İçeriğe atla

Ay ağacı

Sebastian County adliye binası önünde bir Ay ağacı, Fort Smith, Arkansas, ABD

Ay ağaçları, 1971 yılında NASA tarafından uzaya gönderilen ağaç tohumları. Tohumların farklı koşullarda nasıl değiştiklerini ve yetiştiklerini gözlemlemek aracıyla Apollo 14 misyonu kapsamında Ay'a farklı ağaç türlerinden beş yüz tohum gönderildi ve bu tohumlar otuz dört kez ay yörüngesi etrafında dolaştırıldı. Görevini tamamlayarak Dünya'ya dönen Apollo 14'ten alınan tohumlar, aralarında Amerika Birleşik Devletleri, İsviçre, Japonya ve Brezilya'nın da olduğu farklı ülkelere ekildi.[1]

31 Ocak 1971'de fırlatılan Apollo 14, 5 Şubat 1971 tarihinde ay kraterine iniş yaptı. Alan Shepard ve Ay modülü pilotu Edgar Mitchell Ay yüzeyinde yürürken, eski bir Orman Servisi çalışanı olan komuta modülü pilotu Stuart Roosa, Ay'a hiç ayak basmadı.[2] Roosa, bagajındaki yaklaşık 500 tane yumru çamı, tatlı sakız ağacı, sekoya, Douglas göknar ve çınar tohumu bulunan bir kutuyu Ay'ın etrafında 34 kez tur attırdı. Buradaki fikir, ağırlıksızlığın tohumlar üzerinde nasıl bir etkisi olacağını görmekti.[3] Kitty Hawk komuta modülü, 9 şubat 1971'de UTC ile saat 21:05'te Amerikan Samoası'nın 1.400 km güneyine, güney Pasifik Okyanusu'na indi. Tohumlar Dünya'ya döndükten sonra yaklaşık 420 fideye dönüştü. 1975 ve 1976 yıllarında ABD'deki okullara, üniversitelere, parklara ve devlet dairelerine verildi.

Bu tohumlardan dikilen ağaçların çoğunun yeri on yıllardır büyük ölçüde bilinmiyordu. 1996 yılında, üçüncü sınıf öğretmeni Joan Goble ve öğrencileri, yerel bölgelerinde, üzerinde ay ağacı olduğunu belirten bir plaket bulunan bir ağaç buldular. Goble, NASA'ya bir e-posta gönderdi ve çalışan Dave Williams'a ulaştı. Williams, NASA'daki meslektaşlarının çoğu gibi ağaçların varlığından habersizdi. Biraz araştırma yaptıktan sonra Williams, Roosa'nın bu tohumları ekilmek üzere uzaya ve eve getirmek için yaptığı ilk eylemleri anlatan bazı eski gazete kupürleri buldu.[4] Williams, NASA'nın resmi web sitesinde ağaçları bulmak için halktan yardım isteyen bir sayfa yayınladı. Sayfa ayrıca bilinen ay ağaçlarının yerlerini ve türlerini listeleyen bir tablo içeriyordu. Williams, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki insanlardan, onları ay ağaçları olarak tanımlayan plaketler gören insanlardan haber almaya başladı. Williams, konumları ve türleri de dahil olmak üzere bu tür ağaçların ayrıntılarını listeleyen bir veritabanını yönetmeye başladı. 2011'de Wired dergisindeki bir makale bu çabayı anlattı ve Williams'ın e-posta adresini sağlayarak mevcut ay ağaçları hakkında bilgisi olabilecek herkesi yazmaya teşvik etti.[5] 2022 yılı itibarıyla mevcut ağaçların tespiti ve yerlerinin belirlenmesi çalışmaları devam etmekteydi.[4][6]

Ay ağaçları ve konumları

Şehir ve eyaletKonumAğaç türüDikim tarihi
Auburn Üniversitesi,
Alabama
G.W. Andrews Forestry Sciences LabLoblolly Pine*22 Ekim 1976
Birmingham,
Alabama
Birmingham Botanical GardenSycamoreNisan 1976
Montgomery,
Alabama
State CapitolLoblolly PineNisan 1976
Troy,
Alabama
Pioneer Museum of Alabama5 Ağustos 1976
Tuscumbia,
Alabama
Ivy Green19 Ekim 1976
Flagstaff,
Arizona
Flagstaff Jr. High SchoolDouglas Fir30 Nisan 1976
Tucson,
Arizona
Kuiper Space Sciences Building, Arizona ÜniversitesiSycamore
Ft. Smith,
Arkansas
Sebastian County CourthouseLoblolly Pine15 Mart 1976
Washington,
Arkansas
Old Washington Historic State Park
Arcata,
Kaliforniya
Humboldt State University3 Redwoods
Berkeley,
Kaliforniya
Tilden Nature AreaRedwood26 Temmuz 1976
Monterey,
Kaliforniya
Friendly PlazaTemmuz 1976
San Luis Obispo,
California
Mission Plaza30 Temmuz 1976
Sacramento,
Kaliforniya
State Capitol
Cape Canaveral,
Florida
Kennedy Uzay MerkeziSycamore*[7]25 Haziran 1976
Gainesville,
Florida
Florida ÜniversitesiSycamore
Perry,
Florida
Forest Capital Museum State ParkLoblolly Pine26 Nisan 1978
Tallahassee,
Florida
Cascades ParkSycamore
Tallahassee,
Florida
Doyle Conner BuildingLoblolly Pine
Athens,
Georgia
Athens-Clarke County Planning DepartmentMayıs 1976
Waycross,
Georgia
Okefenokee Regional Educational Service Agency[8]ca. 1976
Boise,
Idaho
Lowell Elementary School1977
Moscow,
Idaho
University of IdahoSycamore
Cannelton,
Indiana
Camp Koch Girl Scout Camp1976
Indianapolis,
Indiana
Indiana Statehouse9 Nisan 1976
Lincoln City,
Indiana
Lincoln State Park1 Mayıs 1976
Tell City,
Indiana
Forest Service Office2 Sweetgums1976
Atchison,
Kansas
International Forest of FriendshipSycamore
Elmer,
Louisiana
Palustris Experimental ForestLoblolly PineNisan 1976
Piedmont,
South Carolina
209 Green Leaf LaneSycamoreAğustos, 1976
New Orleans,
Louisiana
New Orleans River WalkLoblolly PineHaziran 1983
Bethesda,
Maryland
Society of American Foresters30 Eylül 1975
Greenbelt,
Maryland
Goddard Space Flight CenterSycamore9 Haziran 1977
Holliston,
Massachusetts
Holliston Police StationNisan 1976
Lansing,
Michigan
State CapitolWeeping Beech1976
Mississippi State,
Mississippi
The JunctionSycamore1975
Waynesboro,
Mississippi
Forestry Commission Nursery
DeSoto,
Missouri
Walthers Park
Pisgah National Forest,
North Carolina
Cradle of Forestry in America
Asheville Botanical Garden,
North Carolina
UNC Asheville
South Brunswick,
New Jersey
South Brunswick High School
Jefferson County,
Ohio
Friendship Park29 Temmuz 1976
Eugene,
Oregon
Erb Memorial Union, University of Oregon (Initially planted at Willamette Hall, moved in 1980)Douglas Fir1976
Roseburg,
Oregon
U.S. Veteran's Hospital3 Mayıs 1976
Corvallis,
Oregon
Peavy Hall, Oregon State University1976
Salem,
Oregon
State Capitol30 Nisan 1976
Salem,
Oregon
Private Residence2 Douglas Firs1973
Ebensburg,
Pennsylvania
Cambria County CourthouseSycamore29 Haziran 1976
Hollidaysburg,
Pennsylvania
Highland Hall5 Mayıs 1976
King of Prussia,
Pensilvanya
Lockheed Martin Space Systems Building30 Haziran 1976
Newtown/Langhorne,
Pensilvanya
Core Creek Park30 Nisan 1976
Philadelphia,
Pennsylvania
Washington SquareSycamore*6 Mayıs 1975
Knoxville,
Tennessee
University of TennesseeLoblolly PineNisan 1976
Sewanee,
Tennessee
University of the SouthSycamore
Tullahoma,
Tennessee
Arnold Air Force BaseLoblolly Pine
Olympia,
Washington
State CapitolDouglas Fir
Huntsville,
Alabama
U.S. Space and Rocket Center5 Sycamores,
2 Pines *
29 Ekim 1976
Tuskegee,
Alabama
VA Hospital (CAVHCS)Loblolly Pine *1976
Little Rock,
Arkansas
Forestry Commission Headquarters15 Mart 1976
Monticello,
Arkansas
University of Arkansas at Monticello1977?
New Orleans,
Louisiana
NASA Michoud Assembly FacilityLoblolly Pine (2?) *Temmuz 1976
North Pembroke,
Massachusetts
Historical SocietySycamore? *Nisan 1976
Albuquerque,
New Mexico
Civic PlazaDouglas Fir *
Illinois Valley,
Oregon
Siskiyou Smoke Jumper Base
Washington,
DC
Beyaz SarayLoblolly Pine *19 Ocak 1977
Plano, TeksasPlano Senior High SchoolSycamore *4 Kasım 2009
Brasília,
Brezilya
Ibama Central Building's gardenSweetgum14 Kasım 1980
Santa Rosa,
Brezilya
Parque Municipal de ExposiçõesRedwood18 Ağustos 1981
Tradate,
İtalya
Appiano Gentile ParkLoblolly Pine10 Ekim 2011
Bracey,
Virginia
River Ridge Golf & Camping ClubSycamore31 Ocak 1971
Doswell, Virginia Kings Dominion [9]
Luzern,
İsviçre
Swiss Transport MuseumSycamore15 Ağustos 1976 (not planted until later)
Silver City,
New Mexico
Gough Park14 Ağustos 1976
Houston,
Teksas
NASA Johnson Space CenterLoblolly PineŞubat 2016[şüpheli ]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Black, Richard (19 Temmuz 2005). "Trees... from the Moon". BBC News. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  2. ^ Stenger, Richard (22 Ekim 2002). "Scientists look for elusive 'moon trees'" (İngilizce). CNN. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2021. 
  3. ^ Carter, Jamie (5 Şubat 2021). "Have You Ever Seen A 'Moon Tree?' Where You Can See A Curious Legacy Of NASA's Apollo Missions 50 Years On". Forbes. Erişim tarihi: 4 Mart 2021. 
  4. ^ a b We Almost Forgot About the Moon Trees: A collection of tree seeds that went round and round the moon was scattered far and wide back home 13 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by Marina Koren. The seeds orbited the Moon, but were not landed on it. The Atlantic, January 31, 2022.
  5. ^ The Mystery of the Missing Moon Trees: 13 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 years after NASA astronomer David Williams started searching for them, hundreds of trees grown from space-faring seeds are still missing. The “moon trees,” whose seeds circled the moon 34 times in Apollo 14 astronaut Stuart Roosa‘s pocket, were welcomed back to Earth with great fanfare in 1971. February 10, 2011, wired.com.
  6. ^ The "Moon Trees" 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., official NASA website, accessed Feb 3, 2022.
  7. ^ "Archived copy". 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017. 
  8. ^ "Twitter". 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2021. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çamgiller</span>

Pinaceae (Çamgiller), Pinales takımından bazen çalı formunda kozalaklı ağaç türlerini içeren bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 1</span> Apollo serisi uzay araçlarının ilki

Apollo 1, Amerika Birleşik Devletleri Apollo programının ilk mürettebatlı göreviydi ve ilk insanı Ay'a çıkarma taahhüdünde bulunmuştu. Apollo komuta ve servis modülünün (CSM) ilk alçak Dünya yörünge testi, 21 Şubat 1967 tarihi için planlanmıştı. Planlanan bu uçuş gerçekleşemedi. 27 Ocak'ta Cape Canaveral AFS Fırlatma Kompleksi 34'te fırlatma provası esnasında çıkan bir kabin yangını komuta modülünü imha etti (CM) ve üç mürettebat üyesinin tamamının ölümüne yol açtı. Mürettebat tarafından seçilen Apollo 1 ismi, yangından sonra NASA tarafından onurları adına resmîleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 11</span> Aya ilk insanlı iniş (1969)

Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlı Ay yolculukları</span>

İnsanlı Ay yolculukları, ilk defa 20. yüzyılda Uzay Yarışı'nın bir parçası olarak 1969–1972 yılları arasında Apollo Projesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı NASA tarafından gerçekleştirilmiştir. Ay yüzeyine yapılan ilk başarılı insansız görev, 1959 yılında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Luna 2 görevidir. Luna 2, Ay yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne olmuştur. ABD ise Aralık 1968'de Apollo 8 ve Mayıs 1969'da Apollo 10 görevleri kapsamında Ay yörüngesine mürettebatlı yolculuklar yapmış, 20 Temmuz 1969'da da Apollo 11 göreviyle insanları Ay yüzeyine ulaştırmayı başarmıştır. Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong Ay'a ayak basan ilk insan, Buzz Aldrin de ikinci insan olmuştur. Devam eden yıllarda ABD, Ay'a beş insanlı görev daha göndermiştir ve toplam 12 astronot Ay yüzeyinde yürümüştür. 19 Aralık 1972'de çalışmalarını tamamlayan Apollo 17; Ay'a giden son insanlı görev, astronot Eugene Cernan da Ay'a ayak basan son insan olmuştur. Sonraki yıllarda Uzay Yarışı'nın hız kaybetmesiyle birlikte insanlık bir daha Ay'a gitmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 14</span> ay yüzeyine mürettebat götüren 3. görev

Apollo 14; Apollo programının 8. mürettebatlı görevi, 3. Ay'a insanlı iniş ve ilk dağlık inişi barındıran insanlı ay göreviydi. Görev 31 Ocak 1971'de başlamış, astronotlar 5 Şubat 1971'de Ay'a inmiş ve yaklaşık 9 saatlik bir Ay yürüyüşünden sonra 9 şubatta Dünya'ya geri dönmüşlerdir. Görevin getirdiği örnekler Ay'ın volkanik faaliyetleri ve Dünya'dan seken göktaşları hakkında bilgi vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 15</span> Apollo Projesinin dördüncü ay yüzeyine iniş programı

Apollo 15, Amerika Birleşik Devletleri'nin Apollo programındaki dokuzuncu mürettebatlı ve Ay'a iniş yapan dördüncü görevi olmuştu. Bu görev, Ay'da daha uzun süre kalınan ve daha önceki inişlere göre bilime daha fazla odaklanan ilk J göreviydi. Apollo 15, Ay taşıtının ilk kez kullanıldığı görev oldu.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 16</span> ABD Apollo Projesindeki onuncu mürettabatlı ve sondan bir önceki Aya iniş görevi

Apollo 16, NASA tarafından yönetilen Amerika Birleşik Devletleri Apollo programındaki onuncu mürettebatlı ve sondan bir önceki Ay inişini gerçekleştiren beşinci görevdi. Ay yüzeyinde uzun süre kalma, bilime odaklanma ve Ay taşıtının (LRV) kullanıldığı Apollo "J görevlerinin" ikincisiydi. İniş ve keşif, bazı bilim adamlarının volkanik hareketle oluşan bir alan olmasını beklediği için tercih edilmiş bir yer olan Dekart Platosu'na yapıldı, ancak durumun böyle olmadığı kanıtlandı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 17</span> Apollo 17 7 Aralık 1972 tarihinde Aya giden, son insanlı uçuşu yapmış olan uzay ekibi

Apollo 17, NASA Apollo programının insanların Ay'a ayak bastığı veya alçak Dünya yörüngesinin ötesine geçtiği son göreviydi. Komutan Gene Cernan ve Ay modülü pilotu Harrison Schmitt Ay'da yürürken, Komuta modülü pilotu Ronald E. Evans yörüngedeydi. Ay'a bir bilim insanı gönderme baskısı altında olan NASA'nın Joe Engle'ın yerine seçmiş olduğu Schmitt, Ay'a inen tek jeologdu. Görevin bilime verdiği yüksek önem, komuta modülünde taşınan beş fareyi içeren biyolojik bir deney de dahil olmak üzere bir dizi yeni deneyin dahil edilmesini sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 13</span> Ay yüzeyini araştırmak üzere gönderilen ancak yaşanan sorunlardan dolayı başarısız olan ay görevi

Apollo 13, Apollo Projesi kapsamında gerçekleştirilen yedinci insanlı uzay görevi ve üçüncü insanlı Ay yolculuğu görevi. Uzay aracı 11 Nisan 1970'te yerel saatle 13:13'te ABD'nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Araçtaki ekipte astronot James "Jim" Arthur Lovell, John L. Swigert ve Fred W. Haise yer alıyordu. Fırlatmadan iki gün sonra, Dünya'dan yaklaşık olarak 320.000 km uzakta Apollo uzayaracında meydana gelen bir patlama sonucu hizmet modülünün oksijen stokları yitirildi ve enerji kesintisi yaşandı. Bunun üzerine mürettebat Ay Örümceği'ni bir "cankurtaran sandalı" olarak kullandı. Patlamada komuta modülü sistemleri sağlam kalmıştı, fakat enerji sarfiyatını önlemek için Dünya atmosferine girmeden kısa bir süre önceye kadar kapalı tutuldular. Mürettebat Ay'a inemedi, üstelik düşük sıcaklığa, susuzluğa ve elektrik kısıtlamasına dayanmak zorunda kaldı, fakat atmosfere girerken arkalarındaki yüzlerce NASA çalışanının hesaplamaları sayesinde uzaya sekmekten kurtulup, uzay tarihinin en ilginç kurtarma operasyonu sayesinde Dünya'ya sağ salim dönmeyi başardı. Bu olay tarihte "başarısız başarı" olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Buzz Aldrin</span> Amerikalı astronot

Edwin Eugene "Buzz" Aldrin, Jr., Amerikalı astronot, Ay'a ayak basan ikinci insandır. Görev Komutanı Neil Armstrong'un ardından Ay'a ayak bastı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 10</span>

Apollo 10, Amerika Birleşik Devletleri Apollo programındaki dördüncü mürettebatlı ve Ay'ın yörüngesindeki ikinci insanlı uzay uçuşuydu. Bu F görevi: İlk Ay inişi için, asıl inişten kısa bir süre önce tüm bileşenleri ve prosedürleri test eden bir kıyafet denemesiydi. Astronot John Young, Ay'ın yörüngesindeki Komuta Modülünde kalırken diğer astronotlar Thomas Stafford ve Eugene Cernan, Apollo Ay Modülünü (LM) motor tahrikli alçalma için inişin başlayacağı nokta olan ay yüzeyinin 8,4 deniz mili (15,6 km) içindeki bir alçalma yörüngesine uçurdu. Apollo 10, Ay'ın yörüngesinde 31 kez döndükten sonra güvenli bir şekilde Dünya'ya döndü ve başarısı, iki ay sonra gerçekleşecek olan ilk gerçek inişi mümkün kıldı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 9</span>

Apollo 9, NASA'nın Apollo programındaki üçüncü mürettebatlı uzay uçuşuydu. Alçak Dünya yörüngesinde uçan, Satürn V roketi ile fırlatılan ikinci mürettebatlı Apollo göreviydi ve Ay modülü (LM) ile komuta ve hizmet modülünü (CSM) içeren tam Apollo uzay aracının ilk uçuşuydu. Bu görevde, yükselme ve alçalma için kullanılan tahrik sistemlerinin çalışma kapasitesi, mürettebatının bağımsız olarak uçabilme olasılığı ve daha sonra CSM ile bir buluşma ve kenetlenme yapılabilmesinin mümkün olduğu gösterildi. Görevin diğer hedefleri arasında, iki mekiği acil durum modunda bir araya getirmek için LM iniş motorunu açmak ve birincil yaşam destek sistemi taşınabilir sırt çantasını kullanmak vardı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 8</span> Ayın yörüngesinde bulunan ilk ekip

Apollo 8, alçak Dünya yörüngesinden ayrılan ve Ay'a ulaşan ilk mürettebatlı uzay uçuşuydu. Mürettebat, Ay'a inmeden etrafında on kez döndü ve ardından güvenli bir şekilde Dünya'ya geri döndü. Bu üç astronot, Ay'ın uzak tarafına ve Dünya'nın doğuşuna şahsen tanık olan ve fotoğraflayan ilk insanlardı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 7</span> NASA ay yolculuğu projesi

Apollo 7, NASA'nın Apollo programındaki ikinci mürettebatlı uçuştu. 27 Ocak 1967'de bir fırlatma provası testi sırasında üç Apollo 1 astronotunu öldüren yangından sonra insanlarla gerçekleştirilen ilk uzay uçuşu oldu. Apollo 7 mürettebatına Walter Schirra komuta etti. Komuta modülü pilotu Donn Eisele, ay modülü pilotu ise Walter Cunningham'dı.

<span class="mw-page-title-main">Ay'a aslında gidilmediği iddiası</span>

Ay'a aslında gidilmediği iddiası, Apollo Projesi ile insanoğlunun Ay'a gidilmediğini, aslında tüm projenin bir aldatmacadan ibaret olduğu iddialarıdır. Kamuoyunda önemli miktarda taraftar toplamıştır. Bu iddialar, tarihçiler ve uzay araştırmaları camiasınca kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jim Lovell</span> Amerikalı uzay adamı

James Arthur Lovell Jr. eski bir NASA astronotu, Deniz Havacısı, makine mühendisi ve emekli donanma kaptanı. 1968'de Apollo 8'in komut modülü pilotu olarak, Ay'a uçan ve Ay'ın etrafında dönen ilk üç insandan biri oldu. Daha sonra 1970 Apollo 13 ay görevine, kritik bir başarısızlıktan sonra, Ay'ın etrafında dolaştı ve mürettebatın ve görev kontrolünün çabalarıyla güvenle Dünya'ya döndü.

<span class="mw-page-title-main">Artemis Programı</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak üç aşamadan oluşan uzay programı

Artemis Programı ya da Artemis görevi, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) liderliğinde, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi uluslararası ortaklar tarafından yönetilen bir robotik ve insanlı Ay keşif programıdır. Projenin amacı "ilk kadın ve sıradaki erkeği" Ay'ın güney kutbuna indirmek olarak ifade ediliyor. Projenin ismini aldığı Artemis, Yunan mitolojisinde tanrı Apollon'un ikiz kız kardeşi ve ay tanrıçasıdır.

<i>Columbia</i> komuta modülü

Columbia komuta modülü (CM-107), Ay'a ilk kez insanın indiği Apollo 11 görevinde komuta modülü olarak kullanılan uzay aracıdır. Columbia, 1969'daki Apollo 11 görevinde Dünya'ya geri dönen tek uzay aracıdır.

<i>Kartal</i> Ay Modülü

Kartal Ay modülü (LM-5), ilk kez insanların Ay'a indiği Apollo 11'in mürettebatlı Ay iniş aracı olarak görev yapan uzay aracıdır. Adını görev ambleminde belirgin bir şekilde yer alan kel kartaldan almıştır. Ay modülü, Columbia komuta modülünde Dünya'dan Ay yörüngesine uçtu ve ardından 20 Temmuz 1969'da astronot Neil Armstrong tarafından Buzz Aldrin'in navigasyon yardımıyla Ay'a uçuruldu. Kartal modülünün inişi, Armstrong ve Aldrin tarafından isimlendirilen ve ilk olarak modülün inişinde duyurulan Tranquility Üssü'nü yarattı.