İçeriğe atla

Ayaş

Koordinatlar: 40°1′9″K 32°19′57″D / 40.01917°K 32.33250°D / 40.01917; 32.33250
Ayaş
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAnkara
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamAhmet Başbaydar[1]
 • Belediye başkanıİzzet Demircioğlu (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1113 km²
Rakım900 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam15.540
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu06710
İl alan kodu0312
İl plaka kodu06
Resmî site
Belediye
Yerel-NET

Ayaş, Ankara ilinin bir ilçesidir. Ankara'nın 55 km batısındadır. Tarıma elverişlidir, bazı çiftlikler bulunur. İçmeleri ile meşhurdur.

Tarih

Ayaş'ın uzun bir tarihi vardır ve Evliya Çelebi'nin eserleri ile folklor şarkılarında da ismi geçer. Ayaş'a yerleşenler Oğuz boylarıdır ve çeşitli köy adlarının Bayat, Afşar, Peçenek, Kıpçak ve Kargın olması da bundandır. 1554'te, Ayaş Sancak merkezi ve 1864'te Ankara'nın nahiyesi oldu. Eğitim bakımından ileri olan Ayaş, 1900 itibarıyla 8 medrese, 2 iptidai mektep ve 1 rüştiye bulundurmaktaydı.[4]

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1927[5]22.4003.32319.077
1935[6]25.4803.20722.273
1940[7]27.0092.89624.113
1945[8]26.5173.42023.097
1950[9]29.0143.30025.714
1955[10]31.1444.59626.548
1960[11][a]17.1054.32412.781
1965[12]16.9363.87313.063
1970[13]17.5814.45413.127
1975[14]18.3254.57513.750
1980[15]17.2024.08013.122
1985[16]21.7626.93614.826
1990[17]20.8066.42714.379
2000[18]21.2397.83913.400
2007[19]13.1595.6467.513
2008[20]13.5029.5543.948
2009[21]14.0579.8904.167
2010[22]13.2918.4794.812
2011[23]13.1668.2774.889
2012[24]13.0878.2954.792
2013[25]12.99712.997veri yok
2014[26]13.01813.018veri yok
2015[27]12.67812.678veri yok
2016[27]12.27612.276veri yok
2017[27]12.28912.289veri yok
2018[27]15.54015.540veri yok
2019[27]13.90013.900veri yok
2020[27]13.68613.686veri yok
2021[27]13.09313.093veri yok
2022[27]12.99812.998veri yok
2023[27]15.58115.581veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Yönetim

Belediye başkanları

YılAdParti
1984Mehmet Çelebi ErANAP
1989Mustafa SüzenDYP
1994Mehmet Çelebi ErANAP
1999Rifat MavioğluDYP
2004Ali BaşkaraağaçCHP
2009
2014Bülent TaşanAK Parti
2019Burhan Demirbaş
2024İzzet Demircioğlu CHP

Mahalleler

Ayaş'ın 33 mahallesinin sekizi merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 4.318 kişi (% 35,1) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 37,4 km uzaklıktaki Gençali'dir. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 1.296 kişi ile Oltan mahallesidir. Ayaş'ın nüfusu 2017 yılında 13 kişi artmıştır.**

Ayaş ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016[28]2017[29]2018 2019
1 Camiatik Mah.0,5895129126
2 Dervişimam Mah.0,7920147148
3 Emine Tevfika Ayaşlı Mah.2,97941.0211.042
4 Ferahfaki Mah.2,3812925908
5 Hacımemi Mah.2,5954482442
6 Hacırecep Mah.1,9980549685
7 Hacıveli Mah.0,6980613593
8 Ömeroğlu Mah.0,3980360374
9Şeyhmuhittin Mah.0,91.045646842
Ayaş (merkez)4872 5160
10 Akkaya Mah. 20,9 583 273 256
11 Başayaş Mah. 6,4 1.108 193 188
12 Başbereket Mah. 12,0 1.048 145 152
13 Bayat Mah. 23,7 1.063 71 70
14 Bayram Mah. 9,9 927 214 198
15 Cuma Mah. 31,6 1.220 367 354
16 Çiğdemci Mah. 21,2 969 386 382
17 Evci Mah. 31,1 1.190 71 76
18 Feruz Mah. 30,0 1.083 175 168
19 Gençali Mah. 37,4884 527 494
20 Gökçebağ Mah. 11,8 1.107 117 106
21 Gökler Mah. 13,6 1.121 290 256
22 Hocasinan Mah. 9,0 745 547 513
23 Ilıca Mah. 12,4 732 582 544
24 İlhanköy Mah. 17,3 682 294 288
25 Mahkeme Mah. 6,6 824 128 127
26 Oltan Mah. 15,1 873 1.341 1.296
27 Ortabereket Mah. 17,3 991 374 375
28 Pınaryaka Mah. 27,9 1.125 253 244
29 Tekke Mah. 18,8 958 237 215
30 Uğurçayırı Mah. 16,3 691 128 123
31 Ulupınar Mah. 14,9 1.106 31 29
32 Uluyol Mah. 19,4 1.022 479 492
33 Yağmurdede Mah. 16,6 902 181 183
Ayaş (kırsal)7404 7129
Ayaş ilçe12.27612.289

* Km, kaymakamlığa olan uzaklıktır.

** TUİK 01 Şubat 2018 verileri

Turizm

Ayaş kaplıca, ılıca ve içmeceleriyle ünlüdür. İlçede 2008 yılı itibarıyla 2000 yataklı bir kaplıca tesisinin inşası başlamıştır. Ayaş'ta her yıl haziranın son haftası dut festivali yapılmaktadır. 2010 yılında yaklaşık 40 bin kişi festivale katılmıştır. Ayaş ilçesinde geniş yeşillik alanlar ve bol miktarda dut ağacı vardır. İlçe, ekonomik ve altyapısal olarak hızla gelişmektedir. Ayrıca Ayaş ilçesi domatesi ile meşhurdur. Bunların yanı sıra Ayaş Tarihi Paşa Hamamı, Asartepe Kanyonu, Yağmur Dede Türbesi gibi yerlerde bölgeye gelen ziyaretçilerin sıklıkla ziyaret ettiği noktalardır.[30]

Notlar

  1. ^ Güdül ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015. 
  2. ^ "1/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  4. ^ 1. Osmanlı Şehirleri, Milliyet Yayınları
  5. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  6. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  8. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  12. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  25. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  26. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  27. ^ a b c d e f g h i
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Ayaş Nüfusu - Ankara". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Ankara Ayaş Nüfusu". nufusune.com. 
  28. ^ TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
  29. ^ TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
  30. ^ "Ayaş Gezilecek Yerler - Mekancu". 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırıkkale</span> Kırıkkale ilinin merkezi olan şehir

Kırıkkale, Kırıkkale ilinin merkezi olan şehirdir. 1941 yılında belediye statüsüne kavuşmuştur. Kırık köyü arazileri üzerine kurulmuş, gelişmiş ve büyümüştür. 1920'lerde Mühimmat Fabrikasının temellerinin atılması, DDY buradan geçmesi gibi unsurlar şehrin oluşmasında önemli rol oynamıştır. Mühimmat Fabrikasının üretime geçmesiyle şehir göç almaya başlamış ve 12 hanelik Kırık köyü, 1929 yılında bucak yapılarak "Kırıkkale" biçiminde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bartın</span> Bartın ilinin merkezi olan şehir

Bartın, Karadeniz Bölgesi'nin batı bölümünde yer alan Bartın ilinin merkezidir. Şehirden geçen Bartın Çayı'ndan denize gemiyle gidilebilir. Bu özelliğiyle Türkiye'de deniz trafiğine uygun tek akarsudur.

<span class="mw-page-title-main">Kalecik</span> Ankara ilçesi

Kalecik, İç Anadolu Bölgesi'nde Ankara'ya bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Sandıklı</span> Afyonkarahisar ilçesi

Sandıklı, Afyonkarahisar'ın bir ilçesidir. Afyonkarahisar iline bağlı ilçe olan Sandıklı, Ege bölgesinin İç Batı Anadolu bölümünde, Antalya-Ankara kara yolu üzerinde yer alır. İlçe, doğusundaki Kumalar Dağı eteğinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kızılcahamam</span> Ankaranın kuzeyindeki bir ilçe

Kızılcahamam, eski ismiyle Yabanabad, Ankara ilinin kuzey kısmında yer alan bir ilçesidir. E5 Ankara-İstanbul Devlet karayolu üzerindedir. Kızılcahamam, Çubuk, Kahramankazan, Ayaş, Güdül, Çamlıdere ilçeleri ile Bolu ve Çankırı illeri arasında kalır. Dağlık ve ormanlık bir ilçe olan Kızılcahamam, 1712 kilometrekarelik bir alanı kaplar. İç Anadolu ile Karadeniz arasında geçişi sağlar. Köroğlu Dağları ilçenin en önemli dağı, Sakarya Irmağı'nın kollarından biri olan Kirmir Çayı da ilçedeki en önemli akarsudur. Ankara'ya içme suyu sağlayan Kurtboğazı, Eğrekkaya ve Akyar barajları Kızılcahamam Belediyesi sınırları içerisinde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karaisalı</span> İlçe, Adana, Türkiye

Karaisalı, Adana ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nallıhan</span> Ankara ilçesi

Nallıhan, Ankara ilinin bir ilçesidir. Ankara'ya 160 km uzaklıkta, tarihi İpek Yolu üzerinde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı</span> Ağrı ilinin merkezi olan şehir

Ağrı veya eskiden Karakilise, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Ağrı ilinin merkezi olan şehir. Ayrıca tarihte birden fazla isim değişikliği yaşamıştır. Karakilise, Ararat, Karaköse ve son olarak Ağrı Dağı'ndan esinlenilerek Ağrı ismi verilmiştir. Bu şehrin rakımı 1.632 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mihalıççık</span> Eskişehir ilçesi

Mihalıççık, Eskişehir ilinin bir ilçesidir. 1915'e kadar Ankara'nın ilçesiydi ve Kurtuluş Savaşı'nda çok kısa bir süre Yunan işgaline uğramıştır. Kuzeyde Ankara’nın Nallıhan, Beypazarı ve Polatlı ilçeleriyle komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Güdül</span> Ankara ilçesi

Güdül, Ankara ilinin kuzey batısında yer alan bir ilçesidir. 2020 yılında Sakin Şehir unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bismil</span> Diyarbakırın ilçesi

Bismil, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir. Bismil 2023 yılı itibari ile nüfus bakımından Diyarbakır ilinin en kalabalık beşinci ilçesidir

<span class="mw-page-title-main">Çermik</span> Diyarbakır ilçesi

Çermik, Diyarbakır ilinin kuzeybatısında bulunan bir ilçedir. İlçe, Doğu Anadolu Bölgesi' nin Yukarı Fırat Bölümü'nde bulunmaktadır. Ayrıca Diyarbakır' ın Fırat Havza' sında bulunan iki ilçesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Lice</span> Diyarbakırın ilçesi

Lice, Diyarbakır iline bağlı bir ilçedir. Diyarbakır'ın kuzeydoğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pasinler</span> Erzurumun ilçesi

Pasinler Erzurum ilinin bir ilçesidir. Pasinler bölgede Hasankale olarak da adlandırılır. Erzurum il merkezine 37 km uzaklıktadır. Tarihi İpek Yolu'nun üzerindedir. Kalesi, şifalı kaplıcaları, maden suları ve patatesi ile ünlüdür. İlçe merkezine 4 km uzaklıkta bulunan Serçeboğazı mahallesinin hemen girişinde diüretik maden suyu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sivrihisar</span> Eskişehirin ilçesi

Sivrihisar, Eskişehir'in en büyük ilçesidir. Nasreddin Hoca, Yunus Emre, Aziz Mahmut Hüdai, Hızır Bey gibi çok önemli Türk büyüklerinin bu ilçeden çıktığı iddia edilmektedir. Ankara'ya 120 kilometre Eskişehir'e 90 kilometre uzaklıktadır. 1926'dan önce Ankara'ya bağlı bir ilçeydi.

<span class="mw-page-title-main">İncesu</span> Kayserinin bir ilçesi

İncesu, Kayseri'nin ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cihanbeyli</span> Konyanın ilçesi

Cihanbeyli, Konya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ladik</span> Samsunun ilçesi

Ladik, Samsun ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin idari merkezidir. Ladik merkezinde kahvehaneleri ve dükkânların çevrelediği bir merkez bulunmaktadır. Kaymakamlık binası 1943 yılında yaşanan depremle yerle bir olmuştur. O zamandan bu zamana kadar eserler hâlâ dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye</span> Van ilinin bir ilçesi

Muradiye, Van ilinin tarihi bakımdan en eski ilçelerinden birisidir. Muradiye Şelalesi, Şeytan Köprüsü ve Saint Stefanos Kilisesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hilvan</span> Şanlıurfanın ilçesi

Hilvan, Şanlıurfa iline bağlı bir ilçedir.