İçeriğe atla

Aydın Köksal

Aydın Köksal (d. 1940, İstanbul) Türk elektronik, bilgisayar ve yazılım mühendisi ve dil bilimci. Türkiye Bilişim Derneğinin onursal başkanı, Bilişim AŞ'nin kurucusu ve yönetim kurulu başkanıdır. Bununla birlikte bilgisayar, bilişim, donanım, yazılım, veri tabanı gibi 2500 bilişim terimini Türkçeye kazandırmıştır.[1]

Hayatı

1940'ta İstanbul'da doğdu. Galatasaray Lisesini birincilikle bitirdi ve buradaki birinciliğinden dolayı 1964 yılında çağrılı olarak gittiği Fransa'daki INSA Lyon'dan Elektronik Y.Müh. diploması aldı. Bütün iş yaşamı bilişim alanında, bilgisayarlar konusunda çalışmakla geçti. Yedek subaylıktan sonra Ankara'da bir bilgisayar firmasında, Remington Rand/UNIVAC'ta, bir yıl çalıştı. Hacettepe Üniversitesi kurulurken planlanan Bilgi İşlem Merkezi'nin (BİM) kurucu müdürlüğünü 1967'de kabul edip 18 yılı aşkın bir süre HÜ'de bulundu. Bilişimsel dil bilimi dalında bilim doktoru (1975, HÜ), Bilgisayar Bilimleri Mühendisliği dalında üniversite doçenti (1980, HÜ), Bilgisayar Yazılımı ana bilim dalında profesör oldu (1991, GÜ).[2]

Hacettepe Üniversitesi'nin kuruluş çalışmalarına katıldı (1967) ve burada dersler verdi (1968-85). Ayrıca Orta Doğu Teknik Üniversitesinde (ODTÜ, 1968-69), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde (SBF, 1971-74) ve Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde (İİBF, 1990-95) de dersler vermiştir. Toplam 30 yıllık hizmetten sonra 1995'te üniversiteden emekli oldu. 1985'te Ankara'da kendi endüstriyel yazılım ürünleri ile pazarlama ve proje geliştirme doğrultusunda hizmet sunan Bilişim AŞ'yi kurdu. Bugün, yönetim kurulu başkanı olarak bilgisayar yazılımı üreten Bilişim AŞ'nin başında, ulusal yazılım endüstrileri ile Türkiye'nin yeryüzünün en ileri ülkelerinden biri olarak gelişmesine katkıda bulunmaya çalışmaktadır.

1971'de Türkiye Bilişim Derneği'ni kurdu ve yönetti (1971-75; 1981-87); 1978-87 yılları arasında Bilişim Dergisini yayınladı. Bu derginin yayın kurulu üyeliğini 1996'ya değin sürdürdü. Bilgisayar, bilgi işlem, yazılım, donanım, bilişim vb. Türkçe bilişim terimlerini geliştirdi (yaklaşık 2.500 yeni sözcük). Üniversiteler arası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) projesini Bilgi İşlem Birim Başkanı olarak örgütledi ve yönetti (1974-80); ÖSYM Bilgi İşlem Merkezi'nin kuruluşunu gerçekleştirdi (1976). Hacettepe Üniversitesi Bilişim Enstitüsü'nün kurulmasını sağlayarak (1973), Bilgisayar Mühendisliği dalında Türkiye'nin ilk doktora programını başlattı (1974). HÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nü, yine bu alanda Türkiye'de açılan ilk bölüm olarak kurdu (1977) ve bu bölümün başkanlığını yaptı (1980-85).

Kamu İktisadi Kuruluşlarını Yeniden Düzenleme Komisyonu Bilişim Alt komisyonu üyeliği (1971); DPT Elektronik Bilgi İşlem Sürekli Özel Uzmanlık Kurulu üyeliği (1975-86) ve başkanlığı (1977-78) yaptı; Başbakanlık Danışmanlığı'nda (Devlet Durum Merkezi) bulundu (1981-82). Bununla birlikte Türk Dil Kurumu üyeliğine (1975) ve yönetim kurulu üyeliğine (1982-83) ve TÜBİTAK Bilim Adamı Yetiştirme Grubu Yürütme Kurulu üyeliğine seçildi (1984-87). Dil Derneği'nin kurucu üyeliğini ve genel yazmanlığını yaptı (1987-88). Aynı zamanda bu derneğin yönetim kurulu üyeliğini 1992'ye kadar sürdürdü. Birleşmiş Milletler, UNESCO, SPIN, OECD, IFIP vb. uluslararası örgütlerde yurt dışında Türkiye'yi 22 kez temsil etti.

Bir mühendis olarak özellikle bilişim teknik biliminin ekonomik ve toplumsal kalkınmada en etkin bir araç olarak kullanılabileceğine inanan Köksal, Türk toplumunun "çağdaş bir bilişim toplumu"na dönüşmesi doğrultusunda sivil toplum örgütleri çerçevesinde yoğun çaba gösteregelmiştir. Üye olduğu dernekler şunlardır: Türkiye Bilişim Derneği (TBD), Türkiye Bilgi İşlem Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), Türkiye Bilişim Vakfı, Atatürkçü Düşünce Derneği, Dil Derneği, Türk-Fransız Mühendisleri Dostluk Derneği, Türk-Japon Dostluk Derneği, Ankara Galatasaraylılar Birliği, Galatasaray Spor Kulübü, Ankara Tenis Kulübü, Bilim ve Ütopya Kooperatifi.[2]

Günümüzde, 1985'ten beri kurduğu danışmanlık kurumu ve yazılım evi olan Bilişim AŞ'yi yönetmektedir. Bu göreviyle Türk ulusal yazılım endüstrisinin gelişmesine katkıda bulunmaya çalışan Prof. Dr. Köksal, diğer yandan, kitapları, yazıları, yurdun birçok bölgesinde verdiği konferansları ve katıldığı radyo ve televizyon programlarıyla Türk aydınlanmasına katkılarını sürdürmektedir.[3]

Dr. Aydın Köksal iyi düzeyde İngilizce, Fransızca, İtalyanca bilmekte, Almanca ve İspanyolca teknik belgeler üzerinde de çalışma yapabilmektedir. Prof. Dr. Gülden Köksal ile evlidir (1967).

İlgi Alanları

Okul yıllarında coğrafyaya, matematiğe, dil bilgisine -genel olarak bilime ve sanata- ilgi duymuş, bu ilgiyle 24 yaşına değin Fransızca, İngilizce, Almanca, İtalyanca, İspanyolca öğrenmiştir. Gençlik yıllarında Galatasaray Kulübünde 4 yıl atletizm çalışmış ve 400 metrede, 400 metre engellide yarışmıştır (1956-60). Eğitiminin %51'ini sporcu kimliğime borçlu olduğunu düşünmektedir. Bununla birlikte keman çalmış, öğrenci arkadaşlarıyla orkestralar kurmuş, bu orkestralarla İstanbul'da ve Lyon'da konserler vermiştir. Çok sesli müziğe ve Çigan müziğine ilgi duymuştur. Yazın ve resim de ilgi alanları arasındadır. Klasikleri, Dostoyevski, Zola, Goethe, Kafka’yı okumuş, Matisse’e, Gauguin’e, Picasso gibi ressamlara imrenmiştir.

Otuz yıl aradan sonra, 52 yaşında, resim yapmaya başlamış ve iki buçuk yılda 55 tablo yapmıştır. 65 yaşında ise piyano dersleri alarak Beethoven’in Ay Işığı Sonatı (Adagio), Schubert’in Serenad’ı, Chopin’in Do Diyez Minör Noktürn’ü, Opus 64 No. 2 Vals’i gibi sevdiği birkaç yapıtı öğrenmiştir.[2]

Ödüller

Kazandığı ödüller şunlardır:

  • 1960: Salih Zeki Matematik Ödülü: Galatasaray Lisesi’nden.
  • 1979: Tüm Öğretim Üyeleri Derneği (TÜMÖD) Dr. Necdet Bulut Fen ve Mühendislik Ödülü: Bilgisayar Mühendisliğinin Türkiye'de bir bilim dalı olarak örgütlenmesi, bilişim sözcüklerinin Türkçeye kazandırılması, DPT Bilgi İşlem Özel Uzmanlık Kurulunda bilgisayarların Türkiye'de planlı ve etkin kullanımı doğrultusundaki çalışmaları, TBD kurucusu olarak bilişim mesleğini örgütlemesi dolayısıyla. Prof. Dr. Tarık Özker ile paylaşmıștır.
  • 1980: Türk Dil Kurumu (TDK) Deneme ve İnceleme Ödülü: "Dil İle Ekin" yapıtı dolayısıyla; (c) 1996'da, ilk kez tanımlandığı yıl, TBD-TÜBİSAD Yaşam Boyu Hizmet Ödülü;
  • 1996: TBD-TÜBİSAD Yaşam Boyu Hizmet Ödülü: Türkiye Bilişim Derneği ile Bilişim Sanayicileri Derneği'nce ortaklaşa 1996'da ilk kez verildiğinde; Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) Onur Üyeliği: "Cumhuriyetimizin geleceği Türk gençliğinin eğitiminde ve bilim çağının Türkiye'de yapılanmasında gösterdiği üstün gayret ve başarılardan dolayı";
  • 2003: TBD Onursal Başkanlığı kendisine verilmiştir.
  • 2007: Konak, İzmir 6. Türkçe Günleri Dil Ödülü. Prof. Dr. Şerafettin Turan ile paylaşmıștır.
  • 2008: Ankara Halkla İlişkiler Derneği (AHİD) Türkçeyi Sahiplenenler Ödülü kendisine verilmiştir. Jülide Gülizar ve Ali Püsküllüoğlu ile paylaşmıștır.
  • 2009: Türkiye'de Teknolojinin ve Yenilikçiliğin Gelişmesine En Önemli Katkı Veren 20 Kişi Ödülü: “HP’nin 20. Yılı” dolayısıyla Hewlett-Packard'dan.
  • 2010: 2010 Bilişim Meslek Ödülü: İstanbul Beykoz Rotary Derneği'nden. Öteki meslek ödüllerinin sahipleri şunlardı: Prof. Dr. Halet Çambel (arkeoloji); Doğan Hasol (mimarlık); Rahmi Duman (gazetecilik); Prof. Dr. Adil Baykan (tıp); Zekâi Tunca (sanat); TDK Türk Dil Kurumu Onur Ödülü: Cumhuriyetleri Bilişim ve Ortak Terimler Alanında İşbirliği Platformu, 24-26 Haziran 1010'da Bakû, Azerbaycan; Dil Derneği 26 Eylül 2010 TDK 78. Yıl Onur Ödülü: Ülkü Günay, Turhan Günay, Işık Kansu, Prof. Dr. Cahit Kavcar, Hayrettin Karaca, Prof. Dr. Doğan Kuban, Ahmet Miskioğlu, Güray Öz, Prof. Dr. Süleyman Çetin Özoğlu, Prof. Dr. Orhan Öztürk, Metin Uca, Dilek Göğüş Ülgüray, Şemsettin Ünlü ve Mustafa Kemal Yılmaz ile birlikte.[4]

Eserleri

Birçok alanda kaleme aldığı kitapları, yayınlanmış çeviri kitapları, sergileri, makale ve raporları, editörlüğünü yaptığı veya katkı sağladığı yayınlar, röportaj ve söyleşileri, şiirleri, kısa öyküleri ve görsel yapıtları olmak üzere pek çok eseri bulunmaktadır.[5][6]

Kaynakça

  1. ^ "2004 Yılı Çalışmalarımız – Türk Dil Kurumu". www.tdk.gov.tr. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  2. ^ a b c "Aydın Köksal'ın Resmi Kişisel İnternet Sayfası - Özgeçmiş". 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  3. ^ "Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Resmi İnternet Sayfası". 7 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  4. ^ "Aydın Köksal'ın Resmi Kişisel İnternet Sayfası - Ödüller". 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  5. ^ "Aydın Köksal'ın Resmi Kişisel İnternet Sayfası - Yayınlar". 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  6. ^ "Aydın Köksal'ın Resmi Kişisel İnternet Sayfası - Öteki Yapıtları". 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Dil Kurumu</span> Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla oluşturulmuş kamu kurumu

Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan kurumdur. Türkiye'nin başkenti Ankara'da yer alan kurum, Türk dili üzerine çalışmaların yapılıp yayımlandığı bir merkezdir. Türk Dil Kurumu 1955'ten başlayarak çeşitli dallarda ödüller verdi. Ödüller her yıl 26 Eylül Dil Bayramı'nda Ankara'da yapılan törenle sahiplerine verilirdi. Ödül verilen dallar farklı yönetmeliklere göre zaman zaman değişirdi. 1983'te Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesine alındıktan sonra Türk Dil Kurumu ödülleri kaldırıldı. Günümüzde "Türk Diline Hizmet Ödülleri"ni vermektedir.

Bilişim, bilişim bilimi ya da bilgisayar bilimi, bilgi ve hesaplamanın kuramsal temellerini ve bunların bilgisayar sistemlerinde uygulanabilmeleri sağlayan pratik teknikleri araştıran bir yapısal bilim dalıdır. Bilişimciler ya da bilgisayar bilimcileri bilgi oluşturan, tanımlayan ve dönüştüren algoritmik süreçler icat edip, kompleks sistemleri tasarlamak ve modellemek için uygun soyutlamalar formüle ederler. Bilişim Dünya'da hızla gelişmeye devam eden önemli bir teknolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Association for Computing Machinery</span>

Bilgisayar Derneği, bilgisayar bilimleri alanındaki en eski mesleki kuruluştur. 1947'de kurulmuş, günümüzde 80.000 üyeye ulaşmıştır. Mesleki ve akademik yayınları ile toplantı faaliyetlerinin yanı sıra, bilişim dalının en önemli ödülü kabul edilen Turing Ödülü'nü vermesiyle de bilinir. Merkezi New York şehrindedir. Dünya genelini kapsayan üyelik sistemi ile bilişim teknolojisinin çeşitli alanları ile uğraşan profesyonellere ve öğrencilere kaynak sağlamaktadır.

Dil Derneği, 1982 Anayasası ile Türk Dil Kurumu özerk bir kurum olmaktan çıkıp hükûmete bağlı bir birim durumuna getirilince dilde özleştirme yanlılarının kurum dışında kalması üzerine 22 Nisan 1987'de kurulmuş olan bir dernektir. Dernek, Bakanlar Kurulunun 24 Temmuz 2002 günlü 2002-4812 sayılı kararıyla kamu yararına çalışan derneklerden sayılmıştır. Merkezi Ankara'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Haliç Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

Haliç Üniversitesi, 1998 yılında Bizim Lösemili Çocuklar Vakfı tarafından İstanbul'da kurulmuş bir vakıf üniversitesidir.

Koç Üniversitesi, 1993 yılında İstanbul'da eğitime başlamış olan bir vakıf üniversitesidir. Faaliyetlerine 400 öğretim üyesi ve yaklaşık 6900 öğrenciyle devam etmektedir. Üniversite; İnsani Bilimler ve Edebiyat, İktisadi ve İdari Bilimler, Fen, Mühendislik, Hukuk, Tıp ve Hemşirelik Fakülteleri'nde 22 lisans, 32 yüksek lisans ve 26 doktora programı ile eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afyon Kocatepe Üniversitesi</span> Afyonkarahisarda kurulu devlet üniversitesi

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ), 1992 yılında Afyonkarahisar'da kurulmuş bir devlet üniversitesidir. Üniversitenin temelleri 1974 yılında Anadolu Üniversitesi'ne bağlı bir birimin devamı olarak atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Cumhuriyet Üniversitesi</span> Sivasta kurulu devlet üniversitesi

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Cumhuriyet'in kuruluşunun 50. yılı anısına, 9 Şubat 1974 tarihinde 1788 Sayılı Kanunla Sivas'ta 11000 dönüm arazi üzerinde kurulmuştur. 1974 yılında tıp fakültesi ile eğitime başlamıştır. Görevdeki rektörü Prof. Dr. Alim Yıldız'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Üniversitesi</span> Sakaryada kurulu devlet üniversitesi

Sakarya Üniversitesi, 3 Temmuz 1992 tarihinde 3837 sayılı kanun ile Türkiye'nin Sakarya ilinde kurulmuş bir devlet üniversitesidir. Resmi olarak 1992 tarihi kuruluş tarihi olarak kabul edilse de geleneksel olarak Sakarya Üniversitesinin kuruluş tarihi 1970 yılındaki Sakarya Mühendislik ve Mimarlık Yüksekokulu'nun kuruluş tarihi olan 1970 yılı olarak görülmektedir.

Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) Merkezi İstanbul'da bulunan bir Sivil toplum kuruluşu'dur.

Şerafettin Turan, Türk bilim insanı, tarihçi ve yazardır. Dil Derneği Onursal Başkanı ve eski Türk Dil Kurumu Başkanıdır.

Hasan Eren. Türk sözlükçü ve etimoloji konusuna yoğunlaşmış Türkolog.

<span class="mw-page-title-main">Max Planck Bilişim Enstitüsü</span>

Max Planck Bilişim Enstitüsü veya Max Planck Bilgisayar Bilimi Enstitüsü Almanya'nın Saarbrücken kentinde bulunan, bünyesinde bilişim dalında Ar-Ge çalışmaları yürütülen bir araştırma enstitüsüdür. Max Planck Topluluğu'nun bir parçasıdır. Enstitü 1990 yılında kurulmuştur. Günümüzde enstitüdeki araştırmacılar 5 bölüm ve 3 araştırma grubunda çalışmalarını sürdürmektedir. Araştırma çalışmaları yapılan alanlar arasında hem kuramsal hem de uygulamaya yönelik alanlar yer almaktadır. Çalışma dili İngilizcedir.

<span class="mw-page-title-main">İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü</span> Ayazağa yerleşkesinde, Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi bünyesinde yer alan bölüm

İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Ayazağa yerleşkesinde Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi bünyesinde yer alan bölümdür. Bölümde 4 yıllık lisans eğitiminin yanında bilgisayar mühendisliği ve bilgisayar bilimleri alanlarında yüksek lisans ve doktora eğitimi de verilmektedir. Bölüm bünyesinde bir de HP Yazılım Buluş Merkezi yer almaktadır. ABET Uluslararası Etkinlikler Konseyi bölümü ABD'de akredite edilen bilgisayar mühendisliği programlarına eşdeğer bulmuştur.

Halil İbrahim Özer,, Türk iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi</span> Adanada kurulu devlet üniversitesi

Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (ATÜ), 2011 yılında Adana'da kurulan bir devlet üniversitesidir. Türkiye Büyük Millet Meclisinin 31 Mart 2011 tarihinde çıkardığı 6218 Sayılı Kanun'la kurulmuştur. ATÜ akademik olarak; 1 enstitü, 7 fakülte ve 1 yüksekokuldan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erol Bilecik</span> Türk iş ve spor insanı

Nevres Erol Bilecik Türk iş insanı, eski Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı, Index Grup CEO'su.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Akgül</span> Türk bilgisayar bilimci

Mustafa Akgül, internetin Türkiye'de yaygınlaşması için yaptığı çalışmalarla tanınan Türk mühendis, bilim insanı, bilişim uzmanı

<span class="mw-page-title-main">TBD Bilimkurgu Öykü Yarışması</span>

TBD Bilimkurgu Öykü Yarışması, Türkiye Bilişim Derneği'nin 1998 yılında başlattığı ve her sene düzenli olarak gerçekleştirdiği para ödüllü yarışma. FABİSAD'ın GİO Ödülleri ile birlikte Türkiye'deki en prestijli iki bilimkurgu öykü yarışmasından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Tuğrul Tekbulut</span>

Mehmet Tuğrul Tekbulut Türk girişimci, iş insanı, melek yatırımcıdır. Tekbulut, Logo Yazılım'ın kurucusu ve halen Yönetim Kurulu Başkanı'dır.