İçeriğe atla

Ayazma Camii

Koordinatlar: 41°01′22″K 29°00′32″D / 41.02278°K 29.00889°D / 41.02278; 29.00889
Ayazma Camii
Camiden bir görünüm
Harita
Temel bilgiler
KonumÜsküdar, İstanbul
Koordinatlar41°01′22″K 29°00′32″D / 41.02278°K 29.00889°D / 41.02278; 29.00889
İnançİslam
Mimari
Mimar(lar)Mehmed Tahir Ağa
Mimari türCami
Mimari biçimOsmanlı mimarisi
İnşaat başlangıcı1758
Tamamlanma1760
Özellikler
Uzunluk38 m

Ayazma Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. 26. Osmanlı Padişahı III. Mustafa tarafından, annesi Mihrişah Emine Sultan ve ağabeyi Şehzade Süleyman adına yaptırılmıştır. Mimarı Mehmed Tahir Ağa'dır. Yapımına 1758 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinden sonra 1760 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı ve Barok esintilerini yansıtmaktadır.

Yıldırım düşmesi sonucu yıkılan caminin minaresi, 1872 ve 1881 yıllarında yeniden inşa edilmiştir. 1953 yılında tekrar onarılan cami, yakın zamanda tekrar restore edilmiştir.

Caminin bulunduğu yerde daha önce Ayazma Sarayı ve bahçesi olduğundan bu ismi almıştır. Mimari stil olarak batı etkilerinin görüldüğü bir camidir. Üç kapılı avludan camiye merdivenle çıkılır. Minaresi tek şerefeli merkezi kubbeli, kubbe de dört taşıyıcı payandaya oturtulmuş ve tabanı mermerlerle döşenmiştir. Güney cephesinde III. Mustafa Türbesi'nde olduğu gibi bir kuş evi dikkat çeker. Minberinde oymalı renkli mermerden, mihrabın içi kırmızı somakidendir. Binanın batısındaki hünkar mahfilinin duvarlarında İtalyan çinileri yer almıştır. Cami içinde Hattat Seyyid Abdullah ve Hattat Seyyid Mustafa'nın yazıları vardır. Haziresinde 43 adet mezar bulunmaktadır. Sol köşesinde bulunan III. Mustafa Çeşmesi, Şair Zihni'nin kitabesi ile süslüdür.

Arkasında, yine aynı tarihte yaptırılıp; 1914 yılında yeniden inşa edilen Şemsipaşa İlköğretim Okulu vardır.

Hazirede defnedilmiş kişiler

  • III. Mustafa'nın dadısı Ayşe Hatun (ö. 9 Mayıs 1760)
  • Saraylı Hoca Hatice Hatun (ö. 1761)
  • Kahvecibaşı Nakşi Mustafa Ağa (ö. 1764)
  • Kethüda Hatice Hatun (ö. 1765)
  • III. Mustafa'nın yazı hocası Hattat Müderris Bosnalı Hacı Osman Efendi (ö. 1766)
  • Mehmet Lütfü Kemaleddin Molla Efendi (ö. 1766)
  • Ayazma Camii'nin muvakkidi Mehmet Said Efendi (ö. 1767)
  • Hattat Osman Efendi'nin kızı Fatma Hanım (ö. 1767)
  • III. Selim'in ebesi Rukiye Kadın (ö. 1769)
  • Musahib-i Şehriyari Küçük Mehmet Ağa (ö. 1770)
  • I. Mahmud'un başkadını Hatem Kadın (ö. 1770)
  • Berber Rukiye Usta (ö. 1770)
  • Hazin-i Şehriyari Süleyman Ağa (ö. 1770)
  • Silahdar-ı Hazret-i Şehriyari Seyyid Emin Mehmet Ağa (ö. 1771)
  • Darüssaade Ağası Mercan Ağa (ö. 1772)
  • Bosnalı Hattat Osman Efendi'nin kızı Fatma Hanım (ö. 1772)
  • Sultan Selim'in dadısı Fatma Hanım (ö. 1772)
  • Enderun-ı Hümayun'dan Dülbend Ağası Abdullah Ağa (ö.1775)
  • Babüssaade Ağası Seyyid Abdullah Ağa (ö.1778)
  • I. Abdülhamid'in baş muhasibi Mansur Ağa (ö.1778)
  • Hazinedar Mir'at Hatun (ö.1778)
  • III. Mustafa'nın kızı Hibetullah Sultan'ın sütannesi (ö.1778)
  • I. Abdülhamid'in çeşnigir başısı Behzat Hatun (ö.1779)
  • III. Mustafa'nın çuhadar ağası Mustafa Ağa (ö.3 Aralık 1782)
  • Kethüda Şuhi Kadın (ö.1783)
  • Hassa Odabaşı Abdullah Ağa (ö.1787)
  • Hassa Ağalarından Ali Bey (ö.1787)
  • III. Selim'in musahibi Bektaş Ağa (ö.1789)
  • Ratip Ahmet Paşa'nın oğlu Şair Naşid İbrahim Bey (ö.1791)
  • Harem-i Hümayun Ağaları'ndan, Musahib-i Şehriyari Abdurrahman Ağa (ö. 2 Ekim 1791)
  • Babüssaade Ağası Hacı Ali Ağa (ö. 1794)
  • Ser Lala-yı Hazret-i Şehriyari Süleyman Ağa (ö. 1794)
  • Hazine-i Hümayunda Malcı Sivaslı Mehmet Ağa (ö. 1801)
  • Hassa Ağalarından Damatzade Ali Bey (ö. 1808)
  • Mehmet Aziz Efendi'nin eşi Nezafat Hanım (ö. 1812)
  • Laleli Camii Vakfı'nın kâtibi Mehmet Esat Efendi (ö. 1826)
  • Silahdarzade Mir Seyyid Mehmet Emin Efendi (ö. 1827)
  • II. Mahmud'un hazinedarı Küçük Beşir Ağa (ö. 1842)
  • Ruzname Kâtibi Şükrü Efendi'nin eşi Nihalzer Hanım (ö. 1846)
  • Ayazma Camii'nin imam-ı evveli Salih Efendi (ö. 1900)
  • Atik Valide Camii imamı Osman Efendi (ö. 1901)
  • Plevne kahramanı Gazi Osman Paşa'nın kız kardeşi Şakire Hanım (ö. 1901)
  • Rüstem Paşa Mektebi öğretmeni Dağıstani Hafız Mehmet Şerif Vehbi Efendi (ö. ?)

Caminin Giriş Kitabesi

Caminin giriş kitabesi, 1760 yılında Şeyhülislam Veliyüddin Efendi tarafından 5 satır nesir olarak yazılmıştır. Nesir kitabenin altında, Sadrazam Koca Mehmed Ragıp Paşa'nın tarih düşürdüğü 2 beyitlik şiir yer almaktadır.

Galeri

  • Ayazma Camii (Şubat 2013)
    Ayazma Camii (Şubat 2013)
  • Ayazma Camii (Şubat 2013)
    Ayazma Camii (Şubat 2013)
  • Ayazma Camii (Şubat 2013)
    Ayazma Camii (Şubat 2013)
  • Ayazma Camii'nin giriş kitabesi
    Ayazma Camii'nin giriş kitabesi

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Ayazma Mosque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Ayazma Camii, uskudarmuftulugu.gov.tr, erişim 27 Şubat 2013
  • Ayazma Camii, ibb.gov.tr, erişim 27 Şubat 2013
  • AYAZMA CAMİİ, istanbulkulturenvanteri.gov.tr, erişim 27 Şubat 2013
  • Mimar M.Elif Çelebi-Yüksek Lisans Tezi, 18.Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda Batılılaşma Dönemi ve Bir 18. Yüzyıl Örneği:Üsküdar Ayazma Külliyesi, İstanbul-2004

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fatih Camii</span> İstanbul, Fatihte Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliye

Fatih Camii ve Külliyesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde II. Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliyedir. Külliye içinde 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imaret (aşevi), kütüphane ve hamam bulunmaktadır. Şehrin yedi tepesinden birinde inşa edilmiştir. Cami 1766 depreminde yıkıldıktan sonra onarılarak 1771'de bugünkü halini almıştır. 1999 Gölcük Depreminde zemininde kaymalar tespit edilen camide 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından zemin güçlendirme ve restorasyon çalışmalarına başlandı ve 2012 yılında tekrar ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanağa Camii</span>

Osmanağa Camii ya da Osman Ağa Camii, Kadı Mehmet Efendi Mescidi harap olunca yerine 1. Sultan Ahmet’in Babussaade Ağası Osman Ağa tarafından 1612 yılında yaptırılmıştır. Zamanla bu camii de harap olunca, 1811 yılında 2. Sultan Mahmut tarafından yenilenmiş, fakat 1878’de Kadıköy'de meydana gelen yangın sonunda bu da yanmış, aynı yılda bugünkü camii inşa edilmiştir. Camii bahçesindeki çınar ağacı 1880 yılında caminin imamı Mehmet Asım Efendi tarafından dikilmiştir.

Mere Hüseyin Paşa, II. Osman'ın yeniçeriler tarafından tahttan indirilerek öldürüldüğü ve amcası I. Mustafa'nın ikinci kez tahta geçirildiği anarşi sırasında 13 Haziran 1622 - 8 Temmuz 1622 ve 5 Şubat 1623 - 30 Ağustos 1623 tarihleri arasında iki kez olmak üzere toplam yedi ay on sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa, I. Mahmud, III. Osman ve III. Mustafa saltanat donemlerinde 1 Temmuz 1752 - 16 Şubat 1755, 30 Nisan 1756 - 3 Aralık 1756 ve 29 Eylül 1763 - 30 Mart 1765 arasında üç kez sadrazamlık yapmış olan bir Osmanlı devlet adamıdır.

Silahdar Bıyıklı Ali Paşa III. Osman saltanatında 24 Ağustos 1755 - 25 Ekim 1755 tarihleri arasında iki ay iki gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Kronolojik sırayla Osmanlı Devleti şeyhülislamları listesidir.

Mimar Mehmed Tahir Ağa Mimarbaşı

<span class="mw-page-title-main">Şahidi Camii</span>

Şahidi Camii, Muğla'nın Camikebir mahallesinde bulunan Osmanlı dönemine ait yapı.

“Mehmed Hulusi Yazgan”, “İstanbullu Hulusi Efendi”, Türk hattat.

Muhsînzâde Abdullah Hamdi Efendi,, Türk hattat. II. Abdülhamid devrinde “Reis-ül Hattâtîn/ Hattatların reisi" unvanını almış ünlü bir hattattır.

<span class="mw-page-title-main">Kazasker Mustafa İzzet Efendi</span> Osmanlı hattatı (1801-1876)

Adaşı ve ustası olan bir diğer ünlü hattat Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Rakım Efendi</span> Osmanlı hattat

Mustafa Rakım Efendi, Osmanlı hattat, ressam.

Tavaşi Hasan Ağa Camii ya da İnadiye Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir cami. Sokullu Mehmet Paşa'nın hazinedarı olan Tavaşi Hasan Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1587 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1588 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tabaklar Camii</span>

Tabaklar Camii, Konyalı Biraderler Camii ya da Debbağlar Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Zeynep Kamil Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Hacı Ferhat Ağa ve Hacı Mehmet Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1587 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1588 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aşçıbaşı Camii</span>

Aşçıbaşı Camii veya Aşçıbaşı Mehmet Efendi Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Zeynep Kamil Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalma tarihi bir camidir. IV. Mehmet'in aşçıbaşısı olan Pervane Mehmet Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1650 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinden sonra 1652 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurban Nasuh Baba Camii</span>

Kurban Nasuh Baba Camii ya da Şeyh Nuri Efendi (Çarşamba) Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Şeyh Kurban Nasuh Baba tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1586 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1587 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Selman Ağa Camii</span>

Selman Ağa Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Mimar Sinan Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. II. Beyazıt'ın kapı ağası ve Darüssaade Ağası olan Selman Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1506 yılında başlanan cami, aynı sene ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi</span>

Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi, İstanbul Beyazıt Meydanı'nda bulunan, Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı hat müzesidir.

Kutup Osman Efendi, İstanbul'un Fatih semptinin Atpazarı denilen yerde oturduğu için Atpazarı Şeyhi Osman Efendi nâmıyla tanılırdı. Halvetiyye tarikatı şeyhidir. Sultan IV. Mehmed ve II. Süleyman zamanlarında Kul Camii'nde imamlık ve eğitmenlik görevleri yapmıştır. Devlette sözünün geçmesi bazılarını rahatsız etmiş, çeşitli entrikalardan dolayı M 1690 yılında Kıbrıs'a sürgün edilmiştir. Mağusa kaleiçinde 14 ay yaşamış, Kıbrıs'ın "kutup yıldızı" olarak tanınmış ve surlar dışında toprağa verilmiştir. Türbesi, adaya diğer bir sürgün olan Namık Kemal'in adı verilen lisenin yanındadır.

<span class="mw-page-title-main">Karabaş Mustafa Ağa Camii</span>

Karabaş Mustafa Ağa Camii Tophane, Beyoğlu semtinde bulunan bir Osmanlı camisidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.