İçeriğe atla

Ayrıştırma

Normalizasyon (Ayrıştırma), veritabanlarında çok fazla sütun ve satırdan oluşan bir tabloyu tekrarlardan arındırmak için daha az satır ve sütun içeren alt kümelerine ayrıştırma işlemidir.

Fransız bilim insanı Hubert Francesci tarafından ortaya atılan 3 esnek kuralına uygun protonlar tarafından entegre edilen bir sisteme sahiptir. Satır başlarında yapılan tekrar veritabanında ayrıştırma işlemine tabii tutularak depolanır.

Eğer bir ilişki belirli bir normal formda (3NF, BCNF, vs.) ise, problemlerin bazıları oluşmaz, bu yüzden şemanın daha fazla ayrıştırılmasına gerek yoktur.

Farzedelim ki R ilişkisi A1,..,An niteliklerini içersin. R'nin ayrıştırılması R'yi bir ya da daha fazla ilişkiyle yer değiştirmektir. Öyle ki;

  • Her bir yeni ilişki şeması, R'nin niteliklerinin bir alt kümesini içerir.R'de olmayan hiçbir nitelik bu yeni ayrıştırılmış şemalarda yer alamaz.
  • Her R niteliği bu ilişkilerden birinin bir niteliği olarak gözükür.

R'nin ayrıştırılması ile ayrıştırmanın ürettiği ilişki şemalarının örnekleri depolanır.

Normal formlar

  • 1NF (Birinci Normal Form): Bütün niteliklerin öz alanından (domain) aldığı değerler atomik olmak zorundadır. İlişkisel veri tabanı modelinin temel kuralıdır ve her nitelik ancak atomik veriler alabilir. Örneğin kitap tablosunda, birden fazla yazarı olan kitap için yazar1, yazar2, yazar3 diye alanlar açsaydık, bu kurala uymamış olurduk. Böyle bir durumda, ayrıca yazarlar tablosu da oluşturarak kuralı çiğne­memiş oluruz.
  • 2NF (İkinci Normal Form): Eğer R'deki herhangi bir birincil olmayan nitelik A, R'nin hiçbir anahtar niteliğine kısmi fonksiyonel bağımlı değilse bu ilişki şeması 2NF'dir denir. Burada kısmi fonksiyonel bağımlılıktan şunu anlamalıyız: Eğer X --> Y geçerli ise ve bir nitelik A X'in elemanı ise ve A, X'ten çıkarıldığı halde söz konusu bağımlılık hala geçerli ise burada bir kısmi fonksiyonel bağımlılık vardır.
  • 3NF (Üçüncü Normal Form): Eğer R'deki herhangi bir birincil olmayan (non-prime) nitelik A, R'nin hiçbir anahtar niteliğine geçişli (transitively) fonksiyonel bağımlı değil ve halihazırda 2NF'da ise, bu ilişki şeması R 3NF'dadır denir. Burada geçişli fonksiyonel bağımlılıktan şunu anlamalıyız: Eğer X --> Y ve R'nin herhangi bir anahtarının altkümesi olmayan nitelikler kümesi Z söz konusu ve de X --> Y ve Y --> Z birlikte geçerli olmamalıdır.

Eğer bir ilişki şeması R 3NF'da ise ve R'de bir fonksiyonel bağımlılık X --> A söz konusu ise; ya X, R'nin bir süperanahtarıdır (superkey) ya da A, R'nin birincil niteliğidir (prime attribute). Birincil nitelik demekle anahtarı oluşturan niteliklerin her birini kastediyoruz.

Bir R ilişkisinin 3NF ilişkilerine kayıpsız-birleştirme (lossless-join) ve bağımlılıkların-korunması (dependency-preserving) ayrıştırması her zaman mümkündür.

BCNF (Boyce Codd Normal Form): Eğer bir ilişki şeması R'de bir fonksiyonel bağımlılık X --> A söz konusu olduğunda, X nitelikler kümesi R'nin süperanahtarı ya da A, R'nin birincil niteliği ise, bu ilişki şeması R BCNF'dadır.

Sorunlar

  • Bazı sorgular daha fazla gerçekleştirim süresi gerektirir, yani daha pahalı olurlar. Bu problemi ortadan kaldırmak ancak söz konusu sorgulara özgü bazı önlemler alarak mümkündür.
  • Ayrıştırılmış ilişkilerin elde edilmiş örneklerinden orijinal ilişkinin örneğine karşılık geleni tekrar elde edemeyebiliriz. Bu problem ancak kayıpsız-birleştirme garanti altına alınırsa ortadan kalkar.
  • Bazı bağımlılıkların sağlanıp sağlanmadığını kontrol edebilmek için ayrıştırılmış ilişkilerin örneklerinin birleştirilmesi gerekebilir. Bu problem bağımlılıkları-koruma garanti altına alınırsa ortadan kalkar.

Dış bağlantılar

Normalizasyon için seviyelerin açıklandığı kaynaklar:

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Derleyici</span> kaynak kodunu bilgisayarın işleyebileceği koda dönüştüren program

Derleyici, kaynak kodu makine koduna dönüştüren yazılımdır. Bir programlama dilinin derleyicisi, o programlama dili kullanılarak yazılmış olan kodu hedef işlemci mimarisine göre uygun şekilde makine koduna derler ve genellikle çıktı olarak yürütülebilir dosyanın oluşturulmasını sağlar. Bu eyleme derleme denir. Bir başka ifadeyle derleyici, bir tür yazı işleyicidir; girdi olarak yazı alır ve çıktı olarak yazı verir.

<span class="mw-page-title-main">Diferansiyel denklem</span>

Matematikte, diferansiyel denklem, bir ya da birden fazla fonksiyonu ve bunların türevlerini ilişkilendiren denklemdir. Fizik, kimya, mühendislik, biyoloji ve ekonomi alanlarında matematiksel modeller genellikle diferansiyel denklemler kullanılarak ifade edilirler. Bu denklemlerde, fonksiyonlar genellikle fiziksel ya da finansal değerlere, fonksiyon türevleriyse değerlerin değişim hızlarına denk gelir.

Regresyon analizi, iki ya da daha çok nicel değişken arasındaki ilişkiyi ölçmek için kullanılan analiz metodudur. Eğer tek bir değişken kullanılarak analiz yapılıyorsa buna tek değişkenli regresyon, birden çok değişken kullanılıyorsa çok değişkenli regresyon analizi olarak isimlendirilir. Regresyon analizi ile değişkenler arasındaki ilişkinin varlığı, eğer ilişki var ise bunun gücü hakkında bilgi edinilebilir. Regresyon terimi için öz Türkçe olarak bağlanım sözcüğü kullanılması teklif edilmiş ise de Türk ekonometriciler arasında bu kullanım yaygın değildir.

Korelasyon, olasılık kuramı ve istatistikte iki rassal değişken arasındaki doğrusal ilişkinin yönünü ve gücünü belirtir. Genel istatistiksel kullanımda korelasyon, bağımsızlık durumundan ne kadar uzaklaşıldığını gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Normal dağılım</span> sürekli olasılık dağılım ailesi

Normal dağılım, aynı zamanda Gauss dağılımı veya Gauss tipi dağılım olarak isimlendirilen, birçok alanda pratik uygulaması olan, çok önemli bir sürekli olasılık dağılım ailesidir.

Oyun teorisi veya Oyun kuramı, istatistik, sosyal bilimler, biyoloji, mühendislik, siyasi bilimler, bilgisayar bilimleri kullanılan meşhur teoridir. Oyun teorisi, bireyin başarısının diğerlerinin seçimlerine dayalı olduğu seçimler yapması olan bazı stratejik durumların matematiksel olarak davranış biçimlerini yakalamaya çalışır. İlk başlarda bir bireyin kazancının ötekinin zararına olduğu yarışmaları çözümlemek için geliştirilmişse bile, daha sonradan birçok kısıta dayanan çok geniş bir etkileşim alanını incelemeye başlamıştır. Bugün:

Oyun teorisi, sosyal kelimesinin geniş anlamda insan ve insan-dışı oyuncuları kapsayacak biçimde tanımlandığı, sosyal bilimlerin rasyonel yönü için bir birleşik alan kuramı veya bir tür şemsiyedir.

<span class="mw-page-title-main">Biçimsel galaksi sınıflaması</span> gökadaların görünüşlerine göre gruplara ayırdığı bir sınıflandırma sistemidir

Biçimsel galaksi sınıflandırması, astronomların gökadaları görünüşlerine göre gruplara ayırdıkları bir sınıflandırma sistemidir. Gökadaları görünüşlerine göre sınıflandırmak için kullanılan birkaç şema bulunmaktadır. Bunların en bilineni Edwin Hubble tarafından tasarlanan ve Gérard de Vaucouleurs ile Allan Sandage tarafından genişletilen Hubble düzenidir. Gökada sınıflandırması ve morfolojisi artık büyük ölçüde hesaplama yöntemleri ve fiziksel morfoloji kullanılarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Harmonik fonksiyon</span>

Matematiğin matematiksel fizik alanında ve rassal süreçler teorisinde bir harmonik fonksiyon, Rn'nin U gibi açık bir kümesi üzerinde f : UR şeklinde tanımlı, Laplace denklemini, yani

<span class="mw-page-title-main">Hesaplamalı fizik</span>

Hesaplamalı fizik, fizik sorunlarını çözebilmek için sayısal algoritmaların üretilmesi ve gerçeklenmesini içerir. Genelde kuramsal fizikin bir alt dalı olarak değerlendirilir ancak bazen de kuramsal ve deneysel fizik arasında orta bir dal olarak da düşünülür.

Fizikte konuşlanma sistemi farklı zaman dilimlerinde nesnelerin konum ve yönelim gibi özelliklerini belirlemek ve ölçmek için kullanılan bir koordinat sistemini ifade etmektedir. Ayrıca bu özelliklerin temsilinde kullanılan kümelerini de içerebilmektedir. Daha zayıf bir anlamda, bir konuşlanma sistemi yalnızca koordinatları betimlememektedir, aynı zamanda bu sistemde hareket eden nesnelerin ayırt edilmesinde her zaman dilimi için aynı üç boyutlu alanları da tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eliptik eğri kriptografisi</span>

Eliptik Eğri Kriptolojisi, sonlu cisimler üzerindeki eliptik eğrilerin cebirsel topolojisine dayanan bir açık anahtar şifrelemesidir. Eliptik Eğri Kriptolojisi, diğer şifrelemeler göre daha küçük anahtar boyuna ihtiyaç duyar.

<span class="mw-page-title-main">Parametre</span> belirli bir sistemi tanımlamak veya sınıflandırmak için yardımcı olabilecek herhangi bir özellik

Parametre belirli bir sistemi tanımlamak veya sınıflandırmak için yardımcı olabilecek herhangi bir özellik. Parametre, sistemi tanımlarken veya performansını, durumunu değerlendirirken yararlı veya kritik olan bir sistem unsurudur.

<span class="mw-page-title-main">İşlev modeli</span>

Sistem ve yazılım mühendisliğindeki işlev modeli modellenen sistem veya konu alanının işlevlerinin yapısal temsilidir.

İlişkisel veritabanı, 1970 yılında Edgar Frank Codd tarafından önerildiği gibi, organizasyonu ilişkisel veri modeline dayanan bir dijital veritabanıdır. İlişkisel veritabanlarını korumak için kullanılan çeşitli yazılım sistemleri bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemi (RDBMS) olarak bilinir. Neredeyse tüm ilişkisel veritabanı sistemleri, sorgulama ve veritabanının bakımı için dil olarak SQL(Structured Query Language) kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Maxwell ilişkileri</span>

Maxwell ilişkileri İkinci dereceden türevlerin simetri ve termodinamik potansiyellerin tanımlarından türetilebilen termodinamik denklemler dizisidir. Bu ilişkiler 19.yüzyıl fizikçisi James Clerk Maxwell tarafından adlandırılmıştır.

Kriptografide En İyi Asimetrik Şifreleme Doldurması (OAEP), bir doldurma (padding) şemasıdır ve sık sık RSA şifreleme ile birlikte kullanılır. OAEP, Bellare ve Rogaway tarafından tanıtılmıştır, ve daha sonra standart olarak PKCS#1 v2 ve RFC 2437'de yer verildi.

Birinci normal form veya Birinci normal biçim (1NF), ilişkisel bir veritabanındaki bir ilişkinin özelliğidir. Bir ilişki, ancak ve ancak her bir öznitelik yalnızca atomik (bölünemez) değerler içeriyorsa ve her özniteliğin değeri, bu etki alanından yalnızca tek bir değer içeriyorsa birinci normal biçimdedir (1NF). Terimin ilk tanımı, Edgar Codd'un 1971 tarihli bir konferans makalesinde yapılmıştır.

İkinci normal form (2NF), veritabanı normalleştirmesinde kullanılan normal bir formdur. 2NF orijinal olarak 1971'de E. F. Codd tarafından tanımlanmıştır.

Üçüncü normal form (3NF), verilerin tekrarlanmasını azaltmak, veri anormalliklerini önlemek, bilgi bütünlüğünü sağlamak ve veri yönetimini basitleştirmek için normalleştirme ilkelerini kullanan ilişkisel veritabanları için bir veritabanı şeması tasarım yaklaşımıdır. Veritabanı yönetimi için ilişkisel modeli icat eden İngiliz bilgisayar bilimcisi Edgar F. Codd tarafından 1971 yılında tanımlandı.

Boyce – Codd normal formu, veritabanı normalleştirmesinde kullanılan normal bir formdur. Üçüncü normal formun (3NF) biraz daha güçlü bir versiyonudur. BCNF, 1974 yılında Raymond F. Boyce ve Edgar F. Codd tarafından, başlangıçta tanımlandığı şekliyle 3NF tarafından ele alınmayan belirli anormallik türlerini ele almak için geliştirilmiştir.