İçeriğe atla

Azerbaycan'daki siyasi partiler listesi

Azerbaycan Cumhuriyeti
Bu kategoride yer alan maddeler
Azerbaycan hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.

Azerbaycan'daki siyasi partiler listesi, Azerbaycan'da etkin olan veya olmuş Siyasi partiler.

Azerbaycan'da siyasi partiler ve onların faaliyetleri "Siyasi partiler hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Kanunu" ile düzenlenmektedir.[1]

Azerbaycan'da siyasi partilerin resmî devlet kaydına alınması Adalet Bakanlığınca gerçekleştirilmektedir. Resmî kayıtlı siyasi partiler cumhurbaşkanlığı, genel ve yerel seçimlere katılabilir.

Tarihçe

Azerbaycan'da siyasi partilerin tarihi 1900'lu yıllardan başlamaktadır.O yıllarda Rusya İmparatorluğu Devlet Duması kuruldu ve bu parlamentoya seçimler düzenlendi. Tüm bunlar siyasi partilerin yaranmasına zemin oluşturdu.[2]

Çar Rusyasının çöküşü ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin kuruluşu ile Azerbaycan'ın parlamentosu kuruldu ve bu siyasi partilerin kurulmasına sebep oldu.[3][4]

28 Nisan 1920 tarihinde ADR 11. Kızıl Ordu tarafından işgal edildi ve tüm siyasi partiler kapatıldı.SSCB döneminde legal olarak tek etkin parti Azerbaycan Komunist Partisi oldu.[5][6]

1980‘lu yılların sonlarından itibaren halk Komünist Partisi ve genel olarak hükûmet karşıtı eylemlere başladı.Eylemlerde itiraz göstergesi olarak vatandaşlar Azerbaycan Komünist Partisi’nin üyelik biletlerini yırttılar.[5]

Parti
Etkin olduğu yıllar
Himmet[7]
1904-1920
İttifaki-Müslimin
1905–1907[a]
İctimaiyyun-Amiyyun[8]
1905-1917
Geyrat Partisi[9]
1905-1917
Karabağ Birlik Meclisi
1906-1908[b]
Difai[10]
1906-15 Ekim 1917[c]
İttifak Partisi
1907–1917[d]
Müdafaa[11]
1907-1909[e]
Rusyada Müslümanlık Fırkası[12]
?–1917
Müsavat Partisi[13]
1911–28 Nisan 1920[f]
Adalet Partisi[14]
1916-1920
Türk Ademi-Merkeziyyet Fırkası
1917-17 Haziran 1917 [g]
Kafkasya İttihat ve Terakki Fırkası[15]
1918-1918 [h]
İttihat[12]
1917-28 Nisan 1920
Halkçı Partisi
1917–28 aprel 1920
Çiftçi Partisi
1917–28 aprel 1920
Ahrar Partisi[16]
Güz 1918-28 Nisan 1920
Azerbaycan Komünist Partisi[17]
1920-1991

Etkin Partiler

Bağımsızlığın kazanılmasından sonra Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi ilk siyasi parti olarak resmî devlet kaydına alındı.

Şu anda ise devlet kayıtlarında 27 siyasi parti var. En son kayda alınan siyasi parti Azat Vatan Partisidir.

Adalet Bakanlığında resmî devlet kaydına alınan siyasi partiler
Logo
Parti
Kıslatma
Genel Başkan
Kayıt Tarihi
Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi
AMİP
Arzuhan Alizade[18]
17.07.1992
Ana Vatan Partisi
AVP
Fezail Ağamalı[19]
11.08.1992
Vatandaş Dayanışması Partisi
VHP
Sabir Rüstemhanlı[20]
03.11.1992
Müsavat Partisi
MÜSAVAT
İsa Gamber[21]
08.12.1992
Yeni Azerbaycan Partisi
YAP
İlham Aliyev[22]
18.12.1992
Ak Parti[23]
AğP
Tural Abbaslı
13.01.1993
Azerbaycan Ümit Partisi
ÜMİT
İkbal Ağazade[24]
05.05.1993
Azerbaycan Demokratik Maarifçilik Partisi
ADMP
Elşen Musayev
04.08.1995
Azerbaycan Halk Cephesi Partisi
AHCP
Ali Kerimli[25]
01.09.1995
Vahdet Partisi
VP
Tahir Kerimli
11.12.1998
Azerbaycan Halk Partisi
AHP
Penah Hüseyn[26]
09.07.1999
Azerbaycan Demokrat Partisi
ADP
Serdar Celaloğlu
03.02.2000
Adalet Partisi
ADALET
İlyas İsmailov[27]
18.05.2002
Muasır Müsavat Partisi
MMP
Hafız Hacıyev
08.05.2002
Büyük Kuruluş Partisi
BKP
Fazıl Mustafa[28]
12.08.2005
Azatlık Partisi
AZATLIK
Ahmet Oruç
Demokratik Islahatlar Partisi
DİP
Asım Mollazade[29]
Adalet, Hukuk, Demokrasi Partisi
AHDP
Kudret Hasanguliyev
Büyük Azerbaycan Partisi
BAP
Elşad Musayev
Klasik Halk Cephesi Partisi
KHCP
Mirmahmut Miralioğlu[30]
31.01.2007
Millî Diriliş Hareketi Partisi
MDHP
Ferec Guliyev[31]
31.05.2011
Yeni Zaman Partisi
YZP
Musa Ağayev
16.04.2020
Millî Cephe Partisi[32]
MCP
Razi Nurullayev
31.08.2020
Cumhuriyetçi Alternatif Partisi
REAL
Boş
Gelecek Azerbaycan Partisi
GAP
Ağasif Şakiroğlu[33]
15.12.2020 [34]
Hak Adalet Partisi
HAP
Ali İnsanov [35]
15.10.2021[36][37]
Azat Vatan Partisi
AzVP

Akif Nağı

05.09.2022

Resmî kayıtsız partiyalar

Bazı siyasi partiler resmî olarak devlet kaydına alınmasa da etkin olarak siyasi faaliyetler göstermektedir

Logo Parti Kısaltma Genel Başkan
Azerbaycan Demokrasi ve Refah Partisi
ADRP
Kubat İbadoğlu[38]
Azerbaycan İslam Partisi
AİP
Mövsüm Samedov (geçici)[39]
Azerbaycan Sosyalist Partisi
ASP
Elşen Hasanov[40]
Turan Partisi TP Cahandar Bayoğlu
Azerbaycan Milliyetçi Demokrat Partisi AMDP Kalender Muhtarlı
Azerbaycanın Liyakatli Evlatları Partisi ALÖV Rza Sefersoy
Azerbaycan Liberal Partisi ALP Avaz Temirhan
Azad Azerbaycan Partisi AAP Oqtay Hüseyinov(geçici)
Büyük Dayak Partisi BDP Mirkazım Seyidov
Demokratik Birlik Partisi DBP Mirfazil Həmid
Vatan Uğruna Birlik Partisi VNBP Emin Hüseyinov

Millî Meclis’te bulunan siyasi partiler

9 Şubat 2020 Azerbaycan genel seçimlerinde parlamentoda temsil hakkını 9 (10) siyasi parti kazanmıştır.

6. dönem Millî Meclis'te bulunan siyasi partiler
Siyasi parti
Genel Başkanı
Milletvekilleri
Belediye üyesi
YAPYeni Azerbaycan Partisiİlham Aliyev
69 / 125
10.414 / 15.156
VHPVatandaş Dayanışması PartisiSabir Rüstemhanlı
3 / 125
5 / 15.156
AVPAna Vatan PartisiFezail Ağamalı
1 / 125
187 / 15.156
ADMPAzerbaycan Demokratik Maarifçilik PartisiElşen Musayev
1 / 125
BKPBüyük Kuruluş PartisiFazıl Mustafa
1 / 125
AHDPAdalet Hukuk ve Demokrasi Partisi Kudret Hasanguliyev
1 / 125
DİPDemokratik Islahatlar PartisiAsım Mollazade
1 / 125
35 / 15.156
REALCumhuriyetçi Alternatif Partisiİlgar Mammadov
1 / 121
0 / 15.156
MCPMillî Cephe PartisiRazi Nurullayev
1 / 125
0 / 15.156
VPVahdet PartisiTahir Kerimli
1 / 125

Kapatılan partiler

Yüksek Mahkeme tarafından resmî kaydı iptal edilen partiler
Parti
Kapatılması
Azerbaycan Halklarının Beraberlik Partisi
(Talış Halk Partisi)
Bölücülük sebebiyle[41] 1993'te Yüksek Mahkeme tarafından kapatıldı.
Azerbaycan İslam Partisi
Casusluk sebebiyle 1995'te kapatıldı.[42]
Azerbaycan Vahit Komünist Partisi
SSCB'nin onarılmasını desteklediği sebebiyle 1 Eylül 1995'te Yüksek Mahkeme tarafından kapatıldı. Lakin 1 ay sonra Yüksek Mahkemenin kararı feshedildi.

Kapanan partiler

Kapanan Partiler
Partiyanın Adı Tarih
1900-1990'lı yıllar
İttifaki-Müslimin1906
Müdafaa Partisi 1909
Kafkasya İttihat ve Terakki Fırkası 28 Mayıs 1918
İttihat Partisi 28 Nisan 1920
Ahrar Partisi
Halkçı Partisi
Azerbaycan Komünist Partisi1 Eylül 1991
Bağımsızlık Dönemi
Azerbaycan Namına İttifak Partisi 2 Mart 2023[43]
Azerbaycan Tekâmül Partisi 9 Mart 2023[44]
Birlik Partisi 9 Mart 2023[45]
Millî Vahdet Partisi 13 Mart 2023[46]
Azerbaycan Azat Cumhuriyetçiler Partisi 14 Mart 2023[47]
Azerbaycan Sosyal Refah Partisi23 Mart 2023[48]
Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi1 Nisan 2023[49]
Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi4 Nisan 2023[50]
Azerbaycan Vahit Komünist Partisi6 Nisan 2023[51]
Bağımsız Azerbaycan Partisi 7 Nisan 2023[52]
Azerbaycan Cumhuriyetçiler Partisi 8 Nisan 2023[53]
Yeni Yol Partisi 12 Nisan 2023[54]
Azerbaycan Millî Demokrat Partisi14 Nisan 2023[55]
Aydınlar Partisi17 Nisan 2023[56][57]
Bağımsız Halk Partisi 18 Nisan 2023[58]
Vahit Azerbaycan Millî Birlik Partisi 26 Nisan 2023[59]
Azerbaycan Terakki Partisi 29 Nisan 2023[60]
Azerbaycan Komünist Partisi4 Mayıs 2023[61]
Korkut Partisi 8 Mayıs 2023[62]
Millî Kongre Partisi 11 Mayıs 2023[63]
Azerbaycan Vatanseverler Partisi 12 Mayıs 2023[64]
Vatandaş Birliği Partisi22 Mayıs 2023[65]
Millî-Demokrat İdrâk Partisi 5 Haziran 2023[66]
Millî Dayanışma Partisi 9 Haziran 2023[67]
Cumhuriyet Halk Partisi 22 Haziran 2023[68]
Sosyal Adalet Partisi 22 Haziran 2023[69]
Azerbaycan Yükseliş Partisi23 Haziran 2023[70]
Azerbaycan Liberal Partisi24 Haziran 2023[71]
Vatandaş ve İnkişaf Partisi25 Haziran 2023
Azerbaycan Millî Devletcilik Partisi
Azerbaycan Mübarizleri Partisi
İsim değişen partiler
Partinin eski adı Partinin yeni adı Deyişme tarihi
1900-1990'lı yıllar
Geyrat Partisi (1905) Türk Ademi Merkeziyyet Fırkası 1917
Bağımsızlık dönemi
Azerbaycan Komünist Partisi (1993)Azerbaycan Vahit Komünist Partisi1993[i]
Azerbaycan Vahit Komünist PartisiAzerbaycan Komünist Partisi (1993)1995[j]
Bozkurt PartisiAzerbaycan Millî Demokrat Partisi1999[72]
Açık Cemiyet Partisi Azat Demokratlar Partisi 22 Aralık 2013[73]
Vahit Azerbaycan PartisiAk Partisi 26 Haziran 2016[74]
Demokratik Azerbaycan Dünyası Partisi Millî Dayanışma Partisi 22 Ağustos 2020
Azerbaycan Diriliş ve Terâkki Partisi Yeni Yol Partisi 2022[75]
Başka parti ile birleşip yeni isim alan partiler
Kapanan partiler Birleşilen Parti Birleşme Tarihi
1900-1990'lu yıllar
Türk Ademi Merkeziyyet Fırkası Müsavat PartisiTürk Ademi Merkeziyyet Fırkası "Müsavat"3 Haziran 1917
Rusyada Müslümanlık Partisi "İttihadi-İslam" Cemiyeti Rusyada Müslamanlık "İttihat" Ocak 1918
Adalet Partisi Rusya Sosyal Demokrat

İşçi Partisi (bolşevikler) Bakü Komitesi

Azerbaycan Komünist Partisi (1920)11-12 Şubat 1920
Çiftçi Partisi
Himmet
Başka partiyle birleşerek yeni isim alan partiler
Kapanan Parti Birleştiği Parti Birleştiyi Tarih
1900–1990
Difai Partisi Müsavat Partisi1917
Bağımsızlık devri
Azerbaycan Ana Toprak Partisi
(Rövşen Gambar) 		Müsavat Partisi1995[76]
Doğru Yol Partisi
(Tamerlan Karayev)
Adalet PartisiAzerbaycan Demokrat Partisi1996[77]
Demokratik Azerbaycan Partisi
(Aydın Guliyev) 		1998[77]
Demokratik Yol Partisi
(Yakub Abbasov) 		2000[77]
Azerbaycan Demokratik Girişimciler Partisi[k]Yeni Azerbaycan Partisi2021[78]
Azerbaycan Halk Demokratik Partisi[l]
Azerbaycan Millî Hareket Partisi[m]
Azerbaycan Köylü Partisi[n]
Azerbaycan Yurttaş Partisi[o]
Millî Kurtuluş Partisi[p]

Notlar

  1. ^ Çar hükuməti tarafından faaliyyeti durduruldu, gizli şəkildə etkinlik gösteren parti 1917'de Müsavata birleşti.
  2. ^ Çar hükûmeti tarafından kapatıldı, üyeleri hapsedildi.
  3. ^ Çar hükûmeti tarafından 1907’de kapatıldı, 1917 tarihinde gizli olarak etkinlik gösteren parti Müsavata birleşti.
  4. ^ Halkçı ve Çiftçi Partilerine parçalandı.
  5. ^ Çar hükûmeti tarafından kapatıldı, üyeleri hapsedildi.
  6. ^ Daha sonra yeniden kuruldu.
  7. ^ Müsavata birleşti.
  8. ^ Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükûmeti tarafından ülke bağımsızlığını tehlike altına attığı gerkçesiyle kapatıldı.
  9. ^ Elçibey hükûmeti tarafından SSCB yanlısı olduğu iddiasıyla AKP kapatılmıştı. AKP yeni AVKP adıyla siyasete dönmüştür.
  10. ^ AVKP 1995 tarihinde kapatıltıktan sonra Ramiz Ahmedov liderliğinde AKP siyasete geri dönmüş, Sayad Sayadovun partisi AKP değil, AVKP adını almıştır.
  11. ^ ADGP Mahmut Mammadov liderliğinde 23 Nisan 1994 tarihinde kurulmuş, 17 Mayıs 1994 tarihinde resmî devlet kaydına alınmış ve 1995 Azerbaycan genel seçimlerinde 1 milletvekili çıkarmıştır. Daha sonra 1 milletvekili de transfer etmiştir. Son genel başkanı Kasım Kasımov Şamahı Vali Yardımcısı görevini taşımaktadır.
  12. ^ 1966 tarihinde ilk ve tek genel başkanı olan Refik Turabhanoğlu tarafından kurulan Bütünazerbaycan Çalışkan İşçi Köylü Partisinin 1967'de ismini değişmesiyle kurulmuştur. Resmî olarak 11 Temmuz 1992 tarihinde kayda alınmıştır.
  13. ^ Samir Caferov (Turan) başkanlığında 5 Aralık 1992 tarihinde kurulmuş ve 2 Mart 1994 tarihinde resmî devlet kaydına alınmıştır
  14. ^ AKP 19 Nisan 1992 tarihinde düzenlenen 1. Kurultayında eski geçici Başbakan Feyruz Mustafayev başkanlığında kuruldu, 23 Eylül 1992 tarihinde resmî devlet kaydına alındı. 7 Temmuz 2018 tarihinde Feyruz Mustafayev’in vefatı üzerine Mammad Mammadov geçici genel başkan oldu.
  15. ^ Mais Seferli tarafından 27 Şubat 1993 tarihinde kurulmuş ve 12 Mart 1993 tarihinde resmî devlet kaydına alınmıştır. 2001 Azerbaycan ara genel seçimlerinde 1 milletvekili çıkarmıştır. 7 Aralık 2020 tarihinde Mais Seferli’nin ölümü üzerine kardeşi Gülaye Seferova genel başkan seçildi.
  16. ^ 3 Mart 1993 tarihinde Muhammet Hatemi tarafından kuruldu ve 12 Mart 1993 tarihinde resmî devlet kaydına alındı. 2008 tarihinde resmî devlet kaydı olmayan ve 1998 tarihinde Vügar Oruç tarafından kurulan Türk Milletçi Partisi MKP’ye birleşti. Birleştirici Kurultayda Vügar Oruç MKP Genel Başkanı seçildi.

Kaynakça

  1. ^ e-qanun.az. "Siyasi partiler hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Kanunu" (Azerice). 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  2. ^ Hüseynov, M. C. Партия "Мусават" в прошлом и настоящем (Rusça). 
  3. ^ Paşayev, Atahan (1998). Azerbaycan Halk Cumhuriyeti (1918-1920) (Azerice). Bakü: Parlament (stenografik hesaplar). 
  4. ^ Paşayev, Atahan (1 Mayıs 2013). "Açılmamış sayfaların iziyle". Halk Cephesi (Azerice). Bakü. s. 14. 
  5. ^ a b Azerbaycan Komünist Partisinin tarihi (Azerice). 1958. 
  6. ^ Azerbaycan tarihi (Azerice). III. 1973. 
  7. ^ : Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5., B., 2001; Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918-1920), B., 1998; Əfəndiyev S.M., Azərbaycan proletariatının inqilabi hərəkatı tarixindən,B.,1957; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века, Б., 1997;
  8. ^ Aslani S.ġ., Ġran "Ġctimaiyyun-amiyyun" (Mücahid) Partiyasına aid yeni sənədlər, ADU-nun Elmi əsərləri (tarix və fəlsəfə elmləri seriyası), 1973,
  9. ^ Seyidzadə D., Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində: müstəqillyə aparan yollar, B., 1998; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербаиджана в начале XX века, Б., 1997; Ахмедов А., Азербаиджанские тюрки в революции 1905 г., Б., 2001.
  10. ^ ; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века, Б., 1997;
  11. ^ Seyidzadə D.B., Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində: müstəqilliyə aparan yollar, B., 2004; Süleymanova S., Azərbaycanda ictimai-siyasi hərəkat, B.. 1999; Вагирова И.С., Политические партии и организации Азербаиджана в начале XX века ,Б., 1997; Ахмедов А., Азербаиджанские тюркивреволюций1905года,Б.,2002.
  12. ^ a b Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5, B., 2001; Mustafayev Q., XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda Ġslam ideologiyası və onun tənqidi, B., 1973; GöyüĢov A., Azərbaycanda Ġttihadçılıq, B., 1997; Süleymanova S., Azərbaycanda ictimai-siyasi hərəkat (XIX yüzilliyin sonu - XX yüzilliyin əvvəlləri), B., 1999; Агамлиева Н., Худиев Р., Азербаиджанская Республика. Страницы политической истории. 1918-1920, Б., 1994.
  13. ^ Müsavat Partiyasının Proqram və nizamnamə sənədləri, Gəncə, 1993; Azərbaycantarixi,7cilddə,c.5, B.,2001;"GəncAzər"(Ġstintaqmateriallarıüzrə),B.,1993;
  14. ^ : Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5., B., 2001; Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918–1920), B., 1998; Əfəndiyev S.M., Azərbaycan proletariatının inqilabi hərəkatı tarixindən,B.,1957; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века, Б., 1997;
  15. ^ Paşayev A., Haqqverilməz,alınar,"'Respublika" qəzeti,1990,22dekabr.
  16. ^ Azerbaycan tarihi, 7 kitapta, k.5, B., 2001.
  17. ^ Azərbaycan Kommunist Partiyasının tarixi, B., 1958; Azərbaycan tarixi, 3 cilddə. c.3, B., 1973;
  18. ^ "AMİP'in 11. Kurultayı" (Azerice). 16 Ağustos 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  19. ^ modern.az (23 Kasım 2020). "Ana Vatan Partisi'nin 7. Olağan Kurultayı" (Azerice). 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021. 
  20. ^ 525. Gazete (14 Şubat 2021). "Vatandaş Dayanışması Partisi'nin 8. Olağan Kurultayı" (Azerice). 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021. 
  21. ^ BBC News (13 Ekim 2020). "Müsavat Partisi'nin 9. Olağan Kurultayı" (Azerice). 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  22. ^ yap.org.az (5 Mart 2021). "Yeni Azerbaycan Partisi'nin 7. Olağan Kurultayı" (Azerice). 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021. 
  23. ^ "4 siyasi partii resmî olarak kayda alındı" (Azerice). 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  24. ^ "Ümit Partisi'nin 4. Olağan Kurultayı" (Azerice). 13 Ağustos 2013. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  25. ^ "AHCP'nin 6. (9.) Olağan Kurultayı" (Azerice). 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  26. ^ "AHP'nin 3. Olağan Kurultayı" (Azerice). 25 Temmuz 2015. 26 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  27. ^ "Adalet Partisi'nin 6. Olağan Kurultayı" (Azerice). 27 Ocak 2018. 30 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  28. ^ "BKP çevrimiçi Kurultayı" (Azerice). 18 Temmuz 2020. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  29. ^ "DİSP'in 5. Kurultayı" (Azerice). 1 Şubat 2016. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  30. ^ "KHCP III Kurultayı" (Azerice). 1 Ağustos 2015. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  31. ^ "MDHP II Kurultayı" (Azerice). 14 Mayıs 2017. 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  32. ^ "MCP I çevrimiçi Kurultayı" (Azerice). 28 Temmuz 2020. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  33. ^ "GAP'ın III Kurultayı" (Azerice). 31 Ağustos 2020. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020. 
  34. ^ "Gələcək Azərbaycan Partiyası dövlət qeydiyyatına alınıb". 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020. 
  35. ^ "HAP I Kuruluş Konferansı" (Azerice). 26 Ocak 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  36. ^ info@modern.az, modern az. "Əli İnsanovun da partiyası qeydiyyata alındı". modern.az. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021. 
  37. ^ "Azərbaycanda daha bir partiya dövlət qeydiyyatına alınıb". Report İnformasiya Agentliyi (Azerice). 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021. 
  38. ^ info@modern.az, modern az. "ADR partiyaya çevrildi - Fotolar". modern.az. 17 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2021. 
  39. ^ "AİP'in yeni "genel başkanı" seçildi" (Azerice). 17 Ağustos 2015. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  40. ^ "ASP çevrimiçi Kurultay düzenledi" (Azerice). 13 Ağustos 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  41. ^ "MM kararı" (Azerice). 17 Ağustos 1993. 23 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  42. ^ "Araştırma" (Azerice). 4 Mayıs 2009. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  43. ^ "SON DƏQİQƏ! Azərbaycanın məşhur partiyası fəaliyyətini dayandırdı". musavat.com. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023. 
  44. ^ "Azərbaycanda 30 ildən artıq fəaliyyət göstərən partiya fəaliyyətini dayandırdı". Azinforum.az İnformasiya Portalı (Azerice). 9 Mart 2023. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  45. ^ "Azərbaycanda 30 ildən artıq fəaliyyət göstərən partiya fəaliyyətini dayandırdı". musavat.com. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  46. ^ "Azərbaycanda bu partiya FƏALİYYƏTİNİ DAYANDIRDI". bakivaxti (Azerice). 1 Ocak 1970. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  47. ^ "Daha bir partiya fəaliyyətinə xitam verdi: 2002-ci ildən rəsmi qeydiyyatda id". www.musavat.biz. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  48. ^ modern.az. "Azərbaycanda bu partiya fəaliyyətini DAYANDIRDI". modern.az (Azerice). 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  49. ^ modern.az. "Məşhur siyasi partiya fəaliyyətini DAYANDIRDI". modern.az (Azerice). 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2023. 
  50. ^ "Ölkənin ən məşhur partiyası özünü buraxdı: Əlizadələrin qurduğu 34 illik ASDP-nin SON BƏYANATI". musavat.com. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 
  51. ^ "Azərbaycanda daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı - Kommunistlərin SON BƏYANATI". www.musavat.com. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2023. 
  52. ^ "Nizami Süleymanovun qurduğu partiya da fəaliyyətini dayandırdı - MAP-ın SON BƏYANATI". musavat.com. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2023. 
  53. ^ "Daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı: Respublikaçıların SON BƏYANATI". musavat.com. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2023. 
  54. ^ "Daha bir partiya öz fəaliyyətini dayandırdı - YENİ YOLun son bəyanatı". musavat.com. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  55. ^ "İsgəndər Həmidovun qurduğu partiya özünü buraxdı - Milli Demokratların SON BƏYANATI". musavat.com. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023. 
  56. ^ elli (23 Nisan 2023). "Aydınlar Partiyası fəaliyyətini dayandırdı". MEYDAN.TV (Azerice). 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2023. 
  57. ^ "Bu partiya da bağlandı: Qulamhüseyn Əlibəyli Ədliyyə Nazirliyinə müraciət etdi!". musavat.com. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 
  58. ^ "Azərbaycanda bu partiya fəaliyyətini DAYANDIRDI". musavat.com. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2023. 
  59. ^ "İstiqlalçı deputat Hacıbaba Əzimov partiyasını bağladı: VAMBP-nin SON BƏYANATI". www.musavat.com. 28 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2023. 
  60. ^ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: "Tərəqqi"nin son BƏYANATI". musavat.com. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  61. ^ "Azərbaycanda daha bir partiya fəaliyyətini DAYANDIRDI". KONKRET (Azerice). 5 Mayıs 2023. 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  62. ^ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: 21 oldular - Qorqudun SON BƏYANATI". musavat.com. 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  63. ^ "Milli Konqres Partiyası fəaliyyətini dayandırdı - SON BƏYANAT". musavat.com. 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023. 
  64. ^ "Daha bir partiya özünü buraxdı: Vətənpərvərlərin son BƏYANATI". musavat.com. 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023. 
  65. ^ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: VBP-nin son BƏYANATI". musavat.com. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  66. ^ "Daha bir partiya fəaliyyətini dayandırdı -Milli Demokrat-İdrak Partiyasının son bəyanatı". www.musavat.com. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023. 
  67. ^ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı - SON BƏYANAT". musavat.com. 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023. 
  68. ^ "Cümhuriyyət Xalq Partiyası özünü buraxdı: təşkilatın son BƏYANATI". musavat.com. 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  69. ^ "Sosial Ədalət Partiyası özünü buraxdı-təşkilatın son BƏYANATI". www.musavat.com. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  70. ^ "Azərbaycan Yüksəliş Partiyası özünü buraxdı - Təşkilatın son BƏYANATI yayıldı". www.musavat.com. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  71. ^ "Azərbaycanda daha bir partiya özünü buraxdı: ALP-nin son BƏYANATI". www.musavat.com. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  72. ^ "AMDP siyasi ideolojisini değişti" (Azerice). 15 Aralık 2008. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  73. ^ "ACP isim değişti" (Azerice). 22 Aralık 2013. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  74. ^ Azadlıq Radiosu (27 Haziran 2016). "BAP ismini değişti" (Azerice). 1 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  75. ^ "Yeni Yol Partiyası qeydiyyata alındı - FOTO". 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 
  76. ^ "Siyasi kardeşleşme tarihi" (Azerice). Modern.az. 9 Aralık 2010. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  77. ^ a b c "ADP tarihi" (Azerice). www.modern.az. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  78. ^ "Altı partiya YAP-a qoşulub - SİYAHI - YENİLƏNİB". Report İnformasiya Agentliyi (Azerice). 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Adalet, Hukuk, Demokrasi Partisi, kısaca AHD Partisi veya eski adıyla Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan'daki siyasi partilerden biridir. 3 Nisan 2004 tarihinde ikiye bölünen AHCP'yi birleştirme amacıyla kuruldu. Merkez sağ siyasi partidir. Kurucusu ve mevcut başkanı Kudret Hasanguliyev'dir.

Vatandaş Birliği Partisi, Azerbaycan'da siyasi partilerden biridir. 1992 yılında Moskova'ya kaçan, eski Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ayaz Mutallibov tarafından 1999 tarihinde kuruldu. İlk ve son genel başkanı milletvekili Sabir Hacıyev olmuştur. Parti 22 Mayıs 2023 tarihinde fesih kararı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Mirzazade</span> Azeri siyasetçi

Aydın Mirzezade, Azerbaycan Millî Meclisi'nin 2., 3. ve 4 ve 5. dönem milletvekili olan Azeri siyasetçidir.

Azerbaycan'da ilk televizyon 14 Şubat 1956'da yayına başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Komünist Partisi (1920)</span> 1920 yılında Azerbaycanda Sovyetler Birliği Komünist Partisinin bir parçası olarak kurulmuş parti

Azerbaycan Komünist Partisi Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni (ASSC), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin bir parçası olarak yönetmiş siyasi partidir. Parti, 20 Şubat 1920 tarihinde Himmet Partisi, Adalet Partisi, Çiftçi Partisi'nin ve Bakü bolşeviklerinin bir araya gelmesiyle tesis edilmiştir. Aynı yılın 1 Nisan tarihinde, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin beşinci hükûmeti istifa ederek, tüm yetkiyi Azerbaycan Komünist Partisi'ne devretmiştir. Komünist Parti, 16 Eylül 1991 tarihinde, ASSC resmen dağılana kadar ülkeyi yönetmeye devam etmiştir. Böyle olmakla birlikte, Azerbaycan Komünist Partisi'nin eski yöneticileri, nepotizm ve patronaja dayalı sistemi devam ettirerek ülkeyi yönetmeye ve devlete hakim olmaya devam etmişlerdir. Azerbaycan Komünist Partisi, 14 Ekim 1990 tarihinde, Yüksek Sovyet için, ilk kez yapılan çok partili seçimi ezici çoğunlukla kazanmış, 360 sandalyeden 280'nine sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gelecek Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Gelecek Azerbaycan Partisi veya kısaca GAP, Azerbaycan'da muhalif siyasi parti. 23 Şubat 2014'te gerçekleştirilen kuruluş kurultayıyla faaliyetine başlamıştır. 15 Aralık 2020 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmen kayıtlara geçmiştir. İlk ve mevcut genel başkanı Ağasif Şakiroğlu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Alternatif Partisi</span> Azerbaycanda muhalif siyasi parti (REAL)

Cumhuriyetçi Alternatif Partisi, Azerbaycan'da 2009'da anayasa değişikliği referandumuna itiraz olarak kurulan hareket. Hareket 2018'de siyasi partiye çevrildi. 31 Ağustos 2020'de Adliye Bakanlığı'nca resmî devlet kaydına alındı.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Islahatlar Partisi</span> Azerbaycandaki siyasi parti

Demokratik Islahatlar Partisi, Azerbaycan'daki siyasi partilerden biridir. 7 Nisan 2005 tarihinde Azerbaycan Demokratik Islahatlar Partisi (ADİSP) adıyla kuruldu. Parti ilk kongresini 4 Haziran 2005 tarihinde yaptı. Kongrede parti programı, tüzüğü kabul edildi. 9 Kasım 2019 tarihinde düzenlenen 6. Olağan Kurultayda partinin adı Demokratik Islahatlar Partisi (DİP) olarak değiştirildi. Partinin genel başkanı aynı zamanda milletvekili olan Asım Mollazade'dir.

Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi- 10 Aralık 1989'da Araz Alizade ve Zerdüşt Alizade kardeşleri tarafından kurulan siyasi parti. 27 Aralık 1990'da Azerbaycan SSC Adalet Bakanlığı tarafından resmî olarak kayda alınarak SSCB'de ilk kayda alınan siyasi parti oldu. Azerbaycan bağımsızlığını kazandıktan sonra 1 Eylül 1995'te Azerbaycan Cumhuriyeti Adliye Bakanlığı tarafından resmî olarak kayda alındı.

Ana Vatan Partisi 24 Kasım 1990'da Fezail Ağamalı tarafından kurulan, 11 Ağustos 1992'de resmen kayda alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sosyal Refah Partisi</span>

Azerbaycan Sosyal Refah Partisi veya kısaca ASRP, Azerbaycan'da Hanhüseyn Kazımlı tarafından kurulan, 4 Ağustos 1995'te resmî kayıtlara alınan ve 23 Mart 2023 tarihinde fesih kararı almış siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Liberal Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Azerbaycan Liberal Partisi veya ALP, Azerbaycan'da 3 Haziran 1995'te Berde’de eski devlet katibi Lale Şevket tarafından kurulan, 14 Ağustos 1995’de resmî kayda alınan ve 24 Haziran 2023 tarihinde fesih kararı alan siyasi parti.

Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi veya kısaca ALDP, Azerbaycan'da 30 Ocak 1998'de Azerbaycan Liberal Partisi eski genel başkan yardımcısı Zakir Mammadov tarafından kurulan 9 Temmuz 1999'da resmî devlet kaydına alınan ve 1 Nisan 2023 tarihinde fesih kararı alan siyasi parti.

Ak Partisi veya kısaca AğP, Azerbaycan’da 26 Haziran 2016’da Olağanüstü Kurultayda Vahit Azerbaycan Partisi’nin ismini değiştirmesiyle Tural Abbaslı liderliğinde kurulan muhalif siyasî partidir.

Azerbaycan Yükseliş Partisi veya kısaca AY Parti ,Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 16 Temmuz tarihinde kuruldu. 6 Aralık 2020'de Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve Anar Esatlı partinin ilk genel başkanı seçildi. 15 Ekim 2021 tarihinde resmî olarak devlet kaydına alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vatandaş ve İnkişaf Partisi</span>

Vatandaş ve İnkişaf Partisi veya kısaca VİP, Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi'nden ayrılan eski genel başkan Ali Aliyev tarafından kurulan siyasi parti. Kuruluş Kurultayı 28 Mayıs 2006 tarihinde gerçekleşen parti 14 Haziran 2008 tarihinde resmi devlet kaydına alındı.

Sabir Kamal oğlu Hacıyev - Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi 3., 4., 5. ve 6. dönem milletvekili, Hukuk siyaseti üzere Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Müşaviri (1991-1992), Azerbaycan SSC Cumhuriyet Başsavcısı Yardımcısı (1998-1990), Vatandaş Birliği Partisi Genel Sekreteri (1999-2003), Vatandaş Birliği Partisi 2. ve son Genel Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Gulamhüseyn Alibeyli</span> Azerbaycanlı siyasetçi

Gulamhüseyn Surhay oğlu Alibeyli, Azerbaycan siyasetçisi, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin 1. ve 2. dönem milletvekili, Aydınlar Partisi Genel Başkanı (2008-2023), Azerbaycan Halk Cephesi Partisi Yüksek Meclis Başkanı (1995-2008).

<span class="mw-page-title-main">Aydınlar Partisi</span>

Aydınlar Partisi, Gulamhüseyn Alibeyli tarafından kurulan, 19 Kasım 2009'da resmi devlet kaydına alınan ve 22 Nisan 2023 tarihinde feshedilen siyasi partidir. Aydınlar Partisi kurucu, ilk ve son genel başkanı Gulamhüseyn Alibeyli olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.