İçeriğe atla

Avrupa Komşuluk Politikası

Avrupa Komşuluk Politikas (ENP):      AB üyesi ülkeler      AB genişleme bölgesi      Doğu Ortaklığı ENP ülkeleri      Diğer Avrupa Komşuluk Politikası ülkeleri

Avrupa Komşuluk Politikası - ENP (İngilizce: The European Neighbourhood Policy), Avrupa Birliği'nin (AB) dış politika programı olarak Avrupa Komisyonu tarafından 12 Mayıs 2004'te strateji belgesinde takdim edilmiştir. Bu programın stratejik hedefi Avrupa'nın sınırlarında olan ülkelerle dostluk ilişkileri kurmak ve bu ülkelerde istikrarın oluşturulmasına destek vermektir.[1]

Avrupa komşuluk politikasının devamı olarak 2008 yılında Akdeniz İçin Birlik ve 2009'da, Doğu Ortaklığı kuruldu.

Avrupa Komşuluk Politikasının kurulması

Avrupa Komisyonu ve komşu ülkeler tarafından hazırlanan eylem planları ve ilerleme raporları ENP'nin temel araçlarıdır.[2] ENP'nin temel unsurları AB ile AB üyeliğine aday olmayan ülkeler arasında ekonomik, politik ve kültürel iş birliğidir. Bu şekilde, AB üyeliğine aday olmayan ülkeler, AB ile daha güçlü bir bağlantı kurarak, politikalarını, ekonomilerini ve toplumlarını modernleştirmek için AB'den destek alırlar.[1]

Ağustos 2002'de Avrupa Komisyonu tarafından "Büyük Avrupa - Komşuluk: Doğu ve Güney Komşu ülkeleri ile AB ilişkileri için yeni bir çerçeve" başlıklı bir bildiri hazırlandı.[3] Bununla Avrupa Komşuluk Politikasının temeli atıldı.

Avrupa Komşuluk Politikası ülkeleri

Avrupa Komşuluk ülkeleri sırasına Doğu Avrupa'da Ukrayna, Belarus, Moldova, Güney Kafkasya'da Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ve Akdeniz bölgesinden Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır, İsrail, Filistin Toprakları, Ürdün, Lübnan ve Suriye yer almaktadır.

Rusya'nın AB'ye komşu ülke olmasına rağmen, bu ülkeyle ilişkiler Avrupa Komşuluk politikasına dahil edilmeden, ayrılıkda „European Union-Russia Common Spaces“ çerçevesinde kurulmuştur.[4]

Avrupa Komşuluk Politikasının hedefleri

Avrupa Komşuluk Politikasının hedefi üyelik perspektifi olmayan komşu ülkelerle ekonomik, politik ve kültürel iş birliği kurarak, bu ülkelerle AB arasında güçlü bir bağlantı yaratmak ve gelecekte yaşana bilecek mümkün kopmaları önlemektir.[5] Avrupa Komşuluk Politikasında ülkelere AB üyeliği perspektifi sunulmamıştır.[5]

AB tarafından Avrupa Komşuluk Politikasıyla ilgili çalışmalar Avusturyalı politikacı Johannes Hahnın sorumluluğunu yürüttüğü Avrupa Komşuluk Politikası ve Genişleme Müzakereleri Komisyonu tarafından yürütülmektedir.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b European Commission, European Neighbourhood Policy And Enlargement Negotiations. 2 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 2 Şubat 2018.
  2. ^ ENP Action Plans 2 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 2 Şubat 2018
  3. ^ Wider Europe - Neighbourhood: A New Framework for Relations with our Eastern and Southern Neighbours' (COM(2003) 104) 4 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 5 Şubat 2018.
  4. ^ "EU and Russia: Strategic Partnership" 10 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF). EU External Action. 2011. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
  5. ^ a b Politik und Zeitgeschichte, EUROPÄISCHE NACHBARSCHAFTSPOLITIK, 6 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
  6. ^ COMMISSIONER (2014-2019), Johannes Hahn, European Neighbourhood Policy & Enlargement Negotiations. 14 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 14.02.2017.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nin genişlemesi</span> Avrupa Birliğine zaman içinde olan değişimleri ele alan madde.

Avrupa Birliği'nin genişlemesi, Avrupa Birliği'nin yeni üye devletleri kabul etme sürecidir. Bu süreç ilke defa altı ülkenin Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu adı altında 1952'de başladı. Genişleme sürecinde AB, 2007'de Bulgaristan ve Romanya'nın da katılımı ile 27 ülkeye çıktı. 1 Temmuz 2013'te Hırvatistan birliğin 28. üyesi olmuştur. 2020'de Birleşik Krallık'ın birlikten ayrılmasıyla üye sayısı tekrar 27'ye düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği</span> 27 Avrupa ülkesinin politik ve ekonomik birliği

Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 445 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerinin GSYİH'ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci</span> Türkiyenin Avrupa Birliğine devam eden katılım süreci

Türkiye, 14 Nisan 1987 tarihinde AB'nin öncülü olan Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) tam üye olmak için yaptığı başvurunun ardından Avrupa Birliği'ne (AB) üye ülke olarak katılımını müzakere etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi</span>

Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi, AB ülkelerinden birer bakanın katılmasıyla toplanır ve yasama, yönetme ve dış politika belirleme işlerini yapar. AB Komisyonu ve Konsey AB'nin yürütme organıdır. Komisyon tasarılarını yasalaştırır. Başkanlık üye ülkelerce 6 aylık dönemlerde üstlenilir. Kararlar basit, nitelikli ve oy birliği çoğunluklarıyla alınır. Ortak kararlar şu alanlarda uygulanmaktadır:

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri</span> ABnin dış ilişkilerinin genel bakışı

Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri, genel olarak yirmi yedi Avrupa Birliği üyesi ülkenin her birinin kendi yürüttüğü ikili ilişkiler ışığında gelişir. Bir bütün olarak Avrupa Birliği'nin birlik dışı ülkelerle kurduğu ilişkiler genellikle uluslararası antlaşmalar yoluyla sağlanır. Bu ilişkiler çoğunlukla ekonomi ya da enerji alanlarında iş birliği yapmak konusundadır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nin gelecekteki genişlemesi</span>

Avrupa Birliği'nin gelecekteki genişlemesi, demokratik olan, serbest piyasaya sahip olan ve Avrupa Birliği hukukuna uygun seviyeye gelebilecek olan her Avrupa ülkesine açıktır. Geçmişteki genişleme Avrupa Birliği'ne üye ülke sayısını kurulduğundan beridir altıdan yirmi yediye çıkarmıştır.. Giriş kriterleri 1993'te kabul edilen Kopenhag Kriterleri ve Maastricht Anlaşması'nın 49. maddesinde belirtilir. Bir ülkenin Avrupalı olup olmadığı Avrupa Birliği kurumları tarafından yapılan siyasi değerlendirmeyle ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'un Avrupa Birliği üyelik süreci</span>

Arnavutluk'un Avrupa Birliği üyelik süreci, 28 Nisan 2009 tarihinde Avrupa Birliği'ne üye olmak için başvuruda bulunması ile resmen başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği vize politikası</span> Schengen Bölgesine girmek için gerekli izinlere ilişkin genel bakış

Avrupa Birliği vize politikası, yirmi yedi Avrupa Birliği üyesi ülke Schengen Alanı'nın parçasıdır ve tekdüze bir vize politikasına sahiptirler. Buna ek olarak, Avrupa Birliği dışındaki dört ülke Avrupa Birliği ile yapmış oldukları anlaşma ile Schengen Alanı'nın parçası olan aynı tip vize politikasını benimsemektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Hahn</span> Avusturyalı politikacı

Johannes Hahn, 1 Aralık 2019'dan bu yana Ursula von der Leyen başkanlığında Avrupa Komisyonu'nun Bütçe ve Yönetimden Sorumlu Üyesi olarak görev yapan Avusturyalı bir siyasetçidir. Daha önce Kasım 2014'ten Kasım 2019'a kadar Avrupa Komşuluk Politikası ve Genişleme Müzakerelerinden sorumlu Avrupa Komiseri ve ondan önce 2010'dan 2014'e kadar Bölgesel Politikadan sorumlu Avrupa Komiseri olarak görev yaptı. Hahn, Avrupa Komisyonu'na girmeden önce Avusturya'da Avusturya Bilim ve Araştırma Bakanı olarak görev yaptı (2007-2010). Avrupa Halk Partisi'nin (EPP) bir parçası olan Avusturya Halk Partisi'nin (ÖVP) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi</span>

AB Dış Eylem Servisi veya daha sık kullanılan ifadeyle AB Dış İlişkiler Servisi (İngilizce: European External Action Service - EEAS veya EAS) resmen 1 Aralık 2010 tarihinde Lizbon Antlaşması'ndan sonra kurulmuş bir Avrupa Birliği (AB) dairesidir. Lizbon Antlaşması, AB'nin uluslararası toplulukta etkinliğini ve tek ses olabilmesini sağlamak için, Dış İlişkilerden Sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi ve Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi makamlarının birleştirilmesi sayesinde “AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi” makamını oluşturmakta. Servis, AB'nin Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası ile AB'nin dış temsilinin diğer alanlarda uygulanabilmesinde, AB için bir dışişleri bakanlığı ve diplomatik olarak hizmet vermektedir. EEAS; Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi (HR),yetkisi altında olup ona yardımcı olur.
Hem AB Konseyi başkan yardımcılığı hem de Avrupa Komisyonu başkan yardımcılığını yürütecek Yüksek Temsilci'nin aynı zamanda, AB Dışişleri Konseyi'ne de başkanlık edecek. Lizbon Antlaşması ile değiştirilen AB Antlaşması'nın (ABA) 27(3)’ncü maddesi, EEAS'e, Yüksek Temsilci’ye, Avrupa Birliğinin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası’nın (ODGP) gereklerini yerine getirmesinde destek olma ve üye Devletlerin dışişleri bakanlıkları ile iş birliği içerisinde çalışma görevi verdi. EEAS’nin organizasyonu ve işleyişi, Yüksek Temsilci tarafından sunulacak teklif doğrultusunda kabul görecek Konsey Kararı ile belirlenecekti. EEAS’nin uzman kadrosu, Komisyon’un ilgili birimleri ve AB Konseyi Genel Sekreterliği’nin ilgili birimleri ile birlikte üye Devletlerin diplomatik servislerinden sağlanacaktı.
EEAS AB'nin krizlere tepkisini yönetmekte, istihbarat kapasitesi bulunup yetkinlik paylaştığı yerlerde Komisyon ile iş birliği yapmaktadır. Yüksek Temsilci ve EEAS politikayı önerip uygulayabilecek olmasına rağmen politika belirleme rolü Dışişleri Konseyi Yüksek Temsilcisi üyelerine aittir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek'in Avrupa Birliği üyelik süreci</span> Bosna-Hersek - Avrupa Birliği ilişkileri

Bosna-Hersek'in Avrupa Birliği üyelik süreci, 19-20 Haziran 2003 tarihinde Selanik'te Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi tarafından gerçekleştirilen Selanik Zirvesi'nde "potansiyel aday ülke" statüsünü alan Bosna-Hersek, İstikrar ve Ortaklık Süreci'nin bir parçası olma yolunda AB ile müzakere sürecini 21 Kasım 2005 tarihinde AB Konseyi'nin verdiği karar ile başlattı. Bosna Hersek, 15 Şubat 2016 tarihinde AB'ye üyelik için resmî olarak başvurdu. Bosna-Hersek'in başvurusu 20 Eylül 2016 tarihinde kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Centre International de Formation Européenne</span>

1954 yılında kurulan, Centre ınternational de formation européenne, faaliyetleri arasında Avrupa çalışmaları, yüksek lisans programları, eğitim kursları, konferanslar, seminerler ve yayınlar bulunan kâr amacı gütmeyen uluslararası bir kuruluştur. CIFE'nin faaliyetleri; Avrupa entegrasyonu, federalizm, bölgeselcilik ve çağdaş toplum yapıları içindeki değişimleri federalist bir bakış açısıyla ele alan eğitim ve araştırma faaliyetlerini kapsamaktadır. CIFE, Avrupa Birliği ve diğer uluslararası kuruluşların yanı sıra birçok ulusal hükûmet, bölgesel ve yerel yetkili makamlar, vakıflar ve özel bağışçılardan destek almaktadır. Avrupa Komisyonu'nun Jean Monnet “Avrupa menfaatlerini amaç edinen belirli kurumlar için destek” Programından yararlanan altı kurumdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'nın Avrupa Birliği üyelik süreci</span>

Kosova'nın Avrupa Birliği üyeliği yolundaki en önemli engeli bağımsızlık ilanı olan Şubat 2008 tarihi itibarıyla üye ülkelerin anlaşmazlıkları olmasıdır. Kosovalı siyasetçiler Kosova'nın 2025 yılında AB'ye katılmasını beklediklerini duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Avrupa Birliği ilişkileri</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği (AB) yıllar içinde olumlu ilişkiler kurmuş ve 1991 yılından sonra birbirleri ile daha yakın ilişkiler kurmaya başlamışlardır. Azerbaycan günümüzde Avrupa Komşuluk Politikası, Doğu Ortaklığı ve Avrupa Konseyi'nin bir parçasıdır. AB, 1992'den bu yana 600 milyon avrodan fazla ikili AB yardımı sağlayarak hem devlet sektöründe hem de sivil toplumda Azerbaycan'ın en büyük yabancı hibe bağışçısı ve yatırımcısı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Gürcistan ilişkileri</span>

Avrupa Birliği ve Gürcistan, INOGATE çerçevesinde 1996 yılından beri ilişkileri sürdürmektedir ve 2006 yılında Avrupa Komşuluk Politikası bağlamında beş yıllık bir yakınlaşma "Eylem Planı" uygulanmıştır. 1 Temmuz 2016'da daha kapsamlı bir Ortaklık Anlaşması yürürlüğe girdi. 2008 Güney Osetya Savaşı'nın ardından Gürcistan'a bir Avrupa Birliği İzleme Misyonu gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Kuzey Makedonya ilişkileri</span>

Bulgaristan-Kuzey Makedonya ilişkileri, Bulgaristan Cumhuriyeti ile Kuzey Makedonya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. Her iki ülke de Avrupa Konseyi ve NATO üyesidir. Bulgaristan, Avrupa Birliği üyesidir. Kuzey Makedonya 2004'ten beri AB'ye katılmaya çalışırken, AB hükûmeti Mart 2020'de üyelik müzakerelerine girme iznini resmen verdi. Bununla birlikte, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, komşuluk ilişkilerini karmaşıklaştırmıştır, bu nedenle Bulgar faktörü, Makedonya siyasetinde "B-kompleksi" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İstikrar ve Ortaklık Anlaşması</span>

AB, Avrupa Birliği'ne katılma isteğini ifade eden ülkelerle yaptığı görüşmelerde, genellikle o ülkedeki siyasi, ekonomik, ticari veya insan hakları reformlarına yönelik taahhütler karşılığında Ortaklık Anlaşmaları yapar. Buna karşılık, ülkeye AB pazarlarının bazılarına veya tümüne Tarifesiz erişim ve mali veya teknik yardım sunulabilir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Türkiye ilişkileri</span> Avrupa Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler

Avrupa Birliği-Türkiye ilişkileri, Avrupa Birliği kurulduktan bir yıl sonra, 1959'da Türkiye'nin başvurusu ile başlamıştır. Bu başvuru, Demokrat Parti lideri Adnan Menderes tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Belarus ilişkileri</span>

Avrupa-Belarus ilişkileri, Belarus Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkileri ifade eder. Karşılıklı ilişkiler ilk olarak Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun 1991'de Belarus'un bağımsızlığını tanımasından sonra kuruldu.

Avrupa Birliği Ortaklık Anlaşması veya basitçe Ortaklık Anlaşması, Avrupa Birliği, üye ülkeler ve AB üyesi olmayan bir ülke arasında aralarında işbirliği için bir çerçeve oluşturan bir anlaşmadır. Bu tür anlaşmaların sıklıkla kapsadığı alanlar, siyasi, ticari, sosyal, kültürel ve güvenlik bağlantılarının geliştirilmesini içermektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.