Axel Sophus Guldberg

Axel Sophus Guldberg
Doğum	2 Kasım 1838(1838-11-02) Christiania
Ölüm	28 Şubat 1913 (74 yaşında) Aker, Oslo
Milliyet	Norveçli
Memleket	Norveç
Evlilik	Fredrikke Marie Kathinka Borchsenius^[1]^[2]
Çocuk(lar)	Alf Victor Guldberg, Sigrid Guldberg
Ödüller	Order of St. Olav

Kariyeri
Dalı	Matematik
Tez	De omvendte Funktioner anvendte paa Theorien for algebraiske Ligninger (1867)

Axel Sophus Guldberg (2 Kasım 1838'de Christiania'da doğdu, 28 Şubat 1913'te Aker'de öldü)^[3] Norveçli bir matematikçiydi.

Hayatı

Guldberg, on bir kardeşin en büyüğüydü. 1856 yılında Examen artium sınavına girerek Candidatus realium derecesini aldı. 1863 ve 1867'de doktorasını aldı. 1865'te Stavanger'de öğretmendi ve 1864'ten 1865'e kadar Fransa ve Almanya'da matematik okudu. Çalışma hayatının çoğu 1867'den 1899'a kadar Savaş Okulu'nda matematik öğretmenliğiyle geçti. Öğretmenlikten emekli olduktan sonra Vestre Aker içindeki Nordre Skøyen çiftliğinde çiftçilik yaptı.

Guldberg, cebir üzerine birkaç ders kitabı, bilim ve matematik üzerine popüler bilim makaleleri yazdı. 19. yüzyılın sonunda Norveç'te sigorta sektörüne önemli katkılarda bulundu. 1874'ten 1912'ye kadar Norveç Dullar Fonu'nun yönetim kurulunda yer aldı^[4] ve 1888'de hayat sigortası şirketi Brage'nin kuruluşunun öncülerinden biriydi. Guldberg ve daha sonra oğlu Alf Victor Guldberg ile birlikte Norveç'te aktüeryal matematiğin yaygınlaştırılması için temellerin çoğunu attı. Yasalar ve Norveç'teki sigorta sisteminin düzenlenmesi üzerinde büyük bir etkisi oldu.

Çalışmaları

Cebirsel Denklemler Teorisine Uygulanan Ters Fonksiyonlar (De omvendte Funktioner anvendte paa Theorien for algebraiske Ligninger, dr.avh., 1867)
Fatura türleri ve kullanımları. Sivil ve köy okullarımızdaki öğretmenler için en yakın hazırlık (Regningsarterne og deres anvendelse. Nærmest udarbeidet for lærerne ved vore borger- og almueskoler, 1868)
Egzersiz için Sorular ve Egzersizlerle Kısa Matematik. Muhasebe Öğretiminde Kullanılmak Üzere (Kortfattet Regnelære med Spørgsmaal og Opgaver til Øvelse. Til Brug ved Undervisningen i Regning, 1869)
Norveç Annüity (Sigorta) Derneği'nin yeniden yapılanması sorusu vesilesiyle sunulan rapor (Betænkning afgiven i Anledning af Spørgsmaalet om den norske Livrenteforenings Omorganisation, sm.m. P. Rogge, 1873)
Olasılık hesabı, kumar ve sigortaya uygulanması hakkında (Om sandsynlighedsregningen og dens anvendelse paa hazardspil og forsikringsvæsen, tilleggshefte til Folkevennen, 1873)
Determinantlar teorisi (Determinanternes teori, 1876)
Liseler, askeri ve teknik okullar için cebirsel analizde kısa ders kitabı (Kortfattet lærebog i algebraisk analyse for realgymnasier, militære og tekniske skoler, 1879)
Popüler Doğa Bilimleri Tezleri (Populære naturvidenskabelige Afhandlinger, København, 1882)
Dul din adamlarının emeklilik fonunun statüsünün çözümüne ilişkin rapor (Beretning om opgjør af Det geistlige enkepensionsfonds status den 1. juli 1881, 1883)
Matematiğin anlamı ve uygulaması: Beş popüler ders (Matematikens betydning og anvendelse: Fem populære foredrag, 1870), Google Kitaplar'da kitap ile ilgili bilgi

Kaynakça

^ "Axel Sophus Guldberg".
^ "Axel Sophus Guldberg". 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
^ "SAO, Halden prestekontor Kirkebøker, F/Fa/L0005: Ministerialbok nr. I 5, 1834-1845, s. 262". 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
^ "Axel Guldberg" (Norveççe). 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Niels Henrik Abel</span> Norveçli matematikçi

Niels Henrik Abel, çeşitli alanlarda öncü katkılarda bulunan Norveçli bir matematikçiydi. En ünlü yegane sonucu, Genel beşinci dereceden denklemi radikallerde çözmenin imkansızlığını gösteren ilk tam kanıttır. Bu soru, zamanının öne çıkan açık kalmış sorunlarından biriydi ve 250 yılı aşkın bir süredir çözülemedi. Aynı zamanda eliptik fonksiyonlar alanında bir yenilikçi, Abelyen fonksiyonların kaşifiydi. Buluşlarını yoksulluk içinde yaşarken yaptı ve 26 yaşında tüberkülozdan öldü.

Charles Hermite sayı teorisi, ikinci dereceden formlar, değişmezlik teorisi, ortogonal polinomlar, eliptik fonksiyonlar ve cebir ile ilgili araştırma yapan Fransız bir matematikçiydi.

Salih Zeki Bey, Osmanlı-Türk matematik bilgini, bilim tarihçisi ve astronomdur. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yaşamış ve yaptığı çalışmalarla çağdaş bilimin Türkiye’de tanıtılmasında ve yayılmasında önemli katkılarda bulunmuştur. Yaşadığı dönemin önde gelen matematik bilginlerinden olmasının yanında; İkdam, Darüşşafaka ve İktisadiyat Gazeteleri ile Darülfünun Dergisi’ne yazdığı makaleler ile bilim hayatına sayısız katkıda bulunmuştur. Bilim tarihi açısından çok değerli konferanslar vermiş ve eserler kaleme almıştır. Bu konuda aldığı ilk çalışması, aynı zamanda bir Türk bilim adamının yurt dışında yayınladığı ilk bilim tarihi makalesi olma özelliği taşımaktadır. Ölümünden sonra da Türkiye’deki matematik araştırmalarına öncülük eden ve bilim tarihi açısından da çok değerli olan eseri Asar-ı Bakiye’yi dört cilt olarak düzenlemiştir, ancak hayattayken ilk iki cildi yayımlanmıştır. Verdiği konferanslarda Türk matematikçilerinin o dönemde henüz bilmediği Öklid dışı geometriler, sanal sayılar, sayılar teorisi gibi alanların ülkede tanıtılması sağlamıştır. Bu alandaki katkıları bununla da sınırlı kalmamış verdiği dersler, yazdığı kitaplar ve kaleme aldığı ders kitapları ile matematik dersinin, eğitimin her seviyesinde yayılmasında büyük katkı sağlamıştır. Bunun yanında astronomi, fizik, geometri, mantık gibi birçok alanda hem ders kitabı hem de özgün çok sayıda yapıt vermiştir.

Abraham de Moivre, bir Fransız matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Bernt Michael Holmboe</span> Norveçli matematikçi (1795–1850)

Bernt Michael Holmboe, Norveçli matematikçidir. 1810'a kadar herhangi bir okula gitmeyen Holmboe, ilk dönemlerinde eğitimini evinde sürdürdü. Kısa bir süre Christopher Hansteen'in asistanlığını da yaptığı Frederick Kraliyet Üniversitesi döneminden sonra, 1818 yılında Christiania Katedral Okuluna matematik öğretmeni olarak kabul edildi. Burada, daha sonra tanınmış bir matematikçi olacak Niels Henrik Abel'le tanıştı. 1826'da Frederick Kraliyet Üniversitesi'ne geçen Norveçli matematikçi, 1850'deki ölümüne kadar burada çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Carl Nielsen</span>

Carl Nielsen, Danimarka'nın yetiştirdiği en ünlü klasik Batı müziği bestecisi ve aynı zamanda bir virtüöz kemancı, kornet çalgısı, orkestra şefi, müzik eğitimcisi.

Christopher Hansteen, Dünya'nın manyetik alanını çizime dökmesiyle tanınan Norveçli jeofizikçi ve gökbilimci.

<span class="mw-page-title-main">II. Svend</span>

II. Svend Estridsson Ulfsson 1047-1076 yılları arasında Danimarka kralıdır. Babası asilzade Ulf Jarl annesi ise Estrid Svendsdatter'dir. Üç kez evlenmiş ve en az 20 çocuk sahibi olmuştur. Gelecekte tahta çıkacak beş Danimarka kralının babasıdır. Savaşta cesaretli olsa da, ordu komutanı olarak o kadar başarılı olamamıştır.

Alexander Lange Kielland, 19. yüzyılın en ünlü Norveçli gerçekçi yazarlarından biriydi. Henrik Ibsen, Bjørnstjerne Bjørnson ve Jonas Lie ile birlikte Norveç edebiyatının "Dört Büyük" yazarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Øystein Ore</span>

Øystein Ore halka teorisi, Galois bağlantıları, çizge teorisi ve matematik tarihi konularında yaptığı çalışmalarla bilinen Norveçli matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Alf Victor Guldberg</span>

Alf Victor Emanuel Guldberg fark denklemleri, diferansiyel denklemler, aktüerya bilimi ve matematiksel istatistik alanlarında çalışan Norveçli bir matematikçiydi.

Ole Peder Arvesen Norveçli bir mühendis ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Maxime Bôcher</span> Amerikalı matematikçi (1867 – 1918)

Maxime Bôcher diferansiyel denklemler, seriler ve cebir üzerine yaklaşık 100 makale yayınlayan bir Amerikalı matematikçi. Ayrıca Trigonometri ve Analitik Geometri gibi temel metinler yazdı. Bôcher teoremi, Bôcher denklemi ve Bôcher Anma Ödülü onun adını almıştır.

Harald August Bohr Danimarkalı matematikçi ve futbolcudur. Bohr 1910'da doktorasını aldıktan sonra, hemen hemen periyodik fonksiyonlar alanının kurucusu oldu. Kardeşi Nobel ödüllü fizikçi Niels Bohr'du. Danimarka'nın gümüş madalya kazandığı 1908 Yaz Olimpiyatları'nda Danimarka milli futbol takımının bir üyesiydi.

Charles Émile Picard, Fransız matematikçi. 1924'te Académie française'in 1. koltuğunu işgal eden on beşinci üye seçildi

Peter Wessel Zapffe Norveçli bir metafizikçi, yazar, sanatçı, avukat ve alpinist. İnsan varoluşuna dair pesimist ve kaderci görüşleriyle dikkat çeker. Felsefi görüşleri konusunda, Alman filozof Arthur Schopenhauer ve onun antinatalist görüşlerinden büyük ölçüde ilham aldı. İnsan yaşamının hatalı oluşu ile ilgili görüşlerini, "The Last Messiah" adlı makalesinde konu almıştır; bu makale, onun en çok bilinen felsefi incelemesi ve çevrilmemiş "Trajedi Üzerine" eserinin daha kısa bir versiyonudur.

Dag Solstad, Norveçli bir yazardır. Roman, kısa öykü ve oyun alanlarında eserleri bulunmaktadır. Norveç'in en büyük endüstriyel komplekslerinden birinin resmi tarihi ile Dünya Kupası gibi konular da dahil olmak üzere 30'a yakın kitap yazmıştır ve çalışmaları Türkçe dahil 20 dile çevrilmiştir. Eserleri Türkiye'de Yapı Kredi Yayınları ve Jaguar Kitap tarafından basılmaktadır.

19. yüzyılda doğan matematikçiler milliyetlerine göre aşağıda listelenmiştir.

Johann Anton Edler von Braunmühl, Alman matematik tarihçisi ve sentetik geometri ile trigonometri üzerinde çalışmış bir matematikçidir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.