İçeriğe atla

Aysel Tuğluk

Aysel Tuğluk
HDP Genel Başkan Yardımcısı
Görev süresi
24 Ocak 2016 - 26 Aralık 2016
Türkiye Büyük Millet Meclisi
23. ve 24. dönem milletvekili
Görev süresi
1 Ekim 2011 - 7 Haziran 2015
Seçim bölgesi2011 - Van (bağımsız)
Görev süresi
22 Temmuz 2007 - 31 Aralık 2009
Seçim bölgesi2007 - Diyarbakır (bağımsız)
DTP Eş Genel Başkanı
Görev süresi
17 Ağustos 2005 - 9 Kasım 2007
Kişisel bilgiler
Doğum 17 Temmuz 1965 (59 yaşında)
Elazığ, Türkiye
Partisi Demokratik Toplum Partisi
Halkların Demokratik Partisi
Bitirdiği okul İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği Siyasetçi, avukat

Aysel Tuğluk (17 Temmuz 1965, Elazığ), Zaza[1] kökenli Türk siyasetçidir. 2007-2009 ve 2011-2015 yılları arasında yaklaşık 6,5 yıl boyunca TBMM'de milletvekili olarak görev yapmıştır.

Terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan 2009, 2011 ve 2012 yıllarında ayrı cezalar aldı. "Silahlı terör örgütü yöneticisi olmak" suçlamasıyla 26 Aralık 2016'da gözaltına alındı ve tutuklu olarak yargılandı. 2018'de "terör örgütü yöneticisi olmak" suçundan 10 yıl hapis cezası aldı. Yaklaşık altı yıllık tutukluluk ve hükümlülük süresinin ardından demans hastalığı nedeniyle 27 Ekim 2022 tarihinde tahliye edildi.

Yaşamı

17 Temmuz 1965'te Elazığ'da Hüseyin ve Hatun çiftinin üç çocuğundan biri olarak doğdu. 7 yaşındayken babası, 14 yaşındayken de ağabeyi öldü. Diğer ağabeyiyle birlikte İstanbul'daki üniversitelerde okuma hakkı kazandıklarında ailesiyle birlikte İstanbul'a taşındı.[2] İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra serbest avukat olarak çalıştı. Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliğinde bulundu. İnsan Hakları Derneği üyesi ve Yurtsever Kadınlar Derneği kurucusu oldu.

Siyasi kariyeri

2005'te kurulan Demokratik Toplum Partisi kurucu eşbaşkanlığı görevini yürüttü. 2007 seçimlerinde Diyarbakır'dan bağımsız milletvekili seçildi, TBMM'de yemin ettikten sonra Demokratik Toplum Partisi grubuna katıldı. Aynı yıl içinde, DTP içindeki ılımlı kanattan olduğu iddia edilen ve Ahmet Türk'le beraber parti içinde "pasif ve uzlaşmacı" olmakla eleştirilen Tuğluk, 9 Kasım 2007 tarihindeki DTP Olağanüstü Kongresi'nde eşbaşkanlık görevinden ayrıldı.[3][4][5] Demokratik Toplum Partisi'nin kapatılması üzerine 31 Aralık 2009 tarihinde milletvekilliği sona erdi.[6] 2009 yılı başında, 2006'da Batman'da yaptığı bir konuşmada "PKK kimine göre kahramandır" dediği için PKK propagandası yaptığı gerekçesiyle, 1 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.[7]

12 Haziran 2011 tarihinde yapılan genel seçimde Van'dan bağımsız milletvekili seçildi, ardından 2010'da kurulan HDP'ye katıldı. 17 Mart 2010'da Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde yaptığı konuşmada kullandığı ifadeler üzerine açılan davanın sonucunda 2 Ağustos 2011'de iki yıl hapis cezası aldı. 2007 ve 2010 arasında katıldığı 12 ayrı etkinlikte yaptığı konuşmalardan dolayı yargılandığı davalarda ise "PKK silahlı terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek" ve "terör örgütünün propagandasını yapmak" suçlarından toplam 14 yıl 7 ay hapis cezası aldı.[8]

Partisindeki iki dönem milletvekilliği yapan isimlerin yeniden aday gösterilmeme kuralı uyarınca 2015 seçimlerinde aday olmadı.[9] HDP'nin 24 Ocak 2016'daki 2. Olağan Kongresinde Parti Meclisine seçildi ve Genel Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.[10] Bu görevi sürdürdüğü sırada, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen bir soruşturma kapsamında 26 Aralık 2016'da gözaltına alındı[11] ve üç gün sonra "silahlı terör örgütü yöneticisi olmak" suçlamasıyla tutuklandı.[12]

Yargılandığı davalarda, 2 Ocak 2018 tarihinde Kandıra Asliye Ceza Mahkemesi tarafından “toplantı ve gösteri kanununa muhalefet” suçundan 1 yıl 6 ay hapis cezasına, 17 Mart 2018 tarihinde ise Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından "terör örgütü yöneticisi olmak" suçundan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.[13] Yaklaşık altı yıllık tutukluluk ve hükümlülük süresinin ardından, yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle Adli Tıp Kurumu'nca verilen ve cezaevinde kalamayacağını belirten rapor doğrultusunda, hükümlü bulunduğu Kocaeli Kandıra F Tipi Cezaevinden 27 Ekim 2022 tarihinde tahliye edildi.[14]

PKK ile ilişkisi

Ağabeyinin PKK'da aktif olarak faaliyet göstermiş olmasının da etkisiyle, Aysel Tuğluk'un PKK ile irtibatlı olduğu dile getirilmektedir.[15] Abdullah Öcalan'ın eski avukatı ve arkadaşlarından Aytekin Tuğluk'un kız kardeşi olan Tuğluk, aynı zamanda Abdullah Öcalan'ın ölüm cezasına çarptırılması üzerine cezasının hafifleştirilmesi amacıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde açtığı davada Öcalan'ın avukatlığını yapmıştır. Yakalandıktan sonra itirafçı olan, “Bahoz Bismil” kod adlı PKK'lı, 2015'te yaralandığı sırada gizlenmesi için Aysel Tuğluk tarafından Şanlıurfa'dan arabayla alınıp Mardin'deki bir eve götürüldüğünü ifade etmiştir.[16]

Tuğluk, söz konusu ilişki nedeniyle şu cezaları almıştır:

  • 5 Şubat 2009'da, terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan 1 yıl 6 ay hapis cezası,
  • 2 Ağustos 2011'de, terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan 2 yıl hapis cezası,
  • 12 Haziran 2012'de, PKK silahlı terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek ve terör örgütünün propagandasını yapmak suçlarından toplam 14 yıl 7 ay hapis cezası,
  • 2 Ocak 2018'de, toplantı ve gösteri kanununa muhalefet suçundan 1 yıl 6 ay hapis cezası,
  • 17 Mart 2018'de, terör örgütü yöneticisi olmak suçundan 10 yıl hapis cezası.

Kişisel yaşamı

Annesi Hatun Tuğluk, 13 Eylül 2017'de 78 yaşında Ankara'da öldü. Ertesi gün Ankara Batıkent’te bulunan Ergazi Pir Sultan Cem Evi’nde düzenlenen törenin ardından gömülmek üzere İncek mezarlığına götürüldü. Aysel Tuğluk ise cezaevi yönetiminin izniyle törene katıldı. Bu sırada bir grup, cenazeye katılanlara önce sözlü, sonra fiziksel saldırıda bulundu. Zarar görmemesi için İncek mezarlığına gömülen cenaze, daha sonra Tuğluk’un ailesinin isteği üzerine gömüldüğü yerden çıkarılarak Tunceli'ye götürüldü ve burada gömüldü.[17]

Aysel Tuğluk, gözaltına alındığı 26 Aralık 2016 tarihinden itibaren tutuklu olarak yargılandı ve 2018 yılında iki kez hüküm giydi. Cezaevinde bulunduğu bu süre içinde demans hastalığına yakalandı. Hastalığının 2021 yılında şiddetlenmesi üzerine Tuğluk'un tahliye edilmesi çağrıları yapıldı.[18] Adli Tıp Kurumu, Tuğluk için üç kez "cezaevinde kalabilir" raporu yayımladıktan[19] sonra yapılan dördüncü inceleme sonucunda "cezaevinde kalamaz" raporu verdi.[20] Bunun üzerine hükümlü bulunduğu cezaevinden 27 Ekim 2022 tarihinde tahliye edildi.

Evliliği "ürkütücü, kadını kuşatan bir kurum" olarak gören Tuğluk bekârdır.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Kürtçe konuşmayı, DTP'li vekillerin üçte biri anlamadı". 1 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
  2. ^ a b "Aktif politika yaparak cezaevinde öldürülen abime vefa borcumu ödüyorum". Hürriyet. 5 Ağustos 2007. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2008. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2008. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2008. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2009. 
  7. ^ "Aysel Tuğluk'a 1,5 Yıl Hapis". Amerika'nın Sesi. 5 Şubat 2009. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  8. ^ "Aysel Tuğluk'a 14 yıl 7 Ay Hapis". Bianet. Erişim tarihi: 12 Haziran 2012. 
  9. ^ "HDP Tan'ı aday göstermeyecek". Al Jazeera. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  10. ^ "HDP'de yeni yönetimin amacı ne?". aljazeera.com.tr. 2 Şubat 2016. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. 
  11. ^ "Aysel Tuğluk gözaltına alındı". Sabah. 26 Aralık 2016. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. 
  12. ^ "Aysel Tuğluk tutuklandı". ntv.com.tr. 28 Aralık 2016. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. 
  13. ^ "Aysel Tuğluk'a 10 Yıl Hapis". Bianet. 
  14. ^ "Aysel Tuğluk Kandıra F Tipi Cezaevi'nden tahliye edildi". Habertürk. 27 Ekim 2022. 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022. 
  15. ^ "HABER PORTRE: AYSEL TUĞLUK - Öcalan'ın avukatı, çocukluk yıllarından beri PKK'ya yakın". 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009. 
  16. ^ "HDP'li Aysel Tuğluk yaralı teröristi böyle kaçırmış". Yeni Şafak. 10 Aralık 2021. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  17. ^ "Aysel Tuğluk'un Annesinin Cenazesine Saldırı". Bianet. 14 Eylül 2017. 
  18. ^ "Hafıza kaybı yaşayan Aysel Tuğluk'un abisi: Soruyu 3-4 kez soruyor, bazı şeyleri hatırlamıyor; bunun geri dönülemez bir yere gelmesinden endişe ediyorum". T24. 16 Aralık 2021. 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  19. ^ "Aysel Tuğluk için üçüncü kez "cezaevinde kalabilir" raporu". Dokuz8 Haber. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022. 
  20. ^ "ATK'den Aysel Tuğluk için 'Cezaevinde kalamaz' raporu". Gazete Duvar. 27 Ekim 2022. 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Öcalan</span> PKKnın kurucu lideri (1978–1999)

Abdullah Öcalan veya zaman zaman kullanılan kısa adıyla Apo, yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt PKK'nın kurucu lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Zana</span> Kürt siyasetçi

Leyla Zana, Kürt asıllı Türk siyasetçi. Zana 1991-94 yılları arasında Diyarbakır ve 2011-18 yılları arasında ise Ağrı milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Toplum Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2005–2009)

Demokratik Toplum Partisi (DTP), 9 Kasım 2005 tarihinde kurulmuş ve 11 Aralık 2009 tarihinde Anayasa Mahkemesi kararı ile kapatılmış olan siyasi parti. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil yapraklı kırmızı güldür. Demokratik Toplum Partisi, Demokratik Toplum Hareketi'nin partileşmesi sonucunda kurulmuştur. Partinin kurucuları arasında Demokrasi Partisi eski milletvekillerinden Leyla Zana ve Orhan Doğan ile Cumhuriyet Halk Partisi eski milletvekillerinden Ahmet Türk bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Türk</span> Kürt siyasetçi

Ahmet Türk, Kürt asıllı Türk siyasetçi, Mardin Büyükşehir Belediye başkanı. 11 Aralık 2009 tarihinde kapatılan DTP'nin son genel başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi 15. 16. 18. 19. 23. ve 24. dönem milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sebahat Tuncel</span> Türk siyasetçi

Sebahat Tuncel, Kürt asıllı Türk siyasetçidir. TBMM'de 23. ve 24. dönem bağımsız İstanbul Milletvekili olarak görev almış, 2013-2014 yıllarında DBP eş başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pervin Buldan</span> Türk siyasetçi

Pervin Buldan, Türk siyasetçidir. Halkların Demokratik Partisi eş genel başkanıydı. TBMM'de 23., 24. dönem Iğdır; 25, 26 ve 27. dönem İstanbul milletvekilidir. Iğdır'ın ilk kadın milletvekilidir.

Nurettin Demirtaş, Zaza kökenli Türk siyasetçi ve PKK üyesi. 2007-2008 yılları arasında Demokratik Toplum Partisi eş genel başkanı olarak görev aldı. Hâlen PKK'nın "eğitim komitesi üyesi" olarak örgüt kadrosunda yer almaktadır. Demirtaş, Halkların Demokratik Partisi'nin eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş'ın ağabeyidir. 2018 yılından beri Türkiye İçişleri Bakanlığı'nın “en çok aranan teröristler” listesinde yer alan Nurettin Demirtaş, örgütün yayın organlarında PKK yanlısı birçok yazı kaleme aldı.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Demirtaş</span> kürt siyasetçi ve avukat

Selahattin Demirtaş, Türk avukat, siyasetçi ve yazardır. 22 Haziran 2014'te seçildiği Halkların Demokratik Partisi eş genel başkanlığı görevini 11 Şubat 2018'e kadar yürütmüştür. 4 Kasım 2016'dan beri Edirne F Tipi Cezaevi'nde tutukludur.

<span class="mw-page-title-main">Faysal Sarıyıldız</span> Kürt Politikacı

Faysal Sarıyıldız, Türkiye Büyük Millet Meclisi 24., 25. ve 26. dönem Şırnak milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Selma Irmak</span> Türk politikacı

Selma Irmak,, Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. dönem Barış ve Demokrasi Partisi Şırnak, 25. ve 26. dönem HDP Hakkâri milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çözüm Süreci</span>

Çözüm süreci, açılım süreci, demokratik açılım veya Kürt açılımı, uzun yıllardır süren Türkiye-PKK çatışmasını çözmeye yönelik olarak Adalet ve Kalkınma Partisi Hükûmeti tarafından başlatılan sürecin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">İdris Baluken</span> Türk siyasetçi

İdris Baluken, Zaza asıllı Türk siyasetçi, doktor ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Kamuran Yüksek</span> Türk eski siyasetçi

Kamuran Yüksek Kürt siyasetçi ve Demokratik Bölgeler Partisi eski eş genel başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Besime Konca</span>

Besime Konca, Türk siyasetçi. 2015 genel seçimleri ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) Siirt milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde temsil etti. 2017 yılında hakkındaki kesinleşmiş hapis cezası sebebiyle milletvekilliği düşürüldü.

Nursel Aydoğan (Tükel), Türk siyasetçi. 2011-2017 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi 24., 25. ve 26. dönem Diyarbakır milletvekili olarak görev aldı.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Zeydan</span> Van Büyükşehir belediye başkanı

Abdullah Zeydan, Kürt asıllı Türk mimar, siyasetçi, Hakkâri eski milletvekili ve mevcut Van Büyükşehir Belediye başkanı.

Halis Bayancuk ya da bilinen takma adıyla Ebu Hanzala, Zaza asıllı Türk İslâmî köktendinci.

Musa Farisoğulları, Kürt kökenli Türk siyasetçi. TBMM 27. dönem Diyarbakır milletvekilidir.

Öcalan Davası; Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı 1984'ten beri isyan eden ve Avrupa Birliği, NATO, ABD ile Türkiye gibi çeşitli devlet ve kuruluşlar tarafından bir terör örgütü olarak kabul edilen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt PKK'nın kurucu Abdullah Öcalan'ın, "silahlı terör örgütü kurmak ve yönetmek" suçuyla Ankara 2 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından idama mahkûm edilmesiyle sonuçlanan yargı sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Selçuk Mızraklı</span> Türk siyasetçi

Adnan Selçuk Mızraklı, Kürt asıllı Türk tıp doktoru ve siyasetçi. TBMM 27. dönem Halkların Demokratik Partisi Diyarbakır milletvekilidir. 2019 seçimlerinde Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi başkanı seçilmiştir seçildikten 5 ay sonra yerine kayyum atanarak görevden alınmıştır.