İçeriğe atla

Aymak

Aymak (Moğolca: аймаг, Moğol alfabesi: ᠠᠶᠢᠮᠠᠭ, Kırgızca: аймак), Türk ve Moğol halklarında bir tür etnik-kabile birliği, modern Moğolistan'da özerk bir bölge ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin iç Moğolistan adı verilen bölgesi.

Tarihi

Moğol kökenli Kuzey Yuan Hanedanı ve Çing Hanedanı döneminde Dış Moğolistan 4 bölgeye ayrılmıştı (Tushetu-khan, Sayn-Noyon-khan, Dzasagtu-khan ve Setsen-khan).

Rusya'daki Kalmuk kabilelerinin ve Çin'deki Tzin hanedanının toprakları da aymaklara bölündü. P.I. Rychkov'un 1762 yılında yayınlanan "Orenburg Topografyası" adlı eserinde, 18. yüzyılda Başkurtlarda Aymak idari toprak bölümünün varlığına dair bilgiler bulunmaktadır.

Buryatya Cumhuriyeti'nin modern bölgelerine de 1917-1977'de aimak adı verildi.[1]

1922-1963 yıllarında Dağlık-Altay Özerk Bölgesi'nin bölgelerine aymak da deniyordu.

Modern çağda

Modern Moğolistan toprakları 21 bölgeye ayrılmıştır. Çin Halk Cumhuriyeti'nde İç Moğolistan olarak adlandırılan bölge 3 bölgeden oluşmaktadır. 2011 yılından bu yana Kırgızistan'da aiyl aimak, cumhuriyetin idari-bölgesel bölümünün üçüncü düzeyinin ana idari-bölgesel birimi olmuştur.[2]

Kaynakça

  1. ^ "История административно-территориального деления Бурятии". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015. 
  2. ^ Государственный классификатор Кыргызской республики. Система обозначений объектов административно-территориальных и территориальных единиц Кыргызской республики[]Şablon:Недоступная ссылка

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan</span> Doğu ve Orta Asyada yer alan karasal bir ülke, devlet

Moğolistan, Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3 milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir. Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">Mançurya</span> Doğu Asyadaki coğrafi bir bölge

Mançurya, Doğu Asya'da bugünkü Çin'in kuzeydoğu bölgesi ve Rusya'nın Primorski bölgesini kapsayan tarihî bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi</span> Çinin güneyinde özerk bölge

Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi Çin'in güneyinde özerk bölge (zìzhìqū). Batıda Yunnan, kuzeyde Guizhou, kuzeydoğuda Hunan, güneydoğuda Guangdong eyaletleri ile Vietnam ve Tonkin Körfeziyle çevrilidir.

Çin'in büyük nüfusu ve yüzölçümü nedeniyle idarî bölümleri antik çağlardan beri çeşitli düzeylere ayrılmıştır. Çin'in anayasasına göre üç de jure idarî bölüm olmasına rağmen günümüzde beş de facto idarî bölüm bulunmaktadır: eyalet, il, ilçe, belde ve köy.

<span class="mw-page-title-main">Ordos (şehir)</span>

Ordos, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Ordos, daha önceden Ih Ju adıyla bir aymak iken 21 Şubat 2001 tarihinde il düzeyi şehir yapılmıştır. Ordos, Moğolcada "saraylar" anlamına gelmektedir. Yüzölçümü 86.752 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 1.940.653'tür.

Aymak, Türk ve Moğol uluslarında bir idari alan birimidir. Ayrıca aşağıdaki şeylerle ilgili olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Bayan Nur</span> Çinin İç Moğolistan Özerk Bölgesinde bulunan bir il düzeyi şehir

Bayan Nur, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehrin adı Moğolcada "zengin göl" anlamına gelmektedir. Yüzölçümü 65,788 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 1,669.915'tir. Bayan Nur, 1 Aralık 2003 tarihine kadar aymak statüsünde olup bu tarihte il düzeyi şehir statüsü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ulanqab</span>

Ulanqab, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Yüzölçümü 54,491 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 2,143,590'dır. Ulanqab, 1 Aralık 2003 tarihine kadar aymak statüsünde olup bu tarihte il düzeyi şehir statüsü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tongliao</span>

Tongliao, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Yüzölçümü 59,535 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 3,139,153'tür.

<span class="mw-page-title-main">Zhangye</span>

Zhangye, Çin'in Gansu eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Yüzölçümü 40,874 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 1,199,515'tir.

<span class="mw-page-title-main">Alxa</span>

Alxa, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir aymaktır. Yüzölçümü 267,574 km² olan aymağın nüfusu 2010 yılı itibarı ile 231.334'tür. Aymağın merkezi Bayanhot kasabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in ilçeleri</span> Çinin üçüncü düzey idari bölümler

Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilçeleri, Çin'in üçüncü düzey idari bölümleridir. Hainan ve doğrudan yönetilen şehirler ise doğrudan ilçelere ayrılırlar.

Sancak, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan ilçe düzey idari bölümleridir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki Moğollar</span>

Çin Moğolları, Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşları olan etnik Moğollardır. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmetinin tanıdığı 55 etnik azınlıktan birini oluştururlar. Çin'de etnik Moğol olarak sınıflandırılmış aşağı yukarı 5,8 milyon kişi var. Bunlar başta İç Moğolistan, Kuzeydoğu Çin ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi olmak üzere Çin'in çeşitli bölgelerinde yaşamaktadır. Çin'deki Moğol nüfusu, egemen Moğolistan devletininkinin iki katından daha fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in illeri</span>

Çin'in illeri, Çin'in ikinci düzey idari bölümleridir. İller, hem antik hem de modern Çin'deki birkaç ilişkisiz siyasi bölünmeyi ifade etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Aymak (Çin)</span> Çinin İç Moğolistan Özerk Bölgesinde bulunan il düzey idarî bölümleri

Aymak, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan il düzey idari bölümleridir.

Sum, Moğolistan ile Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir idari bölümdür. Terim, Moğolistan'da illerden sonra gelen ilçeler için kullanılmakta olup İç Moğolistan'da ise belde düzeyi idari bölümlerdir. Bunun dışında Rusya'nın Tuva ve Buryat cumhuriyetlerinde de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Moğol halkları</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Moğol halkları, Moğolca ve ilgili dilleri konuşan Kuzey Asya ve Doğu Asya'da yaşayan etnik gruplardır. Moğol halkları, Moğolistan, Çin'in İç Moğolistan bölgesi, Rusya'nın Buryatya ve Kalmukya bölgeleri gibi çeşitli coğrafyalarda bulunur. Ayrıca, diğer bazı Moğol halkları da Afganistan ve Pakistan'da yaşamaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.