İçeriğe atla

Azerbaycan Özel Kolordusu

Azerbaycan Özel Kolordusu
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Arması
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Arması
Etkin26 June, 1918–January 2, 1919
ÜlkeAzerbaycan Demokratik Cumhuriyeti
BağlılıkAzerbaycan Silahlı Kuvvetleri
TipiÖzel kuvvetler
Büyüklük5,000 Kapasite
Karargah:Bakü
SavaşlarıAzerbaycan-Ermenistan Savaşı
Göyçay Muharebesi (tartışmalı)
Bakü Muharebesi (1918)
Komutanlar
Genelkurmay BaşkanıHabib Bey Selimov
KomutanAliağa Şıhlinski

Azerbaycan Özel Kolordusu (ASC; Azerbaijani), Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin, Kafkas Deniz Süvari Tümeni veya sözde "Vahşi Tümen"in temelinden oluşan bir askeri birlikti. Rus İmparatorluk Ordusunda görev yapan 5.000 kişiden oluşan Azerbaycan Ulusal Ordusu'nun ilk askeri birimiydi.

Tarihçe

1917'de kurulan Kafkas Deniz Süvari Tümeni, Transkafkasya Komiserliği'nin askerî birimiydi. Bu doğrultuda 25 Haziran 1918'den itibaren 2. Kafkas Kolordusu'na bağlı 5'inci Kafkas Fırkası, bölgedeki mevcut Azerbaycan Kolordusu emrine verilerek bölgedeki askerî varlık güçlendirilmeye çalışıldı. Kafkas İslam Ordusu Kumandanlığı, 5'inci Kafkas Fırkasının harekâtla ilgili raporların gönderilmesi dâhil bütün haberleşmenin Azerbaycan Kolordu Kumandanı Aliağa Şıhlinski Paşa'yla yapılmasını emretmişti.[1] Bu askerî birlik, Vahşi Tümen'de görev yapan 5.000 kişiden oluşuyordu.[2]

Bu Fırka, Azerbaycan Kolordusunun düzenlenmesi amacıyla verilmişti ve Azerbaycan Kolordusunun bu Fırka üzerinde değişiklik yapma ya da personel işlemlerini yürütme gibi bir yetkisi yoktu.[1]

Arması gümüş renkli, sekiz köşeli bir yıldız ve bir hilaldi.

Kolordu kısa sürede yeniden kuruldu. Belgeler, Özel Kolordu komutanlığının kaldırıldığını gösteriyor. 13 Ağustos'ta imzalanan Kafkas İslam Ordusu'nun emri uyarınca, Özel Kolordu'dan sorumlu bir komutanı olmamalı ve tümenleri Kafkasya İslam Ordusu'na bağlı olmalıdır. Komutanlığın kaldırılmasıyla Özel Kolordu'nun yüksek rütbeli subayları da görevden alındı.

2 Eylül 1918'de Özel Kolordu yeniden kuruldu ve teğmen Aliağa Şıhlinski kolordu komutanı olurken, Albay Habib Bey Salimov kurmay başkanı oldu. Başlangıçta, Özel Kolordu içinde iki piyade tümeni vardı. 1. Piyade Tümeni komutanı Albay Cemil Cahit Bey, 2. Piyade Tümeni komutanı ise Osmanlı subayı Nazım Bey'di. Her kısım üç piyade alayından oluşuyordu. Ekim 1918'de, tümen 3 süvari, 1 sınır ve 1 piyade alayından oluşuyordu.

Özel Kolordu'nun varlığı, Savaş Bakanlığı'nın restorasyonundan sonra resmîleşti. Özel Kolordu Komutanlığı ve faaliyetleri, Savaş Bakanlığı'nın elinde toplandı. 15 Kasım 1918'de Özel Kolordu Genelkurmay Başkanı Habib Bey Salimov, Azebaycan Milli Ordusu Kurmay Başkanlığına atandı. 29 Aralık 1918'de Aliağa Şıhlinski, Savaş Bakanlığı yardımcılığına atandı. Özel Kolordu'nun yüksek rütbeli memurlarının çoğu yeni görevlere atandı. 2 Ocak 1919'da Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu'nun kararıyla Azerbaycan Özel Kolordusu kaldırıldı.

Kaynakça

  1. ^ a b "Azerbaycan Kolordusunun Milli Güç Unsuru Olmasında Kafkas İslam Ordusunun Rolü". Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi (ATAD). Mesut GÜVENBAŞ. 2019. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  2. ^ Faz

Konuyla ilgili yayınlar

  • Azərbaycan ordusu (1918-1920). Baku: Hərbi nəşriyyat. 1998. 
  • Армия Мусаватского Азербайджана,. Baku. 1928. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Naili Gökberk</span> Türk asker ve siyasetçi

Şükrü Naili Gökberk, Türk asker, Kurtuluş Savaşı komutanlarından ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">3. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

3. Ordu Osmanlı Ordusu komutasındaki ordulardan biridir. Başlangıçta Balkanlar'da kurulmuş ve daha sonra Osmanlı Devleti'nin Kuzey ve Doğu kısımlarını savunmuştur. Balkanlar'da olduğu sürede İkinci Meşrutiyet'i desteklemiş ve bu hareketin askeri kuvvetlerinin çekirdeğini oluşturmuştur. Başlangıçta Ordu merkezi Selanik'ti. I. Dünya Savaşı ile Erzurum Kalesi'ne taşındı. Karargahı önce Erzurum sonra Suşehri ve en sonunda Sivas yakınlarına taşındı. Ünlü subaylarının arasında Enver Paşa ve Mustafa Kemal Atatürk vardır.

<span class="mw-page-title-main">Mürsel Bakü</span> Türk asker

Mürsel Bakü, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Faik</span>

Faik Paşa, Süleyman Faik veya Ahmed Faik, olarak da bilinir, Osmanlı generali, Maşrık-ı Azam-ı Osmanî adıyla kurulan büyük mason locasının büyük üstadı.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Berkok</span>

İsmail Hakkı Berkok; 1890, Pınarbaşı, Kayseri - 11 Mayıs 1954), Çerkes asıllı Türk asker, tarihçi ve TBMM milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Selâhattin Köseoğlu</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüseyin Selâhattin Köseoğlu, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Nâzım</span> Türk asker

Mehmet Nâzım, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">1. Ordu (Türkiye)</span> Türk Kara Kuvvetlerine bağlı bir ordu

1. Ordu, Türk Kara Kuvvetlerine bağlı 4 ordudan biridir. Komutanlığı İstanbul'da Selimiye Kışlası'nda bulunmaktadır. Asli görevi; Trakya, Boğazlar, İstanbul ve Marmara Bölgesi'ni korumak, bu bölgelerin güvenliğini sağlamaktır. Ordu, mekanize ve zırhlı birliklerden oluşmaktadır. 1. Ordu Komutanı aynı zamanda İstanbul Garnizon Komutanlığı görevini yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">7. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span> Askerî birlik

7. Ordu, I. Dünya Savaşı sırasında Sina ve Filistin Cephesi'nde savaşan bir Osmanlı ordusuydu.

Şark Ordular Grubu Osmanlı Ordusu'nun ordu gruplarından biri olarak I. Dünya Savaşı Kafkasya Cephesi'nde kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">4. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

4. Ordu Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan askerî reformlar sırasında 19. yüzyılın sonlarında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">15. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span> Askeri birim

15. Kolordu Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı dönemi askeri birimlerinden biridir. 25.000 kişilik kuvvetiyle Osmanlı Devleti'nin müttefiklerine destek olması amacıyla Galiçya Cephesi'nde savaştı. 1917 yılında Doğu Cephesi'ne kaydırıldı. Komutanlığına Kazım Karabekir Paşa atandı. 1920 yılında ismi "Doğu Cephesi Komutanlığı" olarak değiştirildi.15. Kolordu Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktığında Anadoluda konuşlu bulunan, düşmana teslim olmamış en büyük askerî birlikti. Kazım Karabekir'in komutası altındaki bu birlik İstanbul Hükûmetine ilk başkaldıran askeri kuvvettir. Kurtuluş Savaşı'nın başlangıç aşamasında Milli Mücadelenin belkemiğini oluşturmuştur.

Miralay Hacı Hamdi Bey Pirselimoğullarından İsmail oğlu Ahmet Bey ve Zâkire Hanım'ın 4 erkek çocuğunun üçüncüsüdür. Resmi kayıtlara göre 1878 yılında Trabzon'da dünyaya geldiği belirtilse de kendisi; 1876 yılında başlayan Rus muharebesinin cereyanı sırasında dünyaya geldiğini, nüfusa kaydının ise iki sene farkla 1878 olarak gerçekleştiğini belirtir. Hamdi'nin ağabeyleri İsmail Hakkı ve Hasbi, küçük kardeşi ise Şükrü'dür.

<span class="mw-page-title-main">Baki Vandemir</span> Türk asker

Baki Vandemir, Türk asker. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 5. Süvari Kolordusu Kurmay Başkanı ve İstihbarat Şube Müdürlüğü görevlerinde bulundu.

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Milli Ordusu, Azerbaycan'ın bağımsızlığından sonra 1918 yılında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Hükûmeti tarafından oluşturulan milli bir ordudur. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti silahlı kuvvetlerinin teşkilatı, cumhuriyetin ilanından itibaren başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Habib Bey Selimov</span>

Selimov Hebib Bey Hacı Yusuf oğlu Tümgeneral, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, “Asgeran Savaşı Kahramanı” olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Samet Saygın</span> Türk asker

Samet Saygın ve ya Samet bey Refibeyli Azerbaycanlı ve Türk asker, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Yarbay'ı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Tümgeneral'i (1948). Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde General rütbesini alan ilk Azerbaycanlı'dır. Türkiye'de Soyadı Kanunu kabul edildikten sonra Saygın soyadını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Şıhlinski</span>

Cevat Şıhlinski,, Azerbaycanlı bir subay ve tümgeneraldir. General Aliağa Şıhlinski'nin yeğeni ve yazar İsmail Şıhlı'nın amcasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Kızıl Ordusu</span>

Azerbaycan Kızıl Ordusu veya Azeri Kızıl Ordusu, Rus İç Savaşı sırasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Bolşevik yanlısı Kızıl Ordu'nun bir saha ordusudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.