İçeriğe atla

Avrupa Ekonomik Alanı

AEA şu ülkelerden oluşur;
  AB üyesi ülkeler

 Avusturya
 Belçika
 Bulgaristan
 Almanya
 Çekya
 Danimarka
 Estonya
 Finlandiya
 Fransa
 Kıbrıs Cumhuriyeti
 Yunanistan
 Macaristan
 İzlanda
 İrlanda
 İtalya
 Lihtenştayn
 Letonya
 Litvanya
 Malta
 Lüksemburg
 Hollanda
 Norveç
 Polonya
 Portekiz
 Romanya
 Slovakya
 Slovenya
 İspanya
 İsveç
EFTA Logosu

Avrupa Ekonomik Alanı ya da kısaca AEA (İngilizce: European Economic Area), 1 Ocak 1994 tarihinde, Avrupa Serbest Ticaret Birliği ve Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında yapılan bir anlaşma sonucunda oluşturulmuştur.[1] Bu kurum Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyesi ülkelerin, Avrupa Birliği'ne girmeden, Avrupa tek pazarına katılmalarına olanak sağlar.

Üyelik

Avrupa Ekonomik Alanı, Avrupa Birliği'nin yirmi yedi üyesi ile Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyesi dört ülkeden üçü olan Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn'ın katılımlarıyla oluşur.

Diğer Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyesi İsviçre, Avrupa Ekonomik Alanı dışında kalmıştır. Zira İsviçre Anayasasının öngördüğü bir halk oylaması sonucunda İsviçre halkı bu kuruma katılmayı reddetmiştir. Ancak İsviçre, Avrupa Ekonomik Alanı'nın dışında bazı karşılıklı anlaşmalarla Avrupa Birliği ile iş birliği yürütmektedir.

Özgürlükler ve kısıtlamalar

Avrupa Ekonomik Alanı, Avrupa Topluluğu gibi, dört özgürlük ilkesi üzerine kurulmuştur: insan, mal, hizmet ve anapara. Bu nedenle Avrupa Ekonomik Alanı'na üye olan Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyeleri Avrupa Birliği üyesi ülkelerde sanki birlik üyesiymiş gibi özgürce ticaret yapmaktadırlar.

Buna karşılık olarak bu ülkeler Avrupa Birliği hukukunun bir bölümünü de olsa kabul etmek durumundadırlar. Bu ülkeler Brüksel'deki karar alma sürecindeyse çok etkiye sahip değildir.

Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyesi ülkeler, Avrupa Birliği ile ilgili finansal harcamalara katılmazlar ancak malî olarak Avrupa tek pazarına katkıda bulunurlar. 2004 yılında Avrupa Birliği'ne ve dolaylı olarak Avrupa Ticaret Alanına giren on yeni ülkeyle birlikte kurumun finansman hisselerinde 10 kat artış gözlenmiştir. Bu kurumda Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkeler Avrupa Birliği'nin politika ve kalkındırma fonlarından ödenek alamazlar.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "EEA Agreement" (PDF). 29 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nin genişlemesi</span> Avrupa Birliğine zaman içinde olan değişimleri ele alan madde.

Avrupa Birliği'nin genişlemesi, Avrupa Birliği'nin yeni üye devletleri kabul etme sürecidir. Bu süreç ilke defa altı ülkenin Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu adı altında 1952'de başladı. Genişleme sürecinde AB, 2007'de Bulgaristan ve Romanya'nın da katılımı ile 27 ülkeye çıktı. 1 Temmuz 2013'te Hırvatistan birliğin 28. üyesi olmuştur. 2020'de Birleşik Krallık'ın birlikten ayrılmasıyla üye sayısı tekrar 27'ye düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Devletler Topluluğu</span> bölgesel hükümetler arası organizasyon

Bağımsız Devletler Topluluğu, 8 Aralık 1991 tarihinde Rusya, Ukrayna ve Belarus arasında imzalanan anlaşma ile kurulmuş devletler topluluğudur. Anlaşma ile Sovyetler Birliği resmen yıkılmış oldu. 21 Aralık 1991 tarihinde de Estonya, Letonya, Litvanya, Ukrayna ve Gürcistan hariç tüm eski Sovyet Cumhuriyetleri bu anlaşmayı imzaladı.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği</span> 27 Avrupa ülkesinin politik ve ekonomik birliği

Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 445 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerinin GSYİH'ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Ekonomik Topluluğu</span> üyelerinin ekonomik entegrasyonunu hedefleyen bölgesel bir kuruluş

Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET), üyelerinin ekonomik entegrasyonunu hedefleyen bölgesel bir kuruluş. 1957'de Roma Antlaşması ile kuruldu. 1993'te Avrupa Birliği'nin (AB) kurulmasıyla Avrupa Topluluğu (AT) adını aldı ve AB'ye dâhil edildi. 2009'da ise tamamen AB'ye devredildi ve varlığı sona erdi.

22 Haziran 1993 tarihinde yapılan Kopenhag Zirvesi'nde, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği'nin genişlemesinin merkezi Doğu Avrupa ülkelerini kapsayacağını kabul etmiş ve aynı zamanda adaylık için başvuruda bulunan ülkelerin tam üyeliğe kabul edilmeden önce karşılaması gereken kriterleri de belirtmiştir. Bu kriterler siyasi, ekonomik ve topluluk mevzuatının benimsenmesi olmak üzere üç grupta toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Serbest Ticaret Birliği</span>

Avrupa Serbest Ticaret Birliği, 3 Mayıs 1960 yılında Avrupa Birliği'ne bir alternatif olarak kurulmuş, günümüzde 4 Avrupa ülkesinin üye olduğu bir uluslararası ticaret örgütüdür. Kurucular dahil üyelerinin çoğu EFTA'dan ayrılarak AB'ye girmiştir.

Avrupa ekonomisi, 50 farklı ülkede 740 milyondan fazla kişi kapsayan bir ekonomik alanı tanımlamaktadır. Avrupa Birliği'nin oluşumu ve 1999 yılında, ortak bir para biriminin kullanıma girmesi - euro, katılımcı Avrupa ülkelerini ortak bir para birimi aracılığıyla ekonomik olarak yaklaştırır - daha güçlü bir Avrupa nakit para akışına yol açmıştır. Avrupa'daki zenginlik farkı, eski Soğuk Savaş dönemi bölünmesinde kabaca görülebilirdi; bazı ülkeler bu bölünmeyi ihlâl eder. Çoğu Avrupa ülkesi kişi başına düşen GSYİH'da dünya ortalamasından daha yüksek ve çok gelişmiş olsa da, bazı Avrupa ekonomileri, İnsani Gelişme Endeksinde dünya ortalamasının üzerindeki konumlarına rağmen, daha yoksul durumdadır.

İsviçre tarihi bugünkü İsviçre Konfederasyonu topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Ortak pazar, ürün düzenlemeleri ve üretim faktörleri üzerine birtakım ortak politikalarla dolaşım serbestliği getirilmesini sağlayan bir tür gümrük birliğidir. Pazarda ortaklığın amacı, ortak ülkeler arasında anapara, işgücü, mallar ve hizmetin olabildiğince hızlı hareket edebilmesidir. Bu ortaklık iktisat literatüründeki ekonomik entegrasyonun dördüncü aşamasıdır.

Avrupa Tek Senedi, Avrupa Birliği tek pazarını ve Avrupa Politik İş Birliğini resmen başlatan Roma Antlaşması'nda köklü değişiklikler yapan antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği Ekonomik ve Parasal Birliği</span>

Avrupa Birliği Ekonomik ve Parasal Birliği, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tek ve ortak para birimi olarak Euroyu benimseyerek oluşturduğu ortak pazardır. Ancak Danimarka euro kullanmayı reddetmiştir. Bu ülke ve birliğe yakın tarihlerde katılmış olup henüz euro kullanımına geçmemiş olan 8 ülke yine de ortak pazara dâhillerdir. Kopenhag Kriterleri, birliğe katılmaya aday ülkelere euroyu ortak ve tek para birimi olarak mevcut para birimiyle değiştirmeyi ve ortak pazara katılmayı üyelik koşulu olarak koyar.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa bütünleşmesi</span>

Avrupa bütünleşmesi, Avrupa'daki ülkelerin politik, yasal, ekonomik ve kimi durumlarda sosyal ve kültürel olarak birbirleriyle bütünleşmesini anlatmak için kullanılan terimdir. Günümüz koşullarında Avrupa bütünleşmesi büyük ölçüde Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi tarafından gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri</span> ABnin dış ilişkilerinin genel bakışı

Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri, genel olarak yirmi yedi Avrupa Birliği üyesi ülkenin her birinin kendi yürüttüğü ikili ilişkiler ışığında gelişir. Bir bütün olarak Avrupa Birliği'nin birlik dışı ülkelerle kurduğu ilişkiler genellikle uluslararası antlaşmalar yoluyla sağlanır. Bu ilişkiler çoğunlukla ekonomi ya da enerji alanlarında iş birliği yapmak konusundadır.

Avrupa Birliği ekonomisi, Uluslararası Para Fonu (IMF)'na göre satın alma gücü paritesi bazında 12,256 milyar euroluk bir gayri safi yurt içi hasıla meydana getirir. Avrupa Birliği ekonomisi bir ortak pazara sahiptir ve Dünya Ticaret Örgütü tarafından bir bütün olarak değerlendirmeye alınmaktadır.

Uluslararası ticareti serbestleştirme çabalarını bir bölümünü oluşturan uluslararası birleşme ya da diğer ifadesiyle uluslararası ekonomik entegrasyonların tanımı entegrasyon kavramı çerçevesinde yapılabilir. Ekonomik birleşme, birleşmeye giden ekonomilerde mal ve hizmet akımlarına serbesti sağlayıp, ticarete engel olan kısıtlamaları kaldırarak, bir ortak pazar yaratmak şeklinde tanımlamaktadır. Bugün için dünyadaki bölgesel ekonomik entegrasyonlara verilebilecek en önemli örnek; temelleri 1957 yılında atılan Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)'dir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Türkiye Gümrük Birliği</span> Türkiye ve AB arasındaki ticari ortaklık anlaşması

Avrupa Birliği-Türkiye Gümrük Birliği, 6 Mart 1995 tarihinde Ankara Anlaşması ile kurulan AT-Türkiye Ortaklık Konseyi'nin uygulama kararı almasıyla 31 Aralık 1995 tarihinde yürürlüğe giren gümrük birliğidir. Ticari ürünler, her iki taraf arasında herhangi bir gümrük kısıtlaması olmaksızın satılabilir. Gümrük Birliği temel ekonomik alanlarda, ikili ticaret imtiyazları uygular, hizmet veya kamu ihalelerini kapsamaz.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması</span> Birleşik Krallıkın 1973te Avrupa Ekonomik Topluluğuna katılmasından beri yürütülen bir siyasi hedef

Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması, kısaca Brexit, çeşitli kişiler, çıkar grupları ve siyasi partiler tarafından Birleşik Krallık'ın 1973'te Avrupa Birliği'nin önceli olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na katılmasından beri yürütülen bir siyasi hedef. Avrupa Birliği'nden ayrılma hakkı, Avrupa Birliği Antlaşması'nın 50. maddesine tabidir ve 2009 yılında yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması ile tanıtılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lihtenştayn ekonomisi</span>

Lihtenştayn ekonomisi, kabaca eşit derecede küçük ama önemli bir tarım sektörüne sahip hizmetlere ve endüstriye dayanmaktadır. Ülke, İsviçre ile bir gümrük birliğine katılmış ve İsviçre Frangı]]'nı kendi ulusal para birimi olarak kullanmaktadır. Enerji ihtiyacı % 85'inden fazladır. Lihtenştayn 1991'den beri Avrupa Serbest Ticaret Birliği'ne (EFTA) üye oldu . Mayıs 1995'ten bu yana pasaportsuz Avrupa içi seyahatleri için Schengen Anlaşması'na katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avrosfer</span>

Avrosfer veya Avrupa İmparatorluğu, kamu entelektüeli Mark Leonard, Oxford Üniversitesi akademisyeni Jan Zielonka, Avrupa Birliği Siyasi-Askeri İşler Genel Direktörü Robert Cooper ve eski Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso ile ilişkili bir kavramdır.

Avrupa Birliği Ortaklık Anlaşması veya basitçe Ortaklık Anlaşması, Avrupa Birliği, üye ülkeler ve AB üyesi olmayan bir ülke arasında aralarında işbirliği için bir çerçeve oluşturan bir anlaşmadır. Bu tür anlaşmaların sıklıkla kapsadığı alanlar, siyasi, ticari, sosyal, kültürel ve güvenlik bağlantılarının geliştirilmesini içermektedir.