İçeriğe atla

Ayranaşı

Ayranaşı
Alternatif isimMastuva veya Mastava
Ülke(ler)Türkiye

Ayranaşı, Mastuva veya Mastava bir çeşit yemektir.Evliya Celebi Seyahatnamesinde mastaba aşı veya mastaba çorbası olarak adı geçmiştir.[1]

Yörelere Göre Çeşitleri

Diyarbakır Mastava Aşı

Diyarbakır Mastava Aşı malzemeleri; yoğurt, pirinç, bulgur, yumurta, buğday unu, su, tuz, tereyağı ve üzüm pekmezidir. Ayrıca bu yemek halk arasında Ayran Aşı olarak da bilinir. Diyarbakır Mastava Aşı 11.10.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[2]

Ağrı Ayranaşı

Ağrı'da Ayran Aşı çorbasına Gırar da denir.[3]

Bingöl Mastuva

Ayran, pirinç ve tereyağı kullanılır.[4] Mastuva, pirince ayran ilave edilerek yapılır. Bir tencerede ayran ve pirinç karıştırılarak ateşe oturtulur. Ayranın bozulmaması için kaynayıncaya kadar tahta kaşıkla sürekli karıştırılır. Kaynadıktan sonra karıştırma işlemi bırakılarak katı hâle gelinceye kadar pişirilir.[5]

Iğdır Ayranaşı

Tencereye su konularak bulgur kaynatılır. Buna ince ince doğranmış bütün otlar (yarpuz, ebegümeci, evelik, pancar yaprağı) ilave edilip iyice pişirilir. 4 kaşık un suda ezilerek karışıma ilave edilir. Diğer tarafta ayran hazırlanır sarımsaklar ezilerek ayrana katılır. Pişirilen karışıma sonra ayran eklenir. Bir iki taşım kaynatılıp ateşten alınır.

Van Mastaba Aşı

Evliya Celebi Seyahatnamesinde Van'ın Mastaba Aşının meşhur olduğunu yazmıştır.[6] Van Ayran Aşı 11.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[7]

Erzurum Ayran Aşı Çorbası

Erzurum Ayran Aşı Çorbası 13.04.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[8]

Malatya Ayranlı Soğuk Çorba

Malatya Ayranlı Soğuk Çorba 29.05.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[9]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2022. 
  2. ^ "Coğrafi İşaret Platformu". Coğrafi İşaret Platformu. 25 Ocak 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022. 
  3. ^ "AYRAN AŞI". Kültür Portalı. 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022. 
  4. ^ "MASTUVA". Kültür Portalı. 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022. 
  5. ^ "Türkiye'nin bayram tatları. ntvmsnbc.com. 18 Aralık 2007". 10 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2009. 
  6. ^ Çelebi, Evliya (1971). Evliya Celebi Seyahatnamesi. Zuhuri Danisman. 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2022. 
  7. ^ "Van Ayran Aşı". Türk Patent ve Marka Kurumu. 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022. 
  8. ^ "Erzurum Ayran Aşı Çorbası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 4 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2022. 
  9. ^ "Malatya Ayranlı Soğuk Çorba". Türk Patent ve Marka Kurumu. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Topalak , bulguru et veya patatesle karıştırılarak elde edilen hamur toplarının sacda pişirilmesi ile yapılan bir yemek.

<span class="mw-page-title-main">Tarhana çorbası</span>

Tarhana çorbası, Anadolu, Balkanlar ve Orta Asya gibi geniş bir coğrafyada çeşitli yapım şekilleriyle görülen çorba çeşididir. Önemli bölümü yoğurttan oluşan Tarhana çorbası besleyici olduğu kadar kuru toz şeklinde olduğu için uzun süre saklanabilir.Mecmuâ-i Fevâid, Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Melceü’t-Tabbâhînde tarifi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İçli köfte</span> dışı bulgur içi kıyma dolgulu olan, kızartılmış veya haşlanmış topak

İçli köfte ya da oruk, bulgurun hamur hâline getirilerek içinin doldurulması suretiyle yapılan, Orta Doğu mutfağında bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Toğga</span> geleneksel bir yoğurt çorbası

Toğga veya Toyga, Türk mutfağına ait bir çorbadır.

<span class="mw-page-title-main">Çorba</span> sıvı, tuzlu yiyecek, genellikle sıcak yenir

Kökeni Sanskritçe’den gelen İngilizce çorba (soup) kelimesi, ‘iyi beslenme’ anlamı taşır. Yaklaşık 10 bin yıl öncesinde çorba hazırlandığını ve içildiğini gösteren kayıtlar bulunmaktadır. Çinde 2400 yıllık çorba arkeologlar tarafından Şian antik kentinde bulundu. İnsanlığın çorbayla tanışması, MS 3. yüzyıla rastlıyor. O devrin azizlerinden olan St. Patroklus, arpa ekmeğini suya batırıp üstüne tuz serperek yermiş. Bu daha sonraları, karanlık çağlardan itibaren Avrupa'nın beslenme sistemine girecek çorbanın ilk hali olarak karşımıza çıkıyor. Avrupa'da alta ekmek koyup, üstüne su veya etsuyu dökerek yapılan çorba çeşidi bugün Fransızlar'ın ünlü soğan çorbası olarak hala yerini koruyor

<span class="mw-page-title-main">Kabak dolması</span>

Kabak dolması, kabak içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı kabak dolması, etli kabak dolması ya da kıymalı kabak dolması şeklinde farklı çeşitleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Mumbar dolması</span> Türk mutfağından bağırsak dolması

Mumbar dolması ya da bumbar dolması, koyunun kalın bağırsaklarının iç harç ile doldurulmasıyla yapılan bir çeşit dolma. Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi illerinin büyük çoğunluğu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nin bazı illerinde yapılmaktadır. Yazın pek tercih edilmeyip, kışın daha fazla tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Tutmaç çorbası</span>

Tutmaç, Tutmaç çorbası, Bacaklı aş(Bacaklı çorba), Sakala sarkan, Sakala çarpan ya da Erişte çorbası, Lâkişe, Lâkiçe, Lahse, Tokmaçlı aş Türk mutfağına özgü çorba ya da aş. Kullanılan malzemeler erişte, maydanoz, ıspanak, dereotu, taze soğan ve bazen kişniş, kuru nohut, börülce, mercimek, soğan, un, nane, sarımsak, yağ, tuz ve karabiberdir. İran'da da benzer bir yemek "aş reşte" adıyla yapılır. Bacaklı çorba adı ile geleneksel Tokat mutfağında yapılır. Kazan Tatarları tokmaçlı aş olarak bu çorbayı hazırlamaktadırlar. Tutmaç aşı da denir.

<span class="mw-page-title-main">Hamsili pilav</span> Karadeniz Bölgesine özgü balıklı pilav yemeği

Hamsili pilav (Gürcüce:ქაფშა ფრინჯონი), Trabzon ve Rize başta olmak üzere Karadeniz Bölgesinde tüketilen bir hamsi yemeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Karalahana çorbası</span>

Karalahana çorbası Karadeniz mutfağında yapılan bir çeşit çorbadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgur pilavı</span> bulgur ile yapılan pilav

Bulgur pilavı , bulgurdan yapılan bir çeşit pilavdır. Türkiye'nin her yöresinde yapılmaktadır.Yörelere göre malzeme bakımından çeşitlilik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Asma yaprağı sarması</span> asma yaprağı pirinç veya kıyma ile doldurularak yapılan yemekler

Asma yaprağı sarması veya Asma yaprağı dolması, asma yaprağının içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır. Malzemeler karıştırılarak harmanlanır. Daha sonra salamura asma yaprağıyla sarılır. Üzerine limon suyu sıkılarak ya da yoğurt konularak yenir.

Ayran Çorbası, Meyir çorbası, Mehir çorbası veya Meyre çorbası bir çeşit çorbadır.

Fıtı çorbası, bir çeşit çorbadır. Malzemeleri fıtılık bulguru, kuru soğan, yeşilbiber, domates, salça ve sudur.

Cimcik aşı veya cimcik hamuru çorbası cimcik erişte kullanılarak yapılan bir çeşit çorbadır.

Kurşun aşı çorbası, ince bulgur, irmik, yumurta, un, kimyon, pul biber ve salça ile yapılan bir çorbadır.

Omaç aşı çorbası, bir çeşit çorbadır.

Afyonkarahisar mercimekli pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri; yeşil mercimek, pilavlık bulgur, soğuk sıkım haşhaş yağı, tuz ve sudur. Afyonkarahisar Mercimekli Pilav / Afyon Mercimekli Pilav 23.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Tandır çorbası Türk mutfağında yapılan bir çeşit çorbadır. 1236 Selçuklu Mutfağı: Dergâhtan Saraya Bir Aşk Hikâyesi yemek kitabında tarifi verilmiştir.

Mercimek aşı, ana malzemesi mercimek olan bir aştır. Mercimek çorbasından daha yoğun bir kıvamdadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.