İçeriğe atla

Ayrıkvadi

Ayrıkvadi ya da Yarma vadi J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir vadi ve bu vadide kurulan aynı isimdeki krallık.[1]

Ayrıkvadi, Elrond'un hükümdarlığında varlık gösteren ve Üçüncü Çağ'da Orta Dünya elflerinin hüküm sürdüğü sayılı bölgelerden biriydi.[1] Pek çok tarihi bilginin ve ırksal bilgilerin bulunduğu Ayrıkvadi, barışın ve güzelliğin hat safhada olduğu bir bölgeydi.[1]

Kelime kökeni

Tolkien'in eserlerinin orijinal dili İngilizcede Ayrıkvadi, Rivendell olarak geçmektedir.[1] Rivendell, Arkaik İngilizce'de "derince oyulmuş vadi" anlamına gelmektedir. Orta Dünya efsanelerinde bu mekan için Elrond'un Evi, Imladris, İlk Sıcak Yuva, Kamingul, Son Sıcak Yuva olarak da bahsedilir.[2]

Tarihi ve coğrafyası

Konumu

Vadi, İkinci Çağ 1697'de keşfedildi. Elf beyi Elrond tarafından bulundu. Bilinen Orta Dünya tarihi sürecinde Dördüncü Çağ'ın ilk yüzyıllarına kadar varlığını korudu. Eriador'un doğusunda kuzey-güney doğrultusunda uzanan Dumanlı Dağlar'ın kuzeyinde, dağların batı yakasında saklı bir vadi.

Tarihi

İkinci Çağ

1697'de Ayrıkvadi Elrond tarafından bulundu. 1699'da Sauron'un güçleri Ayrıkvadi'yi kuşattı fakat ele geçiremedi. 3430'da Isildur'un en küçük oğlu Valandil Ayrıkvadi'de dünyaya geldi. 3431'de Son İttifak orduları Mordor'a yürüyüş öncesinde Ayrıkvadi'de bir araya geldi.

Üçüncü Çağ

3 yılında Isildur'un silahtarı Ohtar Narsil'in kırık parçalarını Ayrıkvadi'de bulunan Isildur oğlu Valandil'e teslim etti. 1409'da Lothlórienli Elfler, Angmarlı Cadı Kral'na karşı verilecek savaş için Dumanlı Dağlar'ı geçerek Elrond'un kuvvetleriyle birleşti. 1975'te Glorfindel'in komutasındaki Ayrıkvadili elfler Fornost Savaşı'nda Angmarlı Cadı Kral'nı yenilgiye uğrattı. 2851'de Ak Divan Ayrıkvadi'de toplandı. Gandalf Sauron'un Dol Guldur'da bulunduğunu ve yakında saldırı yapabilecek gücü toplayacağını Divan'a beyan etti fakat Saruman bunları yalanladı. 2933'te Aragorn Ayrıkvadi'ye getirildi ve çocukluğunu burada geçirdi. 2941'de Gandalf; Thorin Meşekalkan, Bilbo Baggins ve beraberlerindeki cüce topluluğunu Ayrıkvadi'ye getirdi. 3002'de Bilbo Ayrıkvadi'ye yerleşti. 20 Ekim 3018'de Frodo Yüzüktayfları tarafından takip edilerek Ayrıkvadi'ye ulaştı. 25 Ekim 3018'de Elrond'un Divanı yüzüğün geleceğini belirlemek üzere toplandı. 25 Aralık 3018'de Yüzük Kardeşliği Ayrıkvadi'den ayrıldı. 3021'de Elrond Ayrıkvadi'den ayrıldı ve Ölümsüz Topraklar'a yelken açtı.

Dördüncü Çağ

Celeborn, Elladan ve Elrohir'in de yaşadığı Ayrıkvadi'ye gelerek buraya yerleşti ve Orta Dünya'dan ayrılmadan önce burada bir süre kaldı.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Kocher, Paul H. (1980). A reader's guide to The Silmarillion. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-28950-5. 
  2. ^ Bates, Brian (2002). The real Middle-Earth: magic and mystery in the Dark Ages. Londra: Sidgwick & Jackson. ISBN 0-283-07353-5. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sauron</span> J.R.R. Tolkienin evreninde kötü bir karakter

Sauron veya orijinal ismiyle Mairon, J. R. R. Tolkien'in hayalî Orta Dünya evreninde Melkor'un Hizmetkarı ya da "Yüzüklerin Efendisi" olarak anılan kötü bir Maia.

<span class="mw-page-title-main">Gandalf</span> J. R. R. Tolkien tarafından yaratılan kurgusal karakter

Gandalf, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninin önemli bir kesitini anlattığı Yüzüklerin Efendisi adlı fantastik üçlemesindeki önemli karakterlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Frodo Baggins</span>

Frodo Baggins, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter.

<span class="mw-page-title-main">Isildur</span> J.R.R. Tolkienin kurgusal karakteri

Isildur, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakterdir. Yüce Kral Elendil'in büyük oğlu. Gondor ile Arnor'un ikinci kralıdır. İsmi "Ay' a Adanmış" anlamına gelir. 234 Sene yaşadı.

Aragorn, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter.

<span class="mw-page-title-main">Saruman</span> J. R. R. Tolkien tarafından yaratılan Orta Dünya evrenindeki kurgusal karakter

Ak Saruman 3. Çağ’da, Orta Dünya’ya Valar’ın Temsilcisi olarak gelen ilk sihirbaz, diğer bir adla Istari’dir. Ak Divan’ın başıdır. Sindarin’deki adı, “Yetenekli İnsan” manasına gelen, Curunír’dir.

<span class="mw-page-title-main">Elrond</span> kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter

Elrond J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter.

<span class="mw-page-title-main">Boromir</span>

Boromir J. R. R. Tolkien'in hayalî Orta Dünya evreninde bir karakterdir.

Güç yüzükleri, J.R.R. Tolkien evreninde yer alan kurgusal büyülü nesneler.

<span class="mw-page-title-main">Angmar</span>

Angmar, J. R. R. Tolkien'in Orta-dünya dünya kıtasında kurgusal bir krallıktır.

J. R. R. Tolkien’in Orta Dünya'sında bir mekân ismidir.

Gil-Galad, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde hayali kahraman ve üç elf soyundan biri olan Noldor'un Orta Dünya'daki son kralıdır. Adı, Yüzüklerin Efendisi'nde hobbit Sam Gamgee'nin onun hakkındaki bir şiiri okuduğu bölümde ve Silmarillon'da geçer. Elflerin ve İnsanların Son İttifakında Gil-galad ve Elendil, Karanlıklar Efendisi Sauron'un kalesi Barad-dûr'u kuşatıp Tek Yüzük için onunla birebir savaştılar. Burada hem Elendil hem de Gil-galad öldürüldüler; Elendil'in oğlu İsildur ise Sauron'u alt etmeyi başardı fakat Tek Yüzük'ü kendisi için aldı.

Üçüncü Çağ, J. R. R. Tolkien'in Orta Dünya evreninde bir zaman dilimidir. Orta Dünya tarihi, gerçek Dünya tarihinin kadim zamanları olarak kurgulanmıştır.

J. R. R. Tolkien'in kurgusal evreninde Glorfindel, iki kez kullanılan bir elf ismidir. Glorfindel'in ilk zikredilişi Birinci Çağ'da geçmektedir. Glorfindel'in adı ikinci defâ, Yüzüklerin Efendisi’ndeki bir elfin adı olarak zikredilmektedir. Bu Glorfindel'in hayâtı Üçüncü Çağ'da geçmektedir. Yazarın iki Glorfindel ile aynı elften bahsedip bahsetmediği, Elflerin çok uzun ömürlü olmalarından ve Tolkien'in bu konuda net bir açıklama yapmamasından dolayı muğlak kalmıştı. Daha sonraki yazılarında Tolkien iki Glorfindel'in aynı elf olduğunu açıklamış olsa da bu aynılık durumu Silmarillion ve Yüzüklerin Efendisi’nden açıkça anlaşılamamaktadır.

J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreniyle ilgili yazmış olduğu hikâyelerde birçok yer ismi geçmektedir. Bu hayalî mekanlardan bazıları, olayların merkezinde yer alırken, yine bazı mekanlar vardır ki bunlara ayrıntılı olarak değinilmemiştir. Orta Dünya kıtasında yer alan, görece ikinci planda kalan bu yerlerden bazıları aşağıda listelenmektedir.

<i>Yüzüklerin Efendisi</i> J. R. R. Tolkienin yazdığı kült epik fantezi türündeki roman

Yüzüklerin Efendisi, İngiliz filolojist ve Oxford Üniversitesi profesörü J. R. R. Tolkien'in yazdığı epik fantezi türündeki romandır. Hikâye, Tolkien'in çocuklar için yazdığı 1937 tarihli Hobbit'in devamı olarak başlamıştı ancak sonunda ondan çok daha büyük bir eser haline geldi. Çoğu II. Dünya Savaşı'nda olmak üzere 1937 ve 1949 yılları arasında aşamalar halinde yazıldı. 150 milyonun üstündeki satış sayısıyla tüm zamanların en çok satan ikinci romanıdır.

Dumanlı Dağlar, J. R. R. Tolkien'in kurguladığı Orta Dünya evrenindeki bir dağdır.

Orta Dünya savaş aletleri J. R. R. Tolkien'in Orta Dünya evreninden Hobbit, Yüzüklerin Efendisi ve Silmarillion'da bahsettiği silahları ve zırhları içerir.

J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde Fırtınabaşı, Orta Dünya'nın Eriador bölgesinde önemli bir tepedir. Amon Sûl, Fırtına Tepeleri'nin en güneydeki ve en yüksek noktasıdır. Yüzüklerin Efendisi'nde belirtildiği gibi, bu yerin Orta Dünya tarihinde çok önemli bir konumu vardır. Bu kale, Arthedain krallığının çok önemli bir kalesi ve yedi palantirden birisinin korunduğu yerdi. Fırtınabaşı, birkaç savaşa da ev sahipliği yapmıştır.

Cadı Kral, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde, İkinci Çağ'da ve Üçüncü Çağ'da Sauron'un en şeytani ve en güçlü hizmetkarıdır. Yüzüktayflarının en güçlüsüdür. Angmarlı Cadı Kral, Nazgûl Beyi, Kara Kumandan olarak da bilinir. Sauron'un sağ koludur. Dokuz süvarilerin lideridir. Sauron'un yardımıyla Minas İthil'i alıp adını Minas Morgul olarak değiştirmiştir. Yüzük Savaşı'nın en önemli dönüm noktalarından birisi olan Pelennor Çayırları Savaşı'nda Sauron'un ordularının başkumandanlığını yapmış ve bu savaşta Eomund'un kızı Eowyn tarafından öldürülmüştür.