İçeriğe atla

Azerbaycan'da yatırım

Azerbaycan'da genel yatırım ortamı, yaşanan zorluklara rağmen büyümeye devam etmektedir. Son yıllarda ülke, küresel pazara daha tam entegre olma ve yabancı yatırımı çekmek için çaba sarf etti.[1]

Tarihi

Erken tarih

19. yüzyılın sonlarında Kafkasya'ya birkaç yabancı şirket ve girişimci geldi.[2] Fırsatları ve kaynak çıkarımını gördüler. Azerbaycan'da yabancı, özellikle batılı şirketlerin yatırımları 19. yüzyılın sonlarından itibaren başlamıştır.

Bakü'de Nobel kardeşlerin petrol endüstrisine girmesiyle hemen hemen aynı sıralarda Siemens kardeşler Gedabey'deki bakır madenine rastladı.[3] Siemens & Halske AG, 1850'lerde ve 60'larda Kafkaslar da dâhil olmak üzere Rusya'da telgraf hatlarının yapımı ve bakımı için bir sözleşme kazandı. Bu dönemde Walter von Siemens, Gedabey'deki iş fırsatını kazançlı olarak gördü ve ağabeyleri Carl ve Werner'i yatırım yapmaya ikna etti.[2]

Madenin Siemens kardeşler tarafından satın alınması, ortakları Johann Halske tarafından beğenilmedi ve bu da Siemens & Halske AG'den kopmasına katkıda bulundu.[2] Bunun nedeni, şirketin ana endüstriyel odağının madencilik değil; telgraf hizmetleri, iletişim ve elektrik enerjisi üretimi olmasıydı. Kardeşler, madencilik endüstrisini ana şirketleriyle birleştirmedi. Bu endüstriyi Siemens kardeşler-Werner, Carl ve Walter- özel bir işi olarak yönetti. Gebruder Siemens (Siemens Kardeşler), 1864 yılında Gedabey'deki bakır madenlerini satın aldı. Gedabeg bakır madeni, tarih öncesi çağların en eski madenlerinden birisiydi; madenleri ve fabrikaları yenilediler; bir demiryolu sistemi, köyler ve köprüler inşa ettiler.[3] 1865'te bir bakır eritme makinesi inşa ettiler ve 1873'te 6 km'lik dar hat demiryolu ile madene bağladılar. Azerbaycan Demiryolları CJSC ve Alman Siemens şirketi hâlâ iş birliğini içerisindedir.[4]

Bibi-Heybat elektrik santrali, 1901 yılında Siemens'in katkılarıyla kuruldu.[5] Siemens, 1867'de Londra'dan Kalküta'ya 11.000 km'lik Hint-Avrupa telgraf hattını tamamladı ve bir kısmı Azerbaycan topraklarından geçti. Siemens, 1998 yılında Azerbaycan Bakü'de bir temsilcilik ofisi kurdu. Siemens, ülkenin elektrik üretim, iletim ve dağıtım ağının geliştirilmesini ve iyileştirilmesini desteklemektedir.

Alman ticareti, tarih boyunca Azerbaycan endüstrisinde önemli bir rol oynamıştır.[6] Gebruder Vohrer (Vohrer Kardeşler) 1847'de kendi etiketlerini şişelere yapıştırmaya başladı. Gebruder Hummel (Hummel Kardeşler) 1878'de şarap üreten işlerini kurdu ve 1895'te ilk konyak fabrikasını inşa etti.

Bakü'de Nobel Kardeşler

Nobel Kardeşler, Nafta üretim şirketi.

Azerbaycan'ın petrolü yabancı yatırımcıları cezbetti. Nobel Kardeşler, "Bakü petrol endüstrisine" yatırım yapan ilk yabancı şirkettir. 20. yüzyılın başlarına kadar Nobel Kardeşler şirketi Azerbaycan'ın lider şirketiydi.[7] Şirket, 1917'de toplam sermaye yatırımı 130 milyon rubleden fazla olan 20'den fazla yan kuruluştan oluşuyordu. Azerbaycan'ın petrolü Nobel Kardeşler için büyük bir yatırımdı ama aynı zamanda İsveç ve dünya ekonomisi için de önemli bir faktördü. Nobel Kardeşler şirketi 1879'da çalışmaya başladı. Şirket Robert, Ludwig ve Alfred kardeşler tarafından kuruldu.[8] Şirket, Rusya'da ve dünya çapında yetkili ve değerli petrol şirketi hâline geldi.

Rothchilds Kardeşler

Rothschild Kardeşler, 16 Mayıs 1883'te Hazar ve Karadeniz Petrol Sanayi ve Ticaret Derneği'ni kurdu.[9] Devlet Mülkiyet Bakanı Michael Ostrovsky, petrolle ilgili konuları görüşmek üzere kardeşi oyun yazarı Alexander Ostrovsky (1818-1883) ile birlikte Eylül ayında Bakü'ye geldi. Rothschild Kardeşler Mazut Ulaşım Derneği'ni kurdu.[10] Birliğin, Hazar Denizi'nde 13 büyük tankeri ve diğer yardımcı gemileri vardı.

Modern tarih

Anlaşma, 20 Eylül 1994 tarihinde Bakü'deki Gülustan Sarayı'nda imzalandı.[11] Daha sonra anlaşma, "Yüzyılın Sözleşmesi" adını aldı. 24 Eylül 1994'te, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) devlet ve hükûmet başkanları arasında yapılan bir toplantıda Haydar Aliyev, belgeleri imzaladı.[12] 8 ülke (Azerbaycan, ABD, Büyük Britanya, Rusya, Türkiye, Norveç, Japonya, Suudi Arabistan), Yüzyılın Sözleşmesi'nin imzalanmasında yer aldı. Yer alan ülkeler arasında Tim Eggar İngiltere Enerji Bakanı; John Browne, BP; Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev; ABD Enerji Bakan Yardımcısı Bill White; Usam Jafari, İslam Kalkınma Bankası, BP Tercümanı; Stanislav Pugach, Rusya Yakıt ve Enerji Bakanlığı; Nabil Al-Khowaiter, DNKL; Tom Hamilton, Pennzoil; Birleşik Krallık tercüman; Lukoil, Johan Nic Vold, Statoil; John Imle, Unocal; Natiq Aliyev, SOCAR; Thomas Young, Birleşik Krallık Büyükelçisi; Sıtkı Sancar, Türkiye Petrolleri vardır. Akabinde: Richard Kauzlerich, ABD Büyükelçisi; Başkanlık Danışmanı Eldar Namazov; Sözleşme'nin imzalanmasına Dışişleri Bakanı Hasan Hasanov katıldı.[13] Sözleşme, üç petrol sahasında 30 yıl içinde toplam 7,4 milyar dolarlık yatırım yapması gerektiriyor. Çalışma yapıları, anlaşmanın tarafları tarafından -Yönlendirme Komitesi, Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi (AIOC) ve imzanın ardından Danışma Konseyi- tarafından formüle edildi.

Anlaşmanın ardından ülkeye yapılan yabancı yatırım oranında hızlı artış gözlendi.[14] Ülke, 108 milyar $'lık yatırım aldı. % 43.4 veya % 46.6 milyar dolar dışarıdan geldi. Petrol dışı sektör de bu toplam yatırımın % 45.3'ünü veya 21.1 milyar $ 'ını gördü. Yüzyılın Anlaşması'nın imzalanmasının ardından diğer petrol şirketleriyle Hazar Denizi'nin Azerbaycan i sektöründeki diğer alanlarla ilgili 31 uluslararası sözleşme imzalandı.[12]

Yatırım ortamı

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Azerbaycan yatırım ortamı ile ilgili olarak Mayıs 2015'te yayımlanan açıklamasına göre, yabancı yatırımcılar, kanunla yasaklanmayan yatırım faaliyetlerinde bulunabilirler.[15] Özel kuruluşların ticari işletmelerde serbestçe çıkarlar oluşturmalarına, edinmelerine ve elden çıkarmalarına izin verilir. Yabancı vatandaşlar, kuruluşlar ve işletmeler kiralayabilir ancak arazilerin mülkiyetine sahip olamazlar.[16]

Rapora göre ülke, küresel ekonomik pazara daha tam entegre olmak, artan yabancı yatırımları çekmek, ekonomisini çeşitlendirmek ve pozitif büyümeyi sürdürmek için çalıştı. Ülke, ekonomik çeşitliliği desteklemek için doğrudan yabancı yatırımı çekme stratejisini izlemeye devam etmektedir.[15]

Azerbaycan hükûmeti, uluslararası yatırımcılar için tam yasal korumanın sağlandığı Yabancı Yatırımların Korunması Yasası'nı 1992 yılında onayladı.[15] Kanun aynı zamanda hem yabancı hem de yerel yatırımcılara eşit muameleyi garanti etmekte ve geçerli vergiler ödendiği sürece kârların, gelirlerin ve diğer yatırımla ilgili fonların ülkelerine geri gönderilmesini sağlamaktadır. Yabancı Yatırımların Korunması Hakkında Kanun, yabancı yatırımcıları kamulaştırma ve el koymaya karşı belirli durumlar dışında korumaktadır. Azerbaycan'da yabancı şirketlere karşı resmî millîleştirme veya talep vakaları kaydedilmemiş olmasına rağmen mülklerin kamulaştırılması, parlamento kararıyla izin verildiğinde gerçekleşebilir.

2013 yılında Vergi Kanunu'nda yapılan yeni değişikliklerle Azerbaycan'da (ör. bilgi teknolojisi sektöründe iş parkları için gelir, arazi ve emlak vergilerinden) muafiyet oluşturulmuştur.[15] Bu değişiklikler aynı zamanda yedi yıllık bir süre için sanayi ve teknoloji parklarının sakinleri için vergi ve gümrük ayrıcalıkları sağlamaktadır.

Yabancı şirketlerin Azerbaycan'da hükûmet tarafından finanse edilen veya sübvanse edilen sübvansiyonlu araştırma ve geliştirme programlarına katılma hakkı sınırlı değildir.[15]

Azerbaycan ayrıca, fikrî mülkiyet haklarının korunması ve uygulanması için normlar ve standartlar belirleyen Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü'nü Kuran Sözleşme'ye, Sınai Mülkiyetin Korunması için Paris Sözleşmesi'ne ve Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunması için Bern Sözleşmesi'ne katıldı.[15] Azerbaycan, Cenevre Fonogram Sözleşmesi'ne ortak olup, 2005 yılında iki WIPO İnternet anlaşmasına katılmıştır.

Ülke ayrıca, 2014-2015 Dünya Ekonomik Forumu Küresel Rekabet Endeksi'nde, temel olarak son on yılda istikrarlı bir makroekonomik politika ortamının sürdürülmesi açısından 144 ülke arasında 33. sırada yer alırken, makroekonomik ortam için 144 ülke arasında 9'unda yer aldı.[17]

Azerbaycan; hukuk, vergi ve bankacılık sistemleri ve uluslararası iş dünyası ile ilişkiler dâhil olmak üzere piyasa altyapısını geliştirmektedir.[16] Bu, Azerbaycan'a faaliyet gösteren işletmelerin riskleri hesaplamasına ve karar almasına olanak sağlar. Aşağıdaki kurum veya kişiler Azerbaycan'da yabancı yatırımcı olabilir:

  • Yabancı tüzel kişiler
  • Yabancı vatandaşlar, vatansız kişiler ve yurtdışında daimi ikametgâhı olan Azerbaycan vatandaşları, ikamet ettikleri ülkede ekonomik faaliyette bulunmak için kayıt yaptırmaya tabidir
  • Yabancı ülkeler
  • Uluslararası organizasyonlar[16]

Çift taraflı anlaşmalar

Azerbaycan, 48 İkili Yatırım Anlaşması (İYA) imzaladı.[15] Azerbaycan'ın şu ülkelerle ikili yatırım anlaşmaları bulunmaktadır: Arnavutluk, Avusturya, Belarus, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Çin, Hırvatistan, Mısır, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, İran, İsrail, İtalya, Ürdün, Kazakistan Kore, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Lübnan, Makedonya, Karadağ, Moldova, Norveç, Pakistan, Polonya, Katar, Romanya, Rusya, Sırbistan, Suudi Arabistan, Suriye, İsviçre, Tacikistan, Türkiye, BAE, Ukrayna, Birleşik Krallık ve Özbekistan. Azerbaycan'da girişimciliğin ve devletin himayesinin gelişmesi için gerekli önlemler alınmaktadır.[18] Azerbaycan Cumhurbaşkanı, Azerbaycan'da girişimciler için bir Konsey ve yatırımların teşvik edilmesi ve Danışmanlık Fonu oluşturdu.

Azerbaycan Cumhuriyeti'ne yönelik Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) son zamanlarda istikrarlı bir şekilde artmaktadır.[19] Bu akışlar esas olarak enerji sektörüne yöneliktir. FDA akışlarının miktarı 2016'da 5,4 milyar ABD dolarıydı. Yabancı yatırımın en büyük payı petrol ve gaz sektörüdür. Ülke yatırımcıları tarım, ulaşım, turizm ve bilgi/iletişim teknolojisi gibi farklı sektörlere çekmeyi hedeflemektedir. Azerbaycan; Rusya, Kazakistan ve Belarus arasındaki Gümrük Birliği'nin bir parçasıdır.

Mevcut yatırımlar

Güney Gaz Geçidi

Güney Gaz Koridoru üç projeden oluşmaktadır: Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP), Trans Anadolu Boru Hattı (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP).[20] Bu projeler Güney Gaz Koridoru olarak adlandırılmaktadır. Güney Gaz Koridoru, Hazar'daki gaz arzını Avrupa pazarlarına bağlayarak bölgenin enerji haritasını değiştirmesi öngörülmektedir.[21][22] Güney Gaz Koridoru, dünyadaki karmaşık gaz değer zincirlerinden biridir. İlk doğalgazın 2018 sonunda Gürcistan ve Türkiye'ye tedarik edilmesi planlanmaktadır. Azerbaycan'da ilk gazın üretilmesinden sonra Avrupa'ya gaz çıkacağı tahmin edilmektedir. Güney Gaz Koridoru boru hattı sistemi, gelecekte potansiyel ek gaz arzını karşılamak için kapasitesini iki katına çıkarmak üzere oluşturuldu.

TANAP

Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti Hükûmeti, 24 Aralık 2011 tarihinde TANAP Doğal Gaz İletim Şirketi bünyesinde Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) arasında Mutabakat Zaptı imzalamıştır.[23] TANAP Projesi oluşturuldu ve projenin tasarımı, inşaatı ve müteakip işletmesine başlandı. Azerbaycan ve Türkiye için Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesi'nin kalkınma hedefi, Azerbaycan'ın doğalgaz ihracat pazarlarını genişletmek ve Türkiye'nin ve Güneydoğu Avrupa'nın enerji arz güvenliğini artırmaktır.[24] TANAP, Azerbaycan gazını doğal gaz boru hattı sistemleriyle Türkiye ve Avrupa'ya etkin bir şekilde ulaştırmayı hedeflemektedir.

1850 km'lik bir boru hattı olan TANAP projesi, Güney gaz koridoru Programı kapsamında inşa edilecek toplam 3500 km'lik boru hattının % 53'ünü kapsamaktadır.[25] Mevcut maliyet tahmini yaklaşık 8,6 milyar $'dır. Hissedarlar, proje için gerekli tüm fonları TANAP'a sağlamayı taahhüt etti.

Bakü-Tiflis-Kars emir yolu.

Bakü-Tiflis-Kars (BTK)

Bölgesel demir yoluna yapılan bir diğer yatırım ise Bakü-Tiflis-Kars (BTK) projesidir.[26] 25 Mayıs 2005 tarihinde Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye cumhurbaşkanları, Bakü-Tiflis-Kars demir yolu bağlantısına ilişkin bildirgeyi imzaladı. Projenin amacı, üç ülke arasındaki ekonomik ilişkileri geliştirmek ve Avrupa ile Asya'yı birbirine bağlayarak doğrudan yabancı yatırıma ulaşmaktır. Demir yolu projesi Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye'yi birbirine bağlamaktadır. Tahminlere göre 2030 yılına kadar demir yolu hattı 17 milyon ton kargo ve yaklaşık üç milyon yolcu taşıma potansiyeline sahip olacaktır. Azerbaycan, BTK hattının yılda 50 milyon dolar getirerek ulaşım koridorunun önemli bir parçası hâline geleceğini tahmin etmektedir.

Büyük İpek Yolu

Büyük İpek Yolu (terim ilk kez 1877'de Alman coğrafya bilgini Ferdinand von Richthofen tarafından kullanılmıştır), Çin'den Orta ve Küçük Asya ülkelerine kadar antik çağların ve Orta Çağların kervan yoludur.[27] Büyük İpek Yolu, adını çağımızın 6. yüzyılına kadar sadece Çin'de üretilen ana ticaret ürünü olan ipeğin adını almıştır. Büyük İpek Yolu, iki farklı dünyayı bir araya getirmektedir -Doğu ve Batı.[28] Antik ticaret yolları Çin, Japonya, Hindistan, Moğolistan, İran, Özbekistan, Tacikistan, Azerbaycan ve diğer ülkelerden geçti. Nahçivan ve esas olarak Azerbaycan, yüzyıllar boyunca tüm güzergahta önemli bir rol oynadı.

2000 yılında Doğu ile Batı'yı birbirine bağlayan Büyük İpek Yolu, tarihi önemini yeniden kazanmaya başladı.[27] Yol, farklı kültürler ve medeniyetler arasında 1000 yıl önceki gibi bir köprü rolü oynama potansiyeline sahiptir. Azerbaycan bu büyük yolun ana ticaret ve ulaşım kavşaklarından biriydi. Ülke şimdiye kadar coğrafi konumunu kaybetmedi ve Büyük İpek Yolu'nun restorasyonunun başlatıcılarından biriydi.

Azerbaycan cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, ulaştırma sektörünün gelişmesi için Büyük İpek Yolu'nun restorasyonunu başlattı.[29] Foruma 42 ülkeden temsilcilerin yanı sıra cumhurbaşkanları katıldı.[30] TRACECA programının ve Büyük İpek Yolunun restorasyonu 21. yüzyılda önemlidir. Rota, Doğu Avrupa'dan (Bulgaristan, Romanya, Ukrayna) başlar ve Türkiye'den de geçer.[31] Azerbaycan'dan Hazar feribotları (Bakü - Türkmenbaşı, Bakü - Aktau) ile TRACECA güzergâhı Orta Asya ülkelerinin demir yolu ağlarına ulaşmaktadır. Bu programın çok taraflı gelişiminin güvencesi, Güney Kafkasya ve Orta Asya ülkelerinin Avrupa'ya entegrasyonunu hızlandıracaktır.

Proje, şunları hedefliyor:

  • bölge devletlerinin ticari ve ekonomik ilişkilerini geliştirmek[30]
  • transit taşımacılığı için gerekli koşulları yaratmak
  • ulaştırma politikasını uyumlu hâle getirmek
  • taşıma alanları arasındaki bağlantıları koordine etmek

Kaynakça

  1. ^ "Department of State: 2014 Investment Climate Statement" (PDF). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  2. ^ a b c "The Siemens Brothers in Gedabey". 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  3. ^ a b "The Siemens brothers acquire the Kedabeg copper mine". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  4. ^ "Azerbaijan Railways, Siemens to expand co-op". 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  5. ^ "Siemens Azerbaijan". 15 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  6. ^ "German Business in Azerbaijan". 5 Mart 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  7. ^ "NOBEL BROTHERS AND AZERBAIJANI COMPETITION". 26 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  8. ^ "Nobels' contribution to first oil boom in spotlight at Baku event". 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017. 
  9. ^ "Azerbaijan's Oil History, A Chronology Leading up to the Soviet Era". 21 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
  10. ^ ""Baku Oil and the Rothschilds"". Oil Industry N1, Moscow. 
  11. ^ "Contract of Century". 25 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
  12. ^ a b "The Contract of the Century". 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
  13. ^ "Azerbaijan's "Contract of the Century", Signed with Western Oil Consortium". 23 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "Azerbaijan marks 20 years since oil contract". 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
  15. ^ a b c d e f g "Azerbaijan Investment Climate Statement 2015" (PDF). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":14" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  16. ^ a b c "Doing Business and Investing in Azerbaijan" (PDF). 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
  17. ^ "The Global Competitiveness Report 2014-2015" (PDF). 6 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2017. 
  18. ^ "INVESTMENT CLIMATE". 19 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
  19. ^ "Azerbaijan: Foreign Investment". 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
  20. ^ "Azerbaijan spent around $800m on Southern Gas Corridor project in 2017". 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  21. ^ "The Southern Gas Corridor" (PDF). 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  22. ^ "The Southern Gas Corridor". 30 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  23. ^ "About TANAP". 7 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  24. ^ "Trans-Anatolian Natural Gas Pipeline Project". 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  25. ^ "PROJECT DOCUMENT OF THE ASIAN INFRASTRUCTURE INVESTMENT BANK, Republic of Azerbaijan Trans Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP) Project" (PDF). 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  26. ^ "Baku-Tbilisi-Kars (BTK) Rail Line, Azerbaijan, Georgia, Turkey". 23 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  27. ^ a b "Silk Road". 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  28. ^ "AZERBAIJAN: THE GREAT SILK ROAD AND IMPORTANCE OF NAKHCHIVAN". 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  29. ^ "TRACECA, Azerbaijan". 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  30. ^ a b "Great Silk Road". 25 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2017. 
  31. ^ "The Silk Road of the 21st century". 5 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</span> Petrol boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">BOTAŞ</span>

BOTAŞ, 1,83 milyar lira olan sermayesinin tamamı Türkiye Varlık Fonu A.Ş. adına kayıtlı olan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi bir İktisadi Kamu Kuruluşu'dur. (KİT'tir)

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi - Azerbaycan devletine ait petrol ve doğalgaz şirketidir. Devlet şirketi ve ulusal petrol şirketi grupuna dahildir. Azerbaycan'ın iki rafinerisi ile tüm petrol ve gaz boru hatlarını işleten SOCAR, aynı zamanda uluslararası konsortiyumların ülkede gerçekleştirdiği petrol ve doğal gaz projelerine de nezaret etmektedir. Merkez binası SOCAR Tower'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sengeçal</span> Azerbaycandaki bir şehir

Sangaçal Karadağ rayonu, Bakü, Azerbaycan'da bir şehirdir. Nüfusu 4,108 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan ekonomisi</span>

Azerbaycan, doğal kaynakları, gelişmiş sanayisi ve coğrafyası itibarıyla önemli bir ülkedir. Azerbaycan'da özellikle büyük petrol ve doğalgaz rezervleri bulunmaktadır. Hacim ve çeşit bakımından hammadde yatakları ile dünyanın sayılı ülkelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da ulaşım</span>

Azerbaycan'da ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol endüstrisi</span>

Petrol endüstrisi, petrol sanayi veya petrol ve doğal gaz endüstrisi, küresel olarak petrol ve petrol ürünlerinin aranması, çıkarılması, rafine edilmesi, taşınması ve pazarlanması süreçlerini kapsayan terimdir. Sektörün en büyük hacme sahip ürünleri arasında mazot ve benzin bulunmaktadır. Petrol ayrıca ilaçlar, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürün içinde ham madde niteliği taşımaktadır. Petrol endüstrisi upstream, midstream ve downstream şeklinde üç ana bileşene ayrılmaktadır. Midstream yani orta kısım işlemler genellikle downstream kategorisine dahil edilmektedir.

Şahdeniz Gaz Sahası Azerbaycan'ın en büyük doğal gaz sahasıdır. Güney Hazar Denizi'nde, Azerbaycan kıyılarında, Bakü'nün aşağı yukarı 70 kilometre (43 mi) güneydoğusunda, 600 metre (2.000 ft) derinlikte 600 metre (2.000 ft) bulunmaktadır. Gaz sahası New York City'nin Manhattan Adasına benzer büyüklüktedir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Novorossiysk boru hattı Bakü yakınlarındaki Sangachal Terminali'nden Rusya'nın Karadeniz kıyılarındaki Novorossiysk terminaline 1.330 kilometre (830 mi) uzanan uzun bir petrol boru hattıdır. Boru hattının Azerbaycandaki kısmı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından işletilmektedir ve Rus kısmı ise Transneft tarafından.

<span class="mw-page-title-main">Sangaçal Terminali</span>

Sangaçal Terminali Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 45 kilometre (28 mi) güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan bir doğal gaz işleme ve petrol üretim tesisinden oluşan bir sanayi kompleksidir.

Azerbaycan'da enerji, Azerbaycan'daki enerji ve elektrik üretim, tüketim ve ihracatı açıklar.

<span class="mw-page-title-main">Abşeron Yarımadası</span>

Abşeron Yarımadası, Azerbaycan'da bir yarımadadır. Yarımada, ülkenin en büyük ve en kalabalık şehri Bakü'nün ve ayrıca onun uydu şehirleri Sumgayıt ve Hırdalan'ın ev sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki boru hatları</span>

Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.

Güneşli petrol sahası, Hazar Denizi'nde, Azerbaycan'ın 120 kilometre (75 mi) doğusunda, Petrol Kayaları'nın 12 kilometre (7,5 mi) güneydoğusunda yer alan açık deniz petrol sahası. Azer-Çırak-Güneşli (ACG) projesinin bir parçasıdır. Azerice Günəşli kelimesinin Türkçe çevirisi "güneşli" anlamına gelmektedir. Güneşli'nin 100 milyon tondan fazla petrol rezervine sahip olduğuna inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Devlet Petrol Fonu</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Fonu ya da kısa adıyla SOFAZ, enerji ile ilgili gelirlerin gelecek nesiller için biriktirildiği ve verimli bir şekilde yönetildiği ulusal varlık fonudur.

Çırak, Hazar Denizi'nde, Bakü, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda bulunan ve daha büyük Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçası olan bir açık deniz petrol sahasıdır. Üretim, sondaj ve merkez (PDQ) platformu Çırak 1 (EOP) 1997'den beri faaliyettedir. Çırak 1, AÇG sahasından Ham Petrol üretmektedir. Batı Çırak, AÇG projesinin bir uzantısı olarak planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Avrupa Birliği ilişkileri</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği (AB) yıllar içinde olumlu ilişkiler kurmuş ve 1991 yılından sonra birbirleri ile daha yakın ilişkiler kurmaya başlamışlardır. Azerbaycan günümüzde Avrupa Komşuluk Politikası, Doğu Ortaklığı ve Avrupa Konseyi'nin bir parçasıdır. AB, 1992'den bu yana 600 milyon avrodan fazla ikili AB yardımı sağlayarak hem devlet sektöründe hem de sivil toplumda Azerbaycan'ın en büyük yabancı hibe bağışçısı ve yatırımcısı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da maden endüstrisi</span>

2005 yılı itibarıyla Azerbaycan; alüminyum, kurşun, demir ve çinko dâhil olmak üzere bir dizi metal ve endüstriyel mineral üretti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da petrol endüstrisi</span>

Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.