İçeriğe atla

Avustralya-Türkiye ilişkileri

Avustralya-Türkiye ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Turkey ve Australia

Türkiye

Avustralya

Avustralya-Türkiye ilişkileri, Avustralya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

Tarihçe

Çanakkale Savaşı

Anzak Koyu Anıtı

Avustralya ve Türkiye'nin ilk karşılaşması, şiddetli ama aynı zamanda centilmen bir savaş sahnesi olan Çanakkale Savaşı'nda gerçekleşti. Büyük Britanya, Fransa ve Rusya olmak üzere İtilaf Devletleri, müttefik bir güç olan Rusya'ya deniz yolu sağlamak için Çanakkale Boğazı'ndan geçişi sağlamak için Gelibolu'ya indi. Savaş, Avustralya ile Türkiye arasında karşılıklı saygı, hayranlık ve dostluk bağı yarattı.

İki ülke arasındaki tarih, her alanda ilişkilerini daha da güçlendirmek ve derinleştirmek için güçlü bir temel oluşturmaktadır. 1934'te Mustafa Kemal Atatürk'ü Avustralyalı ve Yeni Zelandalı annelere gönderilen ve şu şekilde olan mesajında Türk ve Avustralya ulusları arasındaki sıcak görüşler örneklendi: "Kanlarını döküp hayatlarını kaybeden kahramanlar. Bu ülkede huzur içinde yatın, bu yüzden huzur içinde dinlenin, ülkemizde yan yana yattıkları yerde bizim için Coniler ile Mehmetler arasında fark yoktur. Oğullarını uzak ülkelerden gönderen anneler, oğullarınız şimdi huzur içinde koynumuzda yatıyor. Bu topraklarda hayatlarını kaybedenler de bizim oğullarımız oldular."[1]

Çanakkale Savaşları, her yıl 24-25 Nisan'da Çanakkale'de, Avustralya ve Türk halkının da katılımıyla anılmaktadır. Avustralya ve Yeni Zelanda'da ve diğer Güney Pasifik ülkelerinde Anzak Günü olarak bilinen etkinlik için resmi bir tatil düzenlenmektedir. Tüm savaşlarda ölen Avustralya ve Yeni Zelanda askerlerini anan Avustralya ve Yeni Zelanda takvimlerinde önemli bir tarihtir. Geleneksel olarak bu ülkelerde sabah saat 05:30'da Şafak Servisi olarak bilinen bir anma hizmeti görülmektedir. Bu şafakta Gelibolu Yarımadası'na çıkan birliklere sembolik bir jestti. 1985 yılında, savaştan 70 yıl sonra Türkiye hükûmeti Anzak birliklerin indiği koya Anzak Koyu adını verdi.

Modern ilişkiler

Hem Avustralya hem de Türkiye, Kore Savaşı sırasında Birleşmiş Milletler Komutanlığı'nın üyesiydiler.

Avustralya ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler 1967'de kuruldu. Avustralya'nın 1968'den beri Ankara'da bir büyükelçiliği, İstanbul'da bir başkonsolosluğu ve Çanakkale'de bir konsolosluğu bulunmaktadır. Türkiye'nin 1967'den beri Canberra'da bir büyükelçiliği, Melbourne ve Sidney'de iki başkonsolosluğu bulunmaktadır.

Hem Avustralya hem de Türkiye, 2013 yılında kurulan MIKTA grubunun üyesidirler.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Relations of Australia and Turkey ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ Ataturk 22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Australian War Memorial Online-Encyclopedia, Australian War Memorial. 25 Nisan 2011 tarihinde erişilmiştir.

Dış bağlantılar

1 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı</span> I. Dünya Savaşında, 1915–1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan savaş

Çanakkale Savaşı veya Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya ile güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak, başkent İstanbul'u zapt etmek suretiyle Almanya'nın müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletleri'ni zayıflatma amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı'nı seçmişlerdir. Ancak saldırıları başarısız olmuş ve geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Kara ve deniz savaşı sonucunda iki taraf da çok ağır kayıplar vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gelibolu</span> Çanakkale ilçesi

Gelibolu, Türkiye'nin Çanakkale ilinde, Gelibolu ilçesinin merkezi olan yerleşim. Avrupa yakasındaki Doğu Trakya'da, kendi adını taşıyan yarımadanın güney kıyısında, Marmara Bölgesi'nin Çanakkale Boğazı'nın Avrupa tarafında, karşı kıyı Lapseki'den 3 km uzaklıkta kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu</span> Birinci Dünya Savaşında Gelibolu Yarımadasına çıkarma yapan, İtilaf Devletlerine bağlı kolordu

Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu, I. Dünya Savaşı sırasında Britanya İmparatorluğu'nun ordusunda savaşan, Avustralyalı ve Yeni Zelandalı askerlerden oluşan kolordudur. Bu kolordunun askerlerine Anzaklar denir. "Anzak" sözcüğü, "Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu" kelimelerinin baş harflerinden meydana gelmiş bir kısaltmadır. I. Dünya Savaşı'nın başlarında bu iki ülkeye ait askerlerden kurulan kolordu, bu kısaltılmış isimle tarihteki yerini almış, her ne kadar Türklere karşı savaştığı ilk cephe olan Çanakkale'de ciddi başarı elde edemese de, daha sonra farklı biçimde organize edilerek Türk kuvvetleriyle Sina-Filistin cephesinde yeniden karşı karşıya gelmiş ve hem bu cephede, hem de Almanlara karşı Batı cephesinde İtilaf Devletleri hesabına önemli başarılar sergilemiştir.

<i>Emanet Gölge</i> 2007 yılında Everest Yayınlarından çıkan kitap

Emanet Gölge ya da tam adıyla Emanet Gölge: Yeni Zelanda'dan Gelibolu'ya 1915, Mayıs 2007 yılında Everest Yayınları'ndan çıkan bir kitap. Yeni Zelanda ve Türkiye arasındaki dostluğu vurgulamak için Türkçe ve İngilizce bir arada basılan kitap, Emine Çaykara'nın ilk kitabı Melek Annem ve Ben'in kahramanı Mehmet Abud'un kendisine verdiği bir negatif albüm üzerine kurulu. Yazarın deneme şeklinde kaleme aldığı kitap gerçek bilgilerle kurgunun iç içe geçtiği şiirsel bir metinle aktarılıyor. 1915'te Gelibolu'da öldüğü söylenen ve yazarın Ted adını verdiği kimliği belirsiz fotoğrafçı askerin negatif albümündeki 70'e yakın fotoğraf bu kitapla ilk kez okurla buluşuyor. Anzaklar içinde yer alan Yeni Zelandalı Atlı Piyade grubunun Mısır'daki kamp hayatının 92 yıl öncesini yansıtan bu fotoğraflarda cebine makinesini koyup savaşa gelen bir askerin hüzünlü öyküsü yer alıyor. Yeni Zelanda'dan yola çıkan kimliği meçhul askerin ölümünün ardından İstanbul'da Abud Yalısı'na gelen fotoğraf makinesi ve negatif albümüne, aynı makineyle çekilmiş bu yalıda yaşayan ailenin fotoğrafları ekleniyor ve savaşla zafer hüzünle neşe aynı albümde buluşuyor.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Anıtı (Canberra)</span> Avustralyada bir savaş anıtı

Kemal Atatürk Anıtı, Avustralya'nın başkenti Canberra'daki Anzak Bulvarı bünyesinde yer alan anıt.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı'ndaki şehitlikler ve eserler listesi</span>

Gelibolu Yarımadası'ndaki anıt ve düzenlemelerin bugünkü görünümünü alması 1970 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nın kurulması ve devamında 19.06.2014 yılında Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının faaliyete geçmesiyle oluşmuştur. Öncesinde,1916 Şevki Paşa haritasının hazırlanması ve Muharebeler sırasında ve hemen sonra yapılmış birkaç mütevazı anıt ve tekil şehitlikler dışında, 1940'lara varıncaya kadar Gelibolu Tarihi alanında önemli bir faaliyet olmadı. 1940'larda Nuri Yamut Anıtı (1943), Çanakkale Şehitler Abidesi proje yarışması (1944) ve başka girişimlerle başlayan ilgi 1970'lere kadar yavaş bir tempoyla sürdü. 1973 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı ilanı anıtlarla ilgili faaliyetlerde gelişmeler yaşanmasına olanak sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Anzak Günü</span> Avustralya ve Yeni Zelandada her yıl nisanın 25inde gerçekleşen anma günü

Anzak Günü, Avustralya ve Yeni Zelanda adına savaş ve çatışmalara katılan ve bunlarda ölen asker ve sivillerin anıldığı bir ulusal anma günüdür. 1916'dan itibaren her yıl nisan ayının 25'inde anma törenleri düzenlenir.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan-Türkiye ilişkileri</span>

Suudi Arabistan-Türkiye ilişkileri, Suudi Arabistan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<i>Gelibolu</i> (film, 2005)

Gelibolu, Tolga Örnek'in yönetmenliğini yaptığı 2005 yapımı Türk filmi. 1915 Çanakkale Savaşı hakkında belgesel olan yapım, olaya hem Türkler hem de İngiliz askerleri ile Anzaklar tarafından yaklaşmıştır. Altı yıllık bir çalışma sonucu hazırlanan Gelibolu, yedi ülkede yetmişten fazla arşivin, 80 binden fazla fotoğrafın taranmasıyla oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda-Türkiye ilişkileri</span>

Yeni Zelanda-Türkiye ilişkileri, Yeni Zelanda ile Türkiye'nin süregelen uluslararası politikaları içerir. İki ülke arasındaki ilişkinin temelleri I.Dünya Savaşı'nın Çanakkale cephesine dayanmaktadır. Bağların yeniden kuvvetlenmesiyle Ocak 1992'de Türkiye Wellington'da bir büyükelçilik açmış, Yeni Zelanda 1993'te Ankara'da bir büyükelçilik açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Türkiye ilişkileri</span>

Macaristan-Türkiye ilişkileri, Macaristan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. İki ülke arasındaki ilişkiler tarihsel ve kültürel bağlar ile uluslararası örgütlerde iş birliği nedeniyle dost ve iş birliğine dayalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çekya-Çin ilişkileri</span>

Çek Cumhuriyeti-Çin ilişkileri, Çekya ile Çin arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Çek Cumhuriyeti'nin Pekin'de büyükelçiliği ve Çengdu, Hong Kong ve Şanghay şehirlerinde başkonsoloslukları var; Çin'inse Prag'da bir büyükelçiliği var.

<span class="mw-page-title-main">Panama-Türkiye ilişkileri</span>

Panama-Türkiye ilişkileri, Panama ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Panama'nın 2015 yılından bu yana Ankara'da Büyükelçiliği ve İstanbul'da Başkonsolosluğu bulunmaktadır. Türkiye'nin 1 Mart 2014'ten bu yana Panama City'de Büyükelçiliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kiribati-Türkiye ilişkileri</span>

Kiribati-Türkiye ilişkileri, Kiribati ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Avustralya'nın Canberra kentindeki Türk büyükelçiliği de Kiribati'ye akreditedir.

<span class="mw-page-title-main">Tuvalu-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye, Yeni Zelanda başkenti Wellington Büyükelçiliği 1992'den bu yana Tuvalu'ya akreditedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Sudan-Türkiye ilişkileri</span>

Güney Sudan-Türkiye ilişkileri, Güney Sudan ile Türkiye arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. Türkiye'nin Cuba'da, Güney Sudan'ın ise Ankara'da büyükelçiliği bulunmaktadır.

Hong Kong-Türkiye ilişkileri, Hong Kong ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Hong Kong'da bir başkonsolosluğu vardır. Başkonsolosluk 1974 yılında Londra Büyükelçiliğine bağlı olarak açılmış, 1979'da ekonomik sebeplerden ötürü kapanmış, 1991 yılında tekrar faaliyete geçmiştir. Hong Kong'un 1 Temmuz 1997 tarihinde, İngiltere'den Çin Halk Cumhuriyeti'ne devrinden bu yana Başkonsolosluk Pekin Büyükelçiliğine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya-Kazakistan ilişkileri</span>

Avustralya-Kazakistan ilişkileri, Avustralya ve Kazakistan arasındaki ikili ilişkiler. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 22 Haziran 1992'de kurulmuştur. Avustralya, Rusya'nın başkenti Moskova'daki büyükelçiliği aracılığıyla Kazakistan'a diplomatik temsilcisini takdim etmiştir. Kazakistan da Singapur'daki büyükelçiliği aracılığıyla Avustralya'ya diplomatik temsilcisini takdim etmiş ve Sidney şehrinde başkonsolosluğunu açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">William Birdwood</span> Britanya ordusu generali

William Riddell Birdwood, Britanya ordusu subayıydı. İkinci Boer Savaşı'nda Lord Kitchener'ın kadrosunda aktif hizmet gördü. 1915 senesinde Gelibolu çıkarması sırasında Anzak askerlerine liderlik yaptı.