Eşgüdümlü Evrensel Zaman ya da özgün kısaltmasıyla UTC, dünya genelinde saatleri ve zamanı düzenlemek için kullanılan temel zaman standardıdır. Mevcut zaman için bir referans noktası oluşturarak günlük zaman ve zaman dilimlerinin temelini oluşturur. UTC, uluslararası iletişimi, navigasyonu, bilimsel araştırmaları ve ticareti kolaylaştırır.
Artık saniye, Dünya'nın Güneş etrafındaki turunu çeşitli nedenlerle yavaş ya da hızlı gerçekleştirmesi sonucu yıl sonunda meydana gelen fazlalık.
Yaz saati uygulaması (YSU), herhangi bir ülkede veya bölgede gün ışığından, sabahları daha az, öğleden sonra daha çok yararlanmak üzere, periyodik olarak, saatlerin belirli bir miktarda değiştirilmesidir. Genellikle, bu uygulama kapsamında saatler ilkbahar başlangıcında bir saat ileri, sonbaharda ise bir saat geri alınır. Çağdaş yaz saati uygulaması ilk defa 1895 yılında Yeni Zelandalı bir böcekbilimci olan George Vernon Hudson tarafından önerildi. O günden sonra birçok ülke bu uygulamayı benimseyerek kullanmaya başladı. Bununla birlikte, yaz saati uygulamaları ülkeler arasında farklılık gösterebilir.
EST nin farklı anlamları:
- EST, Brezilya ve Kuzey Amerika ülkelerinin kullandığı saat uygulaması
- European Summer Time, Avrupa'da enerji tasarrufu sağlamak amacıyla kullanılan yaz saati uygulaması
- Elektroşok Terapisi, tıpta kullanılan bir tür terapi
- Estonya, Estonya için kullanılan kısaltma
Zamanın ölçülmesi, kullandığımız zaman sistemi Dünya'nın kendi ekseni çevresindeki hareketini esas almaktadır. Gezegenin kendi etrafındaki bir tam dönüşü bir gün;Güneşin yörüngesindeki bir tam dönüşü ise bir yıldır. Dünya dönerken güneş gökyüzünde yükselmeye başlar, en tepeye tırmanır ve gözden kaybolana dek alçalır.
24 saatlik zaman, günün geceden geceye akışını belirleyen bir zamanın düzenidir ve 24 saate ayrılır. Gece yarısı 0'dan 24'e kadar olan saatlerle ifade edilir. Bu sistem bugün dünyada en yaygın kullanılan zaman biçimidir. Yine de 12 saatlik zaman, özellikle Avustralya, Kanada, Hindistan, Filipinler, Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerde hâlâ yaygındır. Birçok ülkede her iki zaman sistemi de kullanılmaktadır. 12 saatlik zaman; daha çok, kullanım kolaylığı için sesli iletişimde kullanılırken 24 saatlik zaman ise yazım kolaylığı açısından tercih edilmektedir. 24 saatlik biçim de askerî saat veya astronomik saat olarak Birleşik Devletler ve Kanada, ayrıca nadir de olsa Avustralya'da yaygındır. Dünyanın bazı bölgelerinde demir yolu saati veya kıtasal saat olarak adlandırılır. Ayrıca zaman biçiminin Uluslararası standartıdır. Tıpta herhangi bir olayın ne zaman meydana geldiği ile ilgili karışıklıkları önlemek için genellikle 24 saatlik zaman kullanılır.
Dünya çapında yaz saati uygulaması kullanan ülkelerin listesi.
Sıradağlar Zaman Dilimi, Kuzey Amerika'da kullanılan, Eşgüdümlü Evrensel Zaman'dan sonbahar ve kış aylarında 7, yaz saati uygulamasının etkin olduğu ilkbahar ve yaz aylarında ise 6 saat geride olan zaman dilimi. 105. batı boylamındaki saati temel almaktadır.
Kore Standart Zamanı, Güney Kore'nin standart zaman dilimi. Eşgüdümlü Evrensel Zaman'a göre 9 saat ileridedir. Önceleri yaz saati uygulaması kullanılsa da bu uygulama günümüzde devam etmemektedir. Kore Standart Zamanı; Japonya Standart Saati, Endonezya Doğu Standart Zamanı ve Yakutsk Zamanı ile aynı zamanı göstermektedir. Bir süre Kuzey Kore tarafından da kullanılan Kore Standart Zamanı, 15 Ağustos 2015'ten itibaren Pyongyang zaman dilimine geçmiştir.
UTC±00.00, Eşgüdümlü Evrensel Zaman (UTC) hesaplamaları için referans noktası olan İngiltere, Greenwich’teki 0° başlangıç meridyeni üzerindeki zaman dilimi. GMT ile aynı anlamda kullanılır.
Türkiye'de yaz saati uygulaması, 1940 - 1952 ve 1962- 1965 ve 1973 -1978 ve 1985 - 2016 yılları arasında tüm ülke çapında uygulanmıştır. Hariçte kalan tarih aralıklarında farklı saat dilimleri uygulaması benimsemiştir. Yaz saati uygulamasının faydalı olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Bu konuda Enerji Bakanlığı konunun halk tarafından da bilinmesi ve fikir alınması adına çeşitli anketler ve makaleler yayımlamıştır. 2013 yılında toplanan Bakanlar Kurulu kararı ile 27 Ekim 2013 tarihinde saatlerin bir saat geri alınması kararı ile uygulamaya son verilmiştir. Ancak gerekli görülen lüzum üzerine uygulamaya devam edilmiştir.
İsrail Yaz Saati İsrail'de saatlerin her yılın Mart ayının son pazar'ından önceki cuma günü saatlerin bir saat ileri alınması, 1 Ekim'den sonraki ilk pazar günü ise tekrar geriye alınması şeklinde uygulanan bir yaz saati uygulamasıdır. Eğer uygulamanın sonu İbrani yeni yıl olan Roş Aşana'ya denk gelirse geri alma işlemi 1 Ekim'den sonraki ilk pazartesine kaydırılır.
Türkiye Saati ya da kısaltmasıyla TSİ, Türkiye'de geçerli olan zamandır. Ülkede sabit olarak UTC+3 zamanı kullanılmaktadır. Geçmişte kullanılan yaz saati uygulamasına 8 Eylül 2016'da son verilmiş, kışın da yaz saati kullanılacak şekilde ülkenin resmî saati UTC+2'den UTC+3'e sabitlenmiştir.
UTC farkı, belirli bir yer ve tarih için Eşgüdümlü Evrensel Zaman (UTC) ile yerel saat arasında olan farktır. Ülkelerin coğrafi konumlarına göre bu fark değişir. Örneğin Kâbil için fark +04.30 iken Berlin için UTC farkı +01:00, +0100 veya +01'dir.
Çin'in coğrafi açıdan beş farklı zaman dilimini kapsamasına rağmen ülkenin tümünde resmî olarak Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ın 8 saat ilerisindeki UTC+08.00 zaman dilimi izlenir. Ülkede izlenen resmî ulusal standart zaman, ülke içerisinde Pekin Zamanı, uluslararası olarak ise Çin Standart Zamanı olarak bilinir. 1991 yılından beri yaz saati uygulaması uygulanmamıştır.
Orta Afrika Zaman Dilimi veya CAT, orta ve güney Afrika'da kullanılan bir saat dilimidir. Eşgüdümlü Evrensel Zaman Diliminden (UTC+02.00) iki saat ileridedir.
Kaliningrad Saati, UTC'den iki saat önce (UTC+02.00) iki saat ilerisinde, Moskova Saati'nden (MSK−1) 1 saat gerisinde olan zaman dilimidir. Rusya'daki Kaliningrad Oblastında kullanılır.
Azerbaycan Saati ya da kısaltmasıyla AZV, Azerbaycan'da geçerli olan zamandır. Ülkede sabit olarak UTC+4 zamanı kullanılmaktadır. 17 Mart 1997'de kullanılmaya başlanılan yaz saati uygulamasına 17 Mart 2016'da son verilmiş, kışın UTC+4 ve yazın UTC+5 olan saat dilimi de tüm yıl boyunca UTC+4'e sabitlenmiştir. Ülkede yaz saati uygulaması yürürlükteyken, her yıl Ekim ayının son Pazar günü kış saatine ve Mart ayının son Pazar günü ise yaz saatine geçiliyordu.
Türkiye'deki tarih ve saat gösterimi, ISO 8601 standartlarındadır. Küçük endian tarih formatı kullanılır ve 24 saatlik zaman sistemi 12 saatlik zaman sisteminden daha yaygındır. Resmî olarak Miladi takvim kullanılır ve saat dilimi UTC+03.00'tür (TSİ).
Brezilya'da zaman, Brezilya'da kullanılan zaman dilimlerini ifade eden bir kavramdır. Ülkede UTC-02.00, UTC-03.00, UTC-04.00 ve UTC-05.00 olmak üzere 4 farklı zaman dilimi kullanılmaktadır.
