İçeriğe atla

Ayşe Cebesoy Sarıalp

Ayşe Cebesoy Sarıalp (d. 15 Ağustos 1926, İstanbul - ö. 16 Mart 2017, İstanbul), Türk öğretmen, yazar, çevirmen ve araştırmacıdır

Hayatı

Ayşe Cebesoy, 15 Ağustos 1926 tarihinde İstanbul'da dünyaya geldi. Babası, Atatürk'ün çocukluk ve silah arkadaşlarından Ali Fuat Cebesoy'un kardeşi Albay Mehmet Ali Cebesoy'dur. Baba tarafından dedesi İsmail Fazıl Paşa, babaannesi Zekiye Hanım'ın babası Prusya'dan göç etmiş Müşir Mehmed Ali Paşa'dır. Annesi Leyla Makbule Cebesoy ise devlet görevlisi kökenli bir aileden gelmektedir.

Babasının subaylık görevi dolayısıyla çocukluğu Ankara'da geçmiş, liseyi 1942 yılında TED Ankara Koleji'nde okumuştur ve birincilikle bitirmiştir. Ankara Kız Lisesi'nde devlet olgunluk sınavını iyi dereceyle bitirmiştir. Lisansını İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde İngiliz filolojisi alanında yaptı; tezini Orta İngilizce ile yazılan Sör Gawain ve Yeşil Şövalye üzerine yazmıştır. Üniversitede öğretim üyeliği yapan ve Filoloji Bölümü'nün kuruculuğunu üstlenen Halide Edip Adıvar'ın asistanı, ardından doktora öğrencisi oldu. Doktorasını onun gözetiminde, linguistik alanında 1948 yılında tamamladı.[1]

Doktorasını yaparken, 1946-48 yılları arasında, Beyoğlu İngiliz Kız Lisesi'nde İngilizce öğretmenliği yapmıştır. Bunun ardından 1952-57 yılları arasında Sankt Georg Avusturya Lisesi, 1956-61 yılları arasında ise İtalyan Kız Ortaokulu'nda İngilizce öğretmenliği yapmaya devam etmiştir. Okul öğretmenliğini bırakarak Amerikan Haberler Merkezi'nde çalışmaya başlayan Cebesoy, 18 yıl kütüphane sorumlusu, Fulbright Programı sekreteri, yeminli tercüman ve Kültür İşleri Müdür Muavini olarak görev yapmıştır. Görev sürecinde Georgetown Üniversitesi ve Michigan Üniversitesi'nin İngilizce dil ehliyet sınavlarında yönetici olarak çalışmıştır. 1952 yılında kurulan Türk-Amerikan Üniversiteliler Derneği'nin başkanlığını yürüterek Türkiye ile ABD arasında burs ile kurs işlerini yürütmüştür. Bununla birlikte Üniversiteliler Kültür ve Eğitim Vakfı'nın genel müdürlüğünü yürütmüştür.[2][3]

Ayşe Cebesoy Sarıalp ile eşi Ruhi Sarıalp'in Edirnekapı Şehitliği'ndeki mezarı

Cebesoy, 1948 Londra Olimpiyatları'nda üç adım atlama dalında bronz madalya alarak Olimpiyat tarihinde ilk madalya kazanan Türk sporcu Ruhi Sarıalp ile evlenmiştir. Bu evliliğinden Dr. Nazlı Defne Sarıalp adında bir kızı olmuştur.[4] Cebesoy, eşi Ruhi Sarıalp ile Kazım Karabekir'in kızları ile birlikte Geyve'de amcası Ali Fuat Cebesoy'un kaldığı konağın Kuva-yi Milliye Müzesi'ne dönüştürülmesinde katkı sağlamıştır.[5]

Ayşe Cebesoy Sarıalp, 16 Mart 2017 tarihinde vefat etmiştir.[6] Cenazesi 17 Mart 2017 cuma günü Teşvikiye Camii'nde Cuma Namazından sonra kılınan cenaze namazının ardından Edirnekapı Şehitliğinde toprağa verildi.[7]

Eserleri

Kitapları

  • Düşünceler ve Denemeler - Ruhi Sarıalp ve Ayşe Cebesoy Sarıalp - Temel Yayınları, 2001, ISBN 9789754100655
  • Turkish Women (A Phenomenal Metamorphosis) - Aksu Kitabevi, 2004, ISBN 9789759854600
  • Mustafa Kemal Atatürk - Aksu Kitabevi, 2006, ISBN 9789759854645
  • Yakın Tarihimize Bakarken - Temel Yayınları, 2006, ISBN 9789754100167
  • A Panoramic View on the History of the Turkish-American Relations - XVIth to XXth Centuries - Turkish American University Association, 2008, ISBN 9789944302692
  • Atatürk'ün Evrensel Değerler Taşıyan "Altı Ok"u Genç Kuşaklara Ne İfade Ediyor - Üniversiteliler Kültür ve Eğitim Vakfı, 2010
  • A Chain of Historical Glimpse on Asia Minor - Puslu Yayıncılık, 2011, ISBN 9786056198502
  • Osmanlı İmparatorluğu'nun Sonunda Yeşeren Türkiye Cumhuriyeti'nde Bir Türk Kızı - Puslu Yayıncılık, 2013 - ISBN 9786058649033
  • Tarih Sayfalarına İmza Atmış 25 Öncü Kadın - Türk Amerikan Üniversiteliler Derneği
  • Sanat, Bilim ve Kültür Dünyasından Siyaset Koltuğuna (Portreler) - Türk Amerikan Üniversiteliler Derneği
  • Atatürk - Uluslararası Rotary 2420. Bölge Yayınları
  • Ali Fuat Paşa Kader Birliği Yaptığı Kazım Karabekir Paşa'yı Anlatıyor
  • Eski ve Yeni Çağın Dünya Harikaları
  • Mitologya - Sanat Bilim ve Genel Kültürün Temel Taşı

Çevirileri (Tiyatro)

  • Çayhane - John Patrick
  • Çan, Kitap, Şamdan - John van Druten
  • Raşamon
  • Fare Kapanı
  • Kamp 17 - Donald Bevan ve Odmund Trezinski - Haldun Dormen Tiyatrosu Yayınları, 1960
  • Sabrina
  • Yol Üstündeki Oda - Godfrey Blunden - Işık Kitapları, 1958
  • Dünyanın En Çirkin Adamı

Kaynakça

  1. ^ "Turk Amerikan Üniversetiler Derneği". www.turkamerican.org. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  2. ^ "O Bir Cumhuriyet Kadını". Şişli Gazetesi. 20 Şubat 2012. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  3. ^ Aydınlık (20 Mart 2017). "Tarihi yanında götüren kadın: Ayşe Cebesoy". Aydınlık. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  4. ^ "Atletlerimizden başarılı sonuçlar". Fenerbahçe Spor Kulübü. 18 Ocak 2015. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  5. ^ "Kuva-i Milliye Müzesi". Sakarya Şehir Hafızası. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  6. ^ "Unutamadıklarımız » Öğretmenlerimiz » Ayşe Cebesoy Sarıalp (AL 1955 - 1957)". www.avusturyaliseliler.org. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  7. ^ "Ayşe Cebesoy Sarıalp Vefat Etti". Geyve Medya. 17 Mart 2017. 21 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı

Mustafa Kemal Atatürk, Türk mareşal, devlet adamı, yazar, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. Türkiye'yi laik, sanayileşen bir ulusa dönüştüren kapsamlı ilerici reformlar üstlenmiştir. İdeolojik olarak sekülarist ve milliyetçi politikaları ve sosyo-politik teorileri Kemalizm olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çerkez Ethem</span> Kuvâ-yi Milliye üyesi

Çerkez Ethem, Çerkes asıllı Osmanlı askeri. Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye birliklerinde komutanlık yapmıştır. Kuvâ-yi Seyyâre'nin kurucusu ve lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Pîr Sultan Abdal</span> Türk halk şairi, ozan

Pîr Sultan Abdal, 16. yüzyılda Anadolu'da yaşadığı varsayılan Alevi-Bektaşi Türk/Türkmen âşık, sözlü Türkçe ve âşık halk edebiyatının, Alevi inancının en önemli temsilcilerinden Yedi Ulu Ozan'dan biri, zakir ve dede.

<span class="mw-page-title-main">Zübeyde Hanım</span> Mustafa Kemal Atatürkün annesi (1857–1923)

Zübeyde Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi.

<span class="mw-page-title-main">Sakallı Nureddin Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmed Nureddin Paşa ya da bilinen adıyla Sakallı Nureddin, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Memet Fuat</span> Türk yazar ve eleştirmen

Memet Fuat , Türk eleştirmen, yazar, yayıncı ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Fazıl Paşa</span>

İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Kuvâ-yi İnzibâtiye</span> Türk Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul Hükûmetinin Ankara merkezli direniş hareketini bastırmak amacıyla kurduğu askeri örgüt

Kuvâ-yi İnzibâtiye, Kurtuluş Savaşı'nda İstanbul Hükûmeti'nin Kuvâ-yi Milliye'ye karşı kurduğu askeri örgüt. Birleşik Krallık, Damat Ferit hükûmetine 7 Nisan 1920 tarihinde Hilafet Ordusu'nun kurulması için izin verdi. 18 Nisan tarihinde kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Ali Fuat Cebesoy</span> 6. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Ali Fuat Cebesoy, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Osman Nuri Koptagel</span> Türk asker ve siyasetçi

Osman Nuri Koptagel, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Gezer</span> Türk yontucu

Hüseyin Gezer, Türk heykeltıraş.

Mehmet Ruhi Arel,, Türk ressam.

Ruhi Sarıalp, üç adım atlamada mücadele etmiş Türk atlet. Avrupa Atletizm Şampiyonası ve Olimpiyat Oyunları tarihinde madalya kazanan ilk Türk atlettir.

<span class="mw-page-title-main">Şakir Kesebir</span> Türk politikacı

Mehmet Şakir Kesebir, Türk siyasetçi.

Kürdistan Teali Cemiyeti, Kürt Teali Cemiyeti, 30 Aralık 1918'de İstanbul'da kurulan ve doğu illerinde şubeleri açılan, bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını amaçlayan cemiyet. Cemiyetin adı, Kürdistan Yükselme Derneği anlamına gelmektedir.

Avniye Nazife Aral Güran, Türk besteci.

<span class="mw-page-title-main">Türk folkloru</span>

Türk folkloru, Türkçe çevresinde gelenekselleşmiş folklor, halk bilimidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ali Paşa (müşir)</span> Prusya doğumlu Osmanlı asker (1827-1878)

Mehmed Ali Paşa ya da Ludwig Karl Friedrich Detroit, Alman kökenli bir Osmanlı generaliydi. 93 Harbi'nin ilk aylarında Tuna Cephesinin komutanıydı. Şair Nâzım Hikmet'in annesinin dedesidir.

Gediz Muharebeleri, "Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı" olan Mirliva Ali Fuat Paşa ile Kuva-yi Seyyare Komutanı Çerkes Ethem'in Yunan işgaline karşı 1920 yılının Ekim ayı sonunda yaptıkları harekât. Taarruz planını Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa kabul etmese de, TBMM kuvvetleri zayiatlar verdikten sonra Gediz'i geri alarak, İzmir'in İşgalinden sonra ilk defa Yunanların işgal ettikleri bir bölgeden geri çekilmelerini sağladılar. Harekâtın bitiminde Kuvâ-yi Milliye Komutanlığı lağvedildi ve Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı olan Ali Fuat Paşa Moskova Büyükelçiliğine tayin edildi. Yerine kurulan iki komutanlıktan "Batı Cephesi Komutanlığı"na Albay İsmet Bey, "Güney Cephesi Komutanlığı"na ise Refet Paşa tayin edildiler.

<span class="mw-page-title-main">Nurhan Atasoy</span> Türk sanat tarihçisi

Nurhan Atasoy, Türk sanat tarihi profesörü, akademisyen ve yazardır. Osmanlı ve İslami sanat tarihinde uzmanlaşmış; bu konularda akademik çalışmalar yapmış ve çeşitli eserler kaleme almıştır.