. 1995'te partileşme sürecine girdi. 1995'te Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve parti resmen kuruldu. 1 Eylül 1995 tarihinde parti resmî kayıtlara alındı. Şu anda Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası'nin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gelecek Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Gelecek Azerbaycan Partisi veya kısaca GAP, Azerbaycan'da muhalif siyasi parti. 23 Şubat 2014'te gerçekleştirilen kuruluş kurultayıyla faaliyetine başlamıştır. 15 Aralık 2020 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmen kayıtlara geçmiştir. İlk ve mevcut genel başkanı Ağasif Şakiroğlu'dur.

Azerbaycan Millî Meclisi 1. dönem milletvekilleri listesi, 1995 Azerbaycan genel seçimleri, 1995, 1996, 1998 ve 1999 Azerbaycan ara genel seçimleri ile seçilen milletvekillerinden oluşan 1. dönem Azerbaycan Parlamentosu.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Alternatif Partisi</span> Azerbaycanda muhalif siyasi parti (REAL)

Cumhuriyetçi Alternatif Partisi, Azerbaycan'da 2009'da anayasa değişikliği referandumuna itiraz olarak kurulan hareket. Hareket 2018'de siyasi partiye çevrildi. 31 Ağustos 2020'de Adliye Bakanlığı'nca resmî devlet kaydına alındı.

<span class="mw-page-title-main">Millî Diriliş Hareketi Partisi</span>

Millî Diriliş Hareketi Partisi Azerbaycan'da muhalif milliyyetçi siyasi parti. Kurucusu ve mevcut genel başkanı Ferec Guliyev, önderi ise Ebulfez Elçibey'dir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi</span>

Azerbaycan Millî İstiklal Partisi veya kısaca AMİP, bağımsız Azerbaycan tarihinde ilk resmî kayda alınan siyasi parti. Parti dönemin Azerbaycan Halk Cephesi kurucusu İtibar Mammadov liderliğinde kurulmuştur. 1992-1993 ve 1995-2000'li yıllarda ana muhalefet partisi olmuştur.

Klasik Halk Cephesi Partisi veya kısaca KHCP, 2000'de Elçibey’in ölümünden sonra AHCP dahilinde oluşan klasikler fraksiyonunun ardılı, 2006’da Mirmahmut Miralioğlu liderliğinde kurulan, 31 Ocak 2007’de Adalet Bakanlığınca resmî kayıtlara alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Millî Cephe Partisi</span>

Millî Cephe Partisi, Azerbaycan'da 29 Temmuz 2020 tarihinde Razi Nurullayev liderliğinde kurulan, 31 Ağustos 2020'de resmî kayıtlara alınan muhalif siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Partisi (Azerbaycan)</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Adalet Partisi, Azerbaycan’da eski Adalet Bakanı İlyas İsmailov tarafından 1993’te kurulan, 1994’te devlet kaydına alınan, 1996’da Azerbaycan Demokrat Partisi’ne birleşen, 2000’de yeniden kurulan, 18 Mayıs 2002’de yeniden devlet kaydına alınan muhalif siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Vatandaş ve İnkişaf Partisi</span>

Vatandaş ve İnkişaf Partisi veya kısaca VİP, Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi'nden ayrılan eski genel başkan Ali Aliyev tarafından kurulan siyasi parti. Kuruluş Kurultayı 28 Mayıs 2006 tarihinde gerçekleşen parti 14 Haziran 2008 tarihinde resmi devlet kaydına alındı.

<span class="mw-page-title-main">Azatlık İttifakı</span> Azerbaycanda bir seçim ittifakı (2005–2010)

Azatlık İttifakı, kısaca Azatlık 2005 tarihinde 2005 Azerbaycan genel seçimleri öncesi Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi ve Müsavat Partisi tarafından kurulan seçim ittifakı. Önceleri "Üçlük" ve "Uğur" adlanmıştır. İttifak turuncu devrimlerden etkilenerek rengini turuncu olarak belirledi. Dışarıdan Azerbaycan Halk Partisi tarafından desteklendi, AHP genel başkanı Penah Hüseyn istifa ederek bağımsız siyasetçi olarak İttifaka katıldı. İttifaktan Merkezi Seçim Komisyonu tarafından açıklanan resmi sonuçlarca 7, Anayasa Mahkemesi tarafından açıklanan resmi sonuçlarca ise 5 milletvekili seçildi. Müsavat Partisinin seçimleri boykot etmemesi üzerine Azatlık İttifakının feshi söz konusu olsa da 17 Şubat 2006 tarihinde Azatlık İttifakı yeniden AHCP, ADP, VİP ve ALP tarafından siyasi ittifak olarak kuruldu. 2010 Azerbaycan genel seçimlerinde AHCP'nin ittifak dışında olan Müsavat'la yeni ittifak kurması sebebiyle Azatlık İttifakı feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">İlyas İsmailov</span>

İlyas Abbas oğlu İsmailov, Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan SSC Başsavcısı ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ilk Adalet Bakanı, Azerbaycan Millî Meclisi 3. ve 4. dönem milletvekili, Azerbaycan Demokrat Partisi eski genel başkanı ve eş genel başkanı, Adalet Partisi kurucu ve ilk genel başkanı, hukuk doktoruve profesör.

<span class="mw-page-title-main">Kudret Hasanguliyev</span>

Kudret Muzaffer oğlu Hasanguliyev, Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi 2., 3., 4., 5. ve 6. dönem milletvekili (2003-), Meclis Hukuk Politikası ve Devlet Kuruculuğu Komite Başkan Yardımcısı, Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi'nin kurucu genel başkanı. 2003, 2008, 2013 ve 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde cumhurbaşkanı adayı.

<span class="mw-page-title-main">Serdar Celaloğlu</span>

Serdar Celaloğlu veya Serdar Mammadov, Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Demokratik Partisi Kurucu (1992-1996) ve şimdiki Genel Başkanı (2007-), Hürriyet Gazetesi kurucusu, Nahçıvan Halk Cephesi ilk Yönetim Kurulu Üyesi, 2008, 2013 ve 2018 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde cumhurbaşkanı adayı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.