İçeriğe atla

Aydın Demir

Aydın Demir (1944, Karamürsel, Kocaeli - 6 Şubat 2024, Kocaeli), yağlı güreşçi, 1976, 1977 ve 1978 Kırkpınar başpehlivanı.

Hayatı

Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin altın kemerli başpehlivanlarından Devlet Sporcusu Aydın Demir 1944 yılında Karamürsel'de doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra Ortaokulda iken beden eğitim öğretmeni İsmet Gencer tarafından güreşe teşvik edildi. Bir süre onun nezaretinde çalışmaya başladı. Okuldan ayrıldıktan sonra kendisini yağlı güreşe veren Demir, ilk defa 1963 yılında Karamürsel'in Fevziye Köyü Yağlı Güreşleri'nde Deste Boya çıktı. Bunu diğer bölge güreşleri izledi. Aynı yıl Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde Deste Orta Boy da dördüncü oldu. 1964 yılında askere giden Aydın Demir, vatani görevini bitirir bitirmez güreşe kaldığı yerden devam etti.

1967 yılında yağlı güreşin ünlü isimlerinden İzmirli Kara Ali ile tanıştı ve üç ay birlikte çalıştılar. Aynı yıl İzmir, Antalya ve Kocaeli bölgelerinde yağlı güreşlere çıkan Aydın Demir'in yıldızı parlamaya başladı. Güçlü fiziği ve kuvvetiyle Er Meydanlarının aranan güreşçilerinden biri olan Demir, güreşler dışında antrenmanlara büyük önem verdi ve bıkmadan usanmadan çalıştı. Bu çalışmalarına, gelecekte en büyük rakibi olacak İzmirli Kara Ali'nin de yardımları oldu. Aydın Demir bir yıl sonra, hiçbir yağlı güreşçisinin cesaret edemeyeceği bir atılımda bulundu ve o yıl Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde Büyük Orta Boyunda Başpehlivanlığa soyundu. Bu cesur teşebbüs güreş meydanlarında ender görülen olaylardandı. Fiziği de yerinde olduğundan Kırkpınar kule hakemleri istisna olan bu terfii onayladılar. Aydın Demir o yıl başpehlivan boyunda güreşti. Ustası İzmirli Kara Ali karşısına rakip olarak çıktı ve yenişemeyince berabere kaldılar. Birinciliği Ordulu Mustafa Bük'ün aldığı 1968 yılı Kırkpınar başpehlivan güreşlerinde çekilen kura sonucu Kara Ali ikinci, Aydın Demir üçüncü oldular. Demir aynı yıl Kırkpınar Yağlı Güreşleri Başpehlivanı Ordulu Mustafa'yı Yalova'da yapılan yağlı güreşlerde yenmeyi başardı. Hızlı bir şekilde yükseliş gösteren Demir, Türkiye başpehlivanları arasına girdi. Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde elde ettiği başarıdan sonra adından söz ettiren, bileği güçlü yağlı güreşçilerden birisi oldu.

Yıl içerisinde katıldığı 40'a yakın güreşlerde başarılar kazanan Demir, Yağlı Güreşlerde aldığı başarılı sonuçlarla 1969 yılının en ünlü başpehlivanları arasına girdi.

Aydın Demir, paça kazık ve çifte sarma oyunlarını çok iyi uygulayan ve bu oyunlarını rakibe karşı yenici bir silah olarak kullanmaktaydı. Aydın Demir'in en çekindiği ortak oyun olması sebebiyle kaçındığı oyun da künde idi. Aydın Demir'in 19 Mayıs 1969 tarihinde Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Kupası Yağlı Pehlivan Güreşleri'nde İzmirli Kara Ali'yi yenerek Cumhurbaşkanlığı kupasını kazanması yankılar uyandırdı. Bu güreşten sonra da Demir, Kara Ali'nin en başta gelen rakibi oldu. Aralarındaki ezeli rekabet güreş hayatları boyunca devam etti.

1969 yılında Kırkpınar Başpehlivan Güreşleri'nde üçüncü olan Aydın Demir 1970, 1971 ve 1972 yıllarında Çan Güreşleri birinciliğini kazandı. Ayşecik-Akbalık güreşlerinde 5 yıl, Tarihi Elmalı Güreşleri'nde 2 yıl Başpehlivanlığı kimseye kaptırmadı.

Demir 1970 yılında Kırkpınar Başpehlivanlığını Kara Ali ile paylaştı. 1971 yılında Kırkpınar'da diğer pehlivanlarla birlikte kuralara itiraz eden Aydın Demir diğer pehlivanlarla beraber iki yıl Kırkpınar Yağlı Güreşlerine katılmama cezası aldı.

Buna rağmen ağır denilebilecek antrenmanlara hiç ara vermeden çalışan Aydın Demir, 1973 yılında yeniden katıldığı Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde Ordulu Davut Yılmaz'a yenilerek ikinci oldu. 1974 yılında ise Kırkpınar Başpehlivanlığını Kara Ali'ye kaptırdı ama yılmadı. Aydın'ın zirveye ulaşma azmi her geçen gün artıyor taraftarlardan da müthiş destek görüyordu.

Aydın Demir'in altın kemer mücadelesi asıl 1976 yılından itibaren başladı. Yıllardır Er Meydanlarında mücadele vererek tecrübe sahibi olan güreşçi zamanla kendisine olan güvenini de kazandı. O yıl Kırkpınar'a çok iyi hazırlandı. Ve Kırkpınar'a başpehlivanlık güreşinde Arap Mustafa Yıldız'ı yenerek kemeri bir daha geri vermemek üzere boynuna astı. Bir yıl sonra yine Kırkpınar'da son tur İzmirli Kara Ali'yi 15 dakika da yenerek ikinci defa başpehlivanlığını ilan etti. Altın kemerin temelli sahibi olaya biraz daha yaklaşan ünlü güreşçinin 1978 yılı hayatının dönüm noktası oldu. Üçüncü defa Kırkpınar Başpehlivanı olan Aydın Demir artık altın kemerin sahibi olmuştu.

Aydın Demir altın kemer dışında 40'ı altın 50 madalya ile 40'da kupaya sahiptir. Güreşi bıraktıktan sonra hakemlik yaptı. 1991 yılında kurulan Yağlı Güreş Komitesinde görev aldı. Kırkpınar Yağlı Güreşlerinde kule hakemi olarak görev aldı.

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen kanuna 24.06.2008 tarih ve 5774 sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ile Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi Hakkında Kanuna eklenen madde ile Kırkpınar Yağlı Güreşlerinde üst üstte üç defa altın kemer kazanarak altın kemerin devamlı sahibi olan Aydın Demir'e “Devlet Sporcusu” unvanı verilmiştir. Edirne Belediye Başkanlığı da almış olduğu meclis kararıyla Aydın Demir'in heykelini Sarayiçi Er Meydanı girişindeki pehlivanlar yoluna 11.07.2021 günü düzenlenen törenle dikilmiştir.

Karamürsel Kayacık Mahallesinde oturan Aydın Demir, yakalanmış olduğu hastalığa yenilerek 6 Şubat 2024 tarihinde vefat etmiştir. Cenazesi Kayacık Camiinde kılınan ikindi namazının ardından Karamürsel Yeni Mezarlığında defnedilmiştir.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Aydın Demir". 15 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yağlı güreş</span> geleneksel bir Türk sporu

Yağlı güreş, geleneksel bir Türk sporudur. Güreşçiler vücutlarına yağ sürerek güreştikleri için bu şekilde adlandırılır. Müsabakalar “Er Meydanı” denilen alanlarda yapılır. Güreşçilerin vücutlarının yağlanması nedeni ile birbirlerini tutmaları zorlaştığından, büyük güç ve ustalık gerektiren bir spordur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Taşçı</span> Türk yağlı güreşçi

Ahmet Taşçı, Türkiye yağlı güreş başpehlivanı.

<span class="mw-page-title-main">Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span> Geleneksel yağlı güreş festivali

Kırkpınar Yağlı Güreşleri, geleneksel Türk yağlı güreş turnuvası. Her sene haziran ayı sonu ile temmuz ayı başında Edirne'de düzenlenir. Pehlivanlar üç gün süresince er meydanında mücadele ederler. Son gün yapılan finallerde her boyun (kategorinin) birinci, ikinci ve üçüncüleri belirlenir. Bunlardan en önemlisi başpehlivandır. Güreşler esnasında Kırkpınar Festivali düzenlenir ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilir. Osmanlı Devleti'nin her yerinde düzenlenen panayırların hepsinde güreş yapılır ama bunların içinde yalnız Kırkpınar’da “baş”ı kazanan pehlivan, gelecek senenin Kırkpınar güreşlerine kadar “başpehlivan” bilinirdi. Bu düşünce günümüzde de devam etmektedir.

Mehmet Ali Yağcı pehlivan ve yağlı güreşçi.

Başpehlivan, yağlı güreş ya da karakucakta, başa güreşerek rakiplerini yenerek şampiyon olan güreşçi. Türk güreş tarihinde başpehlivanlık unvanını almış Kızılcıklı Mahmut, Turgut Reis İpçi, Adalı Halil, Ahmet Ayık, Gazanfer Bilge, Ali Gürbüz, İsmail Balaban, Orhan Okulu gibi birçok ünlü güreşçi vardır.

Ali Gürbüz 650., 651., 658. ve 660.Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde birinci gelerek dört kez başpehlivan unvanını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">650. Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span>

650. Kırkpınar Yağlı Güreşleri, 2011 yılında Edirne'de gerçekleşti. 55 başpehlivanın yer aldığı başpehlivanlık mücadelesinde Ali Gürbüz, 1. turda Ünal Karaman'ı, ikinci turda Savaş Yıldırım'ı, 3. turda ise Ali Rıza Kaya'yı, çeyrek finalde Osman Aynur'u, yarı finalde Fatih Atlı'yı, finalde ise Recep Kara'yı yenerek kazandı. Diğer sonuçlar -boy sırasında- şu şekilde gerçekleşti:

İsmail Balaban, Türk pehlivandır. 652 ve 655. Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde birinci gelerek iki kez başpehlivan unvanını kazandı. 2013 yılında Ali Gürbüz'ün doping testi pozitif çıktığı için kaybettiği başpehlivanlık finalinin birincisi ilan edildi. 2020 yılında ağır sıklette Dünya Şalvar Güreşi şampiyonu oldu. 2021 yılında Acun Ilıcalı tarafından düzenlenen Survivor 2021 yarışmasında şampiyon oldu.

<span class="mw-page-title-main">655. Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span>

655. Kırkpınar Yağlı Güreşleri, 2016 yılında Edirne'de Sarayiçi Er Meydanı'nda gerçekleştirildi. 655. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde başpehlivanlığı, finalde Mehmet Yeşil Yeşil'i yenen Recep Kara kazandı ve Kırkpınar'da 2004, 2007 ve 2008 yıllarından sonra 4. kez Başpehlivan oldu.

<span class="mw-page-title-main">653. Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span>

653. Kırkpınar Yağlı Güreşleri, 2014 yılında Edirne'de Sarayiçi Er Meydanı'nda gerçekleştirildi. 653. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde başpehlivanlığı, finalde rakibi İsmail Balaban'ı yenen Fatih Atlı kazandı.

İsmail Koç, Türk başpehlivandır. 135 kg olan güreşçi 1.96 cm'lik boyuyla aktif başpehlivanlar arasında en uzun boya sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">647. Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span>

647. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri ve Kültür Etkinlikleri Haftası, 29 Haziran-5 Temmuz 2008 günleri arasında Edirne kent merkezinde ve Sarayiçi Er Meydanı’nda yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">662. Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span>

662. Kırkpınar Yağlı Güreşleri, 7-9 Temmuz 2023 tarihleri arasında Edirne'de Sarayiçi Er Meydanı'nda gerçekleştirilmiştir. Bu sene 662.si düzenlenen Kırkpınar Güreşlerine son kez katılmak isteyen tüm pehlivanlar katılacak olup, önümüzdeki seneden itibaren Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu bünyesinde yeni kurulan Türkiye Yağlı Güreş Liginde ilk 24'e giren ve ön elemeleri geçen 8 başpehlivan olmak üzere toplam 32 başpehlivan katılacaktır. Alt boylarda da katılımcı sayısı aynı şekilde Lig güreşleri sonuçlarına göre 32 olacaktır. Edirne'de güreşlerden bir hafta önce ön eleme güreşleri düzenlenecek ve 8 başpehlivan daha Kırkpınar'a katılmaya hak kazanacaktır. Toplamda 32 başpehlivan katılacaktır ve 4 torbaya ayrılıp kuraları çekilecektir. Ligi 1-8 arası bitiren başpehlivanlar birinci torbada, 8-16 arası ikinci torbada, 16-24 arası üçüncü torba ve ön elemeden gelecek olan sekiz başpehlivan da dördüncü torbada olacaktır. 2024 yılı itibaren Kırkpınar başpehlivanlık güreşlerinde puanlama kaldırılacak ve geleneksel yapısıyla gerçekleştirilecektir.

<span class="mw-page-title-main">646. Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span>

646. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri ve Kültür Etkinlikleri Haftası, 1-2 Temmuz 2007 günleri arasında Edirne kent merkezinde ve Sarayiçi Er Meydanı'nda yapıldı.

Serkan Serttürk, Türk başpehlivan.

Ekrem Yavuz, 2000-2022 yılları arası baş boyda güreşen başpehlivan ve güreş hocası.

Ali Güngör Ekin, Türk başpehlivan.

Arif Akın, Türk başpehlivan.

<span class="mw-page-title-main">645. Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span>

645. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri ve Kültür Etkinlikleri Haftası, 30 Haziran-2 Temmuz 2006 tarihleri arasında Edirne kent merkezinde ve Sarayiçi Er Meydanı’nda yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">663. Kırkpınar Yağlı Güreşleri</span>

663. Kırkpınar Yağlı Güreşleri, 4-7 Temmuz 2024 tarihleri arasında Edirne'de Sarayiçi Er Meydanı'nda gerçekleştirildi. Yusuf Can Zeybek finalde Mustafa Taş'ı yenerek üst üste ikinci kez başpehlivanlığı kazandı. Mustafa Taş ile Yusuf Can Zeybek arasındaki maç karşılıklı hareketlerle geçti. Maçın 20'nci dakikasında Mustafa Taş'a, hakem heyeti tarafından pasif güreştiği için birinci ihtarı verildi. Puanlama güreşine kalan müsabakanın 50'inci dakikasında Mustafa Taş'ı yenen Yusuf Can Zeybek, Türkiye Başpehlivanı oldu.