İçeriğe atla

Ayşe Selen

Ayşe Selen
DoğumGül Ayşe Selen
28 Temmuz 1955(1955-07-28)
Ankara, Türkiye
Ölüm30 Aralık 2017 (62 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiAkciğer kanseri
Defin yeriFeriköy Mezarlığı
Eğitim
MeslekOyuncu, Tiyatro yönetmeni, çevirmen, öğretim üyesi
Etkin yıllar1982-2017
Evlilik
Şehsuvar Aktaş
(e. 1988; ö. 2017)
Ödüller2013 - 17. Afife Tiyatro Ödülleri - Yılın En Başarılı Müzikal ya da Komedi Kadın Oyuncusu - Biz Küçükken Babamla Oyunlar Oynardık[1]

Ayşe Selen doğum adıyla Gül Ayşe Selen (28 Temmuz 1955, Ankara[2] - 30 Aralık 2017, İstanbul[3]), Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu, tiyatro sanatçısı, çevirmen.

Yaşamı

1955 yılında Ankara'da doğdu. 1973 yılında İstanbul Avusturya Kız Lisesini bitirdikten sonra, 1982'de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümünden mezun oldu. 1982'de lisansını "Peter Stein ve Schaubühne am Halleschen Ufer'de Türkçe Tiyatro" ile, 1985 yılında yüksek lisansını "Geleneksel Türlerin Türkiye'deki Kabare Tiyatrosuna Etkisi" adlı çalışmasıyla ve 1989'da doktorasını "G. E. Lessing ve Üç Oyunu Üzerine Göstergebilimsel Bir Çalışma" ile tamamladı.[4]

1985-1989 yılları arasında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümünde, 1989-1991 yılları arasında Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümünde, 2012-2013 yılları arasında Kadir Has Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Tiyatro Bölümünde öğretim üyeliği yapmıştır.[4]

Sanat yaşamına tiyatro oyunculuğu ile başladı.[5] Daha sonra birçok film ve dizide rol aldı. Çocuk tiyatrosu üzerine önemli çalışmalarda bulundu.[6]

1988 yılında oyuncu Şehsuvar Aktaş ile evlendi. 2000 yılında eşiyle birlikte Tiyatrotem'i kurdu.[7]

Sanatçı, akciğer kanseri nedeniyle 30 Aralık 2017 tarihinde 62 yaşında öldü. Cenazesi Feriköy Mezarlığı'na defnedildi.[3]

Adı, Bursa'da Nilüfer Kent Tiyatrosu'nun 2018 yılında Yüzüncüyıl Mahallesi'nde açtığı bir sahneye verilmiştir.[8]

Tiyatro oyunları

Rol aldığı oyunlar[4]
Yıl Oyun Yönetmen Sahneleyen Tiyatro
1982 İnsanlığın Lüzumu YokErgin OrbeyDevekuşu Kabare
1982 Neşe-i MuhabbetMetin AkpınarŞan Sineması
1983 Beyoğlu BeyoğluMüjdat GezenDevekuşu Kabare
1983 TaşıtlarZeki Alasya
1983 Büyük KabareErgin Orbey
1984 YasaklarZeki Alasya
1987 Biri Erkek Biri DişiMetin Balay Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
1991 Muhteşem SerseriTolga AşkınerYeditepe Oyuncuları
1992 Şuna Buna DokundukMetin AkpınarDevekuşu Kabare
1992 Yer Demir Gök BakırRutkay AzizAnkara Sanat Tiyatrosu
1993 Sakıncalı PiyadeRutkay Aziz
Metin Balay
1993 Neşe-i MuhabbetA. Yılmaz Bostancı Gösteri Merkezi
1994 DireniyoruzMetin Balay Tiyatrohane
1994 SevdanameMetin Balay
1994 Kırmızı Burunlu DünyaMetin Balay
1996 Adam AdamdırMahir GünşirayTiyatro Ti
1997 Bir Avuç Hayvan MayvanŞehsuvar Aktaş
Taner Birsel		Tiyatro Oyunevi
1998 AntigoneMahir Günşiray
2000 İyi Hava Kötü HavaBilsak Tiyatro Atölyesi
2001 Lahana SarmaAyşe Selen Tiyatrotem
2002 YolcuAlp Giritli Bilsak Tiyatro Atölyesi
2002 Böyle Devam EdemeyizTiyatrotem
2003 Neos Cosmos, 3+3+963Mustafa Avkıran5. Sokak Tiyatrosu
2004 Alem Buysa Kral ÜbüÇetin SarıkartalTiyatrotem
2006 III. Riçırd FaciasıÇetin Sarıkartal
2007 Tartüf BeyÇetin Sarıkartal
2007 Nasıl Anlatsak ŞunuÇetin Sarıkartal
2009 Hakiki GalaÇetin Sarıkartal
2010 Beraber ve Solo Şarkılar
2011 Ford Mach 1 Bağdat Caddesi'ndeBilsak Tiyatro Atölyesi
2013 Biz Küçükken Babamla Oyunlar Oynardık[9]Metin Göksel Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu
2013 Gündüz NiyetineTiyatrotem
2014 Sezonun Kabusu
2015 Ben Bir Masal Dinledim
2015 Dünyanın Yemeği
2017 Aşk, Ayrılık ve Başka Şeyler[10]
Yönettiği oyunlar
Yıl Oyun Yönetmen Sahneleyen Tiyatro
1997 Gözlerimi Kaparım, Vazifemi YaparımKendisi Bursa Devlet Tiyatrosu
1999 Bir Avuç İnsan Minsanİstanbul Şehir Tiyatroları
2000 Midas'ın KulaklarıBursa Kültür Sanat Vakfı Tiyatro Topluluğu
2001 Lahana SarmaTiyatrotem

Çevirileri

  • Arnolt Bronnen - Tage mit Bertolt Brecht (Brecht'li Günler) - Mitos Boyut Yayınları - 1994
  • Erich Maria Remarque - Der Himmel kennt keine Günstlinge (Tanrının Gözdesi Yok) - Can Yayınları - 1997
  • Erich Maria Remarque - Der Weg Zurück (Dönüş Yolu) - Can Yayınları - 1997
  • Bertolt Brecht - Complete Plays, 3rd Volume, Der Ozeanflug (Okyanus Uçuşu) / Das Badener Lehrstück vom Einverstaendnis (Anlaşma Üzerine Baden Öğreti Oyunu) / Der Jasager der Neinsager (Evet Diyen Hayır Diyen) / Die Massnahme (Önlem) (1930) / Die Massnahme (Önlem) (1931) - Mitos Boyut - 1997
  • Bertolt Brecht - Complete Plays, 12th Volume, Der Hofmeister (Lenz'in Saray Danışmanı) - Mitos Boyut - 1997
  • Bertolt Brecht - Complete Plays, 8th Volume, Mutter Courage und ihre Kinder (Cesaret Ana ve Çocukları) - Mitos Boyut - 1997
  • Daniel Douglas Wissmann - Dillingers Luftschiff (Bir Kış Büyüsü) - Can Yayınları - 1998
  • Bertolt Brecht - Complete Plays, 4th Volume, Die Mutter (Ana) (1933) / Die Mutter (Ana) (1938) / Die Ausnahme und die Regel (Kuraldışı ve Kural) - Mitos Boyut - 1998
  • Urs Widmer - Liebesnacht (Aşk Gecesi) - Can Yayınları - 1999
  • Thomas Brezina - Das Sklett im Jet (Uçaktaki İskelet) - Can Yayınları - 1999
  • Thomas Brezina - Gruseln auf dem Stundenplan (Canavarlar Okulda) - Can Yayınları - 1999
  • Thomas Brezina - Spuk in der Schule (Okuldaki Hayalet) - Can Yayınları - 2000
  • Thomas Brezina - Geisterschiff Ahoi! (Hayalet Gemiyle Yolculuk) - Can Yayınları - 2001
  • Imre Kertész - Kaddisch an nichtgeborenes Kind (Doğmamış Çocuğa Dua) - Can Yayınları - 2001
  • Peter Handke - Mein Jahr in der Niemandslandsbucht (Hiç Kimse Koyunda Bir Yıl) - Can Yayınları - 2001
  • Ingrid Noll - Die Apothekerin (Ecza Dolabı) - Can Yayınları - 2002
  • Alfred Jarry - Ubu Roi (Kral Übü) - Mitos Boyut Yayınları, Tiyatro/Oyun Dizisi, 174 - 2004 (Şehsuvar Aktaş'la birlikte)
  • Rainer Maria Schröder - Unternehmen Bratpfanne (Park Otel Baskını) - Can Çocuk - 2004
  • Rainer Maria Schröder - Jagd auf blaue Blüten (Kalpazan Avı) - Can Çocuk - 2004
  • Wolfgang Schneider - Theater für Kinder (Çocuklar İçin Tiyatro) - Mitos Boyut, Tiyatro/Kültür Dizisi, 61 - 2005
  • Ernst von Salomon - Der Fragebogen (Soruşturma) - Yapı Kredi Yayınları - 2005
  • Jan Kott - Gott-Essen Interpretationen griechischer Tragödien (Antik Tragedyalar ve Çağdaş Yorumları) - Mitos Boyut, Tiyatro/Kültür Dizisi, 72 - 2006
  • Molière - Le Tartuffe (Tartüf) - Mitos Boyut, Tiyatro/Oyun Dizisi, 267 - 2008 (Şehsuvar Aktaş'la birlikte)
  • Karl Georg Büchner - Leonce und Lena (Leonce ile Lena) - Mitos Boyut, Tiyatro/Oyun Dizisi, 359 - 2009
  • Alfred Jarry - Ubu Enchaíné (Zincire Vurulmuş Übü) - Mitos Boyut, Tiyatro/Oyun Dizisi, 370 - 2010 (Şehsuvar Aktaş'la birlikte)
  • Heinrich von Kleist - Complete Works 1, Der zerbrochene Krug (Kırık Testi) / mit dem Nachwort: Über das Marionettentheater (Kukla Tiyatrosu Üzerine) - Mitos Boyut, Tiyatro/Oyun Dizisi, 392 - 2010
  • Heinrich von Kleist - Complete Works 2, Prinz Friedrich von Homburg (Homburg Prensi) / Das Kaetchen von Heilbronn (Heilbronnlu Küçük Katrin) - Mitos Boyut, Tiyatro/Oyun Dizisi, 398 - 2010
  • Aristophanes - Die Frösche (Kurbağalar) - Mitos Boyut, Tiyatro/Oyun Dizisi, 421 - 2011
  • Sophokles - Antigone (Antigone) - Mitos Boyut, Tiyatro/Oyun Dizisi, 427 - 2011
  • Bertolt Brecht - Complete Plays, 4th Volume, Die Mutter (Ana) (1933) / Die Mutter (Ana) (1938) / Die Ausnahme und die Regel (Kuraldışı ve Kural) - Agora Kitaplığı - 2013
  • Bertolt Brecht - Complete Plays, 3rd Volume, Der Ozeanflug (Okyanus Uçuşu) / Das Badener Lehrstück vom Einverstaendnis (Anlaşma Üzerine Baden Öğreti Oyunu) / Der Jasager der Neinsager (Evet Diyen Hayır Diyen) / Die Massnahme (Önlem) (1930) / Die Massnahme (Önlem) (1931) - Agora Kitaplığı - 2013
  • Peter Handke - Mein Jahr in der Niemandslandsbucht (Hiç Kimse Koyunda Bir Yıl) - Aylak Adam Yayıncılık - 2015

[4]

Filmografisi

Sinema
  • 1982 - Faize Hücum
  • 1995 - Böcek - Analık
  • 2008 - Usta - Doğan'ın ablası
  • 2008 - Z - (Kısa film)
  • 2011 - İzdivaç - Feride (Kısa film)
  • 2012 - El Yazısı - Saniye
  • 2013 - Hayatboyu - Komşu kadın
  • 2013 - Şeref Dayı ve Gölgesi - Asiye (Kısa film)
  • 2014 - Çekmeköy Underground - Havva
  • 2015 - Azap - Fatma Ana
  • 2018 - Kıymık (Kısa film)
Televizyon

Kaynakça

  1. ^ "Afife Ödülleri sahiplerini buldu". cnnturk.com. 30 Nisan 2013. 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2022. 
  2. ^ Şehsuvar Aktaş [@sehsuaktas] (2 Ocak 2018). "#AyşeSelen 'in doğum günü 1 Ocak değil, 28 Temmuz 1955'tir" (X gönderisi). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020 – X vasıtasıyla. 
  3. ^ a b "Sanatçı Ayşe Selen'in ölüm nedeni belli oldu". sozcu.com.tr. 31 Aralık 2017. 31 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2022. 
  4. ^ a b c d "ayşe selen – oyuncu". tiyatrotem.com. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  5. ^ "Tiyatro sanatçısı Ayşe Selen hayatını kaybetti". trthaber.com. 30 Aralık 2017. 31 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2017. 
  6. ^ "Ayşe Selen'i Kaybettik". tiyatrodergisi.com.tr. 30 Aralık 2017. 31 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2017. 
  7. ^ "Anlatı Geleneğinden Çağdaş Tiyatroya". tiyatrotem.com. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2022. 
  8. ^ "Bursa'ya yeni sahne". Hürriyet. 6 Aralık 2018. 7 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2023. 
  9. ^ "Biz Küçükken Babamla Oyunlar Oynardık". tiyatrolar.com.tr. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2022. 
  10. ^ "Aşk, Ayrılık ve Başka Şeyler". tiyatrolar.com.tr. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Epik tiyatro</span>

Epik tiyatro, siyasal amaçlı bir tiyatro düşüncesidir. Bertolt Brecht’in doğrudan Marksizm-Leninizm etkilenimiyle oluşturduğu ve seslendiği seyirci kitlesini de emekçi sınıf olarak belirlemiş bir kuramdır. Epik kelime anlamıyla halk arasında söylenen destansılık anlamıyla epik kelimesi kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bertolt Brecht</span> Alman şair, tiyatro yazarı ve yönetmeni (1898-1956)

Eugen Berthold Friedrich Brecht, kısaca Berthold ya da Bert Brecht,, Alman şair, tiyatro yazarı ve yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Berliner Ensemble</span> Almanyada bir tiyatro binası

Berliner Ensemble, Almanya’nın en meşhur tiyatrolarından birisidir ve kurucusu Bertolt Brecht’in eserlerini sahnelemesiyle ünlenmiştir. Almanca'nın en önemli sahnelerinden birisi olarak kabul edilen Berliner Ensemble, 1954 yılından bu yana Berlin'in Mitte ilçesinde, Schiffbauerdamm caddesinde bulunan tiyatro sahnesini kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Müjdat Gezen</span> Türk oyuncu, tiyatrocu ve eğitmen

Müjdat Gezen, doğum adıyla Halit Müjdat Gözen, ; Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair, eğitmen. Müjdat Gezen Sanat Merkezi'ni kurmuştur. Kasım 2007'den beri UNICEF Türkiye İyi Niyet Elçisi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hanns Eisler</span> Avusturyalı besteci (1898 – 1962)

Hanns Eisler, Alman ve Avusturyalı besteci.

<span class="mw-page-title-main">Genco Erkal</span> Türk oyuncu (1938–2024)

Genco Erkal, Türk tiyatro ve sinema oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Vasıf Öngören</span> Sanatçı

Vasıf Öngören, Türk bir oyun yazarı, yönetmen ve oyuncuydu. Oyunlarında yabancılaşma, toplumsal değerler, sınıfsal çelişkiler, ekonomik ve siyasi sorunlar gibi konuları işledi. Epik tiyatro türünde yazdığı Asiye Nasıl Kurtulur? oyunu ile tanınırlık kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro Oyunevi</span>

Tiyatro Oyunevi İstanbul'da yerleşik olan özel bir tiyatro kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Yılmaz Onay</span> Türk yazar

Yılmaz Onay,, Türk tiyatro yönetmeni, oyun yazarı, çevirmen.

Kemal Kocatürk, Türk oyuncu, oyun yazarı ve yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ulusoy (yönetmen)</span>

Mehmet Ulusoy, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusudur.

Nesrin Kazankaya, Türk yönetmen, oyun yazarı, çevirmen, oyuncu ve tiyatro eğitmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Roland Schimmelpfennig</span>

Roland Schimmelpfennig, eserleri Almanya'da sıkça sahnelenen güncel oyun yazarıdır. Oyunları 40'tan fazla ülkede yayınlanmıştır.

<i>Kafkas Tebeşir Dairesi</i> Bertolt Brechtin tiyatro oyunu

Kafkas Tebeşir Dairesi, Alman oyun yazarı Bertol Brecht'in 1944 yılında kaleme aldığı altı perdelik seyirlik oyun.

Sibel Arslan Yeşilay, dramaturg, çevirmen ve tiyatro eleştirmeni

Spor tiyatrosu, Bertolt Brecht'in sanat yaşamının başlarında ortaya koyduğu bir tiyatro türüdür.
Brecht, Dışavurumcu tiyatronun duyubirliğine (einfühlung) dayanan sanat anlayışını eleştirirken, duyuların dar sınırları içinde kalan bir tiyatronun izleyiciyi uyuşturduğu vurgusunu yapar. Bu sınırın nasıl kırılabileceğini araştırır ve izleyiciyle sahne arasında düşünsel bir diyalog yakalamaya çalışır.
"Daha Çok İyi Spor" adlı yazısında benzetmeci tiyatronun büyüsüne kapılan seyirci ile boks maçına katılan seyirci arasında bir karşılaştırma yapar. İyi bir spor izleyicisini boks maçının kurallarını aklında tutarken bir yandan da maçı yapan taraflarla birlikte düşünen, yargılayan kişi olarak tanımlar. Tiyatro izleyicisinin de sahnede gördüklerinin bir sanat yapıtı olduğunun farkına varan, etkin bir davranışla o yapıtı oluşturan temel düşünceyi kavramasını, kısaca yapıtı anlamasını bekler. İşte bu ilişkiden spor tiyatrosu doğar.
Brecht, 1920'de yazdığı "Kentlerin Çalılığı" oyunuyla spor tiyatrosuna bir örnek verir. Oyunda, iki kişinin dövüşünü bir boks maçı gibi izleriz. Dövüşenlerin kim oldukları, neden dövüştükleri, mekan, zaman bilgileri seyirciye verilmez. Bir öyküyü oluşturan en kritik öğeler olmadığından seyirci oyunun konusuyla ilgilenmekten alıkonmuştur. Sahnede sadece bir eylem vardır; seyirciden beklenen bu eylemi nesnel ve düşünsel bir düzeyde izlemesi, algılamasıdır. Brecht, sosyal ve psikolojik nedenlerden soyutlanmış bir düşünceden yola çıkarak düşünceyi sahne üzerinde somutlaştırır. Sahne ile seyirci arasındaki düşünsel diyaloğu bu şekilde yaratmaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Yücel Erten</span> Türk oyuncu, yönetmen, yazar ve çevirmen

Yücel Erten, Türk oyuncu, yönetmen, sanat yönetmeni, yazar, çevirmen.

<i>III. Reichin Korku ve Sefaleti</i>

III. Reich'in Korku ve Sefaleti, Alman yazar Bertolt Brecht'in 1935 ile 1943 yılları arasında sürgünde iken yazdığı bir oyunudur. Türkiye'de ilk olarak 1971-1972 döneminde (AST) Ankara Sanat Tiyatrosu’nda Zehra Kurttekin çevirisi ve Yılmaz Onay rejisi ile "Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti" adıyla sahnelendi. Ankara'da dört kez oynanan oyun, beşinci kez Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencilerine oynanırken, Ankara Sıkıyönetim Kumandanlığı'nın 4 Nisan 1972 tarihli bildirimi ile yasaklandı.

Şehsuvar Aktaş, Türk film, dizi oyuncusu, tiyatrocu, çevirmen.

<i>Puntila Ağa ve Uşağı Matti</i>

Puntila Ağa ve Uşağı Matti, Alman modernist yazar Bertolt Brecht'in 1940 yılında yazdığı epik komedi oyunu. Ayıkken kapitalizmin katı kurallarının etkisinde kalan, sarhoşken ise insancıl yönlerini ortaya çıkaran toprak ağası Puntila'nın ikilemi üzerinden işlenen oyun, psikolojik ve sosyolojik öğeler içeriyor. Brecht'in, II. Dünya Savaşı sırasında, Finlandiya'da sürgünde iken yazdığı eser, ilk kez 1948'de, Zürih'te sahnelenmiştir. Puntila ile uşağı Matti arasındaki ikili ilişki, Charlie Chaplin'in Şehir Işıkları filmindeki (1931) Tramp ile Milyoner arasındaki ilişkiyle benzeşmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.