İçeriğe atla

Ayşegül Sarıca

Ayşegül Sarıca
Genel bilgiler
Doğum28 Mayıs 1935(1935-05-28)[1][2]
Kadıköy
Ölüm10 Mart 2023 (87 yaşında)[2]
MesleklerMüzisyen
ÇalgılarPiyano
Nejat Diyarbekirli
(e. 1963; ö. 2017)
[3][4][5]
ÇocuklarıOsman Diyarbekirli[3][4]
Selçuk Zeynep Diyarbekirli[3][4]

Ayşe Gül Sarıca Diyarbekirli (28 Mayıs 1935, Kadıköy - 10 Mart 2023) Türk piyanist, eğitimci.

Piyano virtüözü olarak kabul edilen Ayşegül Sarıca Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası solistlerinden olup 1971 yılında Devlet Sanatçısı unvanını almıştır.

Yaşamı

1935 yılında İstanbul'un Moda semtinde dünyaya geldi. Anne tarafından Sadrazam Ahmet İzzet Furgaç’ın, baba tarafından Yıldız Sarayı’nın doktoru Arif Paşa’nın torunudur.[6] Moda’ya yerleşen ilk Türk ailelerden olan Sarıcalar, Eğriboz Adası’ndan İstanbul’a göç etmiş asker kökenli bir aile idi.[7] Ayşegül Sarıca, Moda’daki Sarıca Arif Paşa Konağı’nda büyüdü; Almanca ve İngilizce öğrendi.[6]

Piyano öğrenimine Ferdi Ştatzer ile başladı. Üç yıl özel olarak, beş yıl da İstanbul Belediye Konservatuvarında Ferdi Ştatzer ile çalıştı.[8] İlk solo konserini dokuz yaşındayken Kadıköy Halkevi’nde verdi.[8]

Okulu bitirdikten sonra anne ve babasıyla birlikte Paris'e giden Sarıca, 1951'de Paris Devlet Konservatuvarı sınavını kazandı. Bu kurumda Lucette Descaves ile piyano, Pierre Pasquier ile oda müziği çalıştı. 1953'te piyano bölümünden, 1954 yılında ise oda müziği bölümünden birincilik derecesiyle mezun oldu.[8] Aynı yıl Marguerite Long'un Müzik Akademisi'nde ünlü eğitimciyle ileri solistlik çalışmalarına başladı. 1955 yılında Uluslararası Münih Piyano yarışmasında "Jüri Özel Ödülü"nü, 1957'de M. Long-Jacques Thibaud Uluslararası Yarışması'nda "Gabriel Faure Derneği Ödülü"nü,1959'da M. Long-Jacques Thibaud Uluslararası Yarışması'nda "Paris Kenti Ödülü"nü aldı.

27 Mayıs 1963 tarihinde Paris'te iki evladının, Osman ve Selçuk Zeynep'in babaları sanat tarihçisi, akademisyen, eski milli basketbolcu Nejat Diyarbekirli ile evlendi.[3][4][6]

Türkiye'de ve yurtdışında Karel Ancerl, Pierre Dervaux, Anatole Fistoulari, Louis Fourestier, Gotthold Lessing ve Heinz Walberg gibi dünyaca ünlü şeflerle konserler verdi. Konser verdiği ülkeler arasında Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Almanya, Avusturya, Belçika, Sovyetler Birliği, Macaristan, Çekoslovakya, İsveç, Norveç, Finlandiya ve Avustralya vardır.

Piyanist, 1968'den itibaren Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası solistliğini yaptı. Kendisine 1971'de "Devlet sanatçısı" unvanı verildi.[9] 1974 yılında Fransız Kültür Bakanlığı'ndan “Chevalier de I′Ordre des Arts et des Lettres (Sanat ve Edebiyat Nişanı)" ile onurlandırıldı.

Sanatçı, Bach ile başlayıp 20. yüzyıl başına uzanan, romantik ağırlıklı bir dağarcığa sahiptir.[6] Christian Ferras, André Navarra, Heinrich Schiff ve Aleksander Rudin gibi virtüözlerle resitaller vermiştir. Sanatçı, 1991’de Hikmet Şimşek yönetimindeki Macar Devlet Senfoni Orkestrası eşliğinde Cemal Reşit Rey’in “Kâtibim” çeşitlemelerinin kaydını gerçekleştirdi. Ayla Erduran ile yorumladığı Grieg, Debussy ve Franck’in keman-piyano sonatları, Gürer Aykal yönetiminde Ankara Oda Orkestrası ile seslendirdiği Mozart’ın 15 ve 23. Konçertoları, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile Beethoven’ın 3. ve 4. Konçertoları, Bilkent Senfoni Orkestrası ile Schumann’ın La Minör Piyano Konçertosu gerçekleştirdiği kayıtlar arasındadır. Solo piyano repertuvarı olarak Schubert ve Rahmaninov'un "Müzikli Dakikaları”'nı kaydetmiştir.

Ernő Dohnányi'nin Bir Çocuk Şarkısı Üzerine Çeşitlemeler 'inin (1975); Rahmaninov'un 4. Piyano Konçertosunun (1986) ve Dvořák'ın Sol minör Piyano Konçertosunun (1999) Türkiye'deki ilk seslendirilişlerini gerçekleştiren piyanisttir. Sarıca ayrıca Çetin Işıközlü'nün Ordu Senfonisi'nin, Ali Darmar'ın Piyano Sonatının ve Prelüdlerinin ilk seslendirilişlerini gerçekleştirmiştir.[8]

1991-2000 yılları arasında Bilkent Üniversitesi'nde ders veren sanatçı, 1999'dan itibaren İstanbul Teknik Üniversitesi Müzik İleri Araştırmaları Merkezi'nde öğrenci yetiştirdi.[10]

2006 yılında İstanbul Kültür Sanat Vakfı Onur Ödülü'nü değer görüldü.[11] 2018 yılında Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyası'yla ödüllendirildi.[12] Yaşamı, Sevda-Cenap And Müzik Vakfı'nca Serhan Yedig tarafından kaleme alınan "Piyano Çalmak Güzelliklerde Yaşamaktır" (2021) adıyla kitaplaştırıldı.[13]

Sarıca, 10 Mart 2023'te öldü.

Ödülleri

  • 1955: Uluslararası Münih Piyano yarışmasında Jüri Özel Ödülü
  • 1959: Long-Jacques Thibaud Uluslararası Yarışması "Paris Kenti Ödülü"
  • 1970: Beethoven Madalyası (altın)
  • 1971: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı
  • 1974: "Chevalier de I'Ordre des Arts et des Lettres" madalyası
  • 2006: İstanbul Kültür Sanat Vakfı Onur Ödülü[14]
  • 2018: Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyası[15]

Kaynakça

  1. ^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama". 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  2. ^ a b "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Vefat Bilgisi Sorgulama". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  3. ^ a b c d "PROF. NEJAT DİYARBEKİRLİ'NİN HAYATI VE ESERLERİ". 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b c d "15 Temmuz 2017 Tarihli Hürriyet Vefat İlanları Sayfası". 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Sözcü Bugünkü Vefat (Ölüm) – Başsağlığı – Anma – Teşekkür – Mevlit İlanları-13.3.2023". 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  6. ^ a b c d İlyasoğlu, Evin. "Ayşegül Sarıca'yı ne kadar tanırsınız?". Cumhuriyet gazetesi, 26 Şubat 2014. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  7. ^ "Sarıca Arif Paşa Konağı". Degisti.com sitesi. 6 Kasım 2011. 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  8. ^ a b c d "Ayşegül Sarıca ile geçmişten bugüne…". Andante Dergisi ,19 Temmuz 2013. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  9. ^ "1971 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları". Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü web sitesi. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  10. ^ "MIAM Akademik Kadro". miam.itu.edu.tr. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  11. ^ "Onur Ödülleri". 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  12. ^ SCA Müzik Vakfı Onur Ödülleri 12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim: 13 Şubat 2020
  13. ^ "Ayşegül Sarıca'ya Onur Ödülü..." Cumhuriyet. 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2023. 
  14. ^ "Bir İstanbul Hanımefendisi". www.muzikoloji.org. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023. 
  15. ^ "Ayşegül Sarıca'ya Onur Ödülü..." Cumhuriyet. 12 Nisan 2018. 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

İlhan Usmanbaş Türk besteci, eğitimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Adnan Saygun</span> Türk Beşleri arasındaki klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikolog

Ahmed Adnan Saygun, Türk Beşleri arasında yer alan Klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Necil Kazım Akses</span>

Necil Kazım Akses, Türk besteci.

Gülay Uğurata, Türk piyanist, müzisyendir

<span class="mw-page-title-main">Ayla Erduran</span> Türk kemancı

Ayla Erduran, Türk keman sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Verda Erman</span> Türk piyanist

Verda Erman, Türk piyanist.

<span class="mw-page-title-main">Nevit Kodallı</span>

Mehmet Nevid Kodallı, Türk besteci, eğitimcidir.

Rengim Gökmen, Türk orkestra şefidir.

Yalçın Tura,, Türk besteci.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Reşit Rey</span> Türk besteci (1904–1985)

Cemal Reşit Rey, Türk besteci, piyanist, eğitimci ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulvi Cemal Erkin</span> Türk klasik müzik bestecisi, piyanist

Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci ve eğitimcidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

Ruşen Güneş. Türk viyola sanatçısı, şair ve besteci.

Hasan Ferit Alnar, Türk bestecidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Suna Kan</span> Türk keman virtüözü (1936–2023)

Suna Kan, Türk keman virtüözü.

<span class="mw-page-title-main">Gülsin Onay</span> Türk müzisyen

Gülsin Onay, Türk piyanist.

<span class="mw-page-title-main">Sevda - Cenap And Müzik Vakfı</span>

Sevda-Cenap And Müzik Vakfı ya da kısaca SCAMV, 1973 yılında Cenap And tarafından kurulmuş, Ankara'da yerleşik bir vakıftır. 1940 yılında kurulan ve 1972 yılında feshedilen Ses ve Tel Birliği Cemiyeti’nin devamı niteliğindedir. 1965 yılında kuruluşu gerçekleşen Sevda-Cenap And Müzik Tesisi ise 1973 yılında Sevda-Cenap And Müzik Vakfı’na dönüştü. Düzenli olarak 1983 yılından beri Uluslararası Ankara Müzik Festivali'ni organize etmektedir. Vakfın genel amacı Türkiye'de çağdaş, evrensel ve çok sesli müziğin tanınması ve gelişimidir. Bu doğrultuda çeşitli projeler üretilirken, başarılı müzik öğrencilerine de burslar tahsis etmektedir. Bununla beraber çoksesli müzikte öne çıkmış besteci, yorumcu ve sanatçılara her yıl Onur Ödülü Altın Madalyası verilmektedir. Vakıf 2014 yılında Andante klasik müzik dergisinin verdiği Donizetti Klasik Müzik Ödülleri'nde Bilkent Senfoni Orkestrası ile beraber "Özel Başarı Ödülü"ne layık görüldü.

Prof. Friedrich von Ştatzer, Avusturya asıllı Türk piyanist ve akademisyendir.

Hüseyin Sermet, Türk piyanist ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">Orçun Orçunsel</span>

Orçun Orçunsel Türk piyanist, besteci ve orkestra şefidir. 2008'den beri İstanbul'da kurmuş olduğu Orchestra'Sion senfonik topluluğunun daimi şefliğini ve genel sanat yönetmenliğini yapmaktadır.

Sevda – Cenap And Müzik Vakfı tarafından, vakfın kurucularından Cevza And anısına 1989 yılından bu yana her yıl verilen bir ödüldür.