Ada, çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçasına verilen addır. Yeryüzündeki adaların bütünü on milyon kilometrekarelik bir yer kaplar. Adalar, tek tek olabileceği gibi, gruplar halinde de olabilir. Bu şekildeki adalara “takımada” adı verilir. Yarımada ise suyla çevrili, ancak bir tarafından ana kara parçasına bağlı bulunan coğrafi şekildir. Yer bilimi açısından adalar, kıtasal adalar ve okyanus adaları olmak üzere temelde ikiye ayrılır. Yüzen adalar ise yeni bir yer bilimi konusudur.
Büyük Britanya, İrlanda Adası'nın doğusunda yer alan, üzerinde İngiltere, Galler ve İskoçya'nın bulunduğu Birleşik Krallık'a bağlı ada. Büyük Britanya Adası, Britanya Adaları'nın en büyüğüdür.
Yunanistan yarımadası ile Anadolu yarımadası arasında bulunan ve toplam alanı 23.000 kilometrekare kadar olan 3000'e yakın ada ve adacığa Ege Adaları adı verilir. Ege denizindeki adalar, yüz ölçümleri çok farklı ve sayıları çok fazla olmasına rağmen yine de gruplara ayrılabilirler.
Marmara Adası, Marmara Denizi'nin güneybatısında bulunan Marmara Adaları'nın en büyüğü ve Balıkesir'e bağlı olan bir adadır. Gökçeada'dan sonra Türkiye'nin ikinci büyük adası olup İstanbul'a deniz otobüsüyle 2,5 saat, gemiyle 5 saat; Erdek'e ise gemiyle 1 saat 45 dakika uzaklıktadır. Nüfus yazın artar ve birçok otel, hotel, pansiyona ev sahipliği yapmaktadır. Adanın merkezinden başka, köyleri de turizm amaçlı hizmet verir. 2014 yılında Balıkesir'in büyükşehir olması ile birlikte Marmara Adası'na bağlanan diğer ada ve köyler; Avşa Adası, Ekinlik Adası ve Yiğitler Köyü'dür. Marmara Adası'na yaz sezonunda İstanbul'dan her gün 2 ya da 3 deniz otobusü ve İDO'ya ait gemi tarifeli sefer yapmaktadır, haftasonları ek seferler de konulmaktadır.
Hazar Denizi dünyanın en büyük gölü veya eksiksiz bir deniz olarak sınıflandırılan dünyanın en büyük iç su kütlesidir. Adını Hazar Kağanlığı'ndan almıştır. Güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'dadır ve dünyanın en büyük tuzlu su gölüdür. Hem deniz, hem de göl özelliklerini taşımaktadır. Petrol yataklarınca zengindir. Tektonik göllere örnektir. Endoreik bir havza olarak, Avrupa ile Asya arasında, Kafkasya'nın doğusunda, Orta Asya'nın geniş bozkırlarının batısında ve Batı Asya'daki İran platosunun kuzeyinde yer almaktadır. Denizin yüzey alanı 371.000 km2 ve hacmi 78.200 km3'tür. Tuzluluk oranı yaklaşık %1,2 olup, bu oran çoğu deniz suyunun tuzluluğunun yaklaşık üçte biri kadardır. Kuzeydoğuda Kazakistan, kuzeybatıda Rusya, batıda Azerbaycan, güneyde İran ve güneydoğuda Türkmenistan ile sınırlanmıştır. Hazar Denizi çok çeşitli canlı türlerine ev sahipliği yapmaktadır ve en çok havyar ve petrol endüstrileriyle tanınmaktadır. Petrol endüstrisinden kaynaklanan kirlilik ve Hazar Denizi'ne akan nehirler üzerine inşa edilmiş barajlar, denizde yaşayan organizmaları olumsuz etkilemiştir.
Hazarlar, İdil (Volga) Nehri kıyıları ve Kırım yarımadası arasında imparatorluk kuran bir Türk halkıdır. Yahudi, Bizans ve Arap kaynaklarına göre, Hazar ülkesinde yaşayan halkın büyük çoğunluğunun Uygur, Hazar, Ön Bulgar, Sabir ve Peçenek gibi Türk boyları olduğu bilinmektedir. Hazarların büyük bir bölümü 8. yüzyılda Museviliği benimsemiştir.
Tristan da Cunha, coğrafî açıdan Afrika kıtasına dâhil edilen, Britanya Denizaşırı Toprakları bölgesi olan ve Saint Helena, Ascension Adası ile birlikte Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha'nın bir parçası olan adadır. Tristan da Cunha, dünyanın üzerinde yerleşim olan karaya en uzak adasıdır. 1506 yılında Portekizli Amiral Tristao da Cunha tarafından keşfedilmiştir. Nüfusu 275 kişi olan aktif volkanik kökenlidir.
Ayvalık Adaları Balıkesir'in Ayvalık ilçesine bağlı adalar topluluğu. İrili ufaklı birçok adadan oluşmaktadır. Bunlardan en büyüğü Alibey (Cunda) adasıdır. Köprü ile önce Lale adasına daha sonra dolgu ile Ayvalık'a bağlandığından artık yarımada özelliği taşımaktadır.
Paşalimanı Adası veya eskiden Halone, Marmara takımadalarında Marmara Adasının güneyinde, Avşa'nın doğusunda bir adadır. Adada, Paşalimanı, Poyrazlı, Harmanlı, Balıklı ve Tuzla isimli beş köy bulunmaktadır. Balıkesir ilinin Erdek ilçesine bağlıdır. Adanın nüfusu 2 bin kadardır.
Avşa, Marmara Denizi'nde ada.
Man Adası, İrlanda Denizi'nde, Britanya Adaları'nın coğrafî merkezinde yer alan ada. Birleşik Krallık'a dâhil olmamakla beraber taç toprakları olarak kraliyete bağlıdır..
Heard Adası ve McDonald Adaları, Güney Okyanusu'nda, Avustralya'ya bağlı Subantarktik adalar grubu. Volkanik kökenli Heard Adası 45 km uzunluğunda, 20 km genişliğindedir. Yüzeyin büyük bölümü kar ve buzullarla kaplıdır. McDonald Adaları, Heard Adası'nın 25 mil batısında üzerinde yerleşim bulunmayan kayalık bir ada grubudur. Adaların toplam yüzölçümü 372 km2'dir. Avustralya'nın Perth şehrinin yaklaşık 2.500 mil güneybatısına düşer.
Wight Adası, Birleşik Krallık'ta İngiltere ülkesinin Güney Doğu bölgesinde bir "törensel kontluk" ve "bir tek seviyeli yerel idare birimi"dir. Tek seviyeli yerel idare biriminin yönetim merkezi Newport'dadır.
Bu liste Türkiye'deki adalar, adacıklar ve kayalıkların listesidir. Adalar, bağlı bulundukları illere göre listelenmiştir. Takımada ve ada grupları ile tekil adalar şeklinde sıralanırlar. Varsa diğer adlarına ve bağlı oldukları il-içelere yer verilmiştir. Türk karasularında 500'den fazla ada, adacık ve kayalık bulunmaktadır.
Tavşan Adası ya da Balıkçı Adası, Marmara Denizi'nde yer alan Prens adalarının bir üyesi. Büyükada'nın 2 km kadar güneyinde, eni boyu 90 m olan, ağaçsız, çıplak bir kara parçasıdır. Adada hem küçüklüğü hem de çoraklığı sebebiyle yerleşim yeri yoktur. Öteki Hayırsız Adalar gibi, ada tavşanı çok olduğu için halk bu adaya Tavşan Adası ismini takmıştır.
Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Balıkesir ili, Ayvalık ilçe sınırlarında yer alan Ayvalık Adalarının 19 tanesini kapsayan tabiat parkı. Bakanlar Kurulunun 21 Nisan 1995 tarihli kararı ile oluşturulmuştur. Park; 1.179 ha hazine arazisi, 1.930 ha orman, 872 ha özel mülk, 13.969 ha deniz olmak üzere 17.950 ha alana sahiptir.
Dana Adası, Akdeniz'de, Mersin ili, Silifke ilçesinde kıyı boyunda yer alan bir adadır. Üzerinde antik yerleşme ve tersane kalıntıları bulunur. Dalış yapılan adaya tekne turları yapılmaktadır. Antik adı Pithyussa'dır.
Nargin Adası ya da günümüzdeki adı ile Büyük Zire, Hazar Denizi'nin Azerbaycan'a ait bölümünde yer alan bir ada. Ada, Dash Zira, Kum Adası, Zenbil, Sangi-Mugan, Chikil, Kara Su, Kara Zira, Gil, Ignat Dash gibi büyük ve birkaç küçük adadan oluşan Bakü takımadalarının bir parçasıdır ve Bakü Körfezi'nde yer alır. Bakü'nün sahil hattından 10,5 kilometre uzaklıkta yer alır.
Peçora Denizi, Avrupa Rusyasının kuzeyinde yer alan, Barent Denizi'nin güneydoğu bölümünü oluşturan deniz. Batı sınırı Kolguyev Adası, doğu sınırı Vaygaç Adası ve Yugorskiy Yarımadası, kuzey sınırı ise Novaya Zemlya adasının güneyidir.
Babadıl Adaları Akdeniz'de yer alan iki küçük Türk adasıdır. Babadıl adı sahilde adaların kuzey batısına düşen Sipahili köyünün eski adıdır. 1811-1812 döneminde Akdeniz kıyılarının haritasını çıkaran İngiliz kaptan Francis Beaufort adaların antik dönemdeki adlarının Papadoulae olduğunu belirtmektedir (Bakınız:Karamanya). Öte yandan Selçuk Üniversitesinden Ahmet Bilir'in araştırmasına göre, Babadıl adı kereste ticareti yapan Papadoulae adlı bir kişinin isminden gelmektedir.
Azerbaycan konuları