İçeriğe atla

Ayşe Leman Karaosmanoğlu

Ayşe Leman Karaosmanoğlu
Solda Yakup Kadri, sağda Ayşe Leman.
Doğum1900
Ölüm1996
MilliyetTürk
MeslekYazar, sefire
EvlilikYakup Kadri Karaosmanoğlu
Ebeveyn(ler)Mehmed Asaf Belge [1]

Ayşe Leman Karaosmanoğlu (1900 - 1996), Türk yazar, sefire.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında yetişmiş; Osmanlı toplumundan Cumhuriyet toplumuna geçişte öncü olan okuryazar kadınlardan birisidir.[2] 19. yüzyıl Osmanlı bürokrasisinden Mehmed Asaf Bey'in kızı, Türk siyasetçi-gazeteci Burhan Belge'nin kardeşi, yazar ve diplomat Yakup Kadir Karaosmanoğlu' nun eşidir.[3] Cumhuriyet döneminin önemli roller üstlenmiş kişilerle ilişkisi nedeniyle Türkiye'nin bürokrasi ve kültür sahnesinde yer almıştır.

Biyografisi

1900'de doğdu. Babası Osmanlı mutasarrıflarından Mehmed Asaf Bey, annesi Emine Rana Hanım'dır.[4] O sırada Kurtuluş Savaşı'nı destekleyen bir gazeteci olan Yakup Kadri Bey ile 11 Ekim 1923'te evlendi.[5]

1934'te, eşi Yakup Kadri Arnavutluk- Tiran elçisi olduğunda, Leman Hanım da sefirelik sıfatıyla eşinin aldığı politik role eklemlenmiştir. Leman Hanım hayatı boyunca aktif anlamda çalışmamış, profesyonel bir meslek icra etmemiştir fakat eşinin neredeyse tüm işleriyle meşgul olmayı kendisine vazife bilmiştir. Esasen bu durum da onun üstlendiği tarihsel rolle denk düşer. Pek çok mektuptan anlaşılan en hassas görevi, eşinin ölümünden sonra onun eserlerinin, kitaplarının, telif haklarıyla ilgilenmiş olmasıdır. Hatta bu eserlerin Fransızca ve Almanca çevrilmesi konusunda onlarca yazışma yapmış, Kültür ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'ne yazdığı bir mektupta, "Tercüme hakkı lüzum olursa copy right hakkı yazarıdır, vefat ettiğine göre hak şimdi benimdir." şeklinde eşinin haklarının takipçisi olmuştur.

Eşi bir politikacı olan Leman Hanım, bir aktivist [6] olarak siyasete dahil olmamış ancak ülkesindeki politik olaylar karşısında ilgisiz kalmamıştır. Örneğin, Deniz Gezmiş için yapılan bir kampanyaya imza vermiştir. Bu olayın hikâyesini anlatırken;

Vakıa benim imzamın hiç hükmü yok, kimse için yok ama benim gönlüm için var.

demiştir.[7]

Kaynakça

  1. ^ Aslan, Taner (Ekim 2016). "Mehmet Asaf Bey ve Filistin Layihası" (PDF). Tarihin Peşinde dergisi. 8 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  2. ^ Gökpınar, Bahar. "Müphem Bir Kadının Feminist Biyografi ile Kurgulanışı: Ayşe Leman Karaosmanoğlu". docplayer.biz.tr. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021. 
  3. ^ Terkoğlu, Barış (13 Kasım 2008). "Paris Hilton'un Akrabası Olan Türk Yazar Kim?". odatv.com. 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  4. ^ "[Leman Karaosmanoğlu'na ait vefat ilanı]". 9lib.net. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021. 
  5. ^ Karaosmanoğlu, Yakup Kadri. "Politikada 45 yıl". İletişim Yayınları (İngilizce). 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021. 
  6. ^ Kaya, Nilay (29 Ekim 2015). "Bir feminist biyografi nesnesi olarak Ayşe Leman Karaosmanoğlu". t24.com.tr. 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  7. ^ Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, 2017 Ajandası, "Kadın Hayatlarını Yazmak, Oto/ Biyografi Yaşam Alıntıları", sayfa 14

İlgili Araştırma Makaleleri

1889 bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Aliye Topuz</span> Türk yazar, çevirmen ve feminist (1862–1936)

Fatma Aliye Topuz veya Fatma Aliye Hanım, Osmanlı Türkü yazar, çevirmen ve aktivist. Tanzimat'tan İkinci Meşrutiyet'e uzanan süreçte roman, felsefe, İslam, kadın hakları ve tarih üzerine eserler vermiştir. Zafer Hanım'ın 1877 yılında yayımladığı Aşk-ı Vatan adlı bir roman mevcut olsa da, yazarın tek romanı olduğu için Zafer Hanım değil, beş roman yayımlayan Fatma Aliye Hanım ilk kadın romancı unvanını aldı. 2009 yılında 50 Türk lirası'nın arkasında portresine yer verildi.

<i>Kuyucaklı Yusuf</i> 1937de yayımlanan bir Sabahattin Ali romanı

Kuyucaklı Yusuf, o zamana kadar bir öykü yazarı olarak tanınan Sabahattin Ali'nin 1937 yılında kaleme aldığı ve yayımladığı ilk romanıdır. Romanın baş kahramanı olan Yusuf, Türk edebiyatının en romantik karakterlerinden birisi olarak kabul edilir. Roman, Millî Eğitim Bakanlığı’nın ortaöğretim öğrencilerine tavsiye ettiği "100 Temel Eser" listesinde yer almaktadır.

Makbule Leman, Türk şair, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Burhan Belge</span>

Hüseyin Burhanettin Daybelge, Türk gazeteci, siyasetçi.

<i>Ankara</i> (roman) Yakup Kadri Karaosmanoğlu tarafından yazılan roman

Ankara, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun 1934 yılında yayımladığı romanının adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Kadri Karaosmanoğlu</span> Türk yazar, diplomat

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar ve diplomattır. Türk Dil Kurumunun kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Halide Edib Adıvar</span> Türk yazar, öğretmen ve politikacı (1884–1964)

Halide Adıvar, Türk yazar, siyasetçi, akademisyen ve öğretmen. Halide Onbaşı olarak da tanınır.

<i>Hep O Şarkı</i>

Hep O Şarkı, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun 1956 tarihli son romanıdır. Ancak romanlarının taşıdığı zamansal bütünlük bakımından zincir romanlarından ilki olarak düşünülmelidir. Yakup Kadri, bu romanıyla diğer romanlarında tükettiği, defterini kapattığı saraya yakın, eski İstanbullu üst zümrenin hayatını anlatır ve zincirin diğer halkası romanları için giriş yapar. Bu romanı ön plana çok çıkmamıştır ama Yakup Kadri'nin bütünselliğini anlamak için Hep O Şarkı'yı okumak ve anlamak çok önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Ayşe Osmanoğlu</span>

Ayşe Sultan veya Ayşe Osmanoğlu, Osmanlı Sultanı II. Abdülhamit'in kızıdır. 1960'ta Babam Sultan Abdülhamid adıyla yayımladığı hatıralarıyla ün kazanmıştır. Ubıh olan annesi Dördüncü Kadınefendi Müşfika Kadınefendi'dir.

Ayşe kelimesi Arapça kökenli Türkçe kız ismidir.

II. Yakub Bey 1387-1390, 1402-1411 ve 1413-1428 tarihleri arasında üç defa Germiyanoğulları Beyi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Müfide Kadri</span> Türk ressam

Müfide Kadri Türk ressam, besteci.

Nebile İrdelp, Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Tevfik Efendi</span> Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecidin tahta çıkmayan oğullarından Mehmed Burhaneddin Efendinin oğlu (1874–1931)

İbrahim Tevfik Efendi, Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecid'in tahta çıkmayan oğullarından Mehmed Burhaneddin Efendi'nin oğludur.

Mütareke, Türk tarihinde 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi ile başlayıp Mudanya Mütarekesi ile sona erdiği kabul edilen ve işgal ve Türk Kurtuluş Savaşı ile betimlenen ara dönem. Edebiyat ve diğer sanat eserlerine konu ve sahne oluşturmuştur.

Hanımlara Mahsus Gazete, İstanbul'da 1895-1906 yılları arasında yayımlanmış kadın dergisi.

Ançabadze ayrıca Açba olarak da bilinir, bir Abhaz-Gürcü ailesi ve Abhazya'dan gelen en eski soylu sülaledir.

Mehmed Asaf Belge, Osmanlı bürokratı.

Müveddet Kadın, Osmanlı İmparatorluğu Sultanı VI. Mehmed'in üçüncü eşidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.