İçeriğe atla

Ayasofya Katedrali (Kiev)

Koordinatlar: 50°27′10″K 30°30′52″D / 50.45278°K 30.51444°D / 50.45278; 30.51444
Ayasofya Katedrali
Harita
Temel bilgiler
KonumUkrayna Kiev
Koordinatlar50°27′10″K 30°30′52″D / 50.45278°K 30.51444°D / 50.45278; 30.51444
Özellikler
Malzemeler
Konum Ukrayna
KriterKültürel: i, ii, iii, iv
Referans527
Tescil1990 (14. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Ayasofya Katedrali Kiev'de şehrin sembollerinden biri olan, temeli 11. yüzyıl başında atılmış tarihi yapı.

1990 yılında Dünya Mirası listesine giren yapı, 2007'de yapılan oylama sonucuna göre Ukrayna'nın yedi harikasından biridir.[1] İnşası kimi kaynaklara göre 1037'de, kimi kaynaklara göre 1011 yılında başlamıştır. UNESCO ve Ukrayna hükûmeti temelinin 1011'de Kiev Büyük Knezi I. Vladimir devrinde atıldığını kabul ederek 2011 yılında katedralin 1000. yaşını kutlamıştır.[2][3] Katedralin etrafı 17.-18. yüzyıllarda Ukrayna Barok tarzında inşa edilmiş yapılarla çevrilidir.

Katedralin içinde muhafaza edilen, 11. yüzyıldan kalma mozaik ve freskler dünyanın söz konusu devirden kalma en büyük fresk ve mozaik koleksiyonunu teşkil eder.[4] Katedralin duvarlarında bulunan mozaik ve freskler, İncil'den sahneleri olduğu gibi dönemin siyasi olaylarını ve tarihi kişiliklerini gösterdikleri için büyük önem taşırlar.

Taç giyme törenleri, yabancı elçileri karşılama gibi önemli olaylara ev sahipliği yapan katedral, Orta Çağ'da Kiev knezlerinin mezar yeri olarak da kullanılmıştır.[4] Bilge Yaroslav, oğlu Vsevolod I ve onun oğlu Vladimir Monomakh katedralde gömülüdür. Sadece Bilge Yaroslav'ın mezarın günümüze gelmiştir.

Kiev'in 1169'da Vladimir-Suzdal Knezliği tarafından yağmalanması ve 1240'taki Moğol istilasında büyük zarar gören katedral, 16. yüzyılda Polonya ve Ukrayna'nın Katolik ve Ortodoks Kiliseleri arasında çekişme konusu oldu.[5] Yapı, genellikle Ortodoks Hristiyanların ibadet mekanı olarak kullanılmış olsa da Rum Katolik Kilisesi'nin kuruluşundan (1596) sonra 1632'de Rum Katolik Kilisesi haline geldi. 17. yüzyılda Kiev Metropoliti Peter Mogila yapının dışını Ukrayna Barok tarzında yeniden inşa ettirdi; içindeki Bizans yapısı ise olduğu gibi korundu. Yapının etrafında çan kulesi, yemekhane, fırın gibi birçok manastır yapısı eklendi.

1917 Rus Devrimi'nden sonra katedralin yıkılması gündeme geldiyse de bazı tarihçi ve bilim adamlarının çabaları ve uluslararası tepkiler sonucu bu önlendi;[5] 1934 yılında katedral ve çevresindeki yapılar mimari ve tarih müzesi haline dönüştürüldü.[6] Yapı, 1980'lerden sonra yeniden kilise olması imkânı doğdu ancak katedralin kimin tarafından kullanılacağı Ortodoks ve Rum Katolik Kiliseleri arasında çok ciddi bir mesele haline geldiğinden günümüzde Ukrayna Hristiyanlığı Kilisesi olarak turistlerin ziyaretine açık bir mekandır.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Seven wonders of Ukraine". ukrainetrek.com/. Ukrainetrek.com sitesi. 17 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2016. 
  2. ^ "Celebrations held for 1000th anniversary of St. Sofia Cathedral". english.cntv.cn. english.cntv.cn 26 Eylül 2011. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2016. 
  3. ^ "Anniversaries with which UNESCO is associated in 2010-2011" (PDF). unesdoc.unesco.org. UNESCO Sector for External Relations and Cooperation (ERC), Paris, 2010. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Mayıs 2016. 
  4. ^ a b "Kievan Sophia National Historical and Cultural Reserve Источник: http://primetour.ua/en/excursions/museum/natsionalnyiy-istoriko-kulturnyiy-zapovednik--sofiya-kievskaya-.html © "Первое экскурсионное бюро"". primetour.ua/. Primetour.ua sitesi. 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2016.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  5. ^ a b "Kiev Sophia". globalrussia.cga.harvard.edu. Globalrussia.cga.harvard.edu sitesi. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2016. 
  6. ^ "Historical Information onof St. Sophia Cathedral". sofiyskiy-sobor.polnaya.info. Sofiyskiy-sobor.polnaya.info sitesi. 6 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ortodoks Kilisesi</span> Bir Hristiyanlık mezhebi

Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..

<span class="mw-page-title-main">Rus hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Rus hükümdarları listesi; Kiev Knezliği, Vladimir-Suzdal Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu'nun hükümdarlarını içeren bir liste maddesidir. Bu listedeki hükümdarlar değişik dönemlerde Knez, Veliki Knez, Çar sonra da İmparator unvanıyla anılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kiev Knezliği</span> Doğu Avrupada bir dönem faaliyet göstermiş eski bir devlet

Kiev Knezliği veya Kiev Dükalığı, Vareg prensi Rurik tarafından kurulan Rurik Hanedanı'nın hükümdarlığı altında 9. yüzyılın sonlarından 13. yüzyılın ortalarına kadar varlığını sürdüren bugünkü Ukrayna topraklarında kurulan bir federasyondu. Bu devlet Belarus, Rusya ve Ukrayna'nın atası sayılır. Ukraynalılar Kiev Knezliğinin devamıdır ve Slavların ataları olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kiev</span> Ukraynanın başkenti

Kiev, Ukrayna'nın en büyük kenti ve başkenti. Avrupa'nın en kalabalık 7. kenti.

Ukrayna tarihi, bugünkü Ukrayna topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Burgos Katedrali</span>

Burgos Katedrali, İspanya'nın Kastilya ve Leon bölgesindeki Burgos şehrinde Gotik tarzda inşa edilmiş bir katedral.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Rublyov</span>

Andrey Rublyev (Rusça: Андре́й Рублёв Ortodoks fresk ve ikonlarıyla orta çağ Rusya'sının büyük ressamı olarak kabul edilir. Rublev'in yalnızca saygın kişilere verilen bir ayrıcalık olan soyada sahip olması sebebiyle ailesinin kayda değer bir zenginlik ve statüye sahip olduğu söylenebilir. Ayrıca "Rublev" ismi, ailesinin mali durumu hakkında bir gösterge olabilir: "Rublev" ismi muhtemelen "rubit" fiilinden veya tabakçıların kullandığı uzun bir ahşap direk veya alet olan "rubel" isimlerinden türemiştir. Hristiyan isminin değiştirildiği ve Andrei ismini keşiş olarak yemin etmesinin ardından aldığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans Riti</span>

Bizans Riti, Yunan Riti ya da Konstantinopolis Riti günümüzde Doğu Ortodoks Kilisesi ve Bizans Katolik Kiliseleri'nde uygulanmakta olan bir liturjik rit. Kısıtlı ölçüde de olsa Anglikan Komünyonu ve Lüteran kiliselerde de uygulanan rit bu mezheplerde özellikle Doğu Riti Anglikanizmi Toplumu ve Ukrayna Lüteran Kilisesi'nde benimsenmiştir. 3. yüzyılda Konstantinopolis'te uygulanmaya başlayan rit bugün dünyada Roma Riti'nden sonra en çok uygulanan ikinci rittir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir ve Suzdal'daki Beyaz Anıtlar</span>

Rusya'daki Vladimir ve Suzdal'ın Beyaz Anıtları, 1992 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenen bir alandır. Miras Alanı, Zalesye'nin 12. ve 13. yüzyılın sonlarından kalma sekiz Orta Çağ anıtına ev sahipliği yapmaktadır. Bunlara Rus Ortodoks kiliseleri ve manastırın yanı sıra bir kale ve tarihi kapı da dahildir:

<span class="mw-page-title-main">Kiev-Peçersk Manastırı</span> Kievin ilçelerinden birine adını vermiş tarihi Ortodoks Hıristiyan manastırı

Kiev Pechersk Manastırı (Lavra)(Ukraynaca: Києво-Печерська лавра, Kyievo-Pechers'ka lavra, Rusça: Киeво-Печерская лавра, Kievo-Pecherskaya lavra), Kiev Mağara Manastırları olarak da bilinir, Ukrayna'da, Kiev'in ilçelerinden birine adını vermiş tarihi Ortodoks Hristiyan manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Speyer Katedrali</span>

Speyer Katedrali, resmi olarak Aziz Stefan ve Meryem'in Göğe Yükselişi İmparatorluk Katedrali, Latince: Domus sanctae Mariae Spirae, Speyer, Almanya 'da yer alan bir katedraldir ve Roma Katolik Speyer Piskoposu'nun makamıdır. 1981'de katedral, "Alman İmparatorluğunda Romanesk sanatının önemli bir anıtı" olarak UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi.

Ukrayna'da din, nüfusun çoğunluğunun bazı Hristiyan mezheplerine bağlı kalmasıyla çeşitlidir. Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü (KIIS) tarafından 2022'de yürütülen bir anket, Ukraynalıların %85'inin kendilerini Hristiyan olarak tanımladığını bildirdi. Nüfusun %72'si bir Doğu Ortodoks Kilisesi'ne bağlılığını beyan etti : Ukraynalıların %54'ü Otosefal Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne bağlılığını ilan etti ; % 14'ü bir kilise üyeliğini belirtmeden Ortodoks Hristiyan olarak tanımlandı; %4 Moskova Patrikhanesi ile bağlantılıdır. Ukraynalıların diğer %9'u Ukrayna'daki Katolik Kilisesi'ne bağlılığını dile getirdi: %8 Ukraynalı Rum Katolikler ve %1 Latin Katolikler. Nüfusun %2'si ana akım bir Protestan Kilisesi'ne bağlı olduğunu beyan etti ve %2'lik bir kesim de Hristiyanlığın alternatif bir mezhebiyle özdeşleşti.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Ortodoks Kilisesi - Kiev Patrikhanesi</span>

Ukrayna Ortodoks Kilisesi – Kiev Patrikhanesi, Ukrayna Ortodoks Kilisesi ve Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin yanı sıra Ukrayna'daki üç büyük Ortodoks kilisesinden biridir. Kilise şu anda kanonik Doğu Ortodoks kiliseleri tarafından tanınmamaktadır, ancak şimdi ana kilise olan Ekümenik Patrikhane tek başına otosefal statü verebilir ve Ukrayna Hükûmeti ve halkının kilisenin resmen tanınma talebini ve dilekçesini incelemektedir. 11 Ekim 2018 tarihinde İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi, Kiev Patrikhanesi'nin bağımsızlık isteğinin kabul edildiğini açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alaverdi Manastırı</span>

Alaverdi Manastırı Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki Ahmeta kentine 25 km uzaklıkta bulunan bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın bazı bölümlerinin tarihi 6. yüzyıla dayansa da, günümüzdeki katedral 11. yüzyılda III. Kvirike tarafından eski Aziz Yorgi kilisesinin yerine yapılmıştır. Katedral, özellikle 15 ve 18. yüzyıllarda gerçekleşen depremlerde birkaç kez hasar gördü. Kilisenin freskleri 19. yüzyılda boyanmıştır, ancak 1966'da kısmen yenilenmiştir. Katedralin dış duvarları, katedral kilisesi mimarisinin tipik bir örneği olacak şekilde çok az süslüdür. Kilisenin içinin yüksekliği 42 metreden yüksektir. Kilisenin UNESCO Dünya Mirası listesine dahil olması için 2007 yılında başvuru yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Rum Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Doğu kökenli kilise

Ukrayna Rum Katolik Kilisesi Papa ve dünya çapında Katolik Kilisesi ile tam bir iletişim içerisinde olan Bizans Ritini kullanan Doğu Katolik Kilisesi'dir. Katolik Kilisesi'nin ikinci büyük kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya Katedrali (Polotsk)</span>

Polotsk'taki Kutsal Bilgelik Katedrali, Prens Vseslav Briacheslavich (1044-1101) tarafından 1044 ve 1066 yılları arasında inşa edilen bir katedraldir. Polota Nehri ile Batı Daugava Nehri'nin kentin doğu tarafında birleştiği yerde yer almaktadır ve muhtemelen Belarus'taki en eski kilisedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Bizans mimarisi</span> Uyanış mimarisi akımı

Bizans Uyanış çoğunlukla dini, kurumsal ve kamu binalarında görülen bir mimari uyanış hareketidir. Özellikle İstanbul ve Ravenna Eksarhlığı olmak üzere 5. ila 11. yüzyıllardan kalma Doğu ve Ortodoks Hristiyan mimarisiyle ilişkili Bizans stilinin unsurlarını içerir. Yeni Bizans mimarisi 1840'larda Batı Avrupa'da ortaya çıktı ve 19. yüzyılın son çeyreğinde Rusya İmparatorluğu'nda ve daha sonra Bulgaristan'da zirveye ulaştı. Yeni Bizans ekolü Yugoslavya'da I. Dünya Savaşı ile II. Dünya Savaşı arasında etkindi.

<span class="mw-page-title-main">Volodimir Barvinok</span>

Volodimir İvanoviç Barvinok Ukraynalı tarihçi, teolog, bibliyograf, yazar, arkeolog, önde gelen arşivci, Ukrayna Milli Cumhuriyeti devlet adamı, Çernihiv bölgesinin onursal vatandaşı, Ukrayna Bilimler Akademisi'nde bilim adamı ve Ukrayna kültürü ve tarihi öğretmeni olarak tanınmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.