Ada, çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçasına verilen addır. Yeryüzündeki adaların bütünü on milyon kilometrekarelik bir yer kaplar. Adalar, tek tek olabileceği gibi, gruplar halinde de olabilir. Bu şekildeki adalara “takımada” adı verilir. Yarımada ise suyla çevrili, ancak bir tarafından ana kara parçasına bağlı bulunan coğrafi şekildir. Yer bilimi açısından adalar, kıtasal adalar ve okyanus adaları olmak üzere temelde ikiye ayrılır. Yüzen adalar ise yeni bir yer bilimi konusudur.
Büyük Britanya, İrlanda Adası'nın doğusunda yer alan, üzerinde İngiltere, Galler ve İskoçya'nın bulunduğu Birleşik Krallık'a bağlı ada. Büyük Britanya Adası, Britanya Adaları'nın en büyüğüdür.
Yunanistan yarımadası ile Anadolu yarımadası arasında bulunan ve toplam alanı 23.000 kilometrekare kadar olan 3000'e yakın ada ve adacığa Ege Adaları adı verilir. Ege denizindeki adalar, yüz ölçümleri çok farklı ve sayıları çok fazla olmasına rağmen yine de gruplara ayrılabilirler.
Norfolk Adası, Büyük Okyanus'ta, Yeni Zelanda ile Yeni Kaledonya arasında yer alan ve Avustralya'nın dış bölgesi olarak bu ülkeye bağlı olan ada. Norfolk adası, Nepean Adası ve Phillip Adası ile birlikte Norfolk Adası Bölgesi'ni oluşturmaktadır. Adanın başkenti Kingston'dır.
Uzunada, diğer adıyla Kösten Adası, Türkiye'nin İzmir iline bağlı bir adadır. İzmir Körfezi'nin orta kısmında yer alır. Türkiye'nin yüzölçümü bakımından dördüncü büyük adasıdır.
Sakız Adası, Yunanistan'ın Ege Denizi'nde yer alan bir adasıdır. Ülkenin Kuzey Ege bölgesine bağlı olan ada, Türkiye'den Sakız Boğazı ile ayrılır. Sakız ağaçları ve bu ağaçlardan elde edilen damla sakızı ile ünlüdür. Turistik yerleri arasında Orta Çağ köyleri ve 11. yüzyıldan kalma Nea Moni Manastırı bulunmaktadır.
Beyazdeniz ya da Beyaz Deniz, Rusya'nın kuzeybatısında, Barents Denizi'nin kıta içine doğru oluşmuş bir uzantısıdır. Batıda Karelya ile, kuzayde Kola Yarımadası ile, kuzeydoğuda da Kanin Yarımadası ile çevrelenmiştir.
Willem Barents, Hollandalı denizci ve kâşiftir. Yaşadığı dönemde Kuzey'e doğru yapılan seferlerin lideridir.
Novaya Zemlya, Avrupa'nın en kuzey uçlarında, Rusya'ya bağlı takımadalar. Rusçada Yeni Toprak anlamına gelir. Arktik Okyanusu'nda bulunan Novaya Zemlya, Rusya'nın Arhangelsk Oblast'ına bağlıdır. 2002 yılı verilerine göre adanın 2.716 sâkini vardır.
Vaygaç Adası, Arktik Okyanusu'nda, Rusya'ya ait Kara Denizi ve Barents Denizi sınırları arasında, Novaya Zemlya adasının hemen güneyinde yer alan bir adadır. Yugorskiy Boğazı ile anakaradan, Kara Boğazı ile Novaya Zemlya'dan ayrılır. Fakat yılın büyük bölümü, deniz donduğu için bu alanlar ile birleşir.
- Adanın yüzölçümü: 3.383 km²dir.
- En uzun yeri: ~100 km.
- En geniş yeri: 45 km
- Ortalama sıcaklık: -20 (Şubat) / +5 (Haziran)
- En yüksek nokta: 170 m
Kara Denizi, Sibirya'nın kuzeyinde, Arktik Okyanusu'nun bir uzantısıdır. Batıda, Kara Boğazı ve Novaya Zemlya ile Barents Denizi'nden, doğuda, Severnaya Zemlya Adaları ile Laptev Denizi'nden ayrılır. Maksimum uzunluğu 1450 km ve maksimum genişliği 970 km olan denizin yüzölçümü yaklaşık 880,000 km² dir. Denizin ortalama derinliği 110 metredir. Deniz Obi, Yenisey, Pyasina, Pur ve Taz nehirlerinden fazla miktarda tatlı su alır bu nedenle tuzluluk oranı pek fazla değildir. Yılın iki ayı tamamı buzlar ile kaplı olan denizde balıkçılığın yanı sıra petrol ve doğalgaz tesisleri de kurulmuş fakat henüz gelişmemiştir.
Kara Boğazı, Rusya'nın kuzeyinde, Barents Denizi ve Kara Denizi'ni birbirine bağlayan dar bir su kanalıdır. Novaya Zemlya ve Vaygaç Adası arasında yer alır. Uzunluğu 33 km, genişliği 45 km ve en sığ yeri 52 metre olup, yılın büyük bölümü buzlar ile kaplıdır. Önceki çağlarda ulaşımda önemli bir su yoluydu.
Man Adası, İrlanda Denizi'nde, Britanya Adaları'nın coğrafî merkezinde yer alan ada. Birleşik Krallık'a dâhil olmamakla beraber taç toprakları olarak kraliyete bağlıdır..
Mejduşarski Adası, Rusya'nın kuzeyinde, Rusya'ya bağlı Novaya Zemlya takımadalarına bağlı bir adadır. Takımadadaki en büyük üçüncü ada olan Mejduşarskiy, Barents Denizi içinde yer alır. Bu adadan daha büyük olan takımadanın diğer iki üyesinin yüzölçümü Mejduşarski'ye göre çok daha büyüktür. Adada yaşayan kişi yoktur.
Wight Adası, Birleşik Krallık'ta İngiltere ülkesinin Güney Doğu bölgesinde bir "törensel kontluk" ve "bir tek seviyeli yerel idare birimi"dir. Tek seviyeli yerel idare biriminin yönetim merkezi Newport'dadır.
Bu liste Türkiye'deki adalar, adacıklar ve kayalıkların listesidir. Adalar, bağlı bulundukları illere göre listelenmiştir. Takımada ve ada grupları ile tekil adalar şeklinde sıralanırlar. Varsa diğer adlarına ve bağlı oldukları il-içelere yer verilmiştir. Türk karasularında 500'den fazla ada, adacık ve kayalık bulunmaktadır.
Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Balıkesir ili, Ayvalık ilçe sınırlarında yer alan Ayvalık Adalarının 19 tanesini kapsayan tabiat parkı. Bakanlar Kurulunun 21 Nisan 1995 tarihli kararı ile oluşturulmuştur. Park; 1.179 ha hazine arazisi, 1.930 ha orman, 872 ha özel mülk, 13.969 ha deniz olmak üzere 17.950 ha alana sahiptir.
Dana Adası, Akdeniz'de, Mersin ili, Silifke ilçesinde kıyı boyunda yer alan bir adadır. Üzerinde antik yerleşme ve tersane kalıntıları bulunur. Dalış yapılan adaya tekne turları yapılmaktadır. Antik adı Pithyussa'dır.
Arnavutluk; topraklarının büyük bir bölümü dağlık bölgelerden oluşan, Güneydoğu Avrupa'da, Adriyatik ve İyon Denizi arasında bulunan, Akdeniz'le bağlantılı bir Balkan ülkesidir. Çoğu küçük olan 13 ada ve adacığa sahiptir. Bu adalardan sadece Sazan ve Kunë adını taşıyanlar bir kilometrekareden büyüktür.
Hekim Adası veya Kilise Adası, eskiden Yatros Adası, İzmir Körfezinde yer alan adalardan biridir. Üzerinde yerleşim yeri yoktur. İdari bakımdan İzmir ilinin Urla ilçesine bağlıdır. Merkezi 38°26′41″K 26°45′56″D koordinatlarındadır. Kuzeyinde Uzunada, güneyinde ise aralarında Yassıca Ada ve Pırnarlı Adanın da bulunduğu bir grup küçük ada vardır. Adanın yüzölçümü 2.5 kilometre kare kadardır. Bu yüzölçümüyle, Uzun Ada'dan sonra körfezin en büyük adasıdır. Kıyıda Hekim Adasına en yakın nokta batıda Karaburun Yarımadası üzerindeki antik Klazomenai kentidir ve Hekim Adasına uzaklığı 2.5 kilometredir. Ada av hayvanları bolluğu ile uzun süre avcıların dikkatini çekmiştir. Ancak adaya çıkış şu anda yasaktır.
