İçeriğe atla

Aya Spiridon Kilisesi (Rodos)

Koordinatlar: 36°26′34″K 28°13′34″D / 36.44278°K 28.22611°D / 36.44278; 28.22611
Hagios Spyridon Kilisesi
YunancaΆγιος Σπυρίδων
Harita
Temel bilgiler
KonumRodos, Yunanistan
Koordinatlar36°26′34″K 28°13′34″D / 36.44278°K 28.22611°D / 36.44278; 28.22611
İnançHristiyan
MezhepRum Ortodoks
DurumAçık
Mimari
Mimari türKilise
Mimari biçimBizans mimarisi
Tamamlanma13. yüzyıl
Özellikler
Kubbe sayısı1
MalzemelerTuğla, taş, mermer

Hagios Spyridon Kilisesi (Yunanca: Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος), Yunanistan'daki Rodos kentinde bulunan bir Rum Ortodoks kilisesidir. Surlarla çevrili eski şehir sınırları içerisindeki yapı, on üçüncü yüzyılda inşa edilmiş bir Orta Çağ Bizans kilisesidir.[1] Adanın Osmanlı hakimiyeti altında olduğu dönemde Kavaklı Mescidi adıyla camiye dönüştürülmüş, daha sonra tekrar Hristiyan ibadetine açılmıştır.

Tarih

1984 yılında gerçekleştirilen kazılar ve restorasyon çalışmaları, ilk kilisenin on üçüncü yüzyılda Helenistik döneme ait üç nefli bir yapı kalıntısının üzerine inşa edildiğini ortaya çıkarmıştır ancak kilisenin kime adandığı tespit edilememiştir.[2][3][4] Günümüzdeki haliyle Hagios Spyridon Kilisesi, on altıncı yüzyılda önceki kilisenin üzerine inşa edilmiştir.[3] Adanın 1522 yılında Osmanlı Devletinin eline geçmesinden sonra kilise, Kavaklı Mescidi adıyla bir camiye dönüştürülmüştür.[3]

Hagios Artemios ve Hagia Kyriaki kiliselerinin belirlenmesi için benimsenen sürece benzer bir şekilde, 4. Bizans Eski Eserleri Ephorate'si, kazılar sırasında bu kiliseyi Aziz Spyridon'a atfetmeye karar vermiştir.[4]

Mimari

İlk kilise binası, kutsal alanında yarım daire biçimli bir kemere ve mermer kakmalar ve fresklerle süslü bir zemine sahipti. On altıncı yüzyılda yapılan yeni kilise kemer ve fresklerin bazı kısımları korumuştur. Bu dönemden kalan duvar resimleri ve kilisenin kuzey nefinin zemininde, aralarında kilisenin kurucuları olan baba ve oğulun mezarlarının da bulunduğu, fresklerle süslü bir mezar odası da günümüze ulaşmıştır.[3]

Hagios Spyridon Kilisesinin iç mekanını süsleyen çeşitli duvar resimlerinden en önemlisi on altıncı yüzyılın başlarına tarihlenen Tanrı'nın Annesi Meryem ve Aziz Yuhanna'yı etraflarında dua eden ikii erkek figürle çevrili tasvir eden resimdir. Bu figürlerin yüzlerinin yanındaki ibarelerden isimlerinin Andreas ve Georgios olduğu anlaşılmaktadır. Bu iki kişinin muhtemelen kilisenin süslemelerinin bir kısmına destek olan ve mezar odasına gömülen baba ve oğul oldukları düşünülmektedir.[4] Yapının Osmanlı döneminde camiye dönüştürülmesi sonrasında duvar resimlerinin üstü kapatılmış ve bu şekilde günümüze kadar korunabilmiştir.[3]

Camiye dönüştürülmesinden sonra yapının kuzeybatı köşesine eklenen minare günümüze bütün olarak ulaşabilmiştir.[3]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Gioles, Nikolaos; Palles, Georgios (2014). Άτλας των Χριστιανικών Μνημείων του Αιγαίου: Από τους Πρώτους Χριστιανικούς Χρόνους μέχρι την Άλωση [Atlas of the Christian Monuments of the Aegean: From the Early Christian Years Until the Fall of Constantinople] (Yunanca). Athens. s. 408. ISBN 978-618-80577-4-6. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022. 
  2. ^ Anastasiou, A.; Syrokou, E.; Tapinaki, S.; Georgopoulos, A. (2020). "Holistic 3D digital documentation of a byzantine church". The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Volume XLIII-B2-2020. XXIV ISPRS Congress. ss. 1363-1370. 
  3. ^ a b c d e f Άγιος Σπυρίδωνας (Καβακλί Τζαμί) [Hagios Spyridon (Kavakli Mosque)]. tourism.rhodes.gr (Yunanca). 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022. 
  4. ^ a b c Church of Agios Spyridon (St. Spyridon). medievaltown.gr. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kariye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Edirnekapı semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesi ve müze.

Hıdrellez Kilisesi, Alanya merkezine 10 kilometre uzakta Hacı Mehmetli Köyü sınırları içinde Hıdır İlyas mevkiindedir.

<span class="mw-page-title-main">Fethiye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Fethiye Camii veya Teotokos Pamakaristos Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Çarşamba semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesidir.

Aşağıda camiye dönüştürülmüş kiliselerin bir bölümü bulunmaktadır. Eğik olarak yazılan isimler günümüzde artık cami olarak kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atik Mustafa Paşa Camii</span>

Atik Mustafa Paşa Camii (Cabir Camii) veya Kristos Pantepoptes Kilisesi, İstanbul'un Ayvansaray semtinde kiliseden camiye çevrilmiş bir dinî yapıdır. Orta Bizans döneminden kalma yapının eski ismi "Kristos Pantepoptes"tir. Konstantinopolis'te yapılar plan tipi olarak ya Serbest Haç Plan tipi ya da Kapalı Yunan Haçı(kare içerisinde haç) Plan tipiyle inşa edilmekteydi. Kristos Pantepoptes'in plan tipi ise Kare İçinde Haç Plan ya da Kapalı Yunan Haçı olarak isimlendirilen plan tipidir.

<span class="mw-page-title-main">Gül Camii</span> İstanbulun Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma dinî yapı

Gül Camii veya Azize Teodosya Kilisesi, İstanbul'un Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma ve fetihten sonra camiye dönüştürülmüş bir dinî yapıdır. Eski adı ve yapım tarihi hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte 10. ya da 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.Bu kilise, Bizans tarafından inşa edilen en yüksek kilise olarak bilinir. İkonoklazm akımı sırasında Büyük Saray'ın ana girişi Halki Kapısı üzerindeki İsa ikonasının indirilmesine karşı çıktığı için öldürülen Theodosia adlı kadının kutsal emanetlerinin bu kiliseye konduğu ve bu kilisenin Aya Theodosia olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kanlı Kilise</span> İstanbul, Türkiyede kilise

Kanlı Kilise ya da Moğolların Azize Meryem Kilisesi ; İstanbul'da bulunan bir Ortodoks kilisesidir. İstanbul'da Osmanlı döneminde camiye çevrilmeyerek Rumların ibadetine bırakılmış Bizans döneminden kalma tek kilisedir.

<span class="mw-page-title-main">Tirilye</span> Mudanyanın mahallesi

Tirilye, Bursa'nın Mudanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Panteleimon Kilisesi (Nerezi)</span>

Aziz Panteleimon Kilisesi Makedonya Üsküp yakınlarında bulunan 12. yüzyıla ait bir Bizans kilisesidir. Hristiyan azizlerinden Panteleimon'a adanan kilise, Komnenos Hanedanı döneminde inşa edilen yunan haçı planlı kiliselere iyi bir örnek teşkil etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Boyana Kilisesi</span>

Boyana Kilisesi, Sofya'nın 8 km. güneyinde, Vitoşa Dağı eteklerinde bir Orta Çağ Bulgar Ortodoks Kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cuma Camii</span>

Yeni Cuma Camii veya Hagios Evgenios Kilisesi, Trabzon'un Yenicuma Mahallesi'nde yer alan bir tarihi yapı. Eskiden kilise ve cami olarak kullanıldı. Günümüzde cami olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Shalta Kilisesi</span> Katedral

Shalta Kilisesi, Gürcistan’ın Acara bölgesinde 12. yüzyıldan kalma Gürcü Ortodoks kilisesi. Hulo ilçesinde Kinçauri köyündedir. Kilisenin duvarlarında 14. ya da 15. yüzyıla özgü Bizans sanatı tarzında resim fragmanları günümüze ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lihni Kilisesi</span>

Lihni Meryem'in Ölümü Kilisesi, Abhazya/Gürcistan'ın Lihni köyünde bulunan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks Kilisesidir. 10. yüzyılda inşa edilmiştir. Kilisedeki 14. yüzyıl freskleri, çağdaş Bizans sanatıdan etkilenmiştir. Ayrıca bir düzineden fazla Gürcüce ve Yunanca yazıtla süslenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tsalenciha Katedrali</span>

Tsalenciha Başkalaşım Katedrali Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Tsalenciha kentinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Katedral, Gürcü Ortodoks Kilisesi'ne bağlı Zugdidi ve Tsaişi Piskoposluğu tarafından yönetilmektedir. Katedral, en çok benzersiz duvar resimleriyle bilinmektedir. Duvar resimleri, Bizans Paleologan stilini ve Gürcistan'daki sanatçıların doğrudan yaptığı resimlerin örneklerini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Telovani Kutsal Haç Kilisesi</span>

Telovani Kutsal Haç Kilisesi Doğu Gürcistan'ın Mtsheta-Mtianeti bölgesindeki Mtsheta belediyesinde konumlanmış bir 8-9. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Kubbeli trikonç tasarımına sahip kilisenin sığınağının her iki tarafında pastoforium bulunmaktadır. İç kısımda, Kutsal Mendil'in en eski Gürcü tasvirlerinden biri de dahil olmak üzere, ağır hasarlı duvar resimleri bulunmaktadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laşthveri Kilisesi</span>

Laşthveri Başmelek Kilisesi ya da bilinen diğer adıyla Taringzel Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Mimari olarak dikkat çekici olmayan salon kilisesinin en belirgin özelliği, 14 ve 15. yüzyıla tarihlenen, hem iç hem de dış duvarlara boyanmış bir dizi fresktir. Portreler ve dini sahnelerin yanı sıra, fresklerde Amiran ve Darecaniani'nin destansı aşk hikâyesinin ender görülen bölümleri de tasvir edilmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Panagia tou Mutulla</span>

Panagia tou Mutulla Kilisesi (çev.'Mutulla'lı Kutsal Meryem Kilisesi', Kıbrıs'ta, Lefkoşa'daki Marathasa vadisinde, Trodos sıradağlarının merkezindeki Mutulla köyünde bulunan dört yüzlü tek nefli bir Bizans kilisesidir. Kilise, 1985'ten beri UNESCO Dünya Mirası alanı "Troodos Bölgesindeki Duvar Kiliseleri"nin bir parçasıdır. Panagia tou Mutulla Kilisesi'ndeki freskler, Kıbrıs'ta yer alan freskler arasında günümüze ulaşan 13. yüzyıl eserlerinden tek kesin tarihli eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Timios Stavros</span>

Timios Stavros ya da Kutsal Haç Kilisesi, Kıbrıs'taki Kıbrıs Ortodoks Kilisesi'ne bağlı bir kilisedir. Kilise, 1985 yılında Trodos Bölgesi Boyalı Kiliseler Dünya Mirası Alanı'nın bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirasları Listesi'nde listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Teslis Kilisesi (Rodos)</span>

Kutsal Teslis Kilisesi, Başmelek Mikail Kilisesi veya Hanzade Mescidi, Rodos'un Şövalyeler Caddesi'nde bulunan bir Rum Ortodoks kilisesidir. Surlarla çevrili eski şehir sınırları içerisinde Teslis'e adanmış iki kiliseden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (Drama)</span> Drama, Yunanistandaki tarihi bir Ortodoks kilisesi

Ayasofya veya Kutsal Bilgelik Kilisesi, Yunanistan'ın Drama kentinde bulunan 10. yüzyıla tarihlenen bir Bizans kilisesidir.