İçeriğe atla

Aya Titos Katedrali

Koordinatlar: 35°20′24″K 25°08′05″D / 35.34000°K 25.13472°D / 35.34000; 25.13472
Aya Titos Katedrali
Harita
Temel bilgiler
KonumKandiye, Yunanistan
Koordinatlar35°20′24″K 25°08′05″D / 35.34000°K 25.13472°D / 35.34000; 25.13472
İnançHristiyan
MezhepRum Ortodoks
DurumAçık
Mimari
Mimar(lar)Athanasios Mousis
Mimari türCami, Kilise
Tamamlanma1869
Özellikler
Kubbe sayısı1

Aya Titos Katedrali (Yunanca: Καθεδρικός Ναός Αγίου Τίτου), Aziz Titus Katedrali, Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa Camii, Vezir Camii veya Yeni Cami, Girit'in Kandiye şehrinde bulunan ve Aziz Titos'a adanmış bir Ortodoks kilisesidir. 1856 yılındaki depremde yerinde bulunan binanın yıkılması sonrasında 1869 yılında yerine inşa edilen Yeni Cami'nin, 1925 yılında kiliseye dönüştürülmesi ile Hristiyan ibadetine açılmıştır. Kilise, 2013 yılında Girit başpiskoposluğunun katedrali olarak ilan edilmiştir. Kilise, eklektik tarzda, kubbeli kare planlı bir yapıdır. Yapının dış cephesinde dikey unsurlar baskın olup üst kısımda taş oyma bir apsis bulunmaktadır.

Tarih

961 yılında Bizanslıların Girit'i yeniden fethetmesinden sonra, Girit'in piskoposluk merkezi Gortina'dan Chandax'a (günümüzdeki Kandiye) taşınmış ve burası adanın başkenti olmuştur. Kandiye'de Girit'in ilk piskoposu olan havari Titos'a adanmış yeni bir metropolitlik kilisesi inşa edilmiştir. Bu kilise tek nefli bir yapı olarak inşa edilmiş ve Titus'un Kutsal Başı ve Meryem Ana Mesopanditissa'nın ikonası gibi çeşitli kutsal emanetler de kiliseye getirilmiştir. 1210 yılında Girit, Venediklilerin kontrolüne girmiş ve kiliseye bir Roma Katolik başpiskoposu atanmıştır. Yapıya yuvarlak bir ışıklık açılmış ve bir çan kulesi eklenmiştir. Bu ilk kilise, 15. yüzyılın ortalarından önce yıkılmıştır.[1]

Aya Titos Katedrali'nin gece görünümü

Kilise daha sonra üç nefli bir bazilika olarak yeniden inşa edilmiş ve 3 Ocak 1446'da Girit Başpiskoposu Fantino Dandolo tarafından açılmıştır. 1508 yılındaki depremde hafif hasar görmüş ve 3 Nisan 1544'teki yangınla tahrip olmuştur, ancak bu yangında kilisenin kutsal emanetleri kurtarılabilmiştir. Yanan kilise, 1557 yılında aynı üslupta yeniden inşa edilmiştir. 1669'da Kandiye'nin Osmanlı egemenliğine girmesinden sonra kutsal emanetler Venedik'e taşınmış ve kilise Girit ve Kandiye fatihi Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa'nın adını alarak camiye dönüştürülmüştür. Cami, aynı zamanda Vezir Camii olarak da anılmaktadır. Bu yapı, 1856 depreminde yıkılmıştır.[1]

Günümüzdeki yapı Aya Minas Katedrali'ni de tasarlayan Athanasios Moussis'in planına göre 1869'da inşa edilmeye başlanmıştır. Bu yeni yapı, aynı zamanda Yeni Cami olarak da anılmaktadır. Girit'in Yunanistan'a katılması ve Nüfus Mübadelesi sonrasında, yapı Girit Kilisesi tarafından onarılmış ve 3 Mayıs 1925'te Ortodoks Hristiyan ibadetine açılmıştır. Caminin minaresi yıkılmıştır. 15 Mayıs 1966'da, Titus'un Kutsal Başı Venedik şehri tarafından kiliseye iade edilmiştir.[1]

1974'ten 1988'e kadar, kiliseyi onarmak için çalışmalar yürütülmüştür.[1]

2013 yılında, Aziz Titus Kilisesi, Başpiskopos Irenaeus tarafından Girit Başpiskoposluğu'nun katedrali olarak ilan edilmiştir.[2]

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d Νίκη Κριτσωτάκη. "Ιερός Ναός του Αγίου Τίτου". Ιερός Ναός του Αγίου Τίτου. 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2016. 
  2. ^ "Καθεδρικός ναός της Κρήτης ο Άγιος Τίτος στο Ηράκλειο". amen.gr. 29 Ağustos 2013. 5 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kalenderhane Camii</span> İstanbulda bir cami

Kalenderhane Camii ya da eski adıyla Theotokos Kyriotissa Kilisesi, İstanbul'un Vefa semtinde Doğu Roma döneminden kalma bir yapıdır. Bozdoğan Kemeri'nin en doğu ucunun güneyinde yer alır. Doğu Ortodoks Kilisesi formundadır. 18. yüzyılda Osmanlı'lar tarafından camiye çevrilmiştir. Yüksek olasılıkla kilise ilk durumunda Theotokos Kyriotissa'ya adanmıştı. Yapı, Yunan haçı kemerli Bizans kilisesi örneğinin var olan birkaç örneğinden birini temsil eder. Plan ve üslup özelliklerine göre binanın 9. veya 10. yüzyıla ait olduğu varsayılır.

<span class="mw-page-title-main">Fethiye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Fethiye Camii veya Teotokos Pamakaristos Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Çarşamba semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesidir.

Aşağıda camiye dönüştürülmüş kiliselerin bir bölümü bulunmaktadır. Eğik olarak yazılan isimler günümüzde artık cami olarak kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fenari İsa Camii</span> İstanbul Fatihte bir cami

Fenari İsa Camii, Molla Fenari Camii ya da eski adıyla Lips Manastırı Kilisesi, İstanbul'da, eskiden Ortodoks kilisesi olarak kullanılırken Türklerin şehri ele geçirmesi ile birlikte camiye çevrilen bir ibadethanedir.

<span class="mw-page-title-main">Akdamar Kilisesi</span> Akdamar (Ahtamar) Adasındaki tarihi kilise

Akdamar Kilisesi, Ahtamar Kilisesi, Surp Haç Kilisesi veya Kutsal Haç Katedrali, Türkiye'nin doğusunda, Van Gölü üzerindeki Akdamar Adası'nda yer alan bir kilisedir. Kudüs'ten İran'a kaçırıldıktan sonra 7. yüzyılda Van yöresine getirildiği rivayet edilen Hakiki Haç'ın bir parçasını barındırmak maksadıyla Kral I. Gagik'in emriyle 915-921 yıllarında Mimar Manuel tarafından inşa edilmiştir. Ermeni Kırımı'ndan sonra cemaatsiz kalan dini yapı bugün müze olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Selimiye Camii (Lefkoşa)</span>

Selimiye Camii, tarihsel ismiyle Ayasofya Camii veya Ayasofya Katedrali, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde bulunan cami ve eski Katolik katedralidir. Kentin ana camisidir. Selimiye Camii, Kıbrıs'taki hayatta kalan en büyük ve en eski Gotik kiliseye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kümbet Camii</span>

Kümbet Camii ya da Havariler Kilisesi, Kars'ta yer alan tarihi bir yapı. 10. yüzyılda Ermenilerin katedral kilisesi olarak inşa edilen yapı, Doğu'nun Ayasofya'sı diye nitelendirilir. Ermeni Kırımı'ndan sonra camiye çevirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (İznik)</span> Türkiyenin Bursa şehrinde yer alan bir cami

İznik Ayasofya Camii veya İznik Ayasofya Orhan Camii veya eskiden Azize Sofya Kilisesi, İznik'in tam ortasında, surlarla çevrili kentin dört kapısından gelen yolların kesiştiği yerde inşa edilmiş olan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (Selanik)</span> Yunanistanın Selanik şehrinde bir kilise

Ayasofya veya Kutsal Bilgelik Kilisesi, Selanik'te bulunan dinî yapılardan biridir. Kilise olarak kurulup sonradan camiye dönüştürülen bu yapı, şehrin en eski yapılarından biridir ve UNESCO listesindedir. Üçüncü asırdan beri bu yerde bir kilise bulunmaktadır fakat şimdiki yapı 7. asırda inşa edilmiştir. İstanbul’daki Ayasofya örnek alınmıştır. Kilisenin içine ikonlar çizilmiştir. Binanın planı Yunan haçı şeklindedir ve orta Bizans devri mimarisinin en iyi örneklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi</span>

Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi veya Aziz Yorgi Katedrali, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesinin Fener semtinde bulunan ve İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi'ne ev sahipliği yapan kilise. Özellikle dünya Hristiyanlığı'ndaki durumu göz önüne alındığında nispeten küçük bir kilisedir; bununla birlikte, tüm İslami olmayan binaların camiler gibi ilgili İslami binalardan daha küçük ve alçakgönüllü olması gerektiğini belirleyen Osmanlı İmparatorluğu'nun İslami yasaları ile açıklanabilir: Osmanlı'nın İstanbul'u fethinden önce Patrikhane kilisesi Ayasofya'ydı.

Ortaköy Tarihi Camii, eskiden Aziz Dimitri Kilisesi, İstanbul ili Silivri ilçesi Ortaköy Merkez Mahallesinde bulunmaktadır. Ne zaman inşa edildiği net olarak bilinmemekle birlikte camide bulunan kitabelerden 1796-1831 yılları aralığında bölgede yaşayan Rumlar tarafından Aziz Dimitrios Kilisesi olarak inşa edildiği anlaşılmaktadır. Yaklaşık 90 yıl kilise olarak faaliyet gösteren yapı, 1924 yılındaki mübadele ile Rumeliden gelen Türklerin Ortaköy'e yerleşmesiyle ortaya çıkan cami ihtiyacı nedeniyle camiye çevrilmiştir. Üzerine eklenen ahşap bir minare ile yeni cami yapılıncaya kadar yaklaşık 40 küsur yıl cami olarak kullanılan yapı, daha sonra karakol ve okul gibi çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Sonraları kendi kaderine bırakılan cami, bakımsızlıktan kısmen yıkılmıştır. 2008 yılında Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu kararıyla caminin restore edilerek tekrar faaliyete geçirilmesine karar verilmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan restorasyon çalışmaları 2012 yılında tamamlanmış ve cami Ramazan ayında yeniden ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Minas Katedrali</span>

Aziz Minas Katedrali, Yunanistan'ın Kandiye kentinde bulunan bir Rum Ortodoks kilisesidir. Katedral, Aziz Minas'a adanmış olup Girit Başpiskoposluğu'nun merkezi olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa Camii</span>

Haydarpaşa Camii veya eskiden Azize Katerina Kilisesi, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Kirlizade Sokağı'nda yer almaktadır. Lefkoşa'daki eski Frenk (Latin) katedrali olan Ayasofya'dan sonra en önemli Gotik yapıdır. Harry Charles Luke tarafından adadaki en güzel Gotik yapı örneklerinden birisi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Lazarus Kilisesi, Larnaka</span> Larnaka, Kıbrısta bir kilise

Aziz Lazarus Kilisesi, Kıbrıs'ın Larnaka kentinde bulunan, 9. yüzyıl sonlarından kalma bir kilisedir. Otosefal bir Rum Ortodoks Kilisesi olan Kıbrıs Kilisesi'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Aya Nikola Kilisesi (Hanya)</span> Girit Hanyada bir kilise

Aziz Nikola Kilisesi ya da Osmanlı dönemindeki adıyla Hünkâr Camii(Χιουγκιάρ Τζαμισί), Girit'in liman kenti Hanya'da 1320 yılında Venedikliler tarafından inşa edilmiş bir kilise. Yunanistan'da hem bir çan kulesi hem de bir minaresi olan tek ibadethanedir.

<span class="mw-page-title-main">Hanya Katedrali</span> Hanyada bir kilise

Bakire Meryem Katedrali, Girit Hanya'nın eski şehir merkezinde bulunan bir Rum Ortodoks katedrali. Aslen Osmanlı yönetiminin geç döneminde, 1850 ila 1860 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Panaya tu Kastru</span> Rodostaki bir kilise

Panaya tu Kastru, Kalenin Meryemi veya Enderun Camii, Yunanistan'daki Rodos kentinde bulunan Orta Çağ'dan kalma bir Rum Ortodoks kilisesidir. Surlarla çevrili eski şehir sınırları içerisindeki yapı, adada günümüze ulaşan en büyük Bizans kilisesidir. Tarih boyunca, Rodos'un çeşitli devletler ve imparatorluklar tarafından fethedilmesiyle Roma Katolik kilisesi ve camii olarak kullanılmıştır..

<span class="mw-page-title-main">Aya Spiridon Kilisesi (Rodos)</span> Rodostaki bir Bizans kilisesi

Hagios Spyridon Kilisesi, Yunanistan'daki Rodos kentinde bulunan bir Rum Ortodoks kilisesidir. Surlarla çevrili eski şehir sınırları içerisindeki yapı, on üçüncü yüzyılda inşa edilmiş bir Orta Çağ Bizans kilisesidir. Adanın Osmanlı hakimiyeti altında olduğu dönemde Kavaklı Mescidi adıyla camiye dönüştürülmüş, daha sonra tekrar Hristiyan ibadetine açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Teslis Kilisesi (Rodos)</span>

Kutsal Teslis Kilisesi, Başmelek Mikail Kilisesi veya Hanzade Mescidi, Rodos'un Şövalyeler Caddesi'nde bulunan bir Rum Ortodoks kilisesidir. Surlarla çevrili eski şehir sınırları içerisinde Teslis'e adanmış iki kiliseden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (Drama)</span> Drama, Yunanistandaki tarihi bir Ortodoks kilisesi

Ayasofya veya Kutsal Bilgelik Kilisesi, Yunanistan'ın Drama kentinde bulunan 10. yüzyıla tarihlenen bir Bizans kilisesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.