İçeriğe atla

Avustralya folkloru

Avustralya folkloru ve şehir efsaneleri, Aborjin mitlerinden sömürge dönemi ve çağdaş döneme kadar uzanır.

Avustralya Aborjin mitolojisi

1935 tarihli bir bunyip tasviri (Avustralya Ulusal Kütüphanesi)
  • Baijini - Yolngu folklorunda bahsedilen, bilinmeyen bir ırktır.
  • Bora - Aborjinlerin kutsal inisiyasyon törenidir.
  • Bunyip - Efsaneye göre bataklık, billabong, dere, akarsu yatağı ve su birikintilerinde gizlenen bir yaratıktır.
  • Rüya zamanı - Aborjinler için bilginin yaratılması ve zamanın başlangıcıdır.
  • Kata Tjuṯa - Pitjantjatjaralarda, bu yeryüzü şekilleriyle ilgili birçok rüya zamanı anlatısı vardır ve bunların bazılarında, zirvede yaşayan bir yaratıktan bahsedilir.
  • Mungo Gölü kalıntıları - 1969 yılında bulunan ve 40 bin ila 68 bin yıl öncesine tarihlenen insan iskeletleri, Avustralya'da bulunan en eski insan kalıntılarıdır.
  • Gökkuşağı Yılanı - Mitolojiye göre yeryüzünü ve Aborjin halkları arasındaki ayrımı yaratan ana tanrıçadır.
  • Yara-ma-yha-who - Mitolojiye göre, ağaçlar arasında saklanarak avını bekleyen, kırmızı bir kurbağaya benzer yaratıktır.

Hayvan ve yaratıklar

  • Demiryolu Köpeği Bob - South Australian Railway'de gezen bir köpektir.
  • Booie Canavarı - İlk olarak 1950'lerde görüldüğü öne sürülen ve bir mağarada saklanan yaratıktır.[1]
  • Drop bear - Yaşadıkları ağacın altından geçen insan ya da hayvanların üstüne atlayarak avlanan sıra dışı büyüklükte, vahşi ve etobur koalalardır.

Kaynakça

  1. ^ "MYSTERY OF "CAVE MONSTER" AT KINGAROY". The Central Queensland Herald (İngilizce). Rockhampton, Qld. 10 Haziran 1954. s. 16. 30 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hades</span> Antik Yunan mitolojisinde yeraltı tanrısı

Hades, Yunan mitolojisinde ölülere hükmeden yeraltı tanrısıdır. Zeus, yeryüzünün hâkimiyetini kardeşleri arasında paylaşırken Zeus'a gökyüzü, Poseidon'a denizler ve Hades'e yeraltı düşer. O artık ölüler ülkesi tanrısıdır; ancak kötü değildir. Yer altının tüm hazineleri Hades'in olduğu için Romalılar onun adını varlıklı yani, Plüton olarak değiştirmiştir. Eşi, Demeter ve Zeus'un kızı Persephone'dir. Hades ve eşi Persephone amansız, insafsız, yürekleri hiçbir yakarış, hiçbir sunu ya da kurbanla yumuşamayan korkunç tanrılar olarak bilinir. Gigantlar arasındaki karşıtı Alcyoneus'dur.

<span class="mw-page-title-main">Erlik</span> Türk-Altay mitolojisinde kötülük tanrısı

Erlik Han, Türk ve Altay mitolojisinde kötülük, yeraltı ve yıkım tanrısıdır. Erlik Han, Gök Tanrı'nın oğlu ve eski Türklerin inancı Tengricilik'te yer altı âleminin efendisidir.. Moğollar ise Erleg veya Yerleg derler. Macar mitolojisindeki Ördög ile eşdeğerdir. Ülgen'in kardeşidir. Yer Tengri'nin yeğeni ve Kayra Han'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ejderha</span> efsanevi canavar

Ejderha, yarasa kanatlı, dikenli kuyruklu, derisi pullu, ağzından ateş saçan dev kertenkele ya da yılan biçimindeki efsanevi canavardır. Tarih öncesinin ejderhayı andıran dev sürüngenleri hakkında hiç bilgi yokken bile bu yaratıkların varlığına inanılırdı. Yunancadaki δράκων (drákōn) sözcüğü başlangıçta her türlü büyük yılan için kullanılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Dev</span> doğaüstü, mitolojik yaratık

Dev, birçok farklı kültürün efsane, folklor, mitoloji ve masallarında yer alan bir doğaüstü yaratık.

<span class="mw-page-title-main">Tufan</span>

Tufan, birçok yerel efsaneye ve kutsal kitaplara göre Tanrı tarafından bir kavmi, milleti ya da tüm insanları cezalandırmak amacıyla gönderildiğine inanılan büyük felaket. Tufanın detayları farklı kültürlerde farklılıklar arz etmekle beraber en çok bilinen şekli Nuh Tufanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sfenks</span> Antik yapı, Antik Dünyanın 7 harikasından biridir

Sfenks, kafası koç, kuş veya insan, gövdesi ise uzanan bir aslan biçimini alan heykel. İlk önce Antik Mısır'da rastlanan Sfenks, antik Yunan mitolojisinde büyük kültürel önem taşımıştır ve ismini buradan almıştır. Sözcüğün Mısırca’daki orijinal biçimi kepes ankh ya da “yaşayan heykel” anlamında şeşep (sheshep) ankh'tır. Sfenkslerin en tanınmışı Büyük Gize Sfenksi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Düşzamanı</span>

Düşzamanı, Avustralya Aborjin mitolojisini birleştiren ana temadır. Rüyazamanının dört yönü bulunmaktadır: Her şeyin başlangıcı; ataların hayatı ve etkisi; yaşam ve ölüm tarzı; yaşamdaki gücün kaynağı. Rüyazamanı hem zamanın hem de her şeyin mevcut olduğu mekanın ötesindeki bir durumdur.

Efsane ya da söylence, hem anlatıcı hem de dinleyiciler tarafından insanlık tarihinde yer aldığına inanılan veya öyleymiş gibi algılanan insan eylemlerinin yer aldığı bir anlatıdan oluşan bir folklor türüdür. Efsanelerde anlatılan olaylar bazen doğaüstü olabilir ama çoğunlukla gerçek olaylara ve gerçekten yaşamış kişilere dayanır. Bu öykülerin çoğu kahramanca işler yapmış kişilerle ilgilidir. Eski alcıklarlı şair Gizem tanrıçası, ecem Eski Yunan ve Odysseia adlı destanlarında krallara ve kahramanlara ilişkin söylencelerden yararlanmıştır. Kral Arthur ve şövalyeleri ile ilgili birçok öykünün kaynağı söylencelerdir. Efsaneler nesilden nesile aktarılır. Efsaneler belirsizdir, katılımcılar tarafından asla tamamen inanılmaz, aynı zamanda kararlı bir şekilde şüphe edilmez.

<span class="mw-page-title-main">Yaşam ağacı</span> mit

Yaşam ağacı kavramın kökeni tarih-öncesi denilen devirlere kadar uzanan, başta Asya şamanist gelenekleri olmak üzere, pek çok gelenekte rastlanılan bir semboldür.

<span class="mw-page-title-main">İtbarak</span> Mitolojik varlık

İtbarak ; eski Türk destanlarında sözü edilen, Türklerin sürekli savaşa tutuştukları, o zamanki Türklerin kuzeybatısında yaşayan "köpek başlı insana benzer yaratıklar". Efsanelere ilk defa "Çok tüylü köpek" manasında geçmiştir. Oğuz Kağan destanlarına göre, "İtbarak'ların yurdu, kuzey-batıya dogru uzanan, karanlık ülkeleri içindeydi. Oğuz Han, İtbarak'lara karşı bir akın yapmış; fakat yenik ayrılıp, dağlar arasındaki bir nehrin ortasında bulunan, küçük bir adacığa sığınmak zorunda kalmıştır.

"Beneath You", The WB kanalında yayınlanan, Joss Whedon tarafından oluşturulan bir fantastik dizi olan Buffy the Vampire Slayer televizyon dizisinin yedinci sezonunun ikinci bölümü.

Avustralya yerlileri ya da Avustralya Aborjinleri, Avustralya kıtası yerlilerine verilen ad. Aborjinler, Avustralya'ya Güneydoğu Asya'dan gelmişlerdir. Bir göçebe hayatı sınırları boyunca hareket halinde yaşamışlardır. Avlanırken mızrak ve bumerang, balık avında ise kanolar kullanmışlar, meyve ve sebze toplamışlardır. Yazılı bir dilleri olmamasına rağmen şarkılar yoluyla ağızdan ağza birçok bilgi aktarılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bunyip</span> Aborjin inanışındaki suda yaşayan deniz canavarıdır

Bunyip Aborjin inancında suda yaşayan bir deniz canavarıdır. Bazı insanlar bunyipi gördüklerini söyleselerse de bunyip şu an diğer aborjin inancındaki canavarlar gibi mitolojiktir. Çeşitli hesaplar ve bunyip hakkında açıklamalar Avustralya kolonilerinin ilk kuruluşlarından beri yapılmıştır. Avustralya'da en çok tanınan efsanevi yaratıktır.

<span class="mw-page-title-main">Drop bear</span>

Drop bear, Aborjin mitolojisinde, muhtemelen gece görülen koalalardan korkan yerli halkın ortaya attığı kötü yaratıktır. Genel olarak büyük, kötü, koala görünümlü, ağaçlarda yaşayan ve avlarına yukarıdan saldıran bir yaratık olduğu anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atlantis (Yıldız Geçidi)</span>

Atlantis şehri bilimkurgu dizisi Yıldız Geçidi Atlantis'te yer alan aynı zamanda bir yıldızgemisi olan gelişmiş bir Kadim yapısıdır. Atlantis, Yıldız Geçidini kullanarak diğer gezegenleri keşfeden ana karakterler için bir operasyon üssü olarak hizmet vermektedir. Yıldız Geçidi mitolojisine göre şehir Kadimler tarafından milyonlarca yıl önce inşa edilmiştir ve Antik Yunanların "Kayıp Şehir Atlantis" efsanesine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Macar mitolojisi</span>

Macar mitolojisi, efsaneleri, masalları, olağanüstü öyküleri, insanüstü varlıkları ve tanrıları içeren bir anlatılar ve derlemeler bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Aborijin mitolojisi</span>

Avustralya ve Tazmanya’ya 40 bin ile 60 bin yıl önce gelen ve günümüzde bile avcı toplayıcı olarak yaşayan Aborijinler, pek çok klan ve dil grubuna ayrıldığından bir bütün olarak Aborijin mitolojisinden söz etmek zordur. Buna rağmen sözlü geleneğe dayanan yaratılış ile insan-doğa ilişkisini açıklamaya yoğunlaşan söylence ve mitolojiler arasında benzerlikler bulmak mümkündür. Aborijinler yeryüzü üzerinde mevcut canlı ve cansız tüm varlıkları kutsal olarak kabul etmekte, ata totemi kültüne dayanan bir inanç sistemi geliştirmiş olup, Rüya Zamanı adını verdikleri bir dönemde ata ruhlarının yeryüzü üzerinde dolaşarak dağ, dere, göl, deniz, bitki, hayvan ve insanları yarattığına inanmaktadırlar. Aborijin mitolojisinde en önemli tanrısal varlık her şeyden ve atalardan önce var olduğuna inanılan ‘Her şeyin Babası’ olup, çeşitli kabilelerde Baiame, Biame’, ‘Nooralie’ ve Mungan Ngour bu ruhun oğlu ise ‘Daramulun’, ‘Gayundi’, ‘Gnawdenoorte’ ve ‘Tun-dun’ adlarıyla bilinmektedir. İnanışa göre Baiame hayvanları yarattıktan sonra önce erkek ardından kadını yaratırken diğer hayvanların şikayetlerini dikkate alarak mükemmelleştirmiş, insanların uyması gereken dini kuralları ve tören geleneklerini oluştururken, Aborijin dini törenlerinde özellikle inisiasyon sırasında kullanılan 'boğa gümbürtüsü' çalgısı tjuringa veya inma'yı da insana hediye etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maya mitolojisi</span>

Maya mitolojisi, Mezoamerikan mitolojisinin bir parçasıdır ve doğanın kişileştirilmiş güçlerinin, tanrıların ve bunlarla etkileşime giren kahramanların ana rolleri oynadığı tüm Maya masallarını kapsar. Maya sözlü geleneğinin diğer kısımları burada dikkate alınmaz.

<span class="mw-page-title-main">Ağaç tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bir ağaç tanrısı veya ağaç ruhu, bir ağaçla ilgili bir doğa tanrısıdır. Bu tür tanrılar birçok mitolojide mevcuttur. Genellikle genç bir kadın olarak temsil edilirler, genellikle eski doğurganlık ve ağaca tapınma kültüne bağlanırlar. Ağaç tanrıların statüsü ve formu bölgelere göre değişir. Peri, hayalet ve ruh olarak görülebilirler.

Yara-ma-yha-who, Avustralya Aborjin mitolojisinde bulunan efsanevi bir yaratıktır. Efsaneye göre Yara-ma-yha-who, çok büyük kafalı, dişleri olmayan büyük ağızlı ve el ve ayaklarının uçlarında emiciler olan küçük kırmızı kurbağa benzeri bir adamdır.