Euro veya avro, Avrupa Birliği'nin kurumları tarafından kullanılan ve Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ile Yunanistan'ın oluşturduğu euro bölgesinin resmî para birimi.
Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), banknot ihraç eden, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nin para ve kredi politikasını yürüten, veznedarlık görevini üstlenmiş ve devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan yasal olarak bağımsız bir ekonomik kurumdur. Kâğıt para (banknot) basma tekelini elinde bulundurur ve bu yetkiye istinaden bağımsız olarak para politikasını belirler. Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce basılan madeni paraların tedavülü de Merkez Bankasınca sağlanmaktadır.
Amerikan doları veya Birleşik Devletler doları, 1792 Para Yasası ile yürürlüğe girmiş, Amerika Birleşik Devletleri'nin resmî para birimidir. Dünya ticareti üzerinde en yaygın kullanılan para birimi olmasıyla da bilinir. Serbest dalgalanan bir para birimidir.
Uluslararası Ödemeler Bankası, 1930 yılında İsviçre'nin Basel şehrinde kurulan dünya GSYİH'sının yaklaşık %95'ini oluşturan dünyanın dört bir yanından ülkeleri temsil eden 63 merkez bankasını barındıran uluslararası finans kuruluşudur. Üye ülkelerin merkez bankalarının rezerv politikaları konusunda koordine olmalarını sağlamak, uluslararası işbirlikleri yoluyla merkez bankalarının parasal ve finansal istikrar arayışlarına destek olmak ve merkez bankaları için bir banka görevi görmek ve ayrıca merkez bankaları arası para transferlerinde aracı olmak gibi görevleri vardır. Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 63 üye ülkesi vardır. Merkezi hâlâ Basel'de bulunur, Meksika ve Hong Kong'da da ofisleri vardır.
Merkez bankası, bir ülkenin ya da ülkeler grubunun para politikasından sorumlu kurumdur. Merkez bankasının temel amacı para biriminin ve para arzının istikrarının sürdürülmesidir. Fakat merkez bankalarının bunun dışında bankacılık sektörünün son kredi mercii olmak, faiz haddinin kontrolü gibi görevleri de vardır. Bunun yanında merkez bankasının, bankalar ve diğer finansal kurumları, tedbirsizlik ve dolandırıcılığa karşı denetlemek gibi yetkileri de olabilir.
Rezerv para birimi, merkez bankaları veya diğer para otoriteleri tarafından döviz rezervlerinin bir parçası olarak önemli miktarlarda tutulan yabancı bir para birimidir. Rezerv para birimi uluslararası işlemlerde, uluslararası yatırımlarda ve küresel ekonominin tüm yönlerinde kullanılabilir. Genellikle sağlam para veya güvenli liman olarak da adlandırılır.
Merkez Bankaları Sistemi, 23 Aralık 1913'te kurulan ABD'nin merkez bankasıdır. Zamanla Federal Rezerv Sistemi'nin rolleri ve sorumlulukları genişletilmiş ve yapısında değişiklikler meydana gelmiştir. Merkezi Washington'da olan bankanın başkanı Jerome Powell'dir. Banka, talimatı üzerine Bureau of Engraving and Printing tarafından basılan Amerikan dolarının dağıtımı yetkisini elinde bulundurur.
Azerbaycan Cumhuriyeti Merkezî Bankası, Azerbaycan'ın merkez bankasıdır. Bankanın merkezi başkent Bakü'dedir. 11 Şubat 1992 yılında kurulmuştur.
Zorunlu karşılık, zorunlu karşılık oranı ya da munzam karşılık; mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası'nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılır. Önceleri iflas riskine karşı koruma sağlanması amacıyla çıkarılan bu kural, günümüzde daha çok bir piyasa likiditesi kontrol aracı olarak kullanılmaktadır. Mevduatın vadesine göre yerli ve yabancı para cinsinden ayrı oranlar dahilinde toplanır.
Japonya Bankası, Japonya'nın merkez bankasıdır. 1953 yılında kurulmuştur ve 1956'da faaliyete geçmiştir. Merkezi Tokyo'nun Chūō semtinde yer almaktadır.
İngiltere Bankası, Birleşik Krallık'ın merkez bankasıdır ve çoğu modern merkez bankasının dayandığı modeldir. İngiliz Hükümeti'nin bankeri olarak 1694 yılında kurulan ve halen Birleşik Krallık Hükümeti'nin bankerlerinden biri olan banka, dünyanın en eski sekizinci bankasıdır. Kurulduğu 1694 yılından 1946 yılında Attlee bakanlığı tarafından kamulaştırılana kadar hissedarların özel mülkiyetindeydi.
New York Merkez Bankası, Amerika Birleşik Devletleri'nin 12 merkez bankasından biridir. Banka, New York, New Jersey'in 12 kuzey kontluğunu, Connecticut'taki Fairfield County, Porto Riko ve ABD Virgin Adaları'nı kapsayan Federal Rezerv Sistemi İkinci Bölgesi'nden sorumludur. Federal Rezerv Bankası ile birlikte çalışmakta olup görevleri para politikasını uygulamak, finansal kurumları denetlemek ve yönetmek ve ülkenin ödeme sistemlerini korumaya yardımcı olmaktır. Merkezi, New York'ta 33 Liberty Street'te yer almaktadır.
İtalya Bankası, İtalya'nın merkez bankasıdır. 1893 yılında kurulmuş olup Avrupa Merkez Bankaları Sistemi'nin bir parçasıdır. Merkezi Roma'da yer almaktadır.
İrlanda Merkez Bankası İrlanda'nın merkez bankası ve Avrupa Merkez Bankaları Sisteminin (ESCB) bir parçasıdır. Birçok finans şirketi için İrlanda'nın finansal hizmetler düzenleyicisidir. Avro para biriminin girişine kadar İrlanda Lirası banknot ve madeni para basma yetkisine sahipti.
Macaristan Ulusal Bankası, Macaristan'ın merkez bankasıdır. 24 Haziran 1924 tarihinde kurulmuş olup temel amacı fiyat istikrarıdır. Ancak aynı zamanda ulusal para birimi olan forinti çıkarmak, dolaşımdaki parayı kontrol etmek, politika faizi baz oranını belirlemek, resmi döviz kurlarını yayınlamak ve döviz rezervleri ile altını etkilemek gibi konularda sorumludur. Merkezi Budapeşte'de yer almaktadır.
Avram Büyük Dukalığı, 1980 yılı başlarında kurulan bir mikro ulustur. Kurucusu, Tazmanyalı John Charlton Rudge'dür. Kendisini Avram Büyük Dukalığı mikro ulusun Grandük'ü olarak ilan etmiştir.
Australia and New Zealand Banking Group Limited (ANZ), Avustralya merkezli bir çok uluslu banka ve finansal hizmetler şirketidir. Şirket, 1835 yılında Bank of Australasia adıyla kurulmuş olup günümüz halini 1 Ekim 1970 tarihinde almıştır. Varlıklara göre Avustralya'nın ikinci büyük bankası ve piyasa değerine göre dördüncü büyük bankasıdır. Şirketin merkezi Melbourne'da yer almaktadır.
National Australia Bank Limited (NAB), Avustralya merkezli çok uluslu bir bankadır. Banka 1982 yılında National Bank of Australasia ve Commercial Banking Company of Sydney'in birleşmesi sonucu kurulmuştur. Merkezi Melbourne'da yer almaktadır.
Yeni Zelanda Rezerv Bankası, Yeni Zelanda'nın merkez bankasıdır. Banka, 1 Ağustos 1934 tarihinde kurulmuş olup Yeni Zelanda'nın para birimi ve işletme para politikasından sorumludur. Merkezi Wellington'da yer almaktadır.
