İçeriğe atla

Avusturya Bölümü

Polonya-Litvanya Birliği'nın üç bölümü. Rusya Bölümü (kırmızı), Avusturya Bölümü (yeşil) ve Prusya Bölümü (mavi)

Avusturya Bölümü (Lehçe: zabór austriacki), 18. yüzyılın sonlarında Polonya'nın parçalanması sırasında Habsburg Monarşisi tarafından ele geçirilen Polonya-Litvanya Birliği'nin topraklarını kapsamaktadır. Polonya; Rusya İmparatorluğu, Prusya Krallığı ve Habsburg Avusturya tarafından bölüşüldü ve Polonya Krallığı tamamen ortadan kaldırıldı. Avusturya, 1772'deki birinci bölünme sırasında ve 1795'te üçüncü bölünmesi sırasında Polonya topraklarını ele geçirdi. Üçüncü bölünmenin ardından Avusturya İmparatorluğu topraklarına 128,900 km² eklenmiş ve imparatorluğa 2,65 milyondan fazla insan dahil olmuştur.[1]

Tarihi

Birinci bölünme sırasında Avusturya İmparatorluğu (daha sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu), Polonya'nın Zator Dükalığı ve Oświęcim Dükalığı ile Küçük Polonya'nın Kraków, Sandomierz ve Galiçya bölgelerini ele geçirmişti. Üçüncü Bölümde, ilhak edilen topraklar Batı Galiçya ve Güney Masovya'yı içeriyordu. Napolyon Savaşları sırasında 1807 tarihinde Avusturya bölümünde Napolyon'un yardımlarıyla Varşova Düklüğü kuruldu ve Varşova Düklüğü ile Avusturya İmparatorluğu arasında Raszyn Muharebesi gerçekleşti. Her ne kadar savaşı Avusturya İmparatorluğu kazansa da Varşova Düklüğü, Schönbrunn Antlaşması ile varlığını korumaya devam etti. Ancak, Napolyon'un düşüşünün ardından toplanan Viyana Kongresi'nde Varşova Düklüğü'nün kaldırılmasına karar verilmesiyle topraklar, tekrar Avusturya bölümünün parçası oldu. Tek farklılık Avusturya, Prusya ve Rusya'nın himayesinde Kraków'da özgür şehir kurdu. Ancak özgür şehir, 1846'daki Krakow Ayaklanması'nın bastırılmasının ardından Avusturya tarafından kaldırıldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Piłsudski tarafından komuta edilen Polonya Lejyonları'nın Avusturya-Macaristan Ordusu ile birlikte savaşmak üzere kurulmasıyla Polonya'nın I. Dünya Savaşı sonrasında egemenliğini yeniden kazanmasına yardımcı oldu.

Toplum

19. yüzyılın büyük bölümünde, Avusturya hükûmeti Polonyalılara çok hak verdi. Bununla birlikte, 20. yüzyılın başlarında (Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden ve Avusturya-Macaristan'ın çöküşünden hemen önce) Avusturya bölümü; Prusya bölümü ve Rusya bölümü'ne göre daha fazla hakka sahip olan özerk bölgeydi. Valilik Komisyonu (Lehçe: Komisja Gubernialna) adlı yerel yönetim önemli bir etkiye sahipti, Lehçe Polonya topraklarında resmi bölgesel dil olarak kabul edildi ve okullarda kullanıldı; Polonyalı örgütlerin faaliyet gösterme özgürlüğü vardı ve Polonya partileri, imparatorluğun Avusturya-Macaristan siyasetine resmen katılabilirlerdi.

Avusturya-Macaristan böl ve yönet taktiği gereğince gelişen Ukrayna örgütlerini teşvik etti. Bu, Polonyalıların "Avusturya-Macaristan Ukraynalıları icat ettiği" suçlamalarına yol açtı. Ukraynalılar, Ukrayna dilinde okullar (ilkokuldan yüksek seviyelere kadar) ve gazeteler açtılar. 1848'den sonra Ukraynalılar da kendi siyasi partileriyle Avusturya siyasetine girdiler. Avusturya-Macaristan, Ukraynalılara Rus İmparatorluğu'nda yaşayan Ukraynalılardan daha fazla hak verdi. İmparatorluğun dağılmasından on yıllar sonra eski Avusturya-Macaristan vatandaşı Ukraynalılar, imparatorluk hakkında olumlu duygulara sahipti.

Ekonomi

Öte yandan, ekonomik olarak verimsiz tarım ve az sanayisiyle Galiçya, üç bölümün en yoksuluydu. Seçimler sırasında çok fazla yolsuzluk yaşandı ve bölge, Viyana hükûmeti tarafından yatırım ve kalkınma için düşük öncelik olarak görüldü. 1900'de köy nüfusunun % 60'ı (12 yaş ve üstü) okuyamıyor ve yazamıyordu. Eğitim 12 yaşına kadar zorunluydu, ancak bu gereklilik genellikle göz ardı edildi. 1850 ve 1914 yılları arasında Galiçya'dan yaklaşık 1 milyon insanın (çoğu Polonyalılar) Amerika Birleşik Devletleri'ne göç ettiği tahmin edilmektedir. Avusturya Galiçya'daki yoksulluk, Polonya dilinde umutsuzluğun bir ifadesi olarak günümüze kadar gelmiştir (atasözü: bieda galicyjska veya nędza galicyjska).

İdari bölümler

Avusturya İmparatorluğu'nun, elde ettiği Polonya topraklarını şu şekildeydi:

Avusturya bölünmesinin iki önemli ve büyük şehri Kraków ve Lviv idi. Birinci bölünmede Avusturya, eski Polonya nüfusunun en büyük payını ve ikinci en büyük arazi payını (83.000 km² ve 2.65 milyondan fazla insan) aldı. Avusturya İkinci bölünmeye katılmadı ve üçüncü bölümde 1,2 milyon kişi ile 47.000 km² alan aldı. Genel olarak, Avusturya Polonya topraklarının (130.000 km²) yaklaşık yüzde 18'ini ve nüfusun yaklaşık yüzde 32'sini (3.85 milyon kişi) kazandı.[2] Coğrafi açıdan bakıldığında, Avusturya bölümünün çoğu Galiçya bölgesine karşılık geliyordu.

Kaynakça

  1. ^ Norman Davies (2005). "Austrian Partition". God's Playground. A History of Poland. The Origins to 1795. I (revised bas.). Oxford University Press. ss. 367, 393. ISBN 0199253390. 
  2. ^ Piotr Stefan Wandycz, The Price of Freedom: A History of East Central Europe from the Middle Ages to the Present, Routledge (UK), 2001, 0-415-25491-4, p. 133 24 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Galiçya (Doğu Avrupa)</span>

Galiçya, 1945 yılında yapılan sınır değişikliği sonucu Polonya ve Ukrayna Cumhuriyetleri sınırları içinde kalan tarihi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Vilnius</span> Litvanyanın başkenti

Vilnius, Litvanya'nın başkenti ve en büyük şehri.

<span class="mw-page-title-main">Lviv</span> Ukraynanın batısında bir şehir

Lviv, nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya tarihi</span> Avusturyanın tarih öncesinden günümüze kadar geçmişi

Bu madde Avusturya'nın tarih öncesinden günümüze kadarki tarihi hakkında bilgi vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Krallığı</span> Alman devleti (1701-1918)

Prusya Krallığı (Almanca: Königreich Preußen, [ˈkøːnɪkʁaɪç ˈpʁɔʏsn̩] olarak telaffuz edilir) 1701 ile 1918 yılları arasında Alman İmparatorluğu'nun Prusya eyaletini oluşturan bir krallıktı. 1866'da Almanya'nın birleşmesinin arkasındaki itici güçtü ve 1918'de dağılıncaya kadar Alman İmparatorluğu'nun önde gelen devletiydi. Adını Prusya denilen bölgeden alsa da merkezi Brandenburg Margravlığı'ydı. Başkenti Berlin'di.

Mazovya. Polonya'nın ortadoğu kesiminde uzanan düzlüklerle kaplı bölge.

<span class="mw-page-title-main">I. Zygmunt</span>

I. Zygmunt, Jagiellon Hanedanı üyesi Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü (1506-1548). Ayrıca Silezya Düküydü.

I. Dünya Savaşı çıktığında Ukrayna adı bir ulusu belirtmekten çok coğrafi bir bölgeyi tanımlamak için kullanılıyordu. Bugünkü Ukrayna sınırları içinde yer alan toprakların büyük bölümü Rus İmparatorluğu'nun yönetimi altındaydı. Sınırları 1815 Viyana Kongresi'yle çizilen bölgenin batı bölümü Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun egemenliğinde bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Genel Hükûmet</span>

Genel Hükûmet, aynı zamanda İşgal Altındaki Polonya Bölgesi Genel Valiliği olarak da anılır. İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında 1939'da Nazi Almanyası, Slovakya ve Sovyetler Birliği tarafından Polonya'nın işgalinden sonra kurulan bir Alman işgal bölgesiydi. Yeni işgal edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti üç bölgeye ayrıldı: Merkezde Genel Hükûmet, batıda Nazi Almanyası tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri ve doğuda Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri. Bölge, 1941'de, Sovyetler Birliği'nin Alman işgalinden sonra, yeni Galiçya Bölgesi'ni içerecek şekilde önemli ölçüde genişletildi.

<span class="mw-page-title-main">Alman sorunu</span> 19. yüzyılın ortalarında Almanyanın birleşmesine ilişkin tartışmalar

Alman sorunu, 19. yüzyılda, özellikle de 1848 Devrimleri boyunca süren Almanya'nın birleşmesinin en iyi yolu hakkındaki bir tartışmadır. 1815'ten 1871'e kadar, Alman Konfederasyonu'nda 37 bağımsız Almanca konuşulan eyalet bulunuyordu. Großdeutsche Lösung tüm Almanca konuşan insanları bir devlet altında birleştirmeyi amaçlıyordu ve Avusturya İmparatorluğu ile onun destekçileri tarafından benimsenmişti. Kleindeutsche Lösung ise Avusturya'yı içermeyecek şekilde sadece kuzey Alman eyaletlerini birleştirmeyi amaçlıyordu ve Prusya Krallığı tarafından benimsenmişti.

<span class="mw-page-title-main">Alman ikiliği</span> Avusturya ile Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupada hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabet

Avusturya ve Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupa'da hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabete Almancada Almanca: Deutscher Dualismus denilmektedir. Bu rekabetin bir parçası olarak savaşlar yapılırken, rekabet aynı zamanda Almanca konuşan halkları temsil eden bir siyasi güç olma yolunda da bir prestij yarışı haline gelmiştir. İki ülke arasındaki çatışma ilk olarak Yedi Yıl Savaşları'nda kendini gösterirken, Napolyon Savaşları ve İkinci Schleswig Savaşı gibi durumlarda zaman zaman aynı safta bulundukları da olmuştur.

<i>Sejm</i> Polonya Parlamentosunun alt kanadı

Sejm, Polonya Cumhuriyeti'nin Polonya Parlamentosu'nun alt meclisidir. 460 kişiden genel oy hakkı ile seçilmiş ve "Polonya Cumhuriyeti'nin Sejm'inin Mareşali" olarak bilinen konuşmacı tarafından yönetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Wielkopolska Ayaklanması</span>

Wielkopolska Ayaklanması veya 1918-1919 Büyük Polonya Ayaklanması , Alman hakimiyetinde bulunan Poznań'daki Polonyalıların Weimar Cumhuriyeti'ne karşı ayaklanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kraków Büyük Dükalığı</span>

Krakow Büyük Dükalığı, Krakow Serbest Şehri'nin 16 Kasım 1846 tarihinde Avusturya İmparatorluğuna katılmasından sonra kurulan Dükalık. Krakow Büyük Dükası unvanı 1846-1918 tarihleri arasında Avusturya İmparatoru'nun kullandığı unvanlar arasındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Ukrayna Savaşı</span>

Polonya-Ukrayna Savaşı 1918 ve 1919 yıllarında, Avusturya-Macaristan'ın dağılmasından sonra İkinci Polonya Cumhuriyeti ve Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti'nin Doğu Galiçya üzerindeki kontrolü için çıkan bir çatışmaydı. Doğu Galiçya, Avrupa'da en büyük petrol rezervine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Kongre Polonyası</span> Doğu Avrupadaki eski devlet

Kongre Polonyası veyahut resmi adıyla Polonya Krallığı, ya da Rus Polonyası, 1815'te Viyana Kongresi'nde egemen bir Polonya devleti olarak oluşturulan bir yönetimdi. Polonya, Habsburg Monarşisi, Rusya ve Prusya tarafından bölündükten sonra Rus egemenliği altında kuruldu. 1831 Kasım Ayaklanması'na kadar, krallık Rus Çarları ile birlikteydi. Daha sonra devlet, 19. yüzyıl boyunca Rus İmparatorluğu'na zorla entegre edildi. 1915 yılında, I. Dünya Savaşı sırasında, Polonya, 1918'de bağımsızlığını yeniden kazanana kadar, İttifak Devletleri tarafından Polonya'nın nominal Polonya Krallığı ile değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Polonya tarihi (1795-1918)</span>

1795-1918 yılları arasındaki Polonya Tarihi, Polonya'nın bağımsızlığını tamamen kaybettiği ve Prusya, Avusturya İmparatorluğu ve Rusya arasında bölündüğü dönemdir. 1795'te, Polonya, 18. yüzyılda gerçekleşen üç bölünmenin üçüncüsü ve sonuncusu gerçekleşti ve Polonya-Litvanya Birliği tamamen ortadan kalktı. Bununla birlikte, hem Polonya'da hem de Polonya'nın dışında yaşanan olaylar, 19. yüzyıl boyunca Polonya bağımsızlığının yeniden tesis edilmesi umutlarını canlı tuttu.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Silezyası</span> Eski Özerk Bölge

Avusturya Silezyası, resmen Yukarı ve Aşağı Silezya Dükalığı, Bohemya Krallığı ve Hasburg Monarşisi arasında varlığını sürdürmüş özerk bölgedir. Günümüzde Çek Silezyası ile komşudur ve tarihsel olarak Silezya bölgesinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Polonya Savaşı</span>

Avusturya-Polonya Savaşı, 1809'da Avusturya İmparatorluğu ve Birleşik Krallık'ın Birinci Fransız İmparatorluğu ve Bavyera'ya karşı oluşturduğu koalisyon nedeniyle gerçekleşen Beşinci Koalisyon Savaşı'nın bir parçasıydı. Bu savaşta, Napolyon müttefiki Varşova Dükalığı'nın Polonya kuvvetleri ve Saksonya Krallığı kuvvetlerinin yardımıyla Avusturya İmparatorluğu'na karşı savaştı. Haziran ayında, Rus İmparatorluğu Avusturya'ya karşı birleşti. Polonyalı birlikler, Avusturya'nın Varşova'ya saldırısına karşı onları Raszyn'de yenerek direndi, ardından Kraków ve Lviv da dahil olmak üzere bölünme öncesi Polonya'nın bazı kısımlarını yeniden fethetmek için Varşova'yı terk etti ve Avusturyalıları gafil avlayarak Avusturyalıları Varşova'dan çekilmeye zorladı.

Dobrzyń Arazisi, orta-kuzey Polonya'da tarihi bir bölgedir. Vistül Nehri'nin kuzeydoğusunda, Drwęca'nın güneyinde ve Skrwa'nın batısında yer alır. Bölge, diğer ilçelerin bazı kısımlarını da kapsamasına rağmen, yaklaşık olarak Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'ndaki Lipno, Rypin ve Golub-Dobrzyń'ın yarısının bugünkü powiat'larına karşılık gelmektedir. Toplamda yaklaşık 3.000 km 2 ve 200.000 nüfusa sahiptir. Tarihi başkenti, tüm bölgeye adını veren Dobrzyń nad Wisłą'dır. En büyük kasabası Rypin'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.