İçeriğe atla

Aydınlı Hacı Paşa

Aydınlı Hacı Paşa
Doğum1339
Konya Karamanoğulları
Ölüm1413
Aydın Aydınoğulları

Aydınlı Hacı Paşa Türk doktor ve din bilgini.

Konya'da doğmuş fakat sonrasında Aydın'a yerleştiği için Aydınlı olarak bilinmiştir. Asıl adı 'Celâleddin Hızır' olan bilgin Yıldırım Bayezid devrinde yaşamıştır. Anadolu'da eğitim aldıktan sonra Mısır'a gitmiş, burada değerli hocalardan ders almıştır. Burada, o dönemlerde tedavisi olmayan bir hastalığa yakalanmasından ötürü tebabete merak salmış ve tıp biliminde ilerleyerek doktor olmuştur. Kahire hastanesinde başhekimlik yapmış daha sonra memleketi Aydın'a giderek Aydınoğlu beylerinin yanında kendisini dini ilimlere vermiştir.

Eserleri

XIV. yüzyıl İslâm dünyasının en tanınmış âlimlerinden ve aynı zamanda hekimlerinden olan Hacı Paşa'nın başta tıp sahasında olmak üzere, mantık, kelâm ve tefsir sahalarında önemli eserleri bulunmaktadır. Eserlerden ikisi Türkçe, diğerleri ise Arapça olarak kaleme alınmıştır :

  • Mecmaul-envar fî cemil-esrar
  • Şerhu Levamiil-esrar fî şerhi metaliil-envar
  • Şerhu Tevaliil-envar fî ilmil-kelam
  • et-Tealim fî ilmit-tıb
  • el-Feride fî zikriil agziyetil-müfîde
  • Şifaül-eskam ve devaül-alam
  • el-Usulül-hamse
  • Kitabüs Saade vel-İkbal murattab âlâ erbaa akvâl
  • Müntehâb-ı şifa
  • Teshil

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmedî</span> Türk divan şairi ve hekim (1334–1413)

Ahmedî divan şairi ve hekim.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkâdir Geylânî</span> Alim, mutasavvıf

Muhyiddin Ebû Muhammed Abdülkādir b. Ebî Sâlih Mûsâ Zengîdost el-Geylânî ya da daha bilinen adıyla Abdülkādir Geylânî, Büyük Selçuklu Devleti döneminde, günümüz İran'ının Hazar Denizi kıyısındaki Gilan Eyaleti'nde doğan âlim ve mutasavvıf olan Kadiriye tarikatının kurucusu ve İslam filozofu. Türbesi Bağdat'tadır.

<span class="mw-page-title-main">Kâtip Çelebi</span> Türk-Osmanlı bilim insanı ve aydın

Kâtip Çelebi ya da Hacı Halife ; tarih, coğrafya, bibliyografya ve biyografya ile ilgili çalışmalar yapmış Türk-Osmanlı bilim insanı ve aydını. Dünya bilim edebiyatında en ünlü ve bilinen eseri; İslam dünyasının en değerli eserlerini içeren 15.000'e yakın kitabı ve 10.000'e yakın müellifi (yazar) alfabetik dizin sistemine göre tanıtan Keşf ez-zunûn 'an esâmî el-kutub ve'l-fünûn ve daha sonra İbrahim Müteferrika tarafından basılan meşhur coğrafya ansiklopedisi Cihannümâ ile tanınır. Kâtip Çelebi, az sayıdaki 17. yüzyıl Osmanlı nesir yazarları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Ebussuud Efendi</span> Osmanlı şeyhülislamı ve hukukçusu (1490–1574)

Muhammed Ebussuud Efendi veya Hoca Çelebi, Osmanlı şeyhülislamı. Ailesi İskilip civarındaki İmâdlı olduğu için "İmadi" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">İbn Kesir</span> Hadis ve tefsir bilgini, tarihçi

İbn Kesîr, Suriyeli muhaddis, müfessir ve tarihçi. Memlüklüler devrinde yaşamış tarih, tefsir ve fıkıh konusunda uzmanlaşmış tanınmış bir alimdir. İslam dünyasında kaynak bir tarih kitabı olan El Bidaye ve'n Nihayeyi yazmıştır.

Abdurrezzak Kemaleddin b. Ebi'l-Ganâim el-Kâşânî. Tam adı Abdürrezzâk b. Ebi'l-Ganâim b. Ahmed Ebi'l-Fazâil b. Muhammed el-Kāşânî'dir.

Hasan Kâfî el-Akhisârî olarak da bilinen Hasan Kâfî Pruščak Osmanlı Boşnak yazar ve sosyal bilimcisi; özellikle mantık ve kelam konularında birçok eser vermiştir. Siyaset bilimi üzerine görüşleriyle de tanınan Hasan Kâfî el-Akhisârî siyasi düşüncede pragmatist ve gerçekçi bir bakış açısına sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Kemalpaşazâde</span> Şeyhülislam ve tarihçi

Kemalpaşazâde veya İbn-i Kemal, Osmanlı devleti şeyhülislamı ve tarihçidir.

Teftazanî ya da tam adıyla Sadeddîn Messud b. Fahrüddîn Ömer b. Burhâneddîn Abdullâh el-Herevî el-Horâsânî et-Teftâzânî eş-Şâfiî, 14. yüzyıl'da yaşamış Fars mutasavvıf ve İslam düşünürü.

Beyzavî veya Kadı Beyzavî, İranlı hukukçu, bilim insanı ve Şafi'i-Eş'ari müfessir.

<span class="mw-page-title-main">Süyûtî</span> Arap din bilgini

Celâleddîn Süyûtî, Fars asıllı, Mısırlı Sünni din bilgini, polimat ve filozof.

Ebü'l-Berekât Nesefî, Hanefi fıkıh, kelam ve tefsir alimi.

Bu liste, Kur'an'ın indirilmeye başladığı 7. yüzyıl'dan günümüze kadar literatürdeki müfessirleri ve varsa eserlerini toplu halde içermektedir. Müfessirin yaşadığı yüzyıl için, ölüm tarihi esas alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kutbüddîn Şîrâzî</span>

Kutbüddin Şirazî, İranlı din ve astronomi bilgini. Tam adı 'Kutbeddin Mahmud İbn Mes'ud İbn Muslih eş-Şirazî' olan alim, hicri 634 (1236) yılında güzümüzde İran sınırları içinde bulunan Şiraz şehrinde dünyaya gelmiştir. İlk eğitiminin ardından Anadolu'ya geçerek Sivas ve Malatya kadılıkların­da bulunmuştur. Ardından Şam'a gitmiş sonra ise Tebriz'e yerleşmiş ve hicri 710 (1310) yılında Tebriz'de, ölmüştür. Şafiî mezhebinden olan Kutbeddin Şirazî, Sadreddin Konevî'nin derslerinde bulunmuş ve Feth'ül Mennân isimli büyük bir tefsir yazmıştır. Tefsir, havass, felsefe ve astronomiye dair eserleri bulunmaktadır.

Bursalı Abdüllatif Efendi, Osmanlı dönemi din alimi ve mutasavvıf.

Ebu'l-Leys es-Semerkandî, Hanefi fıkıh, hadis ve tefsir âlimi.

Ebu Sâbit Muhammed bin Abdü'l-melik ed-Deylemî, tam adı Şemsüddîn Ebû Sâbit Muhammed bin Abdü’l- Melik Ed-Deylemî Et-Tûsî. Tus, Deylem, Hemedan ve Horosan'a nisbet edilmektedir. Lakabı Şemsüddin künyesi Ebû Sâbit'tir. 'Uyuni'l-Ma‘ârif adlı eserinin baş tarafında, isminin Ebu Abdullah el-Horasânî olarak da kaydedilmiştir. İşari Tefsirinde bir yerde ve Risale fi Redd-i Hululiyye adlı risalesinde ise kendinden Hemadanî diye bahsetmektedir. El-A'lâm'da geçtiği üzere Deylem'de doğmuştur. Tus şehri de onun hayatının bir bölümünü geçirdiği yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hızır Çelebi</span> İstanbulun ilk kadısı

Hızır Çelebi, 15. yüzyılda yaşamış Osmanlı alimidir. İstanbul'un fethinden sonra yeni başkentin ilk kadısı olarak tayin edilmiştir. Arap ülkelerine gitmeden Arapçayı öğrenen Osmanlı âlimlerinden ve aynı zamanda Fahreddin er-Râzî'nin kelâm ekolünü devam ettirenlerden biridir. Zamanında Arapça, Farsça ve Türkçe şiirleriyle de tanınmıştır. Kaynaklarda ondan "İkinci İbn Sînâ", "ilim dağarcığı" ve "ilmin âlemi" şeklinde bahsedilir.

Şehristanî ya da tam adıyla Ebü’l-Feth Tâcüddîn Muhammed b. Abdülkerîm b. Ahmed eş-Şehristânî, Orta Çağ İslam dünyasının meşhur dinler tarihçisi.

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı tarafından yayınlanan kitaplar listesi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı tarafından muhtelif konularda yayınlanan eserleri içerir.