İçeriğe atla

Azavad

Azavad
Berberi dilleri: ⴰⵣⴰⵓⴷ
Arapça: أزواد
Azavad
2012-2013
Azavad bayrağı
Bayrak
Azavad koyu yeşil, Mali'nin geri kalanı koyu gri renkte işaretlenmiştir
Azavad koyu yeşil, Mali'nin geri kalanı koyu gri renkte işaretlenmiştir
BaşkentTimbuktu
Tarihçe 
• Kuruluşu
2012
• Bağımsızlık İlanı
06 Nisan 2012
• Yıkılış
2013
• Dağılışı
2013
Öncüller		Ardıllar
Mali
Mali
Günümüzdeki durumuMali'nin bölgesi

Azavad[1] (devletin resmi adıyla bazı kaynaklara göre Azavad İslam Cumhuriyeti[2] veya Azavad İslam Devleti[3]), Afrika kıtasının batısında yer alan Mali'nin kuzeyinde bulunan ve 2012-2013 yılları arasında bağımsızlığını ilan eden ancak bağımsızlığı tanınmayan bir ülke.

2012 Tuareg isyanı sonucu ortaya çıkan tablo neticesinde 6 Nisan 2012 tarihinde Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi (MNLA) güçleri sözcüleri bölgenin Mali'den ayrılarak bağımsızlığını ilan ettiğini bildirmiştir.[4][5] MNLA komitesi bildiri sonrası uluslararası camiayı bağımsızlıklarını tanıması konusunda çağrıda bulunmuştur.

Bağımsızlıkları hem Afrika Birliği hem de Avrupa Birliği tarafından kabul edilmeyen Azavad, uluslararası toplum tarafından Mali'nin parçası olarak kabul edilmiştir. Mali'nin kuzey bölgelerinde, Timbuktu, Gao ve Kidal şehirlerinin de içerisinde olduğu bölgeyi kontrol altına alan MNLA güçleri, ülkenin başkenti olarak Timbuktu ilan edilmiş, burada işlemler bitirilinceye kadar da Gao ülkenin geçici başkent olduğu ifade edilmiştir.[6]

Azavad'da MNLA güçlerinin yanı sıra oluşan Ensar Din grubu, bölgede dini esasları baz almayan tarafsız bir yönetim düşünen MNLA'nın aksine dini esasları temel alan bir din devleti kurma çabası içerisinde bulunmuştur. Her iki grubun özellikle dini konularda yaşadığı farklılıklar nedeniyle MNLA içerisindeki islami gruplar MNLA'dan uzaklaşarak MNLA'yı bölgelerinden çıkarmışlardır.[7][8]

Ensar Din grubu yayınladığı video bildiriminde MNLA tarafından ilan edilen bağımsızlığın islam adına yapılmayan bir devrim olarak nitelendirdiğini bildirerek yapılan bağımsızlık ilanını kabul etmediklerini ifade etmişlerdir.[9]

26 Mayıs 2012'de Mali'nin kuzeyini kontrol altında tutan MNLA ile Ensar Din grupları yeni devletin İslam Devleti olması yönünde fikir birliğine vardıklarını açıklayarak birleşme kararı almışlardır.[10] Ancak bu açıklamadan bir hafta sonra MNLA yaptığı açıklamada bu düşünceden vazgeçtiklerini açıklamıştır.[11]

Fransa 11 Ocak 2013 tarihinde Birleşmiş Milletler kararının yanı sıra Mali hükûmetinin de talebi doğrultusunda Opération Serval adı verilen askerî operasyon başlatmış, bu operasyon neticesinde de Ocak 2013 sonuna kadar ayrılıkçı grupları büyük şehirlerden çıkartarak elinde bulundurdukları bölgedeki hakimiyetlerine son vermiştir.

MNLA, 14 Şubat 2013 tarihinde yaptığı açıklamada bağımsızlık iddiasından vazgeçtiklerini bildirmiş, Azavad bölgesinin gelecekteki statüsüyle ilgili müzakereye başlayabilmek adına Mali hükûmetine çağrıda bulunmuştur.[12][13]

Kaynakça

  1. ^ "Azavad". Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. 3. Milliyet Gazetesi Yayınları. 1986. ss. s. 1134. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 
  4. ^ "MNLA sitesinden bağımsızlık açıklaması". 17 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2012. 
  5. ^ "Azavad'ın bağımsızlığı". 9 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  6. ^ "Mali Tuareg rebels control Timbuktu as troops flee". BBC. 1 Nisan 2012. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2012. 
  7. ^ "www.spiegel.de". 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  8. ^ "www.rp-online.de". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  9. ^ "Ensar Din yapılan bağımsızlık ilanını kabul etmiyor". 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  10. ^ "Gruplar dini devlet konusunda fikir birliğine vardı". 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  11. ^ "www.diepresse.com". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  12. ^ "www.aljazeera.com". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  13. ^ "www.bbc.com". 21 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cezayir</span> Kuzey Afrikada bulunan bir ülke

Cezayir, resmî adıyla Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da bir ülkedir. 2,381,741 kilometre karelik yüzölçümü ile Afrika'nın yüzölçümü olarak en büyük ülkesi olan Cezayir, dünyanın onuncu, Arap Dünyası ve Afrika Birliği içerisinde ise en büyük ülkedir. Aynı zamanda, 44 milyonluk nüfusuyla da Afrika'nın en kalabalık sekizinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gambiya</span> Batı Afrikada bir devlet

Gambiya, resmî adı ile Gambiya Cumhuriyeti, Batı Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Afrika anakarasının en küçük ülkesidir. İsmini aldığı Gambiya Nehri'nin her iki kıyısı boyunca kurulmuş olan ülke Atlas Okyanusu kıyısı hariç, tamamen Senegal ile çevrilmiştir. Yüzölçümü 10.689 km² ve nüfusu 2013 verilerine göre 1.857.181 kişidir. Başkenti Atlas Okyanusu kıyısında bir ada üzerine kurulu olan Banjul'dur. En büyük şehirleri ise Serekunda ve Brikama'dır.

<span class="mw-page-title-main">Mali</span> Batı Afrikada bulunan denize kıyısı olmayan bir ülke

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesidir. Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır. Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Nijer</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Nijer, resmî adıyla Nijer Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke adını büyük bir Afrika nehri olan Nijer Nehri'nden almıştır. Kuzeybatıda Cezayir, kuzeydoğuda Libya, doğuda Çad, güneyde Nijerya güneybatıda Benin ve Burkina Faso, batıda ise Mali ile komşudur. Nijer yaklaşık 1,27 milyon km²'lik alanıyla Batı Afrika'nın en büyük ülkesidir. Bu alanın %80'i Sahra'dadır. Çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu yaklaşık 22 milyon nüfus ülkenin güney ve batısındaki kırsal bölgelere yoğunlaşmıştır. Başkent ve en büyük şehir Niamey de ülkenin güneybatı köşesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Benin</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Benin ya da resmî adı ile Benin Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Nijer, Nijerya, Togo ve Burkina Faso oluşturmakta olup, ülkenin güneyinde Gine Körfezi içerisinde yer alan Benin Körfezi yer almaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Dahomey Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. 1975 yılında ülke içerisinde yaşanan siyasi gelişmeler neticesinde ülke adı Benin Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiş, 1990 yılında da rejimin bir kez daha değişmesi ile ülkenin ismi günümüzde de kullanılan Benin Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Porto-Novo'dur.

<span class="mw-page-title-main">Gine</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Gine ya da resmî adı ile Gine Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısındaki bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Senegal, Mali, Fildişi Sahili, Liberya, Sierra Leone ve Gine-Bissau oluşturmakta olup, ülkenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti Conakry'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tacikistan</span> Orta Asyada denize kıyısı olmayan bir ülke

Tacikistan, resmî adıyla Tacikistan Cumhuriyeti, 143.100 km2 yüzölçümü ve 9.537.645 kişilik tahmini nüfusu ile Orta Asya'da denize çıkışı olmayan bir ülkedir. Komşuları güneyde Afganistan, batıda Özbekistan, kuzeyde Kırgızistan ve doğuda Çin'dir. Resmî dil, en büyük etnik grup olan Tacikler'in anadili olan Tacikçe'dir. Tacik halkının geleneksel anavatanları, günümüz Tacikistan'ının yanı sıra Afganistan ve Özbekistan'ın bazı kısımlarını içerir. Ülke başkanlık sistemiyle yönetilmekte olup, seküler bir yapıya sahiptir. Başkent ve en büyük şehir Duşanbe'dir.

<span class="mw-page-title-main">Timbuktu</span> Mali İmparatorluğunun başkenti

Timbuktu Batı Afrika ülkesi Mali'nin şehri. Mali'nin 8 idari bölgesinden biri olan Timbuktu Bölgesi'nin de başkentidir. Timbuktu, dünyanın yeni yedi harikasına aday gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mansa Musa</span> Mali İmparatorluğu imparatoru

Mansa Musa, I. Musa ya da tam adıyla Mansa Kankan Musa, 14'üncü yüzyılda onuncu mansa veya Mali İmparatorluğu'nun yükseliş dönemindeki imparatoruydu. Ülkeyi mansa olarak 1312 yılından 1337 yılına kadar yönetti. Musa, en çok 1324 yılındaki hac yolculuğunda yanında taşıdığı ve sadaka olarak dağıttığı devasa miktarda altınla ve İslam dininin ve bilimin velinimeti görevini üstlenmesiyle bilinir.

<span class="mw-page-title-main">2012 Tuareg isyanı</span>

2012 Tuareg isyanı, Mali'nin kuzey kesimini oluşturan Sahra Çölü'ndeki Azavad bölgesinde Mali hükûmetine karşı Tuaregler ve bölgenin diğer halkları tarafından Ocak 2012'de başlatılan ayrılıkçı bir ayaklanmadır. Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi'nin (MNLA) en önemli isyancı grubu oluşturduğu ayaklanma, 1916'dan beridir Tuaregler tarafından gerçekleştirilen ayaklanmalar dizisinin bir parçasıdır. MNLA önceki ayaklanmalarda yer alan isyancılarla 2011 Libya İç Savaşı'nda Ulusal Geçiş Konseyi veya Libya Ordusu için savaşıp geri dönen ve silahlı olan Tuaregler tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mali Savaşı</span> Ocak 2012de başlayan silahlı çatışmalar

Mali Savaşı, Mali'nin kuzeyine yerleşen ayrılıkçı ve radikal İslamcı gruplar ile Mali Ordusu arasında yaşanan çatışmalardır. Azavad isimli devlete bağlı Azavad Kurtuluşu için Ulusal Hareketi; Mali, Fransa ve Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu'nun oluşturduğu koalisyona karşı savaşmaktadır. Fransa, 12 Ocak 2013 tarihinde askerî müdahalede bulunmuştur. Bunun yanı sıra bölgede, Azavad devletine karşı İslamcılardan oluşan bir koalisyon da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Mali bayrağı</span> Ulusal bayrak

Mali bayrağı, Mali devletinin resmi bayrağı. Günümüzde kullanılan hâli ile 1 Mart 1961 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi</span>

Azavad Kurtuluşu için Ulusal Hareket veya Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi, kısa ve yaygın adıyla MNLA,, Ekim 2011 tarihinde kurulmuş, bağımsız Azavad devletini kurmak için faaliyet gösteren silahlı örgüt. Liderleri Bilal Eşref olup, 9 bin - 10 bin arası militanı bulunmaktadır. 2012 Tuareg isyanı'na da katılmıştır. Mali'nin kuzeyindeki (Azavad) bazı bölgeleri kontrol etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İslami Cephe</span> Silahlı Suriye muhalefetinden oluşan bir koalisyon

İslami Cephe, Suriye'de 22 Ekim 2013 tarihinde yedi grubun birleşmesiyle oluşan muhalif bir gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Ayrılıkçılık</span> bir topluluğu bölme, birliği parçalama amacı, bölücülük

Ayrılıkçılık veya separasyonizm veya sesesyonizm ; herhangi bir kültürel, etnik, aşiretsel, dinî, ırksal grubun genel ülkeden sınırlarından ayrı bir otonom ya da özerklik talebini içeren terim. Günümüzde bazı devletlerin anayasaları bu ayrımların devletin ve toplumun temel esaslarını sarstığını iddia ederek ülkenin ulusal güvenliğine ciddi tehlike kaynağı kabul etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar</span> Suriye iç savaşındaki hükümet ve halkın çatışmaları

Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar, Suriye İç Savaşı'nda hükûmete karşı silahlı savaş veren isyancı gruplar arasındaki çatışmaları ifade eder. Özgür Suriye Ordusu ile müttefikleri, el-Kaide'ye bağlı gruplar ile müttefikleri ve Irak ve Şam İslam Devleti'nin başını çektiği bu gruplar, Ocak 2013 başlarından itibaren birbirleriyle çatışmaya başladı.

Kadı, tarihte İslam ülkelerinde insanlar arasında meydana gelen hukuki anlaşmazlıkları sonuçlandırmak, hukuka aykırı davranışların cezasını hükme bağlamak, verdikleri hüküm ve cezaları infaz etmek üzere devletin yetkili kurumları tarafından görevlendirilmiş kimsedir. Kadılara dinî, malî, idarî, eğitim-öğretim gibi görevlerin verildiği de görülmüştür.

<i>Timbuktu</i> (film, 2014) 2014 yapımlı film

Timbuktu, Abderrahmane Sissako'nun yönettiği ve yazdığı 2014 yapımı Moritanya-Fransız drama filmi. 2014 Cannes Film Festivali'nin ana yarışma bölümünde Palme d'Or için yarışmak üzere seçildi. Cannes'da Ekümenik Jüri ve François Chalais Ödülü'nü kazandı. 87. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yabancı Dil Filmi Akademi Ödülü'ne aday gösterildi ve 69. İngiliz Akademi Film Ödülleri'nde İngilizce Olmayan En İyi Film dalında BAFTA Ödülü'ne aday gösterildi. 11. Afrika Film Akademisi Ödülleri'nde En İyi Film ödülünü kazandı. Film, The New York Times tarafından 2017 yılında "21. Yüzyılın En İyi Filmi" listesinde on ikinci seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Ghat Tuareg milisleri</span>

Ghat Tuareg milisleri (TM), İkinci Libya İç Savaşı sırasında Güneybatı Libya çöl bölgelerinde faaliyet gösteren etnik Tuareg kabile milisleridir. Milisler, Tuareg çoğunluğunun bulunduğu Ghat bölgesinde öne çıkmıştır. Tuareg güçleri hakimiyetlerini gittikçe komşu bölgelere de genişletmiştir. Libya Tuaregleri, Mısratalı Libya Şafak güçlerinin desteğiyle Mali Tuaregleri ve Ahmed el-Ensari gibi gruplar tarafından desteklenmektedir. Tuareg milisleri sıklıkla Berberi bayrağını kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ensaruddin Cephesi</span> Suriye kökenli çeşitli örgütlerin toplandığı cihatçı ittifak

Ensaruddin Cephesi, 25 Temmuz 2014'te Suriye İç Savaşı sırasında ilan edilen cihatçı bir ittifaktır. İttifak, başka herhangi bir "parti" ile bağlantısı olmadığını beyan edan Şam el-İslam Hareketi ve Fecruşşam Hareketi gruplarından oluşuyor. el-Kadra Bölüğü de başlangıçta bir imzacıydı, ancak Ekim 2014 civarında Ceyş'ül-Muhacirin vel-Ensar'ın liderine bağlılık yemini etti ve bu fraksiyona entegre edildi. İttifak, IŞİD ve diğer gruplar arasındaki çatışmada tarafsızlığı korumaya çalışmıştı. 28 Ocak 2017'de çok sayıda başka grupla birleşerek Tahrir el-Şam'ı oluşturdu, ancak bazı bölümleri Şubat 2018'de HTŞ'den ayrıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.