İçeriğe atla

Ayluka Kilisesi

Koordinatlar: 35°10′49″K 33°21′55″D / 35.18028°K 33.36528°D / 35.18028; 33.36528
Ayluka Kilisesi (2007)
Harita
Genel bilgiler
DurumTamamlandı
KonumAyyıldız, Lefkoşa, Kıbrıs
AdresAyyıldız Mahallesi Lozan Sokak
ÜlkeKKTC
Koordinatlar35°10′49″K 33°21′55″D / 35.18028°K 33.36528°D / 35.18028; 33.36528
Teknik ayrıntılar
MalzemeTaş, Ahşap

Ayluka Kilisesi, Lefkoşa'da yer alan bir kilise. Kuzey Lefkoşa'nın Ayluka (Ayyıldız) mahallesinde, Lozan Sokak üzerinde yer almaktadır. Adını Luka'dan alır.[1] 2019 yılı itibarıyla Halk Sanatları Derneğine (HAS-DER) ait bir bina olarak kullanılmaktadır.

Tarihçe

Kilise girişi üzerinde yer alan yazıtta 1758 yılında Başpiskopos Filatheos döneminde yapıldığı yazar. Bununla beraber, literatürde kilisenin daha eskilerde de var olup bu tarihte sadece genişletildiği görüşü ifade edilmektedir. Kilise bu genişletmeden önce tek bir nef, bu nefi örten dört adet çapraz tonoz ve güneye açılan bir revaktan oluşmaktaydı. Günümüzdeyse iki sütun bu nefi yenilenme sırasında eklenen kuzeydeki koridordan ayırmaktadır. Günümüzde kilise biri güney diğer kuzeyde olmak üzere Gotik üslupta iki giriş kapısına sahiptir.[2]

Kilisede 1780 yılında Başpiskopos Hrisanthos tarafından yaptırılmış ahşap bir ikonostasis bulunmaktadır. Geçmişte "istisnai derecede" bir ikon koleksiyonuna sahip olan kilisenin ikonları güvenlik maksadıyla Başpiskoposluğa taşınmıştır. Bu ikonlar daha sonra III. Makarios Vakfının açtığı Bizans Müzesinin ana sergisini oluşturmuştur.[2]

Kıbrıs'ta yaşanan çatışmalar sırasında kilise "ciddi" zarar görmüştür.[2] 1956 yılının mayıs ayında Kıbrıslı Türklerin EOKA faaliyetlerine karşı gerçekleştirdiği nümayişler sırasında kilisenin yakıldığı literatürde geçmektedir.[3] 12 Haziran 1958 gecesi, toplumlararası çatışmaların yoğunlaştığı bir dönemde, kilise gerçekleşen bir yangında hasar görmüştür. Kıbrıs Türk Kurumları Federasyonu yaptığı bir açıklamada "hareketi hiçbir suretle tasvip etmediklerini" ifade etmiş ve "Türk düşmanları" tarafından yapıldığını iddia etmiştir.[4] Britanya sömürge yönetiminin Kıbrıs valisi Hugh Foot, yangında kilisenin iç mekânının harap olduğunu kaydetmiştir.[5] 1950'lerde gerçekleşen olaylar dolayısıyla kilisenin cemaatini oluşturan Ayluka mahallesinin Rum nüfusu kaçmış, kilise de boşaltılmıştır.[6] 1962 yılı sonunda tartışılan bir yasa tasarısıyla kilisenin tamiratının gerçekleştirilmesi gündeme gelmiştir.[7]

Günümüzdeki kullanım

1950'li yıllardan sonra atıl durumda kalan kilise yıkılmaya yüz tutmuştur. 1985-1986 yıllarında Eski Eserler ve Müzeler Dairesi ile Halk Sanatları Derneğinin (HAS-DER) işbirliğiyle restore edilmiştir.[8] Çalışmalar sırasında kilise avlusuna bir toplantı salonu inşa edilmiş, kilise ve bu toplantı salonu HAS-DER lokali olacak şekilde düzenlenmiştir.[9] 27 Kasım 1988 tarihinde restore edilmiş kilisenin açılışı gerçekleştirilmiştir.[10] Toplantı salonu 28 Mart 1988 tarihinde yanarak zarar görmüştür.[9] Bir dönem kullanılmayan kilise 2010'lu yıllarda yeniden rehabilite edilmiş ve HAS-DER tarafından faaliyetlere başlanmıştır.[11]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2019. 
  2. ^ a b c Rizopoulou-Egoumenidou, Euphrosyne (2012). "Nicosia Under Ottoman Rule 1570-1878". Michaelides, Demetrios (Ed.). Historic Nicosia. Lefkoşa: Rimal Publications. ss. 284-286. ISBN 9789963610440. 
  3. ^ Demetriou, Olga Maya (2018). Refugeehood and the Postconflict Subject: Reconsidering Minor Losses. SUNY Press. s. 29. 
  4. ^ "Ay Luka Kilisesi". Bozkurt. 13 Haziran 1958. s. 4. 
  5. ^ Asmussen, Jan (2001). "Wir waren wie Brüder": Zusammenleben und Konfliktentstehung in ethnisch gemischten Dörfern auf Zypern. LIT Verlag Münster. s. 236-7. 
  6. ^ Coexistence in the Disappeared Mixed Neighbourhoods of Nicosia by Ahmet An (Paper read at the conference: Nicosia: The Last Divided Capital in Europe, organized by the London Metropolitan University on 20th June 2011)
  7. ^ "Gizlenmek istenen hakikat". Bozkurt. 29 Aralık 1962. s. 2. 
  8. ^ "Ayluka Kilisesi'nin Restorasyonu Sürüyor". Yenidüzen. 29 Nisan 1986. []
  9. ^ a b "HAS-DER yardım kampanyası başladı". Halkın Sesi. 2 Temmuz 1988. []
  10. ^ "HAS-DER Yeni Merkez Binası Törenle Açıldı". Bozkurt. 29 Kasım 1987. []
  11. ^ "Alışılagelmişin dışında bir polis birimi". Yeni Bakış. 13 Aralık 2018. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyetinin başkenti

Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Selimiye Camii (Lefkoşa)</span>

Selimiye Camii, tarihsel ismiyle Ayasofya Camii veya Ayasofya Katedrali, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde bulunan cami ve eski Katolik katedralidir. Kentin ana camisidir. Selimiye Camii, Kıbrıs'taki hayatta kalan en büyük ve en eski Gotik kiliseye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Kilisesi</span>

Kıbrıs Ortodoks Kilisesi bağımsız bir Ortodoks kilisesidir. İlk kurucusu ve koruyucusunun havari Barnabas olduğu kabul edilir. Osmanlı Devleti, 1571 yılındaki fetihden sonra Kilisenin bağımsızlığını tanımış ve Kıbrıs Rum cematinin lideri olarak Kıbrıs episkoposunu kabul etmiştir.

Kıbrıs Ermenileri, Kıbrıs'ta yaşayan Ermeni etnik topluluk. Kıbrıs'ta Ermenilerin sayısı 3.500 civarındadır ve dikkate değer bir oranda olmak üzere, çoğunlukla Lefkoşa'da ikamet etmektedirler. Ancak Limasol ve Larnaka kentlerinde de topluluk oluşturmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kilisesi (Lefkoşa)</span>

Ermeni Apostolik Kilisesi, Lefkoşa'da, Ermeni Apostolik Kilisesi'ne inanların kullandığı bir kilise. Şehrin kuzey kesiminde kalmıştır. Arabahmet mahallesinde, Şehit Salahi Şevket Sokağı veya eski adıyla Victoria Sokağı'ndadır.

<span class="mw-page-title-main">St. Paul Anglikan Kilisesi</span>

St. Paul Anglikan Kilisesi, Lefkoşa'da bulunan bir Anglikan kilsesi. Bina Gotik tarzdadır ve tipik bir İngiliz mahalle kilisesi gibi inşa edilmiştir. Temeli 21 Mart 1893'te atılan kilise, aynı yıl tamamlanmıştır. 2 Byron Caddesi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Saint Peter ve Saint Paul Kilisesi</span>

Saint Peter ve Saint Paul Kilisesi, Galata'da yer alan bir Roma Katolik Kilisesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Gedikpaşa Surp Hovhannes Kilisesi</span>

Surp Hovhannes Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Gedikpaşa semtinde bulunan bir Ermeni kilisesidir. 1849'da inşa edilen kilisenin bir yangın sonucu yıkılmasından sonra 1876'da inşa edilen kilise daha sonra restore edilerek 1895'te tekrar ibadete açıldı. 1950'de tekrar restore edilen kilise 1972'de bir yangından etkilendikten sonra tekrar onarılmış ve 1986'da tümden restore edilerek İstanbul Ermeni Patriği I. Şınorhk tarafından ibadete açılmıştır. Son olarak 2006 yılında restore edilen kilise Patrik II. Mesrob tarafından ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Santa Sabina</span> Romada bazilika

Santa Sabina bazilikası, Roma'da Aventine Tepesi üzerinde bulunan tarihi bir kilisedir. Tiber Nehri'nin kuzeyi ve Circus Maximus'un doğusunda konumlanan Santa Sabina bilinen en eski Roma Bazilikasıdır. Bu haliyle orijinal kolonadlı dikdörtgen plan şemasını hala korumaktadır. Diğer birçok kiliseye kıyasen, örneğin Santa Maria Maggiore, Santa Sabina'nın geçirdiği restorasyonlar onun orijinal dekorasyonunu bozmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Polikarp Kilisesi</span> İzmir, Türkiyede bir kilise

Aziz Polikarp Kilisesi veya Saint Polycarpe Kilisesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir Katolik kilisesidir. Adını on iki havariden biri olan Yuhanna'nın öğrencisi ve İzmir Psikoposu Polikarp'tan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bedesten (Lefkoşa)</span>

Bedesten, Lefkoşa'nın kuzeyinde, Selimiye Camii'nin hemen yanında yer alan tarihi bir yapıdır. Yapının bin yıldan uzun bir geçmişi vardır. Aslen 6. yüzyıl civarında arazisine bir kilise yapılmış, bunun yerine daha büyük bir kilise olarak günümüzdeki Bedesten binası 12.-16. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde bedesten olarak kullanılmaya başlanmıştır. Şu anda kültür merkezi olarak kullanılmaktadır.

Selimiye Meydanı, Lefkoşa, KKTC'de yer alan tarihi meydan. Lefkoşa, Suriçi'nde, Selimiye Mahallesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa Camii</span>

Haydarpaşa Camii veya eskiden Azize Katerina Kilisesi, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Kirlizade Sokağı'nda yer almaktadır. Lefkoşa'daki eski Frenk (Latin) katedrali olan Ayasofya'dan sonra en önemli Gotik yapıdır. Harry Charles Luke tarafından adadaki en güzel Gotik yapı örneklerinden birisi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Hamam (Lefkoşa)</span>

Büyük Hamam, Kuzey Lefkoşa'nın İplik Pazarı-Korkut Efendi Mahallesi'nde yer alan bir hamamdır. İplik Pazarı Camii yakınlarında yer alır. Çevreleyen alanların zemininin zaman içindeki yükselişinin bir sonucu olarak, kapısı taban seviyesinin yaklaşık 2 metre, hamam odaları 3 metre altında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Arabahmet Camii</span> camii

Arabahmet Camii, diğer isimleriyle Arap Ahmed Paşa Camii veya Ahmed Paşa Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Arabahmet Mahallesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cami (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir cami

Yeni Cami, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. İçinde bulunduğu Yenicami Mahallesi'ne adını verir. Mevcut cami 1898-1899 yılında tamamlanmış olup, yanında bulunan ve günümüze kalıntıları ulaşan eski cami ise kiliseden çevrilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Kurtarıcı Kilisesi, Gümrü</span>

Kutsal Kurtarıcı Kilisesi, Ermenistan'ın Gümrü şehrinde 19. yüzyıldan kalma bir kilisedir. Gümrü'nün merkezindeki Vartanants Meydanı'nın güney tarafında yer alır. 1858 ve 1872 arasında inşa edilmiş ve 1873'te kutsanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa, Lefkoşa</span> Lefkoşa mahallesi

Haydarpaşa Lefkoşa'da bir mahalle. İsmini Lefkoşa'nın Osmanlı fethi sırasında Osmanlı ordusunu yöneten 12 generalden biri olduğu söylenen Haydar Paşa'dan alır. Aynı adda bir cami de vardır. Her general bu fetih sırasında başka bir mahalleye gönderilmişti. Daha sonradan, bu mahalleler isimlerini oraya gönderilen generalin isminden aldı.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Nicholas Kilisesi (Tallinn)</span>

Aziz Nicholas Kilisesi Estonya'ın Tallinn şehrinde bulunan eski bir Orta Çağ kilisesidir. Balıkçıların ve denizcilerin koruyucusu olan Aziz Nikolaos'a ithaf edilmiştir. Aslen 13. yüzyılda inşa edilmiş ve II. Dünya Savaşı'nda Sovyetlerin Tallinn'i bombalaması sırasında kısmen yıkılmıştır. Sonrasında restore edildi ve günümüzde Estonya Sanat Müzesi'nin bir kolu olan ve esas olarak Orta Çağ döneminden itibaren dini sanata odaklanan Niguliste Müzesi'ne ev sahipliği yapıyor. Eski kilise binası aynı zamanda konser salonu olarak da kullanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Ayyıldız, Lefkoşa</span>

Ayyıldız veya Ayluka, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin başkenti Lefkoşa'nın, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Lefkoşa'nın mahallelerinden biridir. Mahalle, Surlariçi'nde yer almaktadır. Mahallenin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 489'dur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.