Ayvalık Cephesi

Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi

Tarih	26-29 Mayıs 1919
Bölge	Ayvalık (Balıkesir)
Sonuç	Ayvalık'ın Yunan ordusu tarafından işgali.

Taraflar

Yunanistan

Osmanlı İmparatorluğu

Kuvâ-yi Milliye

Komutanlar ve liderler

Albay Zafiryos

Yarbay Ali Bey

Güçler

1000 asker

500 asker + 300 milis

I. Dünya Savaşı kaybedilmesi ardından Ayvalık Rumları bölgede karışıklık çıkarmaya başladı. Buna ilaveten Dörtler Şurası, 19 Mayıs 1919'da Yunan işgalinin hududunu İzmir sancağı ve Ayvalık kazası olarak belirlendi. Venizelos 21 Mayıs 1919'da Rum göçmenlerinin İzmir Sancağı ile Ayvalık Kazası dahiline yerleştirilmeleri emrini verdi.

Arka planı

Bu dönemde Ayvalık Kaymakamı Osman Bey, Ayvalık'ta 172. Alay Komutanı Yarbay Ali Bey idi. Osman Bey aslen İzmirli olup Rum ve Yunan taraftarlığı ile bilinen İngiltere Hükûmetinin Ayvalık mümessili Hadkinson'in kontrolü altına girmişti. Bunun tam tersi olarak Ali Bey Ayvalık'ta meydana gelen olaylar karşısında buranın işgal edilmek üzere olduğunu sezmiş ve herhangi bir harekete karşı Ayvalık'ın doğusunda yapılmış olan tahkimatı tekrar tanzim ettirmişti. Ayrıca, Ayvalık'ta sıkı yönetim ilan ederek sükun ve asayişi sağlamaya çalıştı. Alayın subay, er ve milis yaklaşık 500 mevcudu vardı. Ayvalık kasabası merkezindeki Rumların fazlalığından dolayı kasabasının sahilinde savunma tertibatı almaya imkân yoktu. Bu sebeple alay kasabanın doğusundaki sırtlarda savunma için tertibatı almıştı.

Direniş hazırlıkları

Elindeki asker sayısını yeterli görmeyen Ali Bey, 17. Kolordu Komutanı Vekili Bekir Sami Bey'e mektup göndererek takviye ihtiyacı duyduğunu belirtti. Bekir Sami Bey 28 Mayıs'ta verdiği cevapta, elinde az asker olduğunu belirterek savunmayı milis kuvvetle yapılabileceğini belirtti. Bunun üzerine Ali Bey çevre kasaba ve köylerden milis kuvvetler toplayarak bir direniş grubu oluşturmaya çalıştı. Kısa zamanda 300 kişilik bir milis kuvveti oluşturdu.

İlk işgal teşebbüsü

Ayvalık'ta bu hazırlıklar sürdürülürken, 26 Mayıs 1919 günü öğleden sonra saat birde bir Britanyalı torpidosu Ayvalık Limanı'na geldi. Bunu müteakip bir Yunan torpidosu ile bir Yunan nakliye gemisi Dalyan Boğazı haricine, diğeri de Gömeç karşısına geldi. Ayvalık Mümesseli Hadkinson, Britanyalı] torpidosundaki komutanın 172. Alay komutanı olan Ali Bey'i gemisine davet ettiğini bildirdi. Ali Bey ise bu çağrıya uymayarak yerine Binbaşı Tevfik Bey'i gönderdi. Tevfik Bey Britanyalı] komutana, şehre tecavüz vukuunda, kasabanın savunulacağını bildirdi. Bunun üzerine Britanyalı] komutan gelen Yunan gemilerinin hemen limanı terk etmesini emretti. Yunan gemileri akşam üstü limanı ter edip Midilli'ye gitti.

Ayvalık'ın işgal edilmesi

Ayvalık'ın da İzmir gibi işgal edileceğini anlayan Osmanlı Harbiye Nezareti, bölgedeki birliklere bir çeki düzen vermek istemiş, bu maksatla 28 Mayıs 1919'da verdiği bir emirle 172. Alayı 16. Kolordunun 62. Tümene bağlanmıştı. Ancak bu emir henüz 172. Alay'a ulaşmadan 29 Mayıs 1919 sabahı Yunan birlikleri Ayvalık sahilerine asker çıkarmaya başladı. Ayvalık sahilerinde karaya çıkarak ilerleyen Yunan kuvvetlerine 172. Alay birlikleri silahla karşı koydu. Fakat 172. Alay birlikleri üstün Yunan kuvvetleri karşısında tutunmayarak Kozak istikametinde zeytinliklere doğru çekilmek zorunda kaldı.

İlgili Araştırma Makaleleri

Gözleve Muharebesi, Kırım Savaşı'nın muharebelerinden biri. Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa komutasında Osmanlı Ordusu Kırım'ın Gözleve 'deki istihkam noktasına saldıran Rus İmparatorluğu güçlerini ağır kayıplarla geri püskürttü.

<span class="mw-page-title-main">Çerkez Ethem</span> Kuvâ-yi Milliye üyesi

Çerkez Ethem, Çerkes asıllı Osmanlı askeri. Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye birliklerinde komutanlık yapmıştır. Kuvâ-yi Seyyâre'nin kurucusu ve lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Çetinkaya</span> Türk asker ve siyasetçi

Ali Çetinkaya , Türk asker, siyasetçi ve devlet adamı. Kel Ali lakabı ile anılır.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

İzmir Müdâfaa-i Hukuk-ı Osmâniye Cemiyeti, Moralızade Halit ve Nail Beyler ile arkadaşlarınca kuruldu. Ama İttihat ve Terakki'nin güçlü olduğu merkezlerden biri olan İzmir'de Mondros Mütarekesi'nin hemen ardından örgütlenmeye gidilmesi sakıncalı bulunabileceği için, kuruluş bildirgesi ancak 1 Aralık'ta vilayete verilebildi. Örgütün etkin bir yapıya kavuşması, Nurettin Paşa'nın İzmir'e vali olarak atanmasından sonra gerçekleşti. Ocak 1919'da bu dönemde kurulmuş bir başka örgüt olan Heyet-i İlmiye ile birleşti.

I. İnönü Muharebesi, 6 Ocak 1921 tarihinde iki koldan taarruza geçen Yunan kuvvetleriyle İnönü mevzilerinde savunmada olan Ankara Hükümeti kuvvetleri arasında yapılan muharebedir. 6 Ocak 1921 tarihine kadar Uşak ve Bursa bölgesinde hazırlıklarını sürdüren Yunanlar, Türk-Batı Cephesi birliklerinin Çerkez Ethem Kuvvetlerinin Tenkili harekâtı ile meşgul olmasından da faydalanarak, İnönü-Eskişehir istikametinde taarruza başladılar. 6-9 Ocak 1921 tarihleri arasındaki muharebeler, örtme ve emniyet kuvvetleri harekâtı şeklinde cereyan etti. İnönü mevzilerindeki muharebeler 10 Ocak 1921 tarihinde başlamış, Yunan kuvvetlerinin taarruz çıkış hatlarına çekildiği 11 Ocak 1921 tarihine kadar sürmüştür.

Ali Fuat Cebesoy, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Fethi Bey</span> Türk asker

Süleyman Fethi Bey,, Türk asker. Üsküdarlı Fethi Bey veya Şehit Fethi Bey şeklinde de anılır.

Balıkesir Kongresi, 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mütarekesi'nden TBMM'nin kurulduğu 23 Nisan 1920 tarihine kadar geçen süreye "Kongreler Dönemi" denilir. Bu süre içindeki 30 dolayında kongrenin "beşi", 1919 ve 1920 yıllarında toplanan Balıkesir kongreleridir. Bunlardan 1, 4 ve 5. kongreye Karesi (Balıkesir) Mebusu (Milletvekili) Mehmet Vehbi Bolak, 2 ve 3. kongreye, harekete sonradan katılan Balıkesir eski Mutasarrıfı Hacim Muhittin Çarıklı başkanlık etmiştir. Bu kongreler, 15 Mayıs 1919'daki İzmir işgalinin hemen ertesi günlerinde Balıkesirliler'in Mehmet Vehbi Bolak önderliğinde kurdukları direniş teşkilatıyla başlattıkları hareketlerin birer parçasıdır. İçlerinde, sadece üç asker vardır: Miralay (Albay) Kazım Özalp, Askeri Kaymakam (Yarbay) Ali Çetinkaya ve Yüzbaşı Kemal Balıkesir. Balıkesir hareketi Millî Mücadele'nin başarıya ulaşmasında önemli rol oynamış; İzmir'den Anadolu içlerine yürümek isteyen Yunan kuvvetlerini engelleyerek, Millî Ordu'nun hazırlanması için Mustafa Kemal Paşa'ya, her saniyesi altın değerinde on üç ay kazandırmıştır.

İzmir'in İşgali, I. Dünya Savaşı sonrasında Paris'te toplanan uluslararası barış konferansının kararıyla İzmir kentinin 15 Mayıs 1919'da Yunanistan Krallığı tarafından işgaliyle başlayan ve 7 Eylül 1922'de Yunan ordusunun İzmir'i terk etmesinin ardından 9 Eylül 1922'de Türk ordusunun kente girmesiyle sona eren işgal.

İzmir'in Kurtuluşu, 26 Ağustos'ta başlayan Büyük Taarruz harekâtı sonucu Türk ordusunun Yunan işgali altındaki İzmir'e 9 Eylül 1922'de girmesini belirten tarih terimidir.

Köprülülü Hamdi Bey,, Türk asker ve bürokrat.

Balıkesir Redd-i İlhak Cemiyeti, Kurtuluş Savaşı'nda 15 Mayıs 1919'da Yunanların İzmir'i işgalinden hemen sonra Balıkesir'in durumunun müzakere edildiği çeşitli kongreler sonucunda kurulan cemiyet.

Bergama Baskını, Yunan ordusunun Türk-Yunan Savaşı esnasında yaptığı bir baskındır. Yunan ordusu Mayıs 1919'da İzmir'e çıkmasından beri Ege Bölgesi'ndeki şehirleri işgal etmeye devam ediyordu. Yunan kuvvetlerinin 10 Haziran 1919'da Reşadiye'ye (Zeytindağ) ulaştığı haberi gelince sırada Bergama'nın olduğu anlaşılmış. Bergama Mühimmat Deposu memuru silah ve cephane Yunanların eline geçmesin diye depoyu havaya uçurdu.

<span class="mw-page-title-main">Yenifoça</span> Foçada bir semt

Yenifoça ya da Yeni Foça, İzmir ilinin Foça ilçesinde bir yerleşim yeridir.

Gediz Muharebeleri, "Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı" olan Mirliva Ali Fuat Paşa ile Kuva-yi Seyyare Komutanı Çerkes Ethem'in Yunan işgaline karşı 1920 yılının Ekim ayı sonunda yaptıkları harekât. Taarruz planını Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa kabul etmese de, TBMM kuvvetleri zayiatlar verdikten sonra Gediz'i geri alarak, İzmir'in İşgalinden sonra ilk defa Yunanların işgal ettikleri bir bölgeden geri çekilmelerini sağladılar. Harekâtın bitiminde Kuvâ-yi Milliye Komutanlığı lağvedildi ve Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı olan Ali Fuat Paşa Moskova Büyükelçiliğine tayin edildi. Yerine kurulan iki komutanlıktan "Batı Cephesi Komutanlığı"na Albay İsmet Bey, "Güney Cephesi Komutanlığı"na ise Refet Paşa tayin edildiler.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Sami Günsav</span>

Bekir Sami Günsav Çerkes asıllı Türk asker.

Urla Olayları, Yunan kuvvetlerinin İzmir'e çıkmasından kısa süre sonra Urla'da gerçekleşen olaylardır. Yunanlar İzmir'in işgalinden sonra zaman kaybetmeden Bornova ve Karşıyaka'yı işgal ettiler. Buraların işgalini tamamladıktan sonra, Seferihisar, Urla, Karaburun ve Çeşme ilçelerinin bulunduğu yarımadaya yöneldiler. O tarihte Urla kasabasında 1914 istatistiklerine göre 9.321 Müslüman ve 24.711 Rum yaşamaktaydı.

Karaosmanoğlu Halit Paşa, Akhisar Milli Alayı'nın ilk komutanı ve Osmanlı Devleti'nin bir emirü'l-ümerası, Karaosmanoğlu ailesinin bir üyesiydi.

Balıkesir'in Kurtuluşu, Türk ordusunun Balıkesir'e girmesi ile 6 Eylül 1922 tarihinde, Balıkesir'in Yunan işgalinden kurtulması olayıdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.