Ayrılık Çeşmesi - Turkipedia

Ayrılık Çeşmesi
Genel bilgiler
Ayrılık Çeşmesi (Temmuz 2019)

Diğer ad(lar)	Ahmed Ağa Çeşmesi
Mimari tarz	Klasik Osmanlı mimarisi
Konum	Kadıköy, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	40°59′54″K 29°01′48″D / 40.99833°K 29.03000°D / 40.99833; 29.03000
Yaptıran	Gazanfer Ağa
Tamamlanma	17. yüzyıl

Ayrılık Çeşmesi ya da Ahmed Ağa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesi Rasimpaşa mahallesi sınırları içinde kalan tarihî bir yapıdır. İlk inşa tarihine ilişkin kesin bir bilgi olmamakla birlikte 17. yüzyılın başında Kapı Ağası Gazanfer Ağa tarafından bir namazgâh ile birlikte yaptırıldığı sanılmaktadır. Çeşme üzerindeki kitabelere bakıldığında, daha sonraları çeşmenin 1741 yılında Kapı Ağası Ahmet Ağa ve 1921-1922 yıllarında 5. Mehmet’in torunu Düriye Sultan tarafından olmak üzere iki kez tamir ettirildiği öğrenilmektedir. Kimi kaynaklar çeşmenin geçmişini Bizans dönemine kadar dayandırmaktadır.^[1] Kadıköy Belediyesi tarafından restore edilen çeşme, günümüzde yandaki resimdeki halini almıştır.^[2]

Etimoloji

Çeşmenin adının kökeni konusunda kesin kabul görmüş yazılı kaynak yoktur. Fatih Sultan Mehmed döneminden sonra doğu yönüne sefer düzenleyen Osmanlı padişahlarının son sefer hazırlıklarının tamamlandığı ve yola koyulmak için toplandığı yerin çeşmenin de içinde bulunduğu eski İbrahimağa Çayırı olduğu bilinmektedir. Ayrıca Mekke'ye gitmek üzere yola çıkan Hacı kafileleri ve Surre Alayları'nın da burada toplaşıp uğurlandığı da bilinmektedir. Rivayete göre şehirden ayrılan kafileler son olarak buradan uğurlandığı için çeşmenin adı Ayrılık Çeşmesi olarak halk diline yerleşmiştir.

Sefere buradan uğurlanan padişahlar içinde IV. Murad da vardır. Bağdat seferine giderken izlediği yola da halk Bağdat Yolu adını vermiş ve bugün hâlâ Bağdat Caddesi adı kullanılmaktadır.

Çevresi

Ayrılık Çeşmesi bulunduğu sokağa ve semte de adını vermiştir. Bugün sadeleşerek "Ayrılıkçeşme Sokağı" olarak anılmaya başlanan yol eski Osmanlı mimarisini yansıtan evleri ile Kadıköy ilçesinin tarihî dokusunun korunduğu alanların başında gelmektedir. Ayrılıkçeşme semtinde Marmaray projesi ve M4 hattı dâhilinde Ayrılıkçeşme tren ve metro istasyonları inşa edilmiştir. Ayrılıkçeşme Arap Mezarlığı da adını tarihî Ayrılık Çeşmesi'nden almaktadır.

Durumu

Uzun yıllar âtıl vaziyette kalan çeşme 1980 yılına değin toprağa gömülü halde bulunuyordu. Bir restorasyon çalışması ile cadde seviyesine çıkartıldı ve bölgedeki metro çalışmaları sırasında yeniden kapsamlı bir restorasyon gördü.

Ulaşım

Ayrıca bakınız

Kadıköy'deki çeşmeler listesi

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2013.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Topkapı Sarayı</span> İstanbulda bir saray

Topkapı Sarayı, İstanbul Sarayburnu'nda, Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık tarihinin 400 yılı boyunca, devletin idare merkezi olarak kullanılan ve Osmanlı padişahlarının yaşadığı saraydır. Bir zamanlar içinde 4.000'e yakın insan yaşamıştır.

Tophane Çeşmesi ya da I. Mahmud Çeşmesi, İstanbul’un Tophane Meydanı'nda yer alan çeşmedir. Osmanlı Padişahı I. Mahmud tarafından 1732 yılında yaptırılmıştır. İstanbul’un üçüncü büyük çeşmesidir ve şehirdeki en yüksek duvarlı çeşmedir. Tarih kitabesi şair Nafihi'ye aittir. 1. Mahmud Han Çeşmesi adıyla da bilinir.

Güzelce Ali Paşa ya da Çelebi Ali Paşa, II. Osman saltanatı döneminde 23 Aralık 1619-9 Mart 1621 tarihleri arasında toplam bir yıl iki ay on yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kemankeş Kara Mustafa Paşa IV. Murad saltanatının son yıllarında ve Osmanlı Padişahı İbrahim saltanatının ilk yıllarında, 23 Aralık 1638 - 31 Ocak 1644 tarihleri arasında beş yıl bir ay sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Ağa Camii</span>

Abbas Ağa Camii İstanbul'un Beşiktaş ilçesi'ndeki Abbasağa Mahallesi’nde yer alan bir Osmanlı camisidir. Mahalleye adını vermiştir.

Bağdat Caddesi ya da kısaca Cadde, İstanbul'un Anadolu yakasında bulunan; Kadıköy Belediyesi sınırları içerisinde; Kızıltoprak'tan başlayarak Maltepe Belediyesi sınırlarındaki Cevizli'ye kadar uzanan ünlü bir caddedir.

Bostancı, İstanbul'da, Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir. Kadıköy'ün doğu ucunda yer alan Bostancı, sahilden D-100 Karayolu'na doğru yaklaşık 2 kilometre boyunca uzanır. Batıda Suadiye ve Kozyatağı, kuzeyde Ataşehir'e bağlı İçerenköy ve doğuda Maltepe ilçesine bağlı olan Altıntepe ile komşudur. Ayrıca Adalar'a en yakın noktalardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kozyatağı</span> Kadıköy, İstanbul, Türkiyede mahalle

Kozyatağı, İstanbul'da Kadıköy'e bağlı olan; 1980'lerden sonra gelişimini hızlandırmış, konut bölgesi olmasının yanı sıra ofis binalarının da yer aldığı bir semt ve aynı adlı mahalle.

Zekeriyaköy, İstanbul'da Sarıyer ilçesine bağlı köy. Türkiye'nin en yüksek nüfusa sahip köyüdür.

T3 Nostaljik Ring Tramvay Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, Kadıköy İDO – Moda Caddesi – Kadıköy İDO güzergâhında ring olarak hizmet veren ve 11 istasyondan oluşan 2,6 km uzunluğundaki nostaljik tramvay hattıdır.

Alman Çeşmesi, İstanbul'daki Sultanahmet Meydanı'nda, Sultan I. Ahmed Türbesi'nin karşısında yer alan çeşme. Alman İmparatoru II. Wilhelm'in Sultan II. Abdülhamid'e ve İstanbul'a hediyesidir. Almanya'da yapılıp İstanbul'daki yerine monte edilmiştir. Neo-Bizanten üslubunda bir çeşmedir; içeriden altın mozaikle süslüdür.

Ayrılıkçeşme, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Kadıköy ilçesinde bir semttir. Bir semt olduğundan kesin sınırları çizilememekle birlikte, idari olarak Rasimpaşa mahallesi sınırları içinde kaldığı söylenebilir. Semt, adını IV. Murad tarafından 17. yüzyıl'da yaptırılan Ayrılıkçeşmesi'nden almaktadır. Bu çeşme, Osmanlı Sultanları'nın Anadolu'ya sefere giderken; Hacı kafilelerinin ve Surre alaylarının İstanbul'dan çıkarken kendilerini uğurlayanlarla vedalaşıp ayrıldığı noktadır. Marmaray projesi kapsamında Ayrılıkçeşme'de semtin adını taşıyan bir tren istasyonu; Kadıköy-Tavşantepe metrosu kapsamında ise bir metro istasyonu yapılmış ayrıca Halkalı-Gebze tren istasyonu olaraktan yeni demiryolu hattı üzerinde tren istasyonu inşa edildi. Tepe Nautilus Alışveriş Merkezi'de bu semtte yer alır.

Abbas Ağa adı ile tanınan Abbas bin Abdürrezzak, Sultan IV. Mehmet dönemi Topkapı Sarayı'nda Darüssaade Ağası.

Ayrılıkçeşme Sokağı, İstanbul ilinin Kadıköy ilçesi Rasimpaşa mahallesi sınırları içinde kalan tarihî bir yoldur. Adını, sokağın başında bulunan tarihî Ayrılık Çeşmesi'nden alan sokağın bir yanında baştan başa eski Osmanlı evleri yer alırken diğer tarafıysa tarihî Ayrılıkçeşme Arap Mezarlığı vardır. Sokağın yanı sıra bulunduğu semt de Ayrılıkçeşme olarak anılmaktadır.

Ayrılık Çeşmesi Metro İstasyonu, İstanbul Metrosu'nun M4 Metro Hattı'nda yer alan ve 29 Ekim 2013'te hizmete giren yer altı metro istasyonudur.

Ayrılık Çeşmesi Tren İstasyonu, eskiden İbrahimağa Tren İstasyonu, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, Kadıköy ilçesi Acıbadem Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonudur.

Dürriye Sultan, Osmanlı prensesi. Sultan V. Mehmed'in oğlu Şehzade Mehmed Ziyaeddin'in kızıdır.

Türkiye'nin İstanbul ilinin Kadıköy ilçesindeki kayda değer çeşmeler şu şekildedir:

Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi ya da kısaca Osman Ağa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesinde yer alan bir çeşmedir. Üzerindeki kitâbesine göre Bâbüssaâde Ağası Mısırlı Osman Ağa tarafından 1621 ya da 1622'de yaptırılsa da bu kitâbenin bu çeşmeye ait olmayabileceği ihtimali de ortaya atılmıştır. Bir müddet sonra teknesi çukurda kalan ve işlevini de yitiren çeşme, 1980'lerde yapılan çalışmayla imar hattına taşındı ve kot farkı giderildi. Zaman içerisinde ön cephesine, dinlenme taşları ile onları birbirine bağlayan tekne ağzı taşı eklendi. 2020'de yapılan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.