İçeriğe atla

Ay mesafesi

Ay mesafesi
Ay mesafesi 384.399 km (238.854 mi), Ay'ın Dünya'ya olan ortalama uzaklığıdır. Gerçek mesafe, yörüngesi boyunca değişir. Bu görsel, Ay'ın Dünya'ya en yakın ve en uzak olduğu zamanlardaki görünür boyutunu karşılaştırmaktadır.
Genel bilgi
Birim sistemiastronomi
Neyin birimiuzaklık
SembolLD, 
Birim dönüşümleri
1 LD ...... eşittir ...
  SI temel birimi 3,84399×108 m
  Metrik sistem 384399 km
  İngiliz birimleri 238854 mi
  Astronomik birim 0,002569 au

Anlık Dünya-Ay mesafesi veya Ay'a olan mesafe, Dünya'nın merkezinden Ay'ın merkezine olan uzaklıktır. Ay mesafesi (LD veya ) veya Dünya-Ay karakteristik mesafesi, astronomide kullanılan bir ölçü birimidir. Daha teknik olarak, yer merkezli Ay yörüngesi'nin yarı büyük eksenidir. Ay mesafesi ortalama olarak yaklaşık 385.000 km (239.000 mi) veya 1,28 ışık saniyesidir; bu da kabaca Dünya çapı'nın 30 katı veya Dünya çevresi'nin 9,5 katıdır. Yaklaşık 389 ay mesafesi bir astronomik birimi oluşturur.

Ay mesafesi genellikle Dünya'ya yakın cisim karşılaşmalarına olan uzaklığı ifade etmek için kullanılır.[1] Ay'ın yarı büyük ekseni önemli bir astronomik veridir. Uzaklık ölçümlerinin birkaç milimetrelik hassasiyeti, yarı büyük ekseni birkaç desimetreye kadar belirler ve genel görelilik[2] gibi kütleçekim teorilerini test etmek, Dünya kütlesi,[3] yarıçapı[4] ve dönüşü gibi diğer astronomik değerleri iyileştirmek için önemlidir. Bu ölçüm aynı zamanda Ay yarıçapının yanı sıra Güneş'in kütlesi ve uzaklığının karakterize edilmesinde de yararlıdır.

Ay mesafesinin milimetre hassasiyetindeki ölçümleri, Dünya üzerindeki istasyonlar ile Ay üzerine yerleştirilmiş geri yansıtıcılar (retroreflektör) arasında lazer ışığının seyahat etme süresi ölçülerek yapılır. LLR (Lunar Laser Ranging) deneyi tarafından tespit edildiği üzere Ay, Dünya'dan yılda ortalama 3,8 cm (1,5 in) hızla spiral çizerek uzaklaşmaktadır.[5][6][7]

Kaynakça

  1. ^ "NEO Earth Close Approaches". Neo.jpl.nasa.gov. 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  2. ^ Williams, J. G.; Newhall, X. X.; Dickey, J. O. (15 Haziran 1996). "Relativity parameters determined from lunar laser ranging" (PDF). Physical Review D. 53 (12). ss. 6730-6739. Bibcode:1996PhRvD..53.6730W. doi:10.1103/PhysRevD.53.6730. PMID 10019959. 15 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Aralık 2023. 
  3. ^ Shuch, H. Paul (Temmuz 1991). "Measuring the mass of the earth: the ultimate moonbounce experiment" (PDF). Proceedings, 25th Conference of the Central States VHF Society. ss. 25-30. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Şubat 2016. 
  4. ^ Fischer, Irene (Ağustos 1962). "Parallax of the moon in terms of a world geodetic system" (PDF). The Astronomical Journal. Cilt 67. s. 373. Bibcode:1962AJ.....67..373F. doi:10.1086/108742. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Aralık 2023. 
  5. ^ "Is the Moon moving away from the Earth? When was this discovered? (Intermediate) - Curious About Astronomy? Ask an Astronomer". Curious.astro.cornell.edu. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  6. ^ C.D. Murray & S.F. Dermott (1999). Solar System Dynamics. Cambridge University Press. s. 184. 
  7. ^ Dickinson, Terence (1993). From the Big Bang to Planet X. Camden East, Ontario: Camden House. ss. 79-81. ISBN 978-0-921820-71-0. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ay</span> Dünyanın doğal uydusu

Ay, Dünya'nın tek doğal uydusu ve Güneş Sistemi içindeki beşinci büyük doğal uydudur. Dünya ile Ay arasında ortalama merkezden merkeze uzaklık 384.403 km, yani Dünya'nın çapının yaklaşık otuz katı kadardır. Jeofiziksel açıdan Ay, gezegen kütleli gök cismi veya uydu gezegendir. Kütlesi, Dünya'nın kütlesinin %1,2'si ve çapı 3.474 km (2.159 mi) ile Dünya'nın yaklaşık dörtte biri kadardır. Yüzeyinde kütleçekim etkisi yerçekiminin yaklaşık %17'sidir. Ay, Dünya'nın yörüngesinde bir turunu 27 gün 7 saatte tamamlar. Dünya, Ay ve Güneş geometrisinde görülen periyodik değişimler sonucunda her 29,5 günde tekrar eden Ay'ın evreleri oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Dünya</span> Güneş Sisteminde Güneşe en yakın üçüncü gezegen

Dünya veya Yerküre, Güneş Sistemi'nde Güneş'e en yakın üçüncü gezegen olup şu an için üzerinde yaşam ve sıvı su barındırdığı kesin olarak bilinen tek astronomik cisimdir. Radyometrik tarihleme ve diğer kanıtlara göre 4,55 milyar yıldan fazla bir süre önce oluşmuştur. Dünya'nın yer çekimi, uzaydaki diğer nesnelerle, özellikle Güneş'le ve tek doğal uydusu Ay'la etkileşime girer. Dünya'nın Güneş'in etrafındaki yörüngesi, 365,256 güneş günü, yani bir yıldız yılı sürer. Bu süre içerisinde Dünya, kendi ekseni etrafında 366,265 kez döner.

<span class="mw-page-title-main">Astronomik birim</span>

Astronomik birim veya Astronomi birimi, kabaca Dünya'dan Güneş'e olan mesafe olarak kabul edilen bir uzunluk birimidir. Dünya'nın Güneş'e olan mesafesi değişmekle beraber yaklaşık olarak 150 milyar metre veya 8,3 ışık dakikasına eşittir. Astronomik birim, genellikle Güneş Sistemi veya diğer yıldız sistemleri içindeki uzaklıkların ölçümünde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Güneş kütlesi</span> astronomide standart kütle birimi

Güneş kütlesi; astronomide diğer yıldızların, yıldız kümesinin, bulutsuların ve gök adaların kütlelerini belirtmede kullanılan, kütlesi yaklaşık 2×1030 kg olan standart bir kütle birimidir. Bu birim için Güneş kütlesi ölçek olarak düşünülmüştür. Yaklaşık iki nonilyon kilograma eşittir:

<span class="mw-page-title-main">Hipparkos</span> 2. yüzyıl Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçi

İznikli Hipparkos veya Nikaialı Hipparhus bir Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Rhea (uydu)</span>

Rhea, Satürn'ün ikinci en büyük ayı ve Güneş Sistemi'ndeki çapına göre dokuzuncu en büyük uydudur. Güneş Sistemindeki kesin ölçümlerin hidrostatik denge ile uyumlu bir şekli doğruladığı en küçük cisimdir. 1672'de Giovanni Domenico Cassini tarafından keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Evrenin yaşı</span> Big Bangden bugüne dek geçen zaman

Evren'in yaşı, Büyük Patlama'dan günümüze dek geçen zamandır. Şu anki teori ve gözlemler, Evren'in yaşının 13,5 ile 14 milyar arası olduğunu önermektedir. Bu yaş aralığı birçok bilimsel araştırma projesinin görüş birliğiyle elde edilmiştir. Bu projeler arasında arka plan ışınımı ölçümlerini ve Evren'in genişlemesinin ölçümü için kullanılan diğer pek çok farklı yöntemi de içerir. Arka plan ışınımı ölçümleri Evren'in Büyük Patlama'dan bu yana olan soğuma süresini verir. Evren'in genişlediğine dair kanıtlardan biri olan kırmızıya kayma gözlemleri ise Evren'in yaşının hesaplanması için kesin bilgiler verir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876</span>

Gliese 876, Kova takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 15 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kırmızı cüce yıldızdır. 2011 yılında yıldızı yörüngeleyen dört güneş dışı gezegen onaylanmıştır. Orta gezegenlerin ikisi Jüpiter benzeri iken, en yakın gezegenin küçük bir Neptüne ya da geniş bir karasal gezegene benzediği, en dıştaki gezegeninse kütlece Uranüs'e benzediği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ay'ın yörüngesi</span>

Ay, Dünya'nın etrafındaki yörüngesinde doğrusal yönde döner ve İlkbahar Ekinoksu ve yıldızlara göre bir döngüsünü yaklaşık 27,32 günde ve Güneş'e göre bir döngüsünü yaklaşık 29,53 günde tamamlar. Dünya ve Ay, Dünya'nın merkezinden yaklaşık 4.670 km (2.900 mi) uzaklıkta yer alan bir çift merkez odağındaki yörüngelerinde dönerek Dünya-Ay sistemi adı verilen bir uydu sistemi oluştururlar. Ortalama olarak, Ay'a olan uzaklık Dünya'nın merkezinden yaklaşık 385.000 km (239.000 mi) olup, bu da yaklaşık 60 Dünya yarıçapına veya 1,282 ışık saniyesine karşılık gelmektedir.

Ay teorisi, Ay'ın hareketlerini hesaplamaya çalışır. Ay'nın hareketlerinde çok sayıda usulsüzlük vardır ve bu hareketler için birçok hesaplama girişiminde bulunulmuştur. Sorun olan bu problem yüzyıllar sonra doğruluk düzeyi çok yüksek olacak şekilde modellenebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ay doğrultusuna giriş</span>

Ay-Doğrultusuna giriş, bir uzay aracının Ay'a varmasına sebep olacak doğrultuya yerleştiren bir çeşit itkili manevradır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 2</span>

Chang'e 2, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ilk aşamasının bir parçası olup 2007'de fırlatılan Chang'e 1'in devamıdır. Chang'e 2'nin tasarımında Chang'e 1 ile benzerlik göstermesine karşın, daha gelişmiş bir yerleşik kamera da dahil olmak üzere bazı teknik yenilikler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter'in halkaları</span> Jüpiter gezegeninin halkaları

Jüpiter'in halkaları ya da Jüpiter halka sistemi, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen olan Jüpiter'in çevresinde bulunan halka sistemidir. Satürn ve Uranüs sistemlerinden sonra Güneş Sistemi'nde keşfedilen üçüncü halka sistemiydi. İlk olarak 1979'da Voyager 1 uzay aracı tarafından gözlemlendi ve 1990'larda Jüpiter yörüngesine giren Galileo uzay aracı tarafından araştırıldı. Hubble Uzay Teleskobu ve Dünya'dan da uzun süre gözlemlenmiştir. Halkaların Dünya'dan gözlemlenmesi, mevcut en büyük teleskopları gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'nın geleceği</span> Dünyanın geleceği için öngörülen senaryolar

Dünya'nın geleceği konusunda birçok uzun vadeli etmenin muhtelif etkilerine dayanarak biyolojik ve jeolojik çıkarımlar yapılabilir. Bu etmenler Dünya yüzeyindeki kimyayı, gezegenin iç soğuma oranını, Güneş Sistemi'ndeki diğer nesnelerle yerçekimi etkileşimlerini ve Güneş'in parlaklığında sürekli bir artışı içerir. Bu ekstrapolasyondaki belirsiz faktör, gezegende değişimlere neden olabilecek iklim mühendisliği gibi insan teknolojilerinin sürekli etkisidir. Sonuçları beş milyon yıl sürebilecek mevcut Holosen yok oluşuna teknoloji neden olmaktadır. Ayrıca teknolojinin, insanlığın yok olmasına yol açabileceği ve gezegeni, yalnızca uzun vadeli doğal süreçlerden kaynaklı daha yavaş bir evrimsel hıza geri döndürebileceği de düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ay'ın yakın yüzü</span>

Ay'ın yakın yüzü', Ay'ın her zaman Dünya'dan bakan yarımküresidir. Ay kendi ekseni etrafında, Ay'ın Dünya'nın yörüngesindeki dönüşüyle aynı hızda döndüğünden Ay'ın Dünya'dan yalnızca bir tarafı görülebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ay'ın kökeni</span>

Ay'ın kökeni, genellikle Mars büyüklüğündeki bir cismin Dünya'ya çarpmasıyla oluşan yığılma diskinin birikerek bir doğal uydu olan Ay'ı meydana getirmesine dayanır. Ancak bu büyük çarpışma hipotezinin birkaç farklı çeşidi olup Ay'ın kökenine dair çarpışma hipotezine alternatif açıklamalar da bulunur. Ay'ın kökenine dair araştırmalar devam etmektedir. Önerilen diğer senaryolar arasında yakalanmış gök cismi, fisyon, birlikte oluşma, gezegencik çarpışmaları ve diğer çarpışma teorileri yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yarkovsky etkisi</span>

Yarkovsky etkisi momentum taşıyan termal fotonların anizotropik emisyonlarının neden olduğu uzayda hareket eden cisimlerin üzerinde etkili olan bir kuvvettir. Üzerindeki etkisi çok daha etkin olması dolayısıyla en fazla 10 km çapındaki asteroitler ve meteorlar ile bağlantılı olduğu genellikle kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'nın yörüngesi</span> Dünyanın Güneş etrafındaki hareketi

Dünya, Kuzey Yarımküre'den bakıldığında saat yönünün tersine doğru ortalama 149,60 milyon km mesafede Güneş'in çevresinde dönmektedir. Bir tam yörünge 365.256 gün sürer ve bu süre zarfında Dünya 940 milyon km yol kat etmiş olur. Diğer Güneş Sistemi cisimlerinin etkisi göz ardı edildiğinde, Dünya'nın yörüngesi, Dünya'nın dönüşü olarak da bilinir. Dünya'nın dışmerkezliği 0,0167'dir. Bu nedenle Dünya-Güneş ağırlık merkezi odaklı, çift merkezli bir elipstir. Yörünge merkezi, yörüngenin büyüklüğüne göre Güneş'in merkezine nispeten yakın olduğundan, bu değer sıfıra yakındır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'nın şekli</span> jeodezi için Dünyayı modellemek üzere kullanılan model ve şekil

Dünya'nın şekli, jeodezide, Dünya gezegenini modellemek için kullanılan kimi boyut ve şekillerdir. Şekil türü, model için gereken hassasiyet dahil olmak üzere, çoğunlukla uygulama alanına dayalı olarak farklılaşmaktadır. Küresel şekilli bir Dünya diğer birçok amaçla birlikte coğrafya ve astronomi için tatmin edici olan genel kabul görmüş tarihsel bir yaklaşımdır. Oldukça kesinliğe sahip olan kimi modeller zaman içinde geliştirilmiş olup, böylece koordinat sistemleri navigasyon, yerölçme, kadastro, arazi kullanımı ve diğer çeşitli konuların kesin ihtiyaçlarına hizmet edebilir hale gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">LHS 1140 b</span>

LHS 1140 b, kırmızı cüce LHS 1140'ın muhafazakar yaşanabilir bölgesi içinde dönen bir ötegezegendir. 2017 yılında MEarth Projesi tarafından keşfedilen LHS 1140 b, Dünya'nın kütlesinin yaklaşık 5,6 katı ve yarıçap olarak yaklaşık %70 daha büyüktür, bu da onu dev Dünya gezegen kategorisine sokar. Başlangıçta yoğun kayalık bir gezegen olduğu düşünülüyordu, ancak kütlesi ve yarıçapı üzerinde yapılan hassas ölçümler daha düşük bir yoğunluk buldu; bu da muhtemelen kütlesinin %9-19'unun sudan oluştuğu bir okyanus gezegeni olduğuna işaret ediyor. LHS 1140 b tamamen yıldızın yaşanabilir bölgesinin yörüngesinde döner ve Dünya'nın olay akışının %43'ünü alır. Gezegen 49 ışıkyılı uzaklıkta ve yıldızının önünden geçiyor, bu da onu yer tabanlı ve/veya uzay teleskoplarıyla atmosferik araştırmalar için mükemmel bir aday haline getiriyor.