İçeriğe atla

Ayten Arcasoy

Kontrol Edilmiş
Ayten Arcasoy

Ayten Arcasoy (15 Eylül 1929, Isparta - 16 Temmuz 2016, Ankara), hematoloji ve onkoloji alanlarında uzmanlaşmış Türk bilim insanı, profesör.

Eğitimi

1929 yılında Isparta'da dünyaya gelir. Babası İsmail Hakkı Akyürek Türk Kurtuluş Savaşı'na katılarak İstiklal Madalyası almaya hak kazanmış bir subaydır. İlkokula Erzurum'da, ortaokula Bursa'da başlar, Türk Eğitim Derneğince sağlanan burs ile liseyi bitirerek Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne girer. 1953 yılında fakülteden mezun olur, aynı üniversiteden 1956'da uzmanlık derecesini alır. Dr. Arcasoy, 1968 yılında doçentliğe, 1973'te profesörlüğe yükselir. 1995 yılında emekli olur.

Çalışmaları

Ankara Üniversitesi Çocuk Kliniğinin ilk kuruluş ve yerleşim aşamasında Ayten Arcasoy, Hematoloji ve Onkoloji bölümünde bir Hematoloji araştırma laboratuvarı kurma düşüncesi üzerinde yoğunlaşır. Hemoglobin konusunda dünyaca tanınmış bilim insanlarından biri olan Washington Üniversitesi'nden Prof. Dr. Virginia Minnich 31 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bir yıllığına Türkiye'ye davet edilir. Virginia Minnich Türkiye’de kaldığı 1 yıl süre içerisinde (1964-1965) Dr. Ayten Arcasoy ile birlikte Çocuk Hastalıkları Kliniğinde modern bir Pediatrik Hematoloji Laboratuvarını kurar.[1] Laboratuvarın sorumluluğunu Dr. Ayten Arcasoy üstlenir. Bu yıllardan başlayarak Pica (kil ve toprak yeme) sonucu gelişen demir ve çinko eksikliği, Talasemi ve anormal hemoglobin konularında çalışma ve projeler yapar.

Bu araştırma laboratuvarı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunca (TÜBİTAK) da desteklenmiştir. Bu sayede ilk defa 1975 yılında, Pediatrik Hematoloji ve Onkoloji Ünitesinin kurulması sağlanmıştır. Daha sonra eser elementler ve çinko üzerine yoğunlaşan çalışmalar nedeniyle ve yine TÜBİTAK tarafından desteklenen “Çinko Eksikliği ve Tedavisi Araştırma Ünitesi” Prof. Dr. Ayten Arcasoy başkanlığında kurulur. Başta Hemoglobin J Ankara olmak üzere çok sayıda anormal hemoglobini Türk toplumunda tespit eder. Bir sosyal sorumluluk projesi olarak Ankara Thalassemia Derneği'nin kurulmasına öncülük eder ve 1989-2005 yılları arasında başkanlığını yapar. Dr. Arcasoy, kan hastalıklarının tanısında iyi hazırlanmış bir kan yaymasının, deneyimli ve dikkatli bir hekim tarafından mikroskopta incelenmesinin önemini her fırsatta belirtir ve uygulardı. 1983 yılında kliniğe kazandırmış olduğu beş başlı eğitim mikroskobu halen kullanılmaktadır.

Dr. Ayten Arcasoy, talasemi ve Hemoglobinopati hastalıklarının önlenmesi konusunda, 1993 yılında TBMM’den “Kalıtsal Kan Hastalıkları ile Mücadele” kanununun geçmesini sağlar, böylece Antalya, Antakya, Mersin ve Muğla’da Talasemi merkezlerinin kurulmasına öncülük eder.

Ödülleri

  • 1989 - Türk Hematoloji Derneği Araştırma Ödülü
  • 1998 - TÜBİTAK Bilim Ödülü
  • 2015 - Ankara Üniversitesi Çınarı Ödülü

Yayınları

  • Çinko ve Çinko Eksikliği - Ankara Thalassemia Derneği
  • Türkiye'de Thalassemia Taşıyıcı Sıklığı ve Anormal Hemoglobinler - Ankara Thalassemia Derneği
  • Türkiye'de Geophagia (Toprak Yeme Alışkanlığı) - Ankara Thalassemia Derneği
  • Hemoglobinopati ve Talasemi: Önlem-Tanı-Tedavi - Ulusal Hemoglobinopati Konseyi 11 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Prof. Arcasoy'un uluslararası "Science Citation Index"çe tanınan hakemli dergilerde çıkmış 68 makalesi vardır.

Kaynakça

  1. ^ Talasemi Federasyonu 10 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayını, Hematolojiye Adanan bir Ömür - Prof. Dr. Ayten Arcasoy (Aralık 2012)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alyuvar</span>

Alyuvar, kırmızı kan hücresi veya eritrosit, en yaygın kan hücresi türüdür. Çağdaş bilim insanları laboratuvarda alyuvar geliştirebilmeyi başarmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">TÜBİTAK</span> Bilim ve teknoloji alanında çalışan devlet kurumu ve türkiyenin en büyük şirketlerinden birisidir

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu veya kısaca TÜBİTAK, Türkiye'de bilim ve teknolojiyi teşvik etme, yönlendirme ve popülerleştirmeyi amaçlayan, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili kuruluşlarından olup özel hukuk hükümlerine tabidir.

Kadri Yamaç,, Türk doktordur.

<span class="mw-page-title-main">Şuayib Yalçın</span>

Şuayib Yalçın, Türk onkoloji doktoru ve bilim insanıdır.

Nusret Karasu Türk tıp doktoru, akademisyen, asker ve devlet adamı.

Tevfik Salim Sağlam, Ali Tevfik Salim, Türk bilim insanı, askeri hekim.

Demiroğlu Bilim Üniversitesi 28 Mart 2006 tarihli ve 26122 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5475 sayılı kanun ile Prof. Dr. Cemi Demiroğlu Türk Kardiyoloji Vakfı tarafından kurulmuş bir üniversitedir.

<span class="mw-page-title-main">Muzaffer Aksoy</span>

Muzaffer Baki Aksoy, Türk hekim.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Nükleer Tıp Derneği</span>

Türkiye Nükleer Tıp Derneği (TNTD), merkezi Ankara'da bulunan bir sivil toplum kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi</span> Samsunda bir tıp fakültesi

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, tıp fakültesi olarak Hacettepe Üniversitesi bünyesinde 1973 yılında eğitim ve akademik yapılanmasına başlanmış, 1975 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nin kurulmasıyla kendi üniversitesine bağlanmıştır. Hacettepe'de öğrenim gören öğrencileri 5. ve 6. sınıfa geldiklerinde 1978 yılından itibaren Samsun Göğüs Hastalıkları Hastanesi'nin bir bölümünde hizmet sunmaya başlayan tıp fakültesinde eğitim görmeye başladılar. Tüm sınıfları 1982 yılından sonra Samsun’da eğitim görmeye başladı ve 1986 yılında da Kurupelit yerleşkesindeki yeni binalarına taşındıktan sonra gelişimini hızlandırarak Türkiye'nin saygın Tıp Fakülteleri arasındaki yerini aldı. Ayrıca başkanlığını İskender Sayek'in yaptığı ve Türkiye'deki tıp fakültelerinin mezuniyet öncesi eğitim programlarını değerlendirip akredite eden Ulusal Tıp Eğitim Akreditasyon Kurulu tarafından akredite edilen 8. fakülte olmuştur.

Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 1968 yılında kurulan Ankara Dişhekimliği Yüksekokulu olarak kurulmuştur. 1978 Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'ne bağlanmış ve adı Diş Hekimliği Fakültesi olarak değiştirilmiş; 1982 yılında ise Gazi Üniversitesine bağlanarak Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi adını almıştır. Dişhekimliği Fakültesi Gazi Üniversitesi Emek Kampüsünde dört binada hizmet vermektedir: dekanlık ve idari büroların bulunduğu A binası, Anabilim Dallarına ait klinikler, laboratuvarlar ve konferans salonu ile amfilerin bulunduğu B, C ve D binalarıdır. Toplam 4 adet amfi, 3 adet öğrenci laboratuvarı, 1 adet oral patoloji laboratuvarı, 9 adet öğrenci kliniği, 8 adet öğretim elemanı kliniği, 2 adet Ağız-Diş-Çene Hastalıkları Cerrahisi Anabilim Dalı Kliniği'ne ait ameliyathane, 1 adet Periodontoloji Anabilim Dalı Kliniği'ne ait ameliyathane, 1 adet Konferans Salonu ve 1 adet Seminer Salonu bulunmaktadır.

Emin Kansu Türk doktor ve akademisyen.

Metin Özata Türk profesör.

Çocuk göğüs hastalıkları, tüberküloz, kistik fibrozis ve yenidoğanın akciğer hastalıkları gibi çocuklara has, önemli rahatsızlıklarla yetişkinlerden ayrılarak, çocuk fizyolojik sistemine paralel olarak doğmuş bir tıp branşıdır. Önceleri yetişkin göğüs hastalıkları doktorlarının ilgi alanı altında olan bu branş, ilk olarak 1957 yılında Amerikan Pediatri akademisinde Edith Lincoln başkanlığında oluşturulmuş ve artık ayrı bir branş olarak çalışmalarını sürdürmeye başlamıştır. Avustralya'da Louis I. Landau ile çocuk göğüs hastalıkları eğitim programları yetmişli yıllarda başlamış, ABD’de 1986 yılında Avrupa'da ise 1990 yılında bir araştırma ile homojen olarak büyüyerek gelişim göstermiştir.

Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir eğitim ve araştırma hastanesiydi. 2019 yılında, tüm personel ve tıbbi ekipmanlarıyla birlikte Ankara Bilkent Şehir Hastanesi'ne taşınarak kapatılmıştır.

Michael G. Pfreundschuh, Alman hematolog ve onkolog. Saarland Üniversitesi Hastanesi'ndeki İç Hastalıkları I Kliniğinin onkoloji, hematoloji, immünoloji ve romatoloji bölümlerinin direktörlüğünü yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bogomolets Ulusal Tıp Üniversitesi</span>

Bogomolets Ulusal Tıp Üniversitesi,

Orhan Nuri Ulutin, Türk hematolog, TÜBA Şeref Üyesi ve Türk Hematoloji Derneğinin kurucu üyelerindendir. 1970 yılında TÜBİTAK Bilim Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Reimann (doktor)</span>

Friedrich "Fritz" Reimann Alman hematologdur.

<span class="mw-page-title-main">Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi</span>

Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi 1978 yılında Lefkoşa'da kurulmuştur. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin en büyük devlet hastanesidir.