İçeriğe atla

Ayrılık (şarkı)

"Ayrılık"
şarkısı
Yayımlanma1958 (1958)
DilAzerbaycan dili
YazarFerhad İbrahimi
BesteciAli Selimi

Ayrılık (Azerice: Ayrılıq), İran doğumlu Azerbaycanlı şair Ferhad İbrahimi'nin yazdığı, Azerbaycanlı besteci Ali Selimi'nin bestelediği bir şarkıdır.[1] Şarkı ilk kez 1958 yılında, Ali Selimi'nin eşi Fatma Gannadi tarafından Tahran'da seslendirilmiştir.[1][2]

Tarihi

Ferhad İbrahimi (solda) ve Ali Selimi (sağda)

Şarkının bestecisi Ali Selimi, 1922 yılında Bakü'de doğdu. Selimi, tar okulundan halk sanatçısı Ahmet Bakıhanov'un sınıfından mezun oldu. 1930'lu yılların başında Bakıhanov, bu yetenekli öğrenciyi Azerbaycan orkestra ve topluluklarına yönlendirdi.[3] 1930'lardaki siyasi baskılar şiddetlendiğinde, Selimi'nin ailesi İran'a geri döndü. Önce Mâzenderan'a, sonra Erdebil'e, oradan da Tahran'a geçtiler. Selimi, şehrin önde gelen sanatçılarıyla ilişkiler kuruyor ve yetenekli bir tasarımcı olarak tanınıyor ve seviliyordu.[4]

Ali Selimi'nin eşi Fatma Gannadi, "Ayrılık" şarkısını ilk seslendiren kişi olmuştur. Ancak şarkının siyasi saikli olması ve sansür kontrolünden geçmemesi nedeniyle yayın organlarında çalınmasına izin verilmedi. Arkadaşlarının ısrarı ve isteği üzerine Selimi, Ferhad İbrahimi'ye bu müzik için yeni bir metin yazdırdı. Böylece 1958 yılında Tahran radyosunda ilk kez "Ayrılık" şarkısı yeni sözleriyle çalındı.[5]

Popülerleşmesi

Reşid Behbudov

Reşid Behbudov'un 1961 yılının sonları ve 1962 yılının başlarında İran'a yaptığı ziyaret, unutulmaz ve ilginç olaylarla doluydu. Besteci Ali Selimi, İran'daki konserlerinin birinin sonunda Reşid Behbudov'u evine davet etti. Daveti kabul eden Behbudov, Selimi'nin konuğu oldu. İlginç sohbet sırasında Ali Selimi, sanatçıya yeni bestelediği "Sana selam getirdim" (Azerbaycan dili: Sizə salam gətirmişəm) şarkısını gösterdi. Behbudov şarkıyı çok beğendiğini ve yakında seslendireceğini belirtmiştir. Bestecinin eşi Fatma Gannadi, Ali Selimi'yi işaret ederek onu yan odaya çağırır. Biraz sonra o odadan eşinin hüzünlü bir sesiyle, yaylı çalgılar eşliğinde söylediği başka bir şarkının sesi duyulur. Şarkı bittikten sonra şarkıcı Ali Selimi'ye kimin şarkısı olduğunu sorar. Selimi, Ferhad İbrahimi'nin "Ayrılık" adında güzel bir şiir yazdığını söyledi. Birkaç gün önce de bu şiir için bir şarkı bestelediğini belirtti. Reşid Behbudov besteciye, neden ona "Ayrılık" şarkısını teklif etmediğini sorar. Selimi, "Ayrılık" şarkısını okumasına izin vermeyeceklerinden korktuğunu belirtir.[5][]

Bakü'ye döndükten sonra Reşif Behbudov, "Selamlar sana" ve "Ayrılık" şarkılarını seslendirmiştir.[5] Her iki şarkı da kısa sürede Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne yayılır. Behbudov'un performansından sonra "Ayrılık" şarkısının ünü sınırları aşmaya başlar ve pek çok kişi, "Ayrılık" şarkısını sadece en ünlü Azerbaycan şarkılarından biri olarak değil, belki de Türk dünyasının en ünlü şarkılarından biri olarak görmeye başlar.[1]

Yakup Zurufçu

1989 yılında ünlü Azerbaycanlı şarkıcı Gülağa Memmedov Almanya'ya gelir ve burada aslen Güney Azerbaycanlı vokalist ve şarkıcı Yakup Zurufçu ile tanışır. Memmedov, "Ayrılık" şarkısının klibini görünce hayrete düşer. Azerbaycan'ın Güney ve Kuzey Azerbaycan olarak bölünmesine ithaf edilen klip, Gülağa Memmedov sayesinde Azerbaycan Televizyonu'nda yayınlanmaya başlar. Azerbaycan Ulusal Kurtuluş Hareketi döneminde "Ayrılık" şarkısı millî-manevi canlanmaya ivme kazandırmıştır. Böylece Zurufçu, Memmedov'un daveti üzerine yıllardır özlemini duyduğu Azerbaycan'a gelir.[6]

Diğerleri

Şarkı bugüne kadar, Fatma Gannadi, Flora Kerimova, Cavid Tebrizli ve Günel gibi Azerbaycanlı şarkıcıların yanı sıra, İranlı şarkıcı Daryuş İkbali ve Mansur Mamağani, Türk şarkıcı Barış Manço, Selda Bağcan, Zeki Müren, Emel Sayın, Fatih Kısaparmak, Müslüm Gürses, Cem Adrian, Deniz Tekin, Doğan Canku, İnci Çayırlı, Leman Sam, Mahsun Kırmızıgül, Özdemir Erdoğan gibi isimlerce ve maNga grubu tarafından da söylenmiştir.

Aslen İran-Azerbaycanlı olan dünyaca ünlü İngiliz müzisyen ve şarkıcı Sami Yusuf, "Ayrılık" şarkısını hem orijinal Türkçe hem de İngilizce olarak "Aşkım Azerbaycan" adıyla seslendirmiştir.[1]

Sözleri

Harici video
Müslüm Gürses - Ayrılık
Selda Bağcan - Ayrılık
Rashid Behbudov - Ayrılık
Leman Sam - Ayrılık
Deniz Tekin - Ayrılık
Barış Manço - Ayrılık
Ayna - Ayrılık
Farid Farjad - Ayrılık
Azerbaycan dili Türkçe

Fikrindən gecələr yata bilmirəm
Bu fikri başımdan ata bilmirəm
Neyləyim ki, sənə çata bilmirəm
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq


Uzundur hicrindən, qara gecələr
Bilmirəm, mən gedim, hara gecələr
Vurubdur qəlbimə yara gecələr
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq.


Yadıma düşəndə ala gözlərin
Göydə ulduzlardan, allam xəbərin
Neyləyim kəsibdir məndən nəzərin
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq


Ayrılıq dərdini çəkməyən bilməz
Yardan ayrı düşən göz yaşın silməz
Deyərlər: İntizar xəstəsi ölməz
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq


Necə ki, əlimdən, ayrı düşəndən
Sorar bir-birini, görüb biləndən
Həsrətlə sızlayar daim bu qəmdən
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq


İllərdir uzağam, arxam elimdən
Bülbüləm, düşmüşəm, ayrı gülümdən
Zor ilə ayırıb şirin dilimdən
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq


Olubdur biganə, yarım-yoldaşım
Qəribə sayılır sevgim, sırdaşım
Bu cavan çağımda ağardıb başım
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq


Məni ağladandan gülüş istərəm
Uzaq düşənimlə görüş istərəm
Hasarı yıxmağa yürüş istərəm
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq


Sevgilik olubdur şəni Fərhadın
Sevgisi hardadır, hanı Fərhadın
Deyərək, çıxacaq canı Fərhadın
Ayrılıq, ayrılıq, aman ayrılıq
Hər bir dərddən olar yaman ayrılıq

Fikrimden geceler yatamıyorum

Bu fikri başımdan atamıyorum
Neyleyim ki sana ulaşamıyorum


Ayrılık ayrılık aman ayrılık
Her bir dertten olur yaman ayrılık


Uzundur hicrimden kara geceler
Bilmiyorum men gideyim nereye geceler
Vuruptur kalbimde yara geceler
Ayrılık ayrılık aman ayrılık
Her bir dertten olur yaman ayrılık

Kaynakça

  1. ^ a b c d ""Ayrılıq" mahnısının ilk ifaçısı vəfat edib". "Amerika'nın Sesi". 24 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ ""Ayrılıq" mahnısının şairi ölüm ayağında". Milli.az. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  3. ^ "Dostluğumuza xələl gətirməyin!". Anl.az. 29 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  4. ^ ""Ayrılıq"la soydaşlarını qovuşduran sənətkar". Anl.az. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  5. ^ a b c "Əli Səliminin mahnı yaradıcılığı". Konservatoriya.az. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Bəstəkarı gizli saxlanılan məşhur Azərbaycan mahnısı". Lent.az. 26 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Üzeyir Hacıbeyov</span> Azeri bestekar

Üzeyir Hacıbeyov, Üzeyir Bey Hacıbeyli, Üzeyir Abdül Hüseyin Bey oğlu Hacıbeyov Azerbaycanlı Sovyet bestecisi.

Aygün Alesker kızı Kazımova, Azeri şarkıcı, dansçı, besteci, sunucu, oyuncu ve eski millî hentbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Reşid Behbudov</span> Azerbaycanlı şarkıcı ve aktör

Reşid Mecid oğlu Behbudov, Azerbaycanlı Sovyet şarkıcı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan müziği</span>

Azerbaycan müziği, Kafkas, Orta Asya ve İran ağırlıklı etkileri görülür. Tar, kemençe, ut, bağlama, balaban, zurna, kaval, nağara, garmon, tütek, tef ve davul kullanılan başlıca müzik aletleridir.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Azerbaycan</span>

Azerbaycan ilk katılımı 2008 yılından günümüze 12 kez Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmıştır. Azerbaycanlı Ulusal Yayıncısı İctimai Televizyon ve Radyo Yayımları Şirketi (İTV) her yıl gösteriyi yayınlamakla birlikte Azerbaycanlı katılımcıyı da belirlemektedir. Azerbaycan, Kafkasya'da yarışmaya katılan son ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmençay Antlaşması</span> Barış antlaşması

Türkmençay Antlaşması, Rus İmparatorluğu ile Kaçar Hanedanlığı arasında 10 Şubat 1828 tarihinde imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuba (şehir)</span> Azerbaycanda şehir

Kuba, Azerbaycan'ın Kuba Rayonu'nun bir şehri ve başkentidir. Şehir, Kudyal nehrinin sağ kıyısında, deniz seviyesinden 600 metre yükseklikte, Şahdağ dağının kuzeydoğu yamaçlarında yer almaktadır. 46.300 (2023) nüfusa sahiptir.

Ali Selimi, Sovyet Azeri bestekâr. "Ayrılık", "Size selam getirmişem" gibi ünlü türkülerin bestecisi ve Azerbaycan Bestekârlar Birliği'nin fahri üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Safura Alizade</span> Azerbaycanlı solist

Safura Alizade, Azerbaycanlı şarkıcı ve saksofonist. 2010 Eurovision Şarkı Yarışması'nda ülkesini "Drip Drop" isimli şarkıyla temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Operası</span>

Azerbaycan Operası, Azerbaycan'daki veya Azeri bestecilere ait opera sanatıdır. Azerbaycan'da opera sanatı 19. yüzyılın ikinci yarısında oluşmaya başladı. Azeri opera geleneğinin kurucusu Ağcabedi'de doğmuş ve Moskova ve daha sonra Sankt-Peterburg Konservatuvarı'nda müzik eğitimi almış Üzeyir Hacıbeyov'dur. Siyasi ve müziksel anlamda milliyetçi olan Hacıbeyov, Batı klasik müziği ve Azeri müziği etkilerini çalışmalarında birleştirmiştir. "Leyla ve Mecnun" adlı operası ilk Azeri operası sayılır. Azerbaycan'da ulusal opera sanatının temeli 12 Ocak 1908 yılında besteci Üzeyir Hacıbeyov'un H.Z. Tağıyev Tiyatrosu'nda sahneleştirilen ve Doğu-Müslüman dünyasının ilk opera eseri olan "Leyla ve Mecnun" operası ile atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Memmedova</span> Azərbaycanlı müzisyen ve  İlk Azerbaycanlı bayan profesyonel şarkıcı

Şevket Hasan kızı Memmedova, Azeri şarkıcı, oyuncu, kadın soprano ve opera sanatçısıdır. İlk Azeri profesyonel kadın şarkıcı.

Vasif Adigozalov (1935–2006) Azerbaycan'ın en seçkin bestecilerinden biriydi.

Bakıhanovlar, Azerbaycan'ın tanınmış soylu hanedan ailelerinden biri. Hanedanın temsilcileri, 1718 yılında kurulup 1747 ile 1806 yılları arasında bağımsız olan Bakü Hanlığı'nı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Han Şuşinski</span> Azerbaycanlı hanende

Han Şuşinski Azeri hanendedir.

Azerbaycan pop müziği ve ya Azeri pop müziği - Azerbaycan pop müziğinin tarihi yirminci yüzyılın ortalarına kadar uzanmaktadır. 1970'lerde yeni nesil müzisyenlerin ortaya çıkması, Azerbaycan pop müziğinin "Altın Çağı" üzerinde olumlu bir etki yaptı. O dönemde Mirza Babayev, Flora Karimova, Şevket Alekberova, Oktay Ağayev gibi klasik pop sanatçıları büyük başarılar elde etti. Modern Azerbaycan pop müziğinin kökleri geleneksel Azerbaycan halk müziğine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ferhad İbrahimi</span>

Ferhad İbrahimi Korabbaslu, İranlı bir Azerbaycan müziği şairi, yazarı ve söz yazarıydı. Rashid Behbudov ve Googoosh gibi birçok Azerbaycanlı şarkıcı tarafından seslendirilen Ayrılık adlı şarkının yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Eldarov</span> Azeri heykeltıraş ve halk sanatçısı

Ömer Eldarov Azeri heykeltıraş, ressam, siyasetçi, halk sanatçısı ve Azerbaycan Millî İlimler Akademisi asil üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Reşid Behbudov Anıtı</span>

Reşid Behbudov Anıtı, Azerbaycanlı şarkıcı Reşid Behbudov'un tasvir edildiği bir anıt. Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki Reşid Behbudov Caddesi üzerinde, Reşid Behbudov'un onuruna adlandırılan Devlet Şarkı Tiyatrosu önünde yer almaktadır.

Akif Kadir oğlu İslamzade, Azeri bir şarkıcıdır.

Dağlar Kızı Reyhan bir Azerbaycan halk şarkısıdır.