İçeriğe atla

Aydın Sefa Akay

Aydın Sefa Akay (d. 3 Ağustos 1950) Türk diplomat ve yargıç.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden 1972 yılında mezun olmuştur. Hacettepe Üniversitesi'nde master ve insan hakları alanında doktora derecesini almıştır. 1973-1987 yıllarında Avukatlık yapmış, 1987 yılından itibaren Dışişleri Bakanlığı bünyesinde Hukuk Müşavirliği, Daire Başkanlıkları görevlerini yürütmüş ayrıca, BM, Avrupa Konseyi ve UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliklerinde Hukuk Müşavirliği ile Lefkoşa Büyükelçiliği Hukuk Müşavirliği görevlerini yürütmüştür.[1] 2012-2014 yılları arasında Burkina Faso nezdinde Türkiye Büyükelçisi olmuştur.[2] İngilizce ve Rusça bilmektedir.[3] FETÖ/PDY soruşturması kapsamında 'Mason İmamı' olduğu iddiasıyla tutuklanmıştır.[4] Birleşmiş Milletler'in Aydın Sefa Akay'ın serbest bırakılması için BM Güvenlik Konseyi'nde yaptığı çağrılara Türkiye yanıtsız kalmıştır. 17 Ocak 2017 tarihinde MICT Türkiye'yi Aydın Sefa Akay'ın Diplomatik dokunulmazlığını ihlal etmesi ve durumunu açıklama vermesi için davet etmiştir, ancak Türkiye Birleşmiş Milletlere cevap vermeyerek Uluslararası Hukuk tarihinde Birleşmiş Milletler mahkemelerini tehlikeye atmakla uluslararası medya tarafından suçlanmıştır. Birleşmiş Milletler Türkiye'nin tututmunu Uluslararası Hukukun bağımsızlığına ihlal olarak yorumlamıştır.[5][6][7][8][9][10]

BM Mahkemesi, ‘FETÖ’ soruşturması kapsamında tutukladığı Birleşmiş Milletler Uluslararası Ceza Mahkemesi yargıcı Aydın Sefa Akay'ı serbest bırakmadığı için Türkiye'yi Güvenlik Konseyi'ne sevk etti.

Akay, Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne bağlı olan Ruanda'daki savaş suçlarına ilişkin temyiz mahkemesinin beş kişilik yargıç heyetinde yer alıyordu. Akay'ın tutuklanması üzerine, Uluslararası Ceza Mahkemesi Türkiye'ye yargıcın serbest bırakılması için çağrıda bulunmuş, Ruanda davalarının kilitlendiği konusunda uyarıda bulunmuştu.

Akay, uluslararası ceza mahkemeleri tarihinde tutuklanan ilk BM yargıcı. Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada 7 yıl 6 ay hapis cezası ile beraber tahliye kararı verilmiştir.[11]

Uluslararası Görevleri

  • 1997 - 2003 : Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıklarının Çözüm Merkezi (ICSID) Tahkim Heyeti Üyesi
  • 2003 - 2012 : BM Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTR) Yargıcı
  • 2012 - ... : BM Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması (IRMCT) Yargıcı[12][13]
  • Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Mücadele Grubu (GRECO) Değerlendirmecisi

Kaynakça

  1. ^ "AFRİKAM Danışma Kurulu üyeleri". 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
  2. ^ "Önceki Burkina Faso Büyükelçileri". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
  4. ^ "BM Yargıcı Akay'ın, FETÖ'nün 'Mason imamı' olduğu iddia edildi". 5 Ekim 2016. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  11. ^ "BM Uluslararası Ceza Hakimi Aydın Sefa Akay'a tahliye". 14 Haziran 2017. 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
  13. ^ "Dışişleri Bakanlığı Duyurusu". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yargıtay (Türkiye)</span> Türkiyenin adli yargı organı

Yargıtay ya da Temyiz Mahkemesi, Türkiye'nin dört yüksek yargı organından birisidir. Adli yargı ilk derece mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Adalet Divanı</span> Birleşmiş Milletler yargı organı

Uluslararası Adalet Divanı, Birleşmiş Milletler'in başlıca yargı organıdır. Uluslararası Adalet Divanı'nın merkezi Hollanda'nın Lahey kentindedir. Genel Kurul ve Güvenlik Konseyi'nden seçilen 15 yargıçtan oluşur. Yargıçlar değişik ülkelerden seçilir, böylece dünyadaki değişik hukuk sistemlerinin temsil edilmesi amaçlanır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi</span> Türkiyedeki en yüksek yargısal devlet organı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye'de anayasal denetimi yürüten en yüksek yargı organıdır. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Görevleri, Türkiye Anayasası'nın 148. ve 153. maddeleri arasında belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Savaş suçu</span> Savaş kanunlarının ihlali sonucu ortaya çıkan durum

Savaş suçu, askerî veya sivil, kişi veya kişilerin, savaş kanunları ihlâli için uluslararası ceza hukuku çerçevesinde cezalandırılabileceği suçtur. Bunlar özellikle, sivil halkın öldürülmesi, kötü muameleye tabi tutulması veya zorla çalıştırılması, savaş esirlerinin öldürülmesi ya da kötü muameleye tabi tutulması, rehinelerin öldürülmesi, kamu ve özel kişilerin mallarının yağmalanması, gereksiz yere şehirlerin yakılıp yıkılması gibi eylemleri kapsamaktadır. Devletler arası çatışmalarda savaş kanunlarının her ihlâli bir savaş suçu sayılmaktadır, ama devlet içi çatışmalarda yer alan ihlâller savaş suçu sayılmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi</span> İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ile kurulan, Avrupa Konseyine bağlı, Strazburgda bulunan uluslararası mahkeme

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) veya İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM), uluslararası bir teşkilat olan Avrupa Konseyi'ne bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, toplulukların, tüzel kişilerin ve diğer devletlerin, belirli usul ve kurallar dahilinde başvurabileceği bir yargı merciidir. 46 Avrupa Konseyi üyesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisini tanımaktadır. Mahkeme, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Ceza Mahkemesi</span> hükûmetlerarası örgüt ve uluslararası mahkeme

Uluslararası Ceza Mahkemesi, kuruluş belgesi Roma Statüsü olan, savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, soykırım suçları ve saldırı suçlarına bakan uluslararası bir mahkemedir. 1 Temmuz 2002 tarihinde kurulmuş ve 11 Mart 2003 tarihinde çalışmaya başlamıştır. Mahkeme binası "Ev Sahipliği Anlaşması" yaptığı Hollanda'nın Lahey kentinde bulunmaktadır. Mahkemeye 124 ülke taraf olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi</span>

Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi, 8 Kasım 1994'te Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 955 sayılı kararı ile Ruanda Soykırımından ve Ruanda'daki diğer ciddi uluslararası hukuk ihlallerinden sorumlu kişileri yargılamak amacıyla kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Ruanda yetkilileri çeşitli cezalara çarptırılmışlardır.

Uluslararası ceza hukuku, uluslararası hukuk kapsamında bireylerin cezaî sorumluluğunu doğrudan düzenleyen normların bütününü tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Uluslararası hukuk suçları soykırım, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve saldırı suçudur. Bu suçlar söz konusu olduğunda, etkilerinin tek bir devletin ötesine geçtiği ve dolayısıyla uluslararası toplumun bir bütün olarak sorumluların yargılanmasında çıkarı olduğu varsayılır.

<span class="mw-page-title-main">Radovan Karadžić</span> Sırp cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı ve savaş suçlusu Bosnalı sırp siyasetçi

Radovan Karadžić, Bosnalı Sırp siyasetçi, psikiyatrist ve şairdir. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarından mahkûm edildi. Bosna Savaşı sırasında Sırp Cumhuriyeti'nin başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Fausto Pocar</span> İtalyan siyasetçi

Fausto Pocar, İtalyan yargıç. Milano Üniversitesi'nde Uluslararası Hukuk profesörü. 1984'ten 2000'e kadar, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi'nin seçilmiş üyesi ve 1991'den 1992'ye kadar aynı komitenin başkanlık olarak görev yaptı. New York'taki BM Genel Kurulu'nda ve Cenevre'de Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu'nda İtalyan delegesi olarak çalıştı. 1999'de Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne yargıç olarak atandı ve Kasım 2005'ten beri bu mahkemenin başkanlığını yapmaktadır. 2000'den beri Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Kurulu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı</span>

Kuzey Kıbrıs'ın devlet yapısı, Kuzey Kıbrıs cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, başbakan ise hükûmetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükûmetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükûmetle beraber Cumhuriyet Meclisi'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Soykırım Sözleşmesi</span>

Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, Aralık 1948'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş ve Ocak 1951'de yürürlüğe girmiştir. Sözleşme, avukat Raphael Lemkin tarafından Simele Katliamı, Holokost ve Ermeni Kırımına atfedilen soykırım terimini yasal olarak tanımlamaktadır. Sözleşmeye taraf ülkeler, soykırım suçunu önlemek ve cezalandırmakla yükümlüdürler. Sözleşmeyi şu ana dek onayan ülke sayısı 140'tır.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa Soykırımı</span> Sırpların Müslüman Bosnalılara uyguladığı soykırım veya Hırvat Soykırımı

Srebrenitsa Soykırımı, 1991–1995 Yugoslavya İç Savaşı'nda Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Srebrenitsa'ya karşı giriştiği harekât esnasında Temmuz 1995'te yaşanan ve en az 8.372 Müslüman Boşnak erkek ve çocuğun Bosna–Hersek'in Srebrenitsa kasabası ve çevresinde, Ratko Mladić komutasındaki ağır silahlarla donatılmış Sırp ordusu tarafından sistematik olarak öldürülmesidir. Katliamda bir kısım kadın ve küçük yaşta çocuğun da öldürüldüğü, belgelerle kanıtlanmıştır. Kırıma, Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun yanı sıra "Akrepler" olarak tanınan Sırbistan özel güvenlik güçleri de katılmıştır. Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa'yı güvenli bölge ilan etmiş olmasına karşın 400 silahlı Hollanda barış gücü askerinin varlığı katliamı önleyememiştir.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlığa karşı suçlar</span> savaş yasalarının ciddi bir ihlalini oluşturan devlet destekli eylem

İnsanlığa karşı suçlar, fiili bir otorite, genellikle bir devlet tarafından veya onun adına işlenen ve insan haklarını ağır biçimde ihlal eden, yaygın veya sistemik suç eylemleridir. Savaş suçlarından farkı, savaş dışında da işlenebilen, bireysel olmayan eylemler olmasıdır. Suçun resmi bir politikanın parçası olması gerekmiyor ve yalnızca yetkililer tarafından hoş görülmesi yeterlidir.

Perinçek-İsviçre Davası, İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek ile İsviçre Federal Hükûmeti adına İsviçre arasında Ermeni Soykırımı'nın inkârı üzerine 2007-2015 yılları arasında süren yargı süreci. 15 Ekim 2015 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Dairesi tarafından açıklanan kesin karar ile Doğu Perinçek'in ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmedildi ve İsviçre Devleti mahkûm edildi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler ve Kazakistan</span>

Kazakistan Cumhuriyeti 2 Mart 1992'de Birleşmiş Milletler'e üye oldu. Kazakistan, 2017-2018 dönemi için BM Güvenlik Konseyi'nde görev yapmak üzere seçildi. BM Genel Sekreteri António Guterres, BMGK'ye yaptığı konuşmada, Kazakistan'ın dünyayı kitle imha silahlarından ve nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarından kurtarma çalışmalarını tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye yargı sistemi</span> Suriyenin yargı sistemi

Suriye'nin yargı sistemi Osmanlı, Fransız ve İslam hukukunun bir sentezidir. Medeni, ticari ve ceza kanunları öncelikle Fransız hukuk uygulamalarına dayanmaktadır. 1949'da ilan edilen bu kanunlar, bedeviler ve dini azınlıklar arasında örf ve adet hukukunun uygulanmasını sınırlamak için onaylanmış özel hükümlere sahiptir. İslam dini mahkemeleri ülkenin bazı bölgelerinde işlemeye devam ediyor, ancak yargı yetkisi evlilik, boşanma, babalık, çocukların velayeti ve miras gibi kişisel statü meseleleriyle sınırlı. Bununla birlikte, 1955'te kişisel statünün birçok yönüne ilişkin bir kişisel kod geliştirildi. Bu kanun, kadının statüsünü iyileştirerek ve miras kanunlarını netleştirerek şeriatı değiştirdi ve modernize etti.

Uluslararası insan hakları hukuku, insan haklarını sosyal, bölgesel ve yerel düzeylerde geliştirmek için tasarlanmış uluslararası hukuk bütünüdür. Bir uluslararası hukuk biçimi olarak, uluslararası insan hakları hukuku, öncelikle egemen devletler arasında, üzerinde anlaşmaya varan taraflar arasında bağlayıcı yasal etkiye sahip olmayı amaçlayan antlaşmalardan oluşur; ve geleneksel uluslararası hukuk kapsamındadır. Diğer uluslararası insan hakları belgeleri, yasal olarak bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası insan hakları hukukunun uygulanmasına, anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur ve bir siyasi yükümlülük kaynağı olarak kabul edilir.

Abdulqawi Ahmed Yusuf, 2009'dan beri Uluslararası Adalet Divanı'nda görev yapan Somalili bir avukat ve yargıçtır. 2018'den 2021'e kadar mahkemenin başkanı olarak görev yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.