İçeriğe atla

Az metalli mayın

Az metalli mayın terimi yapımı esnasında çok az miktarda metal içeren parçalardan oluşan mayınlara verilen genel addır. Bazı mayınlarda ise hiçbir metal parça kullanılmamıştır. Genel olarak bu tür mayınların patlayıcı yerleştirilen gövdesinde plastik, ahşap veya cam kullanılmış olup fünye tertibatında az miktarda metal kullanılmıştır. Az metalli mayınların klasik mayın tarama araçları ile bulunması imkânsız olup günümüzde geliştirilen yeni nesil aygıtlar ile tespit edilebilirler. Bu mayınlar arasında ilk bilinen model II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan Nazi Almanyası yapımı cam gövdeli Glasmine 43'tür.

Birçok farklı ülke tarafından çok çeşitli metalsiz mayın geliştirilmiştir.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mayın</span>

Mayın, kara taşıtlarını, gemileri veya hava araçlarını tahrip ya da hasar vermek, personeli yaralamak, öldürmek veya diğer şekillerde tesirsiz kılmak için tasarlanan, normal olarak koruyucu bir kaplama malzeme içinde bulunan patlayıcı ve onu harekete geçiren düzeneğe verilen addır. Mayın üzerinden geçilmesi halinde, zaman ayarlı olarak veya uzaktan kontrol araçları ile patlatılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Anti personel mayını</span>

Anti-personel mayını kara mayını sınıfı içerisinde tanksavar mayınları gibi taşıtlara karşı kullanılan türün dışındaki insan hedeflerine karşı geliştirilmiş bir mayın türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tanksavar mayını</span> tank imha etmek için zemine yerleştirilen patlayıcı

Tanksavar mayını,, bir tür kara mayını olup tank ve zırhlı savaş araçlarına hasar vermek veya imha etmek amacıyla geliştirilmiştir.

MAT-76 Romanya yapımı dairesel az sayıda metalle üretilmiş bir tanksavar mayınıdır. Yapı olarak MAT-62B mayınına benzemekle beraber aynı fünye ile çalışmaktadır. Mayın içerisinde tek bir kalıp halinde dökülmüş TNT patlayıcı ve bunun üzerinde çok ince cam elyafından kaplama bulunmaktadır. Mayının merkezinde P-62 basınç fünyesi kullanılmaktadır. Bunun yanında Rus yapımı TM-62 veya TM-72 serisi mayınlara ait fünyelerde kullanılabilir. Bakalit kullanılan fünyeler kırılgan yapılarından ötürü çöl şartlarında çok çabuk bozulmakta ve yeterli basınç etkisini yitirmektedir. Mayın Angola, Irak, Kuveyt, Liberya, Mozambik ve Zambiyada kullanımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M15 mayını</span>

M15 mayını ABD yapımı geniş dairesel bir basınçlı tanksavar mayınıdır. Daha önce kullanılmakta olan M6A2 tanksavar mayınının daha geniş bir modelidir. Mayın Kore Savaşı sırasında kullanılmıştır. Her ne kadar M19(plastik kılıflı ve minimum metal içeren modern tasarım) mayınları M15 mayınlarının yerini almışsa da, ABD M15'leri güvenilir ve efektif gördüğü için elinde büyük miktarda stok bulundurmaktadır.

MATS/2 serpme şeklinde döşenebilen İtalyan yapımı dairesel plastik kasalı az metalli patlamaya dayanıklı basınçlı tanksavar mayınıdır. Havalı ateşleme fünyesi sayesinde mayın basınç veya infilakla patlatılamaz. Aynı fünye TS-50 modelinde de kullanılmıştır. Mayının plastik kasası suya karşı dirençli olup, ayrıca saatte 200 km/s hızla giden helikopterden Tecnovar DAT dağıtma sistemi kullanılarak serpme yöntemi ile istenilen hedeflere döşenebilir. Üzerinde bulunan ikincil tuzaklama fünyeleri mayının elle temizlenmesini engellemek için takılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TM-65 mayını</span> Fin yapımı dairesel şekilli metalsiz tahripli tanksavar mayını

TM-65 Fin yapımı dairesel şekilli metalsiz tahripli tanksavar mayınıdır. Yapım aşamasında Rus yapımı TM-62 mayınından yararlanılmıştır. Mayının kasasında ince bir zar kalınlığında cam elyafı kullanılmıştır. Bu kasanın içerisinde ana patlayıcı,ateşleyici fünye ve bunun üzerinde baskı tapası bulunmaktadır. İlk üretilen TM-65ler üzerinde SM-65 anti personel mayınında da kullanılan US-65 model fünye bulunmaktadır. Daha sonra üretilen TM-65/77 modelinde ise Rus yapımı MV-5 fünye kullanılmıştır.

MAT-62B, Rumen yapımı metalsiz plastik kasalı dairesel tahripli tanksavar mayınıdır. Görüntü olarak Rus yapımı TM-62P2 mayınına benzemektedir. Mayının merkezi fünyesi bakalit P-62 baskı fünyesidir. İçerisinde CD-11R ateşleyici bulunmaktadır. Bunun yanında mayında yine Rus yapımı TM-62 ve TM-72 model kara mayınlarına ait fünyelerde kullanılabilir. Çok az miktarda metal kullanıldığı için mayın tarama aygıtları ile bulunması zordur. Mayının kutusuz olarak üretilen MAT-76 adında bir modeli daha bulunmaktadır.

PT Mi-Ba dairesel bakalit kasalı Çekoslovakya yapımı az metalli tahripli tanksavar mayınıdır. Mayın 1950'li yıllarda Çek ve Slovak ordu hizmetine girmiştir. Şu an kullanılmamaktadır. Mayın klasik şekilde üst kısmın merkezinde baskı plakası, iç kısmında ise simit şeklinde ana patlayıcı ve onun ortasında RO-7-II tipi fünyeden oluşmaktaydı. Mayın üzerinde metal olan tek parça içerisinde yay, iğne ve ateşleyici kapsül olan fünyeydi.

PT Mi-Ba-II dairesel bakalit kasalı Çekoslovakya yapımı az metalli tahripli tanksavar mayınıdır. Mayında hiç alışık olunmayan bir şekilde dalgıç tipi fünye kullanılmıştır. Bu fünye sayesinde mayın aşırı basınca maruz bırakılarak patlatılamaz. Ayrıca plastik kasasından ötürü mayın tarama aygıtları ile bulunması çok güçtür.

PT Mi-Ba-III dairesel bakalit kasalı Çekoslovakya yapımı az metalli tahripli tanksavar mayınıdır. Mayın şu an üretilmemektedir. Günümüzde Angola, Kuveyt, Mozambik, and Namibya. Mayının Bulgar yapımı PMT-BA-III adında bir kopyası bulunmaktadır.

MKTBT geniş dairesel şekilli bakalit kasalı Arnavutluk yapımı metalsiz tahripli tanksavar mayınıdır. Mayında kullanılan mekanik ateşleme fünyesi Rus yapımı MV-5 modelinin kopyasıdır. Mayın yapımında az miktarda metal kullanılmıştır. Bunun içerisinde taşıma sapı, metal ayakları altı adet vidayı sayabiliriz. Mayın normalde kırmızı yeşil renge boyanmıştır.

PM-60 veya K-1 Alman yapımı dairsel şekilli plastik kasalı metalsiz tahripli tanksavar mayınıdır. İki yarım parçanın on altı adet plastik somun ile birleştirilmesinden oluşan mayın bu yapısı sayesinde diğer mayınlardan kolayca ayırt edilebilir. Mayının üst kısmında geniş bir baskı plakası bulunmaktadır. İki farkılı fünye kullanılabilir. Bunlar klasik türde rulman kilitli ateşleme iğneli ve içerisinde asit bulunan iki cam kapsülden oluşan kimyasal fünyelerdir. Kimyasal fünye takılı mayınlar hiçbir metal parçaya sahip olmadığından klasik metal tarama aygıtları ile tespit edilemezler. Mayının alt kısmında bulunan ikincil bir fünye silahı uzaktan komuta yardımı ile patlatmaya olanak verir.

TMB-1,TMB-2 ve TMSB SSCB tarafından geliştirilen metalsiz kasaya sahip bir tanksavar mayınıdır. Mayın II. Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır. Tasarım olarak birbirine benzeyen mayınların tek farkı TMB-2 modelinin biraz daha büyük olmasıdır.

FMK-3 cam elyafı kasaya sahip Arjantin yapımı bir tür basınçlı tanksavar mayınıdır. Mayın Direccion General de Fabricaciones Militares tarafından üretilmiştir. Mayında aslında FMK-1 anti personel mayınına ait fünye kullanılmıştır. FMK-1 modelinde bulunun fünyenin baskı tapası değiştirilmiş ve daha yüksek basınçta çalışır hale getirilmiştir. Arjantin depolarında bulunan FMK-1 anti personel mayınları 2003 yılında geliştirilerek mayının üst kısmında bulunan plastik baskı tapası kaynakla mayına tutturulmuştur. Mayın bu sayede metalsiz mayınlar grubuna girer. İstenilen durumlarda mayın tarayıcılar tarafından bulunması için metal bir daire eklenebilir.

SACI İtalyan yapımı bakalit kasalı metalsiz bir tür tahripli tanksavar mayınıdır. Farklı miktarlarda patlayıcı kullanılan birçok modelli üretilmiştir. Mayının baskı plakasının hemen altında üç adet ateşleme fünyesi bulunmaktadır. İçerisinde az metalli fünye olan farklı çeşitlerde ateşleme fünyesi takılabilir. Az metalli fünye takkılı modelinin mayın tarama aygıtı ile bulunması çok güçtür.

POMZ, POMZ-2 ve POMZ-2M modelleri Rusya yapımı birer kazıklı anti personel mayınıdır. POMZ mayını II. Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır. Daha sonra yerine POMZ-2 modeline, o da yerini POMZ-2M modeline bırakmıştır. Bu mayınlar daha sonra Kore Savaşı ve Vietnam Savaşı sırasında çok miktarda kullanılmıştır.

Bakelite tanksavar mayını type I ve type II II. Dünya Savaşı sırasında İtalyalar tarafından geliştirilen bir tür tahripli tanksavar mayınıdır. Adından da anlaşılacağı gibi yapımında Bakalitten yapılma mayın kasası kullanılmasından ötürü az metalli mayın sınıfına girer. Bu sayede mayın tarama aygıtları tarafından tespit edilmesi engellenmiştir. Asıl kullanım amacı geri çekilme esnasında düşman unsurlarının takibini yavaşlatmaktı.

Mle 1951 veya MI AP ID 51 Fransa yapımı küçük kahverengi renkli silindir plastic mayın kasasına sahip minimum metalli bir tür tahripli anti personel mayınıdır. Mayında çok hassas bir fünye kullanılmıştır. Fünye cam tüp içerisindeki Kırmızı Fosfordan oluşuyordu. Mayın bünyesinde etkisiz hale getirmeyi önlemek amacıyla tuzaklama düzeneyi bulunmaktaydı..

Min AP NM AE T1 Brezilya yapımı bir tür az metalli anti personel mayınıdır. Mayının koni şeklinde kesilmiş plastik bir kasası vardır. Üzerinde küçük bir küçük bir çıkıntısı ve baskı plakası bulunur. Küçük baskı plakası mayına daha az patlama direnci gösterir. Mayın kasasının koni şeklini alan ana patlayıcı infilak ettiği zaman boşluklu imla hakkı etkisi verir.