İçeriğe atla

Azerbaycan-Ermenistan sınır krizi

2021-2023 Azerbaycan-Ermenistan sınır krizi
Dağlık Karabağ sorunu

Azerbaycan-Ermenistan sınırındaki çatışmaların yerini gösteren harita
Tarih12 Mayıs 2021 - günümüz
(3 yıl, 5 ay, 2 gün)
Bölge
Azerbaycan-Ermenistan sınırı
DurumDevam ediyor
Taraflar
 Azerbaycan Ermenistan
Komutanlar ve liderler
  • Ilham Aliyev
    (2021–günümüz)
  • Ali Asadov
    (2021–günümüz)
  • Zakir Hasanov
    (2021–günümüz)
  • Kerim Veliyev
    (2021–günümüz)
  • Karam Mustafayev
    (2021–günümüz)
  • Nikol Pashinyan
    (2021–günümüz)
  • Suren Papikyan
    (2021-günümüz)
  • Vahagn Haçaturyan
    (2022–günümüz)
  • Artak Davtyan
    (2021–günümüz)
  • Vagharshak Harutyunyan
    (2021-2022)[1]
  • Armen Sarkisyan
    (2021-2022)[2]
Kayıplar
  • En az 232 ölü[15][16][17][18][19][5][20][21][22]
  • 328 yaralı
    [23][24][25][26][27][28][29]
  • 38 esir[30][31]
    (sonradan 20 kişi serbest bırakıldı)[32][33]
  • Azerbaycan'ın ele geçirdiği Ermenistan topraklarını gösteren harita (2023)
    28 Temmuz 2021'de Azerbaycan güçlerinin saldırısına uğrayan Ermenistan'ın Geğarkunik ilindeki (kuzeydoğu yönü) Ermeni güçlerinin askeri mevzileri

    2021-2023 Azerbaycan-Ermenistan sınır krizi, 12 Mayıs 2021 tarihinden bu yana Azerbaycan ve Ermenistan arasında meydana gelen sınır çatışmalarıdır. Çatışmalarda Azerbaycan ordusu Sünik ve Geğarkunik illerinden yaklaşık 41 kilometrekarelik Ermenistan topraklarını ele geçirdi.[34] AGİT Minsk Grubu'nun üç eş başkanından ikisi olan Avrupa Parlamentosu, ABD ve Fransa'nın çağrılarına rağmen Azerbaycan, Ermenistan topraklarından askerlerini çekmedi.[35]

    Kriz, Temmuz 2021'de Ermenistan-Nahçıvan sınırında meydana gelen çatışmalarla daha da tırmandı. Kasım 2021'de Geğarkunik-Kelbecer bölgesinde daha fazla çatışma yaşandı ve her iki taraftan da kayıplar bildirildi. 17 Kasım 2021'de Marina Kaljurand (Avrupa Birliği Güney Kafkasya ile ilişkilerden sorumlu delegasyon başkanı), Andrey Kovatçev (Avrupa Parlamentosu'nun Ermenistan daimi raportörü) ve Željana Zovko (Avrupa Parlamentosu'nun Azerbaycan daimi raportörü) ortak bir bildiride çatışmaları 2020 Dağlık Karabağ Ateşkes Antlaşması'nın bugüne kadarki en kötü ihlali olarak nitelendirdi.[36]

    Eylül 2022'de çatışmalarda kısa ve önemli bir artış meydana geldi.

    Kaynakça

    1. ^ "Ermenistan Savunma Bakanı Harutyunyan istifa etti". Sözcü. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
    2. ^ "Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan istifa etti". Sözcü. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
    3. ^ "Azerbaijan says soldier killed by Armenian sniper across border". Reuters. 23 Temmuz 2021. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021. 
    4. ^ "Azerbaijani soldier killed by Armenian sniper in Karabakh region". Daily Sabah. 15 Ekim 2021. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
    5. ^ a b "Armenia Says Six Of Its Soldiers Killed In Latest Clashes With Azerbaijan". Radio Free Europe/Radio Liberty. 19 Kasım 2021. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
    6. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; 9DecAzCas isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    7. ^ "50 Azerbaijani soldiers killed in ‘provocations’ by Armenia" 14 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Anadolu Agency. Retrieved 14 September 2022.
    8. ^ "71 Azeri soldiers killed in clashes with Armenia this week -Azeri Defence Ministry". Reuters. 15 Eylül 2022. 15 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
    9. ^ "Azerbaycan duyurdu: Ermenistan ile çatışmalarda 71 asker hayatını kaybetti" 10 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. HaberTürk. Retrieved 15 September 2022.
    10. ^ "Azerbaycan Savunma Bakanlığı: 7 askerimiz şehit oldu". TRT Haber. 17 Kasım 2021. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021. 
    11. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; ramal isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    12. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; aj28july isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    13. ^ "MoD: Two Azerbaijani servicemen wounded on border with Armenia". Azernews. 16 Kasım 2021. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2021. 
    14. ^ "Armenia hands over two Azerbaijani soldiers captured in border with Azerbaijan Armenia hands over two Azerbaijani soldiers captured in border with Azerbaijan". 20 Aralık 2021. 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
    15. ^ "Armenia Says Soldier Killed In Shoot-Out With Azerbaijani Forces". RFE/RL's Armenian Service. Radio Free Europe/Radio Liberty. 25 Mayıs 2021. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021. 
    16. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; asbarezalaverdyan isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    17. ^ "Three Armenian servicemen killed in ongoing Azerbaijani attacks". Armenpress. 28 Temmuz 2021. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
    18. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; cas16augarm isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    19. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; cas1separm isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    20. ^ Ghazanchyan, Siranush (22 Kasım 2021). "Armenian soldier killed in Azerbaijani shooting – MoD". Public Radio of Armenia. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2021. 
    21. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; 10DecARCas isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    22. ^ "Armenia Seeks Distracted Russia's Aid in Renewed Azerbaijan Clashes". The Moscow Times. 13 Eylül 2022. 13 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2022. 
    23. ^ "Eleven Armenian soldiers injured in a fight with Azerbaijani soldiers". 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021. 
    24. ^ Ghazanchyan, Siranush (23 Temmuz 2021). "Three soldiers wounded as Azerbaijan fires at Armenian positions in Gegharkunik". Public Radio of Armenia. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021. 
    25. ^ "Минобороны Армении: "У армянской стороны трое погибших, двое военнослужащих ранены"". Armenpress (Rusça). 28 Temmuz 2021. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
    26. ^ "Минобороны: "Четверо военнослужащих получили ранения в направлении Гегаркуника"". Armenian Report (Rusça). 28 Temmuz 2021. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
    27. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; 29july isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    28. ^ "Four Armenian soldiers confirmed wounded in fresh Azerbaijani attack – Defense Ministry". Panorama. 16 Kasım 2021. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2021. 
    29. ^ "Զոհերի թիվը 105 է. Նիկոլ Փաշինյան". news.am. 14 Eylül 2022. 14 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2022. 
    30. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; 6Armenianpows isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
    31. ^ "Armenia and Azerbaijan agree to create commission to demarcate border". 1 Aralık 2021. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
    32. ^ "Azerbaijan hands over 10 more captured soldiers to Armenia". Yahoo News. 19 Aralık 2021. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2021. In a statement, Azerbaijan's State Security Service said it had handed over 10 Armenian soldiers who were detained on Nov. 16. It also released 10 soldiers earlier in December. On that occasion, Russia played the mediation role. 
    33. ^ Ghazanchyan, Siranush (12 Ocak 2022). "Third Armenian soldier confirmed dead as a result of Azerbaijani provocation". Public Radio of Armenia. 12 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022. 
    34. ^ "As Azerbaijan pushes advantage against Armenia, Russia's role again under scrutiny | Eurasianet". eurasianet.org. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022. 
    35. ^ "Department Press Briefing – May 14, 2021". 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022. 
    36. ^ "Joint statement on the escalation on the border between Armenia and Azerbaijan and the Nagorno-Karabakh conflict | Communiqués | Documents | DSCA | Delegations | European Parliament". www.europarl.europa.eu. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022. 

    İlgili Araştırma Makaleleri

    <span class="mw-page-title-main">İlham Aliyev</span> 4. Azerbaycan cumhurbaşkanı

    İlham Haydar oğlu Aliyev, Azerbaycanlı siyasetçi ve iş insanıdır. 2003'ten itibaren Azerbaycan'ın dördüncü ve mevcut cumhurbaşkanıdır. Önceki Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğludur. Ayrıca Yeni Azerbaycan Partisinin genel başkanlığını yürütmektedir.

    <span class="mw-page-title-main">Motorlu taşıt</span>

    Motorlu taşıt veya otomotiv taşıtı olarak da bilinen motorlu taşıt kendinden tahrikli bir araç olup genellikle tekerlekli, demiryolu üzerinde çalışmayan ve insan veya kargo taşımacılığı için kullanılır.

    <span class="mw-page-title-main">Yuzuru Hanyu</span> Japon artistik patinajcı (d. 1994)

    Yuzuru Hanyū, Japon buz patencidir. 2 kez Olimpiyat şampiyonu, 2 kez Dünya şampiyonu, 1 kez 2010 Dünya Gençler şampiyonu, 1 kez 2009-10 Gençler Grand Prix şampiyonu, 4 kez ISU Grand Prix Finali şampiyonu, 4 Kıta şampiyonu ve 6 kez Japonya ulusal şampiyonu olmuştur. Artistik buz pateni tarihinde Super Slam tamamlayan ilk ve tek erkek sporcudur.

    <span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ sorunu</span> Dağlık Karabağ için, Azerbeycan ve Ermenistan arasında olan hak davası savaşıdır

    Dağlık Karabağ sorunu, Azerbaycan ile Ermenistan arasında, Dağlık Karabağ ve Dağlık Karabağ'ı çevreleyen Ermeni kontrolündeki Azerbaycan toprakları'ndaki etnik çatışma ve toprak anlaşmazlığıdır. Bu anlaşmazlık, 27 Eylül 2020 tarihinde başlayan İkinci Dağlık Karabağ Savaşı ile son bulmaya yaklaşmıştır. Yaklaşık 3 sene sonra 19-20 Eylül 2023 tarihlerinde gerçekleşen 2023 Dağlık Karabağ çatışmaları ile bölge tamamen Azerbaycan kontrolüne geçmiş ve sorun çözülmüştür. Artsah Cumhuriyeti fiilen bağımsızdı, ancak Ermenistan dahil hiçbir ülke tarafından tanınmamış bir cumhuriyetti. Çatışmanın kökeni, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıktı. Sovyetler Birliği döneminde, Josef Stalin Dağlık Karabağ bölgesini, tarihsel olarak Ermeni ve çoğunluğu Ermeni nüfusu olan Sovyet Azerbaycan'da bir özerk oblast haline getirmeye karar verdi. Mevcut çatışma, 1988'de Karabağ Ermenilerinin, Karabağ'ın Sovyet Azerbaycan'dan Sovyet Ermenistan'a devredilmesini talep ettiği zaman başladı. Çatışma, 1990'lı yılların başlarında, geniş çaplı bir savaşa dönüştü.

    Game of Thrones: A Telltale Games Series, Telltale Games tarafından geliştirilen ve yayınlanan aynı isimdeki dizi ve romana dayalı video oyunudur. Bölüm bölüm yayınlanmaktadır, ilk bölümü 2 Aralık 2014'te yayınlanmış, 6. yani sezon finali ise 17 Kasım 2015'te yayınlanmıştır. Ayrıca 6. bölümün yayınlanmasından hemen sonra oyunun yapımcıları oyunun ikinci sezonununda olacağını açıklamışlardır fakat 2018'de Telltale, iflas etmek üzere olduğu için çalışanlarını kovmuş ve projelerinin büyük bir kısmını iptal etmiştir, bu projelere Game of Thrones'un ikinci sezonu da dahildir. Oyun, Android, iOS, Microsoft Windows, OS X, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360 ve Xbox One platformları için yayınlanmıştır.

    <span class="mw-page-title-main">ANO 2011</span>

    ANO 2011, Çekya'da Andrej Babiš tarafından kurulan ekonomik merkezci ve popülist bir siyasi partidir. Eski Memnun Olmayan Vatandaşların Hareketi partileşmesi sonucunda kuruldu. "Ano", Çekçede "evet" anlamına gelir.

    <span class="mw-page-title-main">Florence Henderson</span> Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı (1934 – 2016)

    Florence Agnes Henderson ,Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve TV sunucusu. 1969-74 yılları arasında rol aldığı Carol Brady karakterini canlandırdığı Amerikan ABC kanalı yapımı komedi dizisi The Brady Bunch ile tanındı. Henderson film ve dizi çalışmaları yanında varyete eğlence şovlarındada yer almıştır. TV de yayınlanan talk şov ve eğlence tarzı programlar hazırlayıp sunmuştur. Tv'de 2010'da Dancing with the Stars jüri üyeliği yapmış kendi adıyla hazırladığı The Florence Henderson Show programını sundu.

    <i>Black Panther</i> (film) 2018 çıkışlı sinema filmi

    Black Panther, Marvel kurgusal evreninin 16 Şubat 2018 tarihinde vizyona giren on sekizinci Marvel Sinematik Evreni süper kahraman filmidir.

    <i>Vanilla</i> (cins) bitki cinsi

    Vanilla Orchidaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

    <span class="mw-page-title-main">Eliza Bennett</span>

    Eliza Bennett, Yakın dönem tanınmış İngiliz oyuncu.

    Fransa futbol şampiyonları listesi, Fransa'daki en üst düzey futbol ligi olan Ligue 1'de şampiyon olan takımların yer aldığı listedir.

    <span class="mw-page-title-main">The Young Bucks</span> Amerikalı profesyonel güreş takımı

    The Young Bucks, Amerikalı profesyonel güreş takımı. Ring adları sırayla Matt ve Nick Jackson olan Matthew ve Nicholas Massie kardeşlerden oluşmaktadır. Şu anda All Elite Wrestling (AEW) şirketinde güreşçi ve ortak genel müdür yardımcısı olarak çalışmaktadır. The Young Bucks, New Japan Pro-Wrestling (NJPW) ve Ring of Honor (ROH) şirketlerinde tanınmıştır. Takım, NJPW grubu olan Bullet Club'ın bir parçasıyken 2018 yılında çıkan bir "iç savaş" sonrasında Kenny Omega, Adam "Hangman" Page, Marty Scurll ve Cody Rhodes ile The Elite grubunu oluşturmuştur.

    <i>Black Widow</i> (film, 2021) Cate Shortland’ın yönettiği 2021 yapımı film

    Black Widow, ABD yapımı, 9 Temmuz 2021 tarihinde vizyona giren, Marvel Comics'in yayınladığı Black Widow isimli çizgi romandan uyarlanan ve Marvel Studios tarafından yapımı üstlenilen yirmi dördüncü Marvel Sinematik Evreni süper kahraman filmi. Yönetmenliğini Cate Shortland'ın yaptığı, başrollerini Scarlett Johansson, Florence Pugh, David Harbour, O. T. Fagbenle, Ray Winstone ve Rachel Weisz'ın paylaştığı filmin çekimleri Macaristan, Norveç ve Birleşik Krallık gibi ülkelerde yapıldı.

    Marvel Sinematik Evreni, Marvel Comics yayınlarında görünen karakterlere dayanan ve Marvel Studios tarafından üretilen süper kahraman filmlerine ilişkin hikâyenin geçtiği yer, bir medya imtiyazı ve paylaşılan kurgusal bir evrendir. İmtiyazın birinci evresi, dört farklı süper kahramana sahip altı film içerir ve 2012 filmi Yenilmezler'de bir almaşık kurguya yol açar. İmtiyazın ikinci evresi, birinci evre filmleri için üç devam filminin yanı sıra iki yeni film ve 2015'te piyasaya çıkan almaşık kurgu Yenilmezler: Ultron Çağı'ndan oluşmaktadır. Üçüncü evre, önceki filmlerin dört devam filmi ve dört yeni filmin yanı sıra Yenilmezler: Sonsuzluk Savaşı ve Yenilmezler: Endgame almaşık kurgu filmlerini içerir. Dördüncü evre, önceki filmlerin üç devam filmi ve üç yeni film sunmayı amaçlamaktadır.

    Marvel Sinematik Universe (MCU) bir olan medya franchising ve paylaşılan kurgusal evren arasında ayardır süper kahraman dizileri içinde görünen karakterlere göre Marvel Comics yayınları. MCU ilk olarak 2013'ten 2020'ye kadar ABC, Netflix, Hulu ve Freeform'da yayınlanan Marvel Television dizileriyle televizyona genişledi. Marvel Studios films- arkasında -the yapım stüdyosu üzerine dizi bırakmadan başlayacak Disney+ parçası olarak 4. Evre'nın başlangıcı olan WandaVision dizisi ile başladı.

    <i>Jungle Cruise</i> (film)

    Jungle Cruise, Jaume Collet-Serra tarafından yönetilen, hikâyesi Glenn Ficarra ve John Requa'nın tarafından ve Walt Disney'ın aynı ada eğlence parkı cazibesine dayanan senaryosuMichael Green, Ficarra ve Requa tarafından yazılan bir Amerikan fantastik macera filmidir. Yapımcılığını Walt Disney Pictures'ın üstlendiği filmin başrollerinde Dwayne Johnson, Emily Blunt, Édgar Ramírez, Jack Whitehall, Jesse Plemons ve Paul Giamatti yer alıyor.

    Grove Street Games, Gainesville, Florida merkezli bir Amerikan video oyunu geliştiricisidir. 2007 yılında Thomas Williamson ve Michael Owen tarafından kurulmuştur. Şirket, Rockstar Games özelliklerine dayalı birkaçı da dahil olmak üzere mobil oyun portları geliştirmesiyle tanınır.

    Amerikan televizyon dizisi Loki'nin aynı adlı karakteri içeren Marvel Comics'e dayanan ilk sezonunda, Loki'nin Avengers: Endgame (2019) olayları sırasında Tesseract'ı çaldıktan sonra gizemli Time Variance Authority'ye (TVA) getirildiğini görür ve kendisinin tehlikeli bir varyantını yakalamaya yardım etmek zorunda kalır.

    Nene Hieda, Japon seslendirme sanatçısı ve şarkıcı.