İçeriğe atla

Azerbaycan'daki boru hatları

Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.

Bakü'ye bağlanan boru hatları

Ülkenin petrol endüstrisinin merkezi ve boru hatlarının bağlantı noktası Bakü'dedir.

Ülkedeki ilk petrol boru hattı Abşeron Rayonunda kuruldu. Ülkenin petrol boru hattının toplam uzunluğu 1.500 kilometre (930 mi)'den fazladır ve bunun %80'i Abşeron Ekonomik Bölgesi'nde yer almaktadır. Ülkedeki önemli petrol boru hatları şunları içerir: Şirvan-Bakü, 130 km (81 mi); Şirvan-Daşgil, 40 km (25 mi); Dubandi-Büyük Şor, 40 km (25 mi); Dubandi-Keşla, 40 km (25 mi); Daşgil-Sangaçal-Keşla, 90 km (56 mi); Buzovna-Sabunçu, 20 km (12 mi); ve Binagadi-Keşla, 8 km (5,0 mi).[1][2]

Boru hatları

Bakü'de 17. yüzyıldan beri bir petrol endüstrisi vardı. 19. yüzyıldan itibaren ham petrolü petrol sahalarından rafinerilere taşımak için boru hatları inşa edildi. İlk boru hattı 1878 yılında Bakü Petrol Rafinerisi tarafından Balakhanı Madenlerine inşa edildi. 800 kilometre (500 mi) uzunluğundaki Bakü-Batum petrol boru hattı 20. yüzyılın başında faaliyete geçti. Abşeron ve Hazar Gölü'ndeki petrol ve gaz sahaları, Bakü'ye yeni boru hatlarının inşa edilmesini gerektirdi.

Ana ihracat boru hatları (Avrupa'ya) şunlardır:

Bakü-Grozni-Tikhoretsk-Novorossiysk

Ana madde: Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı

Kuzey boru hattı için anlaşma 18 Şubat 1996'da Moskova'da imzalandı. Bu boru hattı Azerbaycan petrolünü, Karadeniz kıyısındaki Novorossiysk limanına taşımaktadır. Bakü-Grozni-Tihoretsk-Novorossiysk petrol boru hattının uzunluğu, 231 km (144 mi)'lik kısmı Azerbaycan'da olmak üzere toplam 1.347 km (837 mi) idir. Boru hattı 25 Ekim 1997'de kullanılmaya başlandı.[3] AIOC (Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi), SOCAR (Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi) ve Transneft (Rusya merkezli bir petrol ve doğalgaz boru hattı taşımacılığı şirketi) arasında imzalanan üçlü anlaşma, petrolün Novorossiysk'e taşınmasına ilişkin tüm hukuki ve teknik konuları içermektedir. Rusya, Azerbaycan'ın yeni petrol stratejisinin bir parçası olan petrolün mülkiyetinin üreticide kaldığını kabul etti. Dubandi-Büyük Şor-Siyazan-Şirvanovka boru hattıyla günlük 2,5 bin ton ham petrol taşınması hedefleniyordu. 1997 yılı sonuna kadar 120 bin ton petrol ihraç edildi.[3][4]

Bakü-Tiflis-Supsa

Ana madde: Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı

İkinci boru hattı, 8 Mart 1996 tarihinde Azerbaycan ve Gürcistan arasında yapılan bir anlaşma ile Bakü-Tiflis-Supsa arasında yapıldı. Boru hattı toplam 920 km (570 mi) uzunluğundadır. AIOC, SOCAR ve Gürcistan hükûmeti arasında sözleşme imzalandı.[5] Bu hat 17 Nisan 1999'da faaliyete geçti ve yılda 15 milyon ton petrol ihraç etmektedir.[6] Kuzey boru hattına kıyasla daha düşük işletme maliyetine sahiptir; Novorossiysk'e bir ton petrol taşıma maliyeti 15,67 Amerikan doları iken, Supsa'ya 13,14 ABD dolarıdır.[6] Petrol daha sonra Gürcistan'ın Supsa limanından, boğaz üzerinden sevk edilebiliyor.[7]

Bakü-Tiflis-Ceyhan

Ana madde: Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, Akdeniz üzerinden Avrupa pazarlarına ihraç edilmek üzere petrolü Ceyhan limanına taşımaktadır. Azerbaycan'da 443 km (275 mi), Gürcistan'da 249 km (155 mi) ve Türkiye'de 1.076 km (669 mi) olmak üzere toplam 1.768 km (1.099 mi) uzunluğa sahiptir. 2006 yılından bu yana, bu boru hattıyla yılda 50 milyon ton petrol ihraç edilmektedir.[8]

Bakü-Tiflis-Erzurum

Ana madde: Trans-Hazar Doğalgaz Boru Hattı

Türkmenistan'dan Türkiye'ye, Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden doğalgazın boru hattıyla taşınmasına ve Türkiye'deki Erzurum limanı üzerinden Avrupa'ya satışına ilişkin ticari anlaşma imzalandı. Boru hattı 443 km (275 mi) uzunluğunda ve yılda 30 milyar metreküp kapasiteli olacak şekilde planlandı.[1][9]

Trans Anadolu doğalgaz boru hattı

Ana madde: Trans Anadolu doğalgaz boru hattı

Trans Anadolu doğalgaz boru hattının, Güney Kafkasya Boru Hattının kapasitesini artırarak Türkiye genelinde doğalgaz taşıması planlanmaktadır. Hat, Azerbaycan'da başlayacak ve Avrupa Birliği'ndeki birkaç boru hattına bağlanacak. Boru hattının ve ilgili altyapının tahmini maliyeti 7 milyar ABD dolarıdır. Dört etabın ilki 2018 yılında tamamlanacaktır.[] Boru hattının planlanan kapasitesi 2020'de 16 milyar metreküp, 2023'te 23 milyar metreküp ve 2026'da 31 milyar metreküptür.[10]

Trans Adriyatik doğalgaz boru hattı

Ana madde: Trans Adriyatik doğalgaz boru hattı

Trans Adriyatik doğalgaz boru hattı (TAP), doğalgazı Azerbaycan'dan başlayarak Yunanistan'a ve Arnavutluk'a ve Adriyatik Denizi üzerinden İtalya'ya taşıyan bir boru hattıdır. Boru hattının inşası için Arnavutluk, İtalya ve Yunanistan arasında Şubat 2013'te bir anlaşma imzalandı.[11]

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Pipelines in Azerbaijan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b "Strategy of transportation of energy resources". 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Pipe transport. TRACECA ORG". www.traceca-org.org (İngilizce). 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018. 
  3. ^ a b "SOCAR - Three Years of Accomplishments by Natig Aliyev". www.azer.com. 23 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 
  4. ^ "Pipeline transport". 13 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Georgia, Azerbaijan Mark 20 Years Since Launch of Baku-Supsa Pipeline". Georgia Today on the Web. 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 
  6. ^ a b "Historical background to the document "Speech by Heydar Aliyev, President of the Republic of Azerbaijan in Supsa at the ceremony held on the occasion of the commissioning of Baku–Supsa oil pipeline (April 17, 1999)"". lib.aliyevheritage.org. 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 
  7. ^ "Western Route Export Pipeline | Pipelines | Operations and projects | BP Caspian". bp.com (İngilizce). 13 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2018. 
  8. ^ "Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline". 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Baku-Tbilisi-Erzurum Gas Pipeline". www.socar.az (İngilizce). 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2018. 
  10. ^ "TRANS ANATOLIAN NATURAL GAS PIPELINE PROJECT - TANAP". 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ Columns. "Greece, Italy and Albania sign a tri-lateral intergovernmental agreement, demonstrating their full support for TAP". TAP (İngilizce). 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</span> Petrol boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">Petrol hattı</span>

Petrol boru hattı, birbirlerine kaynaklarla tutturulmuş büyük borulardan oluşan ve petrolün kilometrelerce taşınmasını sağlayan borular sistemi. Sıvı ve gaz gibi akışkan hâle getirilebilecek maddeleri uzak mesafelere iletebilmek için tesis edilen büyük çaplı boru şebekelerine verilen addır. İletim için gerekli olan güç, genellikle dev pompalayıcılardan sağlanmaktadır. Günümüzde boru hatları, petrol ve doğalgaz iletiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların en bilinenlerinden biri de, Türkiye - Azerbaycan ve Gürcistan'ın ortak bir projesi olan Bakü-Ceyhan Boru Hattı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Boru hattı taşımacılığı</span>

Boru hattı taşımacılığı malı borular yardımı ile nakletme işidir. Genellikle sıvı ve gaz maddeler taşınır fakat pnömatik borularda kapsüllere konulan katı maddeler hava basıncı kullanılarak da taşıma yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Akım</span>

Mavi Akım Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattıdır. Boru hattı merkezi Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edilmiştir. Blue Stream Pipeline B.V. boru hattının deniz bölümünün ve Beregovaya kompresör istasyonunun sahibidir, Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir. Gazprom'un boru hattını inşa etmesindeki amacı Rus gaz iletim hatlarını artırmak ve Türkiye'nin üçüncü ülkelerle enerji anlaşmaları yapmasına engel olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Kars demiryolu</span> Demiryolu hattı

Bakü - Tiflis - Kars demiryolu ya da Bakü - Tiflis - Ahılkelek - Kars demiryolu, kısaca BTK ya da BTAK, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye'yi doğrudan birbirine bağlayan bölgesel demiryolu hattıdır. Hat, "Demir İpek Yolu" olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sengeçal</span> Azerbaycandaki bir şehir

Sangaçal Karadağ rayonu, Bakü, Azerbaycan'da bir şehirdir. Nüfusu 4,108 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Trans Anadolu doğalgaz boru hattı</span> Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupaya aktarması planlanan boru hattı

Trans Anadolu doğal gaz boru hattı (TANAP), Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya transfer etmesi planlanan boru hattı. Şahdeniz doğal gaz tesislerinde çıkarılan gazın transferinde kullanılacaktır. Maliyetinin 5-7 milyar dolar olacağı öngörülmüş, 2018 yılında da tamamlanmıştır. Hattın kapasitesinin ilk aşamada yılda 16 milyar m³, nihai olarak da 31 milyar m³ olması hedeflenmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da ulaşım</span>

Azerbaycan'da ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

Petrol boru hatları listesi Dünya üzerindeki petrol boru hatlarını kıtalar esas alınarak düzenlenen listesi.

Azer Çırak Güneşli Petrol Sahası Bakü'nün yaklaşık 110–130 km doğusunda Hazar denizinde, tabanın yaklaşık 2000-3500 metre derinlerinde yer alan ve tahminen 432,4 km2'lik alana sahip petrol sahasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı, Azerbaycan, ham petrolünü, Gürcistan Karadeniz kıyısındaki Supsa terminaline kadar ulaştıran 833 km uzunluğundaki petrol boru hattıdır. Azeri-Çıralı-Güneşli alanlarının petrollerini taşıyan hattı BP işletmektedir. Günde 100.000 varil pertol taşıyabilmektedir. Yıllık taşıma kapasitsi 7 milyon varildir.

<span class="mw-page-title-main">Supsa</span> Gürcistanda bulunan bir köy.

Supsa, Gürcistan'da, Guria bölgesinde, Lançhuti ilçesinde, Karadeniz kıyısındaki liman köyü. Yaklaşık, 42°2′36″ N 41°49′9 ″ E konumunda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Novorossiysk boru hattı Bakü yakınlarındaki Sangachal Terminali'nden Rusya'nın Karadeniz kıyılarındaki Novorossiysk terminaline 1.330 kilometre (830 mi) uzanan uzun bir petrol boru hattıdır. Boru hattının Azerbaycandaki kısmı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından işletilmektedir ve Rus kısmı ise Transneft tarafından.

<span class="mw-page-title-main">Sangaçal Terminali</span>

Sangaçal Terminali Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 45 kilometre (28 mi) güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan bir doğal gaz işleme ve petrol üretim tesisinden oluşan bir sanayi kompleksidir.

Azerbaycan'da enerji, Azerbaycan'daki enerji ve elektrik üretim, tüketim ve ihracatı açıklar.

Güneşli petrol sahası, Hazar Denizi'nde, Azerbaycan'ın 120 kilometre (75 mi) doğusunda, Petrol Kayaları'nın 12 kilometre (7,5 mi) güneydoğusunda yer alan açık deniz petrol sahası. Azer-Çırak-Güneşli (ACG) projesinin bir parçasıdır. Azerice Günəşli kelimesinin Türkçe çevirisi "güneşli" anlamına gelmektedir. Güneşli'nin 100 milyon tondan fazla petrol rezervine sahip olduğuna inanılmaktadır.

Çırak, Hazar Denizi'nde, Bakü, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda bulunan ve daha büyük Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçası olan bir açık deniz petrol sahasıdır. Üretim, sondaj ve merkez (PDQ) platformu Çırak 1 (EOP) 1997'den beri faaliyettedir. Çırak 1, AÇG sahasından Ham Petrol üretmektedir. Batı Çırak, AÇG projesinin bir uzantısı olarak planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karabağ petrol sahası</span>

Karabağ, Hazar Denizi'nde, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda, Absheron takımadalarının kuzey kesiminde yer alan açık bir deniz petrol ve gaz sahası. Karabağ sahasının geliştirilmesi için SOCAR ve Equinor (Statoil) arasında 30 Mayıs 2018 tarihinde bir risk hizmet anlaşması (RSA) imzalandı. Karabağ petrol sahası, Bakü'nün 120 kilometre doğusunda, SOCAR tarafından işletilen Sığ Su Günaşlı (SWG) sahasına ve BP tarafından işletilen Azeri-Çırak-Güneşli (ACG) sahasına yakın konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da maden endüstrisi</span>

2005 yılı itibarıyla Azerbaycan; alüminyum, kurşun, demir ve çinko dâhil olmak üzere bir dizi metal ve endüstriyel mineral üretti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da petrol endüstrisi</span>

Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.